27 مرداد؛ سالروز پیوستن ایران به جمع ۱۰ کشور صاحب فناوری پرتاب ماهواره

مجموعه: مناسبتها در ایران و جهان

27 مرداد، سالروز پرتاب ماهواره بر سفیر امید

27 مرداد؛ سالروز پیوستن ایران به جمع ۱۰ کشور صاحب فناوری پرتاب ماهواره، با پرتاب ماهواره‌بر سفیر امید

پرتاب ماهواره‌ بر سفیر امید

ماهواره‌ بر سفیر امید نام ماهواره‌ بری بود که مأموریت حمل ماهواره امید را بر عهده داشت.
پرتاب آن در بامداد روز ۲۷ مرداد ۱۳۸۷ همزمان با نیمه شعبان ۱۴۲۹ (هجری قمری) انجام شد.

موشک ماهواره‌ بر سفیر یا ماهواره‌ بر سفیر ۱، اولین موشک ماهواره‌ بر ساخت صنایع هوا فضای جمهوری اسلامی ایران است. با ساخت این موشک ایران به عنوان نهمین کشور جهان، توانمندی ارسال ماهواره به فضا را پیدا کرده‌است. حامل ماهواره دارای بیش از ۱۰ هزار تنوع قطعه در اجزای مختلف اعم از موتور، بدنه، هدایت و کنترل است که کارشناسان رشته‌های مختلف دانشگاهی طی ۱۰ سال ساخت تمامی اجزای آن را بومی کرده‌اند.

ماهواره بر سفیر علاوه بر پرتاب کاوشگر یک به فضا، ماهواره امید ساخت ایران را نیز در بهمن ۱۳۸۷ در مدار زمین قرار داده‌است. ماهواره‌بر سفیر در دو نسل ساخته شده که به نام‌های ۱-آ و ۱-ب شناخته می‌شوند.

ویژگی‌های ماهواره‌ بر "سفیر امید"
«ماهواره بر سفير» موشک حامل ماهواره از کلاس سبک است که مي‌تواند ماهواره‌اي سبک را در مدار LEO قرار دهد. کمترين ارتفاع مدار آن ۲۵۰ کیلومتر و ارتفاع اوج آن در حدود ۵۰۰ کیلومتر است. «ماهواره بر سفیر» دو مرحله ای بوده و در هر مرحله از موتورهای جداگانه استفاده شده است. طول «ماهواره بر سفیر» در حدود ۲۲ متر ، قطر آن ۲۵ر۱ متر و وزن آن بیش از ۲۶ تن است. «ماهواره بر سفیر» ساخت ایران است و با پرتاب موفق آن، توانایی کشور در قرار دادن محموله های سبک در مدار پایین زمین به اثبات می رسد.

● سابقه فنی
ارسال محموله به فضا معمولاً باموشک های غول پیکر انجام می شود و تنها مراکزی می توانند وارد این مقوله شوند که ساختار کارشناسی و فناوری لازم را دارا باشند، پرتاب «سفیر امید» پله اول در این مسیر است، این مهم با تکیه بر سوابق تجربی مراکز هوافضایی جمهوری اسلامی ایران که تاکنون بارها موشک های بزرگی را برای تست های مختلف و از جمله تست کاوشگر پرتاب نموده اند انجام شده است.

این مراکز با داشتن سیستم های مدیریتی و کیفیتی بالا و داشتن متخصصان مورد نیاز می توانند ضریب اطمینان لازم برای اینگونه ماموریت ها را ایجاد نمایند. قابل ذکر است که در «ماهواره بر سفیر» بیش از ۱۰ هزار تنوع قطعه به کار رفته است سهم قطعات پیچیده صنعتی در آن قابل توجه است و تمام قطعات تولیدی آن در صنایع داخلی ساخته می شود.

طول «ماهواره بر سفیر» در حدود ۲۲ متر ، قطر آن ۲۵ر۱ متر و وزن آن بیش از ۲۶ تن است

● صنایع تولید بخش های مختلف «ماهواره بر»
الف) بخش طراحی و تحقیقات
برای تحقیقات، طراحی و تولید یک «ماهواره بر» بخش طراحی باتوجه به انتظارات کارفرما طراحی کلان «ماهواره بر» را انجام می دهد و سپس مشخصات مورد نیاز خود را از مجموعه های موتور و پیشرانه، سوخت، هدایت و کنترل، سازه و محفظه ی ماهواره معلوم می نماید.

ب) صنایع طراحی و ساخت موتور
«ماهواره بر سفیر یک» دارای دو موتور مرحله یک و مرحله دو می باشد که هر دو در این صنایع ساخته می شود. موتور مرحله اول که موتور اصلی پرتاب می باشد قادر است محموله ۲۶ تنی را تا ارتفاع ۶۸ کیلومتر حمل نماید و پس از آن با جدایش مرحله اول ماموریت موتور مرحله دوم شروع می شود که خود از دو موتور تشکیل شده است و علاوه بر ایجاد پیش رانش با تغییر زوایه امکان کنترل مرحله دوم سفیر را فراهم می نماید. در صنایع موتور فرایندهای پیچیده ای در ساخت قطعات، محفظه موتور، انژکتورها و توربوپمپ ها وجود دارد که تماماً باتوان داخلی انجام می شود.

ج) صنایع طراحی و ساخت سازه
سازه های فضایی به خاطر نوع کاربرد از ویژگی های خاص برخوردارند، و علاوه بر سبک بودن بایستی دارای تحمل خوب مکانیکی باشند تا در برابر فرکانس های لرزش و تنش ها و فشارهای درونی و بیرونی مقاومت نمایند. لذا نیاز به تخصص بالای طراحی و فناوری قابل قبول تولید می باشد تا مواد مورد نظر انتخاب شده و اجزاء ساخته شوند و به روش های علمی و مهندسی اتصالات صورت گیرد.

د) صنایع تحقیقات و تولید سوخت
«ماهواره برها» در جهان از سوخت های خاص استفاده می نمایند که تامین آنها با توجه به مصارف مشابه نظامی به هیچ وجه از منابع خارجی میسر نمی باشد لذا در این صنایع، تاسیسات صنعتی سوخت های مورد نیاز ایجاد شده که توانایی تامین نیازهای صنایع موتور و بخش های تحقیقاتی را دارا می باشد. مهندسان طراحی در این صنایع بدون نیاز به کمک خارجی این کارخانه ها را طراحی و به بهره برداری رسانیده اند.

هـ) صنایع طراحی و ساخت سیستم های هدایت کنترل
در این صنایع ده ها مجموعه الکتریکی و الکترونیکی که در سامانه پرتاب ماهواره کاربرد دارند، طراحی و ساخته می شود. قطعات الکترونیک توسط بخش آماد تهی شده و قطعات تولیدی در بخش های صنعتی تولید می گردند بلوک های کامپیوتر پرواز، سیستم ناوبری، منابع تغذیه، باطری ها، عملگرها، فشارسنج ها ، کابلاژ و کلیه تسترهای ذاتی بلوک ها، تستر «ماهواره بر» و تستر پرتاب در این صنایع طراحی و ساخته می شوند.

و) صنایع طراحی و ساخت تجهیزات پرتاب
در این صنایع کلیه تجهیزات حمل و آماده سازی «ماهواره بر» و تجهیزات میدان تست و پرتاب «ماهواره بر» ساخته شده و نصب می گردند برج سرویس مستقر در میدان توسط این صنایع طراحی و ساخته شده است. همچنین آماده سازی قبل از پرتاب و شارژ سوخت در این میدان انجام می گردد.

ز) صنایع طراحی و ساخت سنسور
در صنایع هوافضایی ساخت سنسورهای شتاب و سرعت از عوامل تعیین کننده می باشد و توانمندی در این زمینه گام مهمی در ساخت سیستم های ناوبری است.

گردآوری : بخش فرهنگ و هنر بیتوته

منابع :

fa.wikipedia.org

vista.ir