درد شكمی در دوران حاملگی

مجموعه: بهداشت مادر کودک

دل پیچه در اوایل بارداری

دل پیچه چیست ؟

دردهای شکمی شایع ترین دردی است که زنان در دوران بارداری تجربه می کنند.

دل پیچه نوعی درد شکمی موقت و البته شدید است که می‌تواند دلایل زیادی مثل مسمومیت، تغییر نوع مواد غذایی، هله هوله خوردن، یبوست، ویروس یا حتی اسهال داشته باشد.

یکی از علت دل پیچه در بارداری، یخ کردن شکم است. یخ کردن شکم در بارداری سبب دل پیچه و انقباضات شکمی و سفت شدن شکم می شود که با گرم کردن شکم دردها آرام می شود.

دل پیچه در بارداری نشانه چیست ؟

زنان باردار نیز مستعد به دل پیچه و اسهال هستند. یکی از دلایل دل پیچه و اسهال در بارداری تغییر رژیم غذایی است. این مسئله باعث افزایش تنش وارد شده بر سیستم گوارش می شود. بعضی از خانم ها به برخی غذاها حساس هستند. این مسئله باعث اسهال و دل پیچه می شود. همچنین تغییرات هورمونی در سیستم تولید مثل باعث بروز این علائم می شود.

به گفته پزشکان متخصص اگر دل پیچه موقت باشد و با استراحت برطرف شود خطرناک نیست، اما اگر درد شکمی یا دل پیچه همراه با لکه بینی، خونریزی، تب، لرز، ترشحات واژن، ناراحتی هنگام ادرار کردن، تهوع و استفراغ باشد حتما باید به پزشک مراجعه کنید.

درمان خانگی دل پیچه در بارداری :

برای درمان دل پیچه در بارداری، فرقی نمی کند علت دل پیچه ی شما کدام یک از موارد فوق باشد. به معده خود استراحت دهید. سعی کنید مایعات بیشتری مصرف کنید به خصوص اگر دچار اسهال و استفراغ نیز هستید.

توجه داشته باشید اگر به مدت طولانی دستشویی نرفته اید و یا رنگ ادرارتان تیره شده است، شما در معرض خطر کم آبی یا دهیدراته شدن قرار دارید. مایعات به مقدار بیشتری مصرف کنید. آب، آب انگور، شربت آبلیمو می توانند بسیار کمک کننده باشند.

غذاهای روغنی، چرب و سنگین مصرف نکنید.

زنجبیل بسیار برای رفع مشکلات معده مفید است.

اگر قادر به نوشیدن مایعات نیز نیستید حتما به یکی از مراکز درمانی مراجعه کنید. در صورتی که مایعات بدن شما جایگزین نشوند خطر کم آبی شما را تهدید می کند.

دل پیچه در هفته اول بارداری

دلایل نفخ در دوران بارداری:

علاوه بر افزایش میزان پروژسترون و رشد رحم، عوامل دیگری نیز وجود دارند که موجب ایجاد نفخ می شوند. 

یبوست :

غذا از طریق دستگاه گوارش عبور می کند و برای مدت طولانی در روده باقی می ماند. این کار به جنین کمک می کند تا تمام محتویات غذایی از جمله آب را جذب کند. که باعث خشکی مدفوع می شود، که مدت بیشتری طول می کشد تا به راست روده برسد، و سبب یبوست و نفخ شکم می شود. 

حساسیت غذایی :

برخی از غذاها سبب گاز بیشتری نسبت به برخی دیگر می شوند. به عنوان مثال، آن هایی که بیماری سلیاک دارند، نمی توانند محصولات گلوتن را هضم کنند و می توانند گاز بیشتری ایجاد کنند.

در مورد کسانی که به لاکتوز حساسیت دارند، هم همین طور است. هضم محصولات لبنی مثل شیر برای آن ها مشکل است و می تواند منجر به گاز و نفخ معده شود.

دلیل آن این است که بدن نمی تواند به اندازه کافی لاکتوز (که در محصولات لبنی وجود دارد)، را بشکند و هضم کند و در این مورد دچار مشکل خواهد شد.

باکتری ها در روده :

اگر تغییری در تعادل باکتری در روده وجود داشته باشد، منجر به تولید گاز بیشتر، نفخ و باد شکم می شود.

افزایش وزن :

میزان گرسنگی شما ممکن است بیشتر شود و شما بیشتر غذا بخورید. با استفاده از رژیم غذایی مغذی همراه با ویتامین های مکمل میزان کالری خود را افزایش خواهید داد که شما را بی حال و کم تر فعال می کند. از این رو، شما احساس می کنید که در روزهای آخر ناراضی و ناراحت هستید.

روش های درمان نفخ و دل درد در بارداری

درمان های طبیعی و گیاهی برای رفع نفخ شکم در بارداری

لباس های گشاد بپوشید:

لباس هایی که شما در دوران بارداری می پوشید، می تواند نقش مهمی در کاهش گاز و نفخ شکم داشته باشد. 

وعده های غذایی کوچکی بخورید:

شما به تعداد کالری روزانه خود نیاز دارید بنابراین برای رفع نفخ شکم خود وعده های بیشتری با میزان غذای کمتری میل کنید. معده ی شما نباید یک دفعه پر شود.

آهسته غذا بخورید:

شما باید به آرامی غذا بخورید تا به هر لقمه تان فرصتی برای جلو رفتن از طریق دستگاه گوارش بدهید.

غذاهای غنی از فیبر بخورید:

نان ها، هویج، گندم کامل، بلغور جو، نان ها، نان ها و گلابی، بهترین منابع فیبر هستند.

فیبر آب را در سیستم گوارشی جذب می کند و غذا را به آرامی در درون روده حمل می کند. بنابراین، حرکات روده شما را منظم نگه می دارد و شما را از احساس نفخ پاک می کند. فیبر را به آرامی به رژیم غذایی خود اضافه کنید اگر به آن ها عادت ندارید. 

از غذاهای سرخ شده و گازدار پرهیز کنید:

غذاهایی مانند پیاز، کلم، بروکلی و لوبیا گاز دارند. غذاهای سرخ شده ممکن است گاز به معده ندهند، اما آن ها می توانند روند هضم شما را کاهش دهند و منجر به نفخ شکم شوند، شما باید مصرف این غذاها را کاهش دهید تا شکم خوبی داشته باشید.

کاهش مصرف شکر و شیرینی:

نوشیدنی های اسیدی و آب میوه های شیرین همچنین حاوی سطوح بالایی از شیره قند فروکتوز هستند، که به نفخ و باد کردن معده منجر می شوند.

آب میوه تازه را جایگزین نوشابه های گازدار و آب میوه های غیر طبیعی کنید.

مصرف مواد تلخ:

مصرف غذاهای تلخ در مقادیر کوچک، در فرآیند هضم اثر مثبتی بر نفخ شکم دارد. برخی از داروهای بزرگ شامل زنجبیل، آب لیمو در آب داغ، برگ های سالاد تلخ هستند. نیم ساعت قبل از غذایتان آنها را بخورید.

افزایش مصرف مایعات:

مقدار زیادی آب بنوشید تا بدن خود را مرطوب نگه دارید.روز خود را با یک لیوان آب شروع کنید و سپس به نوشیدن ادامه دهید، از آب میوه های تازه در رژیم غذایی خود نیز استفاده کنید.

آن ها به دفع سموم از بدن شما کمک می کنند و از نفخ و باد کردن و یبوست جلوگیری می کنند.

درمان دردهای شکمی در بارداری

هل ضد نفخ:

جویدن دانه هل به درمان نفخ شکم به طور طبیعی کمک می کند. شما همچنین می توانید چای هل را با جوشاندن دو فنجان آب با شش عدد هل و کمی پودرجوز درست کنید. این نوشیدنی به شما کمک می کند تا نفخ شکم تان را کم کنید. 

شنبلیله برای رفع نفخ در بارداری:

شب 1 مشت دانه شنبلیله را در یک لیوان آب خیس کنید و صبح آب آن را صاف کنید. این آب را جرعه جرعه بنوشید.

رفع نفخ در بارداری با دارچین و عسل:

1 قاشق غذاخوری پودر دارچین را با عسل در 1 فنجان آب جوش مخلوط کنید و آن را تازه مصرف کنید. 

گشنیز ضد نفخ در بارداری:

پودر دانه های گشنیز را در یک فنجان آب داغ مخلوط کنید، محلول را صاف کنید و بنوشید. 

درمان نفخ در بارداری با زنجبیل:

1 قاشق چایخوری آب زنجبیل تازه را آماده کنید و عسل را به آن اضافه کنید و میل کنید.

نفخ و دل پیچه در بارداری

درد شکم در بارداری چه دلایلی دارد؟

برخی از علل بی ­‌خطر درد شکم به شرح زیر هستند:

بزرگ شدن رحم

با شروع بارداری و پس از چند هفته کم کم رحم شروع به بزرگ شدن می کند و حجم آن تغییر می کند. بزرگتر شدن جنین و رحم باعث می شود به حفره شکمی فشار وارد شود. این فشار سبب دل درد و تهوع می شود.

درد رباط گرد

رباط گرد از رحم تا کشاله ران امتداد دارد و رحم را نگه می دارند. زمانی که جنین شروع به رشد می کند. وزن بیشتری بر رباط ها وارد می شود که منجر به کشیدگی رباط و در نتیجه نازک شدن آن می شود. افزایش فشار بر رباط ها در بارداری منجر به درد پایین شکم می شود.

نفخ و یبوست بارداری

در بارداری بدن شروع به تولید و آزاد کردن هورمون پروژسترون می کند. افزایش سطح این هورمون سبب کند شدن عملکرد مجرای گوارش می شود و در نتیجه موادغذایی به آهستگی از روده ها عبور می کنند. نفخ و یبوست در بارداری بسیار شایع هستند و باعث به درد شکم می شوند.

انقباضات برکستون، هیکس، کم آبی بدن و مصرف ناکافی مایعات می تواند سبب این انقباضات شود.

یکی از علت های دل درد در بارداری، یخ کردن شکم است، برای برطرف کردن این مشکل شکم را ببندید و گرم نگه دارید تا از دردهای آن جلوگیری شود.

آشنایی با دردهای شکمی در بارداری

مشكلات مهم و خطرناک درد شكم در دوران بارداری :

پاره شدن جفت :

قبل از بدنیا آمدن جنین اگر جفت به طور کامل یا نسبی از رحم جدا شود به این حالت پارگی جفت گفته می شود که دارای علائم متعددی است و سبب دل پیچه در دوران بارداری می شود. در برخی مواقع پارگی جفت می تواند موجب خونریزی ناگهانی شود که خونریزی قابل مشاهده است ولی گاهی در ابتدای رخ دادن این اختلال، خونریزی بسیار خفیف و در حد لکه بینی است.

از سایر علائم این اختلال درد کمر، درد در ناحیه رحم، انقباضات متعدد رحمی که این انقباضات برطرف نمی شود و مانند گرفتگی می مانند. از دیگر علائم پارگی جفت، کم تحرکی جنین است که بهتر است هر چه زودتر مادر توسط یک پزشک متخصص معاینه شود.

سقط جنین :

یکی از عوامل دل پیچه در دوران بارداری احتمال وقوع سقط جنین است. اولین علامت سقط جنین خونریزی است، ولی چند ساعت پس از سقط جنین و تا چند روز بعد از آن مادر دردهای شکمی شدیدی که مانند دردهای قاعدگی است را تجربه می کند که یک لحظه درد شدیدی می گیرد و یک لحظه آرام می شود و باز درد تکرار می شود. این چرخه مدتی ادامه دارد.

حاملگی خارج رحمی :

این یک مشکل جدی است که در اوایل حاملگی رخ می دهد زمانی که یک تخمک بارور به خارج از رحم زن متصل می شود. به طور معمول تخمک به لوله فالوپ متصل است. معمولا این مشکل در چند هفته ابتدای بارداری تشخیص داده می شود. حاملگی خارج رحمی زمانی که درمان نشود بسیار جدی است و ممکن است به پارگی لوله های فالوپ منجر شود. علائم و نشانه های حاملگی خارج رحمی شامل لکه بینی، درد شکم و حساسیت به لمس، خونریزی، درد کمر، درد شانه، سرگیجه و غش هستند. اگر به حاملگی خارج از رحم مشکوک شدید با پزشک خود تماس بگیرید.

پره اکلامپسی :

پره اکلامپسی شدید به درد در قسمت فوقانی سمت راست شکم منجر می شود. پره اکلامپسی به سندرمی اشاره دارد که با فشار خون بالا، سردرد و پروتئین در ادرار مشخص می شود. پره اکلامپسی شدید سبب تورم در اطراف کبد می شود که موجب درد در ناحیه فوقانی شکم می شود. سندرم HELLP فرم شدیدتر پره اکلامپسی است که شایع ترین علامت آن درد شدید در قسمت فوقانی شکم است.

زایمان زودرس :

بروز انقباضات زایمانی كه سبب باز شدن دهانه ی رحم شود قبل از هفته 37 حاملگی شروع زودرس دردهای زایمان تلقی می شود. در صورت مشاهده هر یک از علائم زیر در سه ماهه دوم یا سوم (قبل از هفته 37 حاملگی) بلافاصله به پزشك مراجعه كنید:

عفونت ادراری :

حاملگی احتمال تمام انواع عفونت ادراری از جمله عفونت كلیه را افزایش می دهد. علائم عفونت مثانه شامل: درد، ناراحتی، یا سوزش در هنگام ادرار كردن، ناراحتی لگنی یا درد ناحیه تحتانی شكم (اغلب درست بالای استخوان عانه)؛ احساس نیاز مكرر و غیر قابل كنترل به ادرار كردن، حتی زمانی كه مقدار بسیار كمی ادرار در مثانه وجود دارد؛ و ادرار كدر یا بد بو می شود. در صورت مشاهده هر یک از این علائم به پزشک مراجعه كنید زیرا اگر عفونت مثانه درمان نشود می تواند موجب عفونت کلیه و زایمان زودرس شود. علائم انتشار عفونت به كلیه ها (كه نیازمند مراجعه اورژانس است) عبارتند از: تب بالا (اغلب همراه با لرز و تعریق)، درد در ناحیه كمر یا پهلو، درست زیر دنده ها در یک طرف یا به صورت دو طرفه (و احتمالاً در شكم)، تهوع و استفراغ و احتمالاً وجود خون در ادرار.

گردآوری : بخش کودکان بیتوته