آشنایی با درد سینه در شیردهی

مجموعه: بهداشت مادر کودک

دردسینه درشیردهی نشانه چیست

آشنایی با "درد سینه در شیردهی" و "علت درد سينه در شيردهی"

درد و سفت شدن سينه در دوران شيردهی چگونه درمان می شود؟

درد و سفت شدن سینه ها در دوران شیردهی علل بسیار زیادی می تواند داشته باشد. درمان درد سينه در شيردهي به علت ایجاد کننده آن بستگی دارد. در بسیاری از موارد مادر یک توده سفت و دردناک را در درون سینه خود لمس می کند که احتمالا به دلیل انسداد مجرای شیری و تجمع شیر ایجاد شده است. در این موارد برای درمان درد و سفت شدن سينه در دوران شيردهي باید مادر به علائم و نشانه ها توجه کند که آیا توده ایجاد شده دچار عفونت شده است؟ آیا درد فقط و فقط ناشی از تجمع شیر است؟ برای رسیدن به این هدف ابتدا لازم است دلایل دردناک شدن پستان را بدانید.

اگر مجاری شیرتان گرفته شده باشد، متوجه می‌شوید، زیرا برآمدگی سفتی در آن ناحیه خاص از پستان لمس می‌شود. درست بر خلاف پری پستان (فراوانی شیر) که پُری را در همه پستان احساس می‌کنید. در این موارد برای درمان درد سينه در دوران شيردهی از ماساژ آرام و استفاده از کرم آرنیکا بهره گیرید. همچنین می‌توانید پارچه‌ای گرم روی آن نقطه بگذارید. بهتر است هنگام تغذیه نوزاد به آرامی آن را ماساژ دهید، زیرا این عمل به رفع گرفتگی کمک می‌کند. دقت کنید که آیا احساس درد در نوک سینه است یا در خود بافت پستان زیرا درمان درد نوك سينه در شيردهي به روش های دیگری باید صورت گیرد.

شیر خوردن نوزاد در درمان درد و سفت شدن سينه در دوران شيردهي بسیار موثر است زیرا سبب باز شدن مجرا و تخلیه شیر تجمع یافته خواهد شد. نوزاد باید هر دو تا سه ساعت شیردهی شود – حدود هشت تا دوازده بار در روز. به گفته ی یکی از مشاور شیردهی، نیازهای نوزادان در اولین ماه زندگی دائماً در حال تغییر است.

به طور میانگین، اکثر نوزادان هر سه ساعت تغذیه می شوند – یعنی گذشت سه ساعت از آغاز یک شیردهی تا شروع شیردهی بعدی. هنگامی که شیردهی می کنید باید صدای بلعیدن او را بشنوید و حرکت آرواره‌ی او را ببینید. گرچه برای اکثر مادران جدید عادی است که نسبت نوشیدن شیر کافی توسط فرزندشان نگران باشند، اما اگر او به اندازه کافی وزن اضافه‌ ‌کند و هر روز شش تا هشت پوشک خیس دارد، همه اینها به خوبی نشان می دهد که اوضاع فرزندتان روبه راه است.

ماستیت شامل عفونت سينه در است که باعث درد، ورم، گرمی و قرمزی پستان می شود. همچنین باعث تب و لرز می شود. ماستیت یا عفونت سينه در شيردهی بیشتر اتفاق می افتد، ولی گاهی اوقات در سایر زنان نیز دیده می شود.

درد سینه در شیردهی

شیر دادن به نوزاد

بیشتر مواقع، ماستیت طی سه ماه اول بعد از تولد نوزاد در مادران شیرده بروز می کند، اما می تواند بعدا نیز در مدت شیردهی بروز کند.

عفونت پستان در مادران شیرده باعث احساس خستگی و بدحالی در آنها می شود که مراقبت از نوزاد را برای آنها سخت می کند.

 گاهی اوقات عفونت پستان باعث می شود مادر به نوزاد خود دیگر شیر ندهد، اما باید گفت که می توان شیردهی به نوزاد را در طی ماستیت نیز ادامه داد.

علائم ماستیت

نشانه های عفونت پستان می توانند به طور ناگهانی شروع شوند و عبارتند از:

- احساس گرمی و درد پستان هنگام دست زدن به آن

- احساس ناراحتی و ناخوشی

- ورم پستان

- احساس درد و سوزش مداوم پستان یا فقط هنگام شیردادن به نوزاد

- قرمزی و التهاب پستان

- تب 3/38 درجه سانتیگراد یا بیشتر

 اگر چه ماستیت طی چند هفته اول شیردهی بروز می کند، ولی می تواند هر موقع از دوران شیردهی نیز بروز کند. ماستیت اغلب در یک سینه دیده می شود، نه هر دو سینه.

علل ماستیت

1- بسته شدن مجرای شیردر پستان: اگر در طی شیردهی، یک پستان به طور کامل از شیر خالی نشود، یکی از مجاری شیر در پستان می تواند بسته شود و شیر را برگرداند که باعث عفونت پستان می شود.

2- ورود باکتری به پستان: باکتری های موجود در سطح پوست مادر یا دهان نوزاد می توانند از طریق ترک (شکاف) پوست نوک سینه یا سوراخ مجرای شیر، وارد مجاری شیردر پستان مادر شوند و در آنجا رشد کرده و باعث عفونت گردند.

این باکتری ها برای نوزاد ضرری ندارد و هر فردی آنها را دارد. این باکتری ها فقط در بافت پستان شما نیستند.

التهاب معمولا به دليل اشكال در شيردهي است. سابقه التهاب سينه در شيردهي قبلي، عدم تخليه كامل سينه و تجمع شير در سينه ديگر، ترك و زخم نوك سينه از علل اين بيماري هستند. در اين حالت ميكروب‌ها از طريق نوك سينه وارد شده و در بافت پستان ايجاد عفونت مي‌كنند كه اگر اين التهاب سريعاً درمان نشود، ممكن است تبديل به آبسه سينه شود. احتمال تبديل التهاب سينه به آبسه در خانم‌هاي چاق و سيگاري بيشتر از افراد عادي است.

تشخيص و درمان 

اين عارضه با علائم باليني تشخيص داده می ‌شود. معمولا سينه به طور يك طرفه مبتلا شده و قرمز، متورم، سفت و دردناك است. تب بالاي 3/38 درجه سانتي‌گراد وجود دارد و فرد احساس بيماري، كوفتگي عضلات و حالتي شبيه لرز و آنفلوانزا دارد. در مراحل اوليه معمولا اين علائم خفيف اند و در مراحل بعد علائم شدت بيشتري پيدا می كنند و حتي ممكن است غدد لنفاوی زير بغل متورم و دردناك شوند.

براي تشخيص نياز به آزمايش خون نيست. اگر در آزمايش خون اين افراد به طور واضح گلبول‌هاي سفيد بالا رفته و نوتروفيل‌ها افزايش ‌يابند، عامل بيماري التهاب سينه در اغلب موارد باكتري استرپتوكوك گروه A است لذا درمان آنتي بيوتيكي عليه استرپتوكوك لازم است.

درمان علامتي هم بايد انجام شود. براي كم كردن درد سينه مي‌توان از كمپرس نوك سينه، ماساژ سينه و مصرف مسكن‌هاي ضد التهابي مثل بروفن يا استامينوفن استفاده كرد. زخم نوك سينه را با آنتي‌بيوتيك موضعي همراه با داروي ضد التهاب كه معمولا به صورت پمادهاي تركيبي در بازار هستند مي‌توان درمان كرد.

اگر پس از اقدامات فوق و درمان با آنتي‌بيوتيك به مدت سه روز علائم باليني بهتر نشد، لازم است از بيمار سه آزمايش كشت شير و سونوگرافي سينه صورت گرفته و فرد بيمار در بيمارستان بستري گردد.

دوره درمان آنتی ‌بيوتيكی 14-10 روز است. اگر درمان كامل نشود، احتمال عود وجود دارد. سونوگرافي براي تشخيص افتراقي التهاب سينه از آبسه كاربرد دارد. توجه به اين نكته ضروري است كه در تمام مدت درمان لازم نيست مادر شيردهي به نوزاد را قطع كند.

یکی دیگر از راهکار های درمان درد و سفت شدن سينه در دوران شيردهي، حل مساله فراوانی شیر است. فراوانی شیر زمانی رخ می‌دهد که بیش از نیاز نوزاد شیر تولید شود. این موضوع وابسطه به عرضه و تقاضاست که البته گاهی به علت فعالیت‌های هورمونی، تولید بیش از حد وجود دارد. نشانه‌ها عبارتند از پستان سفت (سخت)، گرم، تپش‌دار، نوک پستان تخت‌شده (گرفتن سینه را سخت می‌کند) و گاهی تورم غده‌های لنفاوی زیر بغل. با تغذیه‌ی فرزندتان یا استفاده‌ از شیر دوش و ماساژ به سمت پایین روی بافت پستان باید به آرامی پُری پستان را بهبود بخشید، اما برای التیام فشار، فقط اندکی شیر بدوشید؛ نه اینکه تولید شیر را بیشتر تحریک کنید.

بهترین راهکار این است که برای درمان درد و سفت شدن سينه در دوران شيردهی با تغذیه بر اساس درخواست نوزاد از ازدحام شیر پرهیز کنید. به این معنا که تا گریه کردن بچه برای تغذیه‌ی او صبر نکنید. وقتی پستان پر از شیر دارید، بهترین روش برای درمان تغذیه به دفعات فرزندتان است، اما در صورت به خطا رفتن این روش، کمپرس سرد وضعیت را بهبودی می بخشد.

درمان درد سینه در دوران شیردهی

برای پیشیگری از تراکم شدید شیر در سینه

اگر شما می خواهید شیر مادر بدهید, کارهای زیر را برای پیشگیری از تراکم شدید شیر در سینه انجام دهید.

به محض اینکه نوزادتان به دنیا می آید تغذیه با شیر مادر را شروع کنید و اغلب این کار را انجام دهید. این بهترین راه پیشگیری از تراکم شدید شیر در سینه است.

در چند روز اول بعد از تولد, تغذیه با شیر مادر حداقل هر ۱ تا ۲ ساعت انجام می شود. دوره های کوتاه زمانی بین تغذیه ها ممکن است به کاهش یا پیشگیری از تراکم شیر در سینه کمک کند. طی این زمان, شما ممکن است لازم باشد که کودک خود را برای شیر دهی بیدار کنید.

کودک خود را هر زمانی که گرسنه است یا حداقل هر دو ساعت یک بار شیر بدهید.

مطمئن شوید که سینه های شما به اندازه کافی نرم است که کودک به خوبی آنها را نگه دارد. اگر سینه های شما سفت یا بیش از حد پر از شیر است، اجازه دهید که مقدار کمی شیر با استفاده از دست ها یا پمپ خارج شود. سپس سینه را در دهان کودک قرار دهید. شما می توانید همینطور:

دوش گرم بگیرید و اجازه دهید که جریان آب روی سینه ای شما جاری شود. این باید رفلکس آرام شدن را تحریک کند که اجازه می دهید کمی شیر نشت کند و همینطور اندکی نوک سینه و آرولا را نرم می کند.

حوله مرطوب و گرم روی سینه ها قبل از شیر دهی قرار دهید. گرمای مرطوب باید به جریان آسان شیر کمک کند.

سینه های خود را با هر بار شیر دهی خالی کنید.

شما باید تا زمانی که نوزاد می خواهد شیر دهی را ادامه دهید. در کل این بهترین کار است حداقل ۱۵ دقیقه یا بیشتر سینه اول مکیده شود قبل از اینکه به سراغ سینه دوم بروید. شما می دانید چه زمانی وقت آن رسیده به سراغ سینه دیگر بروید زمانی که نوزاد شما کمتر تلاش می کند که سینه را مک بزند.

اگر نوزاد قبل از اینکه سینه های شما خالی شود سیر می شود, از پمپ یا دست های خود (خالی کردن دستی) برای فشار دادن شیر باقی مانده از سینه های شما برای ذخیره به منظور استفاده در آینده استفاده کنید. این به خصوص طی مراحل اولیه شیر دهی مهم ست.

تراکم شیر اولیه در سینه زمانی که شیر دهی روتین تر می شود و نوزاد شما قادر می شود که برای دوره های زمانی طولانی تر شیر بخورد کاهش خواهد یافت.

وضعیت شیر دهی کودک خود را هر چند وقت یک بار عوض کنید تا مطمئن شوید که تمام بخش های سینه شما خالی شده است برای اطلاعات در باره پوزشین های شیر دهی به موضوع شیر دهی با سینه مراجعه کنید.

مطمئن شوید که نوزاد شما به صورت مناسبی سینه را نگه داشته است. اگر نوک سینه های شما تخت است, به آرامی نوک سینه و اطراف آن را ماساژ دهید. نوک سینه را تحریک کند تا قائم تر شود. سپس به آرامی سینه خود را با انگشت شست در بالا و بقیه انگشتان در زیر نگه دارید. این ساپورت اضافی محکم نگه داشتن سینه را برای نوزاد شما آسان تر خواهد کرد. به اسلاید شوی نگه داری مناسب برای شیر دهی با سینه مراجعه کنید.

هر زمان که شما قادر نیستید به نوزاد خود شیر بدهید, زمانی را تعیین کنید و فشار دستی وارد کنید یا با پمپ، شیر را حداقل هر ۳ تا ۴ ساعت از سینه های خود خالی کنید.

هر مشکل شیر دهی یا نگرانی ها را با دکتر خود یا متخصص شیر دهی (مشاور شیر دهی) در میان بگذارید.

علائم سرطان سينه در دوران شيردهی

علائم سرطان سينه در دوران شيردهی

درصد ابتلای زنان شیرده به سرطان سینه بسیار کم است. در دوران شیردهی به صورت طبیعی سینه سفت می شود و ممکن است بنابر دلایلی توده هایی در سینه به وجود بیاید. این امر بسیار رایج و طبیعی است. نباید هر توده ای را توده ی سرطانی دانست. اما باید خاطر نشان کرد که زنان باردار نیز می توانند به این سرطان مبتلا شوند. زنانی که در دوران شیردهی تحت درمان قرار می گیرند باید تحت تایید پزشک خود به شیردهی ادامه دهند. درمان از فردی به فرد دیگر متفاوت است.

این احتمال وجود دارد که در دوران شیردهی زنان مبتلا به سرطان سینه شوند. تقریبا 3 درصد از زنانی که مبتلا به سرطان سینه هستند، زنان شیرده هستند.

زیرا بارداری و شیردهی چرخه های قاعدگی را کند می‌کند و این باعث می شود که بدن فرد کمتر در معرض سلول‌های سرطانی قرار بگیرد. اما اگر شما در مورد سلامتی پستانتان دچار مشکل و یا نگرانی شده اید، حتماً باید به پزشک مراجعه کنید.

در دوران شیردهی توده هایی که در پستان به وجود می‌آید سرطانی نیستند و جای نگرانی نیست و بعد از اینکه دوران شیردهی به پایان رسید معمولا از بین می رود. اما زمانی که توده ی به وجود آمده در پستان شما ادامه‌دار شود و موارد زیر را داشته باشد باید به پزشک مراجعه کنید:

توده بعد از دوران شیردهی از بین نرفته باشد

رشد توده ادامه پیدا کرده باشد

با  فشار اوردن به توده حرکت نکند

در سینه شما فرورفتگی ایجاد شده باشد و یا تغییر شکل داده باشد. باعث شده پوست فرو رفتگی پیدا کرده یا شبیه پوست پرتقال گودی هایی در آن ایجاد شده است.

پزشکان توصیه می‌ کنند که اگر مادر شیرده به سرطان سینه مبتلا شده باشد، باید شیردهی را متوقف کند. روش های درمانی سرطان سینه بر شیر و کودک تاثیر منفی می‌گذارد. پزشک معالج تشخیص می دهد که چه درمانی برای زنان شیرده مبتلا به سرطان سینه مناسب است.

زنان شیرده در حین درمان می توانند به فرزندان خود شیر بدهند اما  این کار حتماً باید با تایید پزشک انجام شود.

گردآوری: بخش کودکان بیتوته