تيكها را دركودكان چگونه بشناسيم؟

مجموعه: روانشناسی کودکان

تيك‏ها طبق تعريف انقباض‏هاي عضلاني تكراري و سريعي هستند كه منجر به توليد حركات يا اصواتي مي‏شوند و فرد قدرت كنترل آنها را ندارد. كودكان و نوجوانان ممكن است به دنبال برخورد با محركي خاص يا در پاسخ به يك ميل دروني قوي، رفتارهاي تيك را بروز دهند. هر چند تيك‏ها ارادي نيستند اما در برخي افراد براي دوره‏هاي معيني سركوب مي‏شوند.

تيك‏هاي حركتي مانند چشمك زدن، حركت دادن ناگهاني گردن، بالا انداختن شانه‏ها، شكلك در آوردن و تيك‏هاي صوتي مانند: سرفه كردن، صاف كردن گلو، غر غر كردن، بالا كشيدن بيني، بوئيدن اشياء و... مي‏باشد. نخستين گام در تعيين شيوه درماني مناسب، بررسي كاركرد كلي كودك يا نوجوان است (خانواده، معلمين و همسالان گاهي تيك‏ها را به عنوان رفتاري هدفمند تفسير مي‏كنند). درمان بايد با آموزش جامع خانواده شروع شود به طوري كه كودك مبتلا ندانسته به خاطر رفتارهاي تيك تنبيه نشود.

مداخلات دارويي در سركوب تيك تا حدودي مؤثرند. و از مداخلات رفتاري نظير فنون "وارونه سازي عادت" استفاده مي‏شود تا افراد مبتلا از تيك خود آگاهي بيشتري پيدا كنند و حركات ارادي را شروع كنند كه تيك‏ها را جبران كنند. ساير روش‏ها از جمله تمرين تمركز، خود باز بيني و آموزش واكنش ناسازگار مي‏باشد. تصور مي‏شود فنون رفتاري و دارو درماني اثرات يكديگر را تقويت مي‏كنند.