آیین نامه اجرایی قانون انتخابات مجلس خبرگان رهبری

مجموعه: انتخابات مجلس خبرگان

تاریخ انتشار : دوشنبه, 30 -3443 03:25

نخستین انتخابات مجلس خبرگان در سال 1361 برگزار شد

 قانون انتخابات مجلس خبرگان

نخستین انتخابات مجلس خبرگان رهبری
نخستین انتخابات مجلس خبرگان رهبری در شرایطی تشکیل شد که کشور در حال جنگ با عراق بود. انتخابات این مجلس در تاریخ ۱۹ آذر ۱۳۶۱ برگزار شد که نزدیک ۱۸ میلیون نفر در آن شرکت کردند. در این دوره ۷۵ نفر از نمایندگان مجلس خبرگان تعیین شدند و انتخابات بقیه نمایندگان به دور دوم کشید.

نحوه انتخاب اعضای مجلس خبرگان :
بر اساس قانون اساسی، شرایط خبرگان و كیفیت انتخاب اولین دورة آن توسط شورای نگهبان مشخص شده است و پس از آن، هر گونه تغییر و تجدید نظر در قانون و تصویب سایر مقررات مربوط به وظایف خبرگان در صلاحیت خودِ آنان است بر این اساس قانون نحوة تشكیل مجلس خبرگان در تاریخ 10/ 7/ 1359 تدوین و تنظیم و به تصریب رسید كه برخی از مواد این قانون بعداً در مجلس خبرگان مورد اصلاح قرار گرفته است.

بر طبق قانون مذكور عدّه نمایندگان مجلس خبرگان با در نظر گرفتن جمعیت هر استان به ازای هر یك میلیون نفر، جمعیت یك نفر می‎باشد.

انتخابات مجلس خبرگان:

 انتخابات مجلس خبرگان به صورت عمومی و با رأی مخفی و به طور مستقیم می باشد.

در صورتی كه در دور اول اخذ رأی برای یك یا چند نفر از نامزدهای انتخاباتی اكثریت مطلق حاصل نشود، انتخابات به دور دوم كشیده می شود.

در دور دوم انتخابات، فقط به تعداد دو برابر عده خبرگان باقی مانده مورد نیاز از بین دارندگان آراء دور اول حوزه انتخابیه به ترتیب رأی شركت خواهند نمود و نامزد جدیدی نمی توان اضافه كرد. اگر تعداد نامزدهای باقیمانده به تعداد دو برابر مورد نیاز نباشد باز هم انتخابات انجام می شود مگر اینكه نامزدها فقط به تعداد مورد نیاز یا كمتر باشند. در این صورت انتخابات دوباره آغاز می گردد.

در صورتی كه در دوم اخذ رأی آرای دو یا چند نفر از نامزدها مساوی باشد و طبق جدول تعداد خبرگان حوزه انتخابیه انتخاب یك یا چند نفر از نامزدهایی كه آراء مساوی دارند ضرورت پیدا كند، ملاك انتخاب قرعه می باشد كه در جلسه مشترك هیأت اجرائی مركز حوزه انتخابیه و ناظرین شورای نگهبان در استان خواهد گرفت.

 نامزدهای انتخابات مجلس خبرگان در صورت تمایل می توانند در جلسه قرعه كشی شخصاً و یا با اعزام فقط یك نفر ناینده شركت نماینده شركت نمایند.

مسئولیت نظارت بر انتخابات خبرگان، بر عهده شورای نگهبان است.

در هر دوره انتخاباتی، هر شخص واجد شرایط، فقط می تواند یكبار و در یك شعبه اخذ رأی با ارائه شناسنامه رأی بدهد.

 صغار و مجانین از شرکت در انتخابات مجلس خبرگان محرومند

قانون انتخابات مجلس خبرگان
چنانچه پس از تأييد صلاحيت و سپري شدن مدت بررسي صلاحيتها، ادله جديدي براي عدم صلاحيت هر يك از داوطلبان نمايندگي مجلس خبرگان به دست آيد، پس از بررسي و اعلام عدم صلاحيت آنان توسط فقهاي شوراي نگهبان مراتب به وسيله هيأت مركزي نظارت به ستاد انتخابات كشور اعلام خواهد شد .

شرایط انتخاب كنندگان و انتخاب شوندگان مجلس خبرگان:
نمایندگان مجلس خبرگان باید دارای شرایط زیر باشند:
الف - تابعیت جمهوری اسلامی ایران
ب - داشتن پانزده سال تمام در روز اخذ رأی دور اول

اشخاص زیر از حق شرکت در انتخابات مجلس خبرگان محرومند:
الف - صغار و مجانین
ب - محرومین از حقوق اجتماعی

انتخاب شوندگان مجلس خبرگان باید دارای شرایط زیر باشند:
الف - اشتهار به دیانت و وثوق و شایستگی اخلاقی
ب - آشنائی كامل به مبانی اجتهاد، با سابقه تحصیل در حوزه های علمیه بزرگ، در حدی كه بتوانند افراد صالح برای مرجعیت و رهبری را تشخیص دهند.
ج - بینش سیاسی، اجتماعی و آشنائی با مسائل روز
د - معتقد بودن به نظام جمهوری اسلامی ایران
ه - نداشتن سوابق سوء سیاسی و اجتماعی

داوطلبان عضویت در مجلس خبرگان، باید گواهی سه نفر از استادان معروف درس خارج حوزه های علمیه مبنی بر واجد شرایط بودن خود را در زمان ثبت نام ارائه و تسلیم دارند.

چنانچه اعضاء شورای نگهبان داوطلب نمایندگی مجلس خبرگان گردند نمی توانند نسبت به انتخابات استانی كه از آنجا داوطلب شده اند نظارت و اتخاذ تصمیم نمایند.

  انتخابات مجلس خبرگان به صورت عمومی و با رأی مخفی و به طور مستقیم می باشد

نحوه اعلام داوطلبی و رسیدگی به صلاحیت داوطلبان انتخابات مجلس خبرگان:
پس از وصول دستور مقام رهبری یا شورای رهبری مبنی بر انجام انتخابات خبرگان، وزارت كشور موظف است حداكثر ظرف ده روز مراتب و تاریخ شروع ثبت نام داوطلبان را با استفاده از وسائل ارتباط جمعی به اطلاع عموم برساند.

داوطلبان عضویت در انتخابات مجلس خبرگان، باید چهارده روز از تاریخ شروع ثبت نام شخصاً یا به وسیله نماینده قانونی به فرمانداری مركز استان مراجعه و پرسشنامه اعلام داوطلبی را تكمیل و همراه با فتوكپی كلیه اوراق شناسنامه و 12 قطعه عكس جدید 4 * 6 خود به انضمام گواهی سه نفر از اساتید درس خارج حوزه های علمیه به فرمانداری مركز استان تسلیم و رسید دریافت دارند.

فرماندار مركز استان موظف است بلافاصله بعد از پایان مهلت ثبت نام سوابق و مدارك داوطلبان را در اختیار هیأت اجرایی مركز حوزه انتخابیه قرار دهد. هیأت اجرایی مذكور مكلف است با حضور ناظران شورای نگهبان حداكثر ظرف سه روز با بررسی سوابق و مدارك داوطلبان نظریه صریح و مستدل خود را نسبت به هر یك از داوطلبان جداگانه و به تفكیك و با تنظیم صورت جلسه اعلام دارد. فرمانداری شهرستان مركز استان باید بدون اتلاف وقت و به محض دریافت نظریه هیأت اجرایی اصل و دو نسخه از فتوكپی پرسشنامه و سه برگ فتوكپی كلیه اوراق شناسنامه و 6 قطعه عكس و اصل و دو برگ فتوكپی گواهی اساتید درس خارج حوزه علمیه مربوط به هر یك از داوطلبان را همراه با دو نسخه صورت جلسه حاوی نظریه هیأت اجرایی وسیله پیك مخصوص و مطمئن سریعاً به ستاد انتخابات كشور ارسال دارد.

ستاد انتخابات كشور پس از دریافت مدارك مربوط به ثبت نام داوطلبان انتخابات مجلس خبرگان دو نسخه از مدارك مذكور را به هیأت نظارت مركزی تسلیم می دارد، و هیأت اگر نظری داشته باشد اضافه كرده و فتوكپی شناسنامه و اصل پرسشنامه و گواهی اساتید را در اختیار شورای نگهبان قرار می دهد.

شورای نگهبان ظرف هفت روز از تاریخ وصول مدارك داوطلبان انتخابات مجلس خبرگان هر استان رسیدگی لازم معمول و نظر خود را به وسیله هیأت نظارت مركزی به ستاد انتخابات كشور اعلام می دارد.

ستاد انتخابات كشور موظف است بلافاصله پس از وصول نظریه كتبی شورای نگهبان اسامی داوطلبان تأیید شده هر استان را با استفاده از رسانه های گروهی (رادیو و تلویزیون) به اطلاع عموم رسانده و مراتب را به فرمانداری مركز حوزه انتخابیه اعلام دارد.

فرمانداران مراكز حوزه انتخابیه بلافاصله پس از دریافت اسامی داوطلبان انتخابات مجلس خبرگان مراتب را ضمن انتشار آگهی با استفاده از رسانه های گروهی به اطلاع اهالی حوزه انتخابیه (استان) می رسانند.

 نامزدهای انتخابات مجلس خبرگان در صورت تمایل می توانند در جلسه قرعه كشی شرکت نمایند

تبلیغات انتخابات مجلس خبرگان:
به منظور تضمین برخورداری یكسان نامزدهای خبرگان از امكانات دولتی و بازرسی و كنترل نحوه تبلیغات نامزدهای انتخابات مجلس خبرگان، در هر استان كمیسیونی به نام كمیسیون بازرسی تبلیغات انتخاب خبرگان در محل استانداری و بنا به دعوت استاندار تشكیل می گردد. ماده 20 اعضای كمیسیون بازرسی تبلیغات انتخابات خبرگان عبارتند از :
1- استاندار
2- دادستان عالی ترین دادگاه محلی
3- رئیس ناظران شورای نگهبان در استان یا نماینده منتخب شورای نگهبان
4- مدیر یا سرپرست صدا و سیمای جمهوری اسلامی مركز استان یا استان مجاوری كه صدا و سیما دارد

نامزدهای انتخاباتی مجلس خبرگان كه صلاحیت آنان توسط شورای نگهبان تأیید و از طرف وزارت كشور اعلام شده، هر یك حق دارند به طور مساوی از امكانات صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران در مركز استان استفاده نمایند.

فعالیت های انتخاباتی نامزدها، رسماً از تاریخ اعلام اسامی آنها وسیله وزارت كشور شروع، و 24 ساعت قبل از شروع اخذ رأی خاتمه می پذیرد.

فعالیت انتخاباتی دور دوم از تاریخ اعلام رسمی نتایج قطعی آراء دور اول شروع و تا 24 ساعت قبل از شروع اخذ رأی دور دوم، ادامه می یابد.

نامزدهای خبرگان، با هر سمتی كه داشته باشند به طور یكسان مشمول این مقررات بوده و نباید تحت هیچ عنوان، بیش از آنچه توسط كمیسیون بازرسی تبلیغات تعیین شده، از صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران استفاده نمایند. صدا و سیما نیز نباید از هنگام انتشار پذیرش نامزدی تا تعیین نتیجه برنامه های دیگر آنها را پخش كند.

استفاده از وسائل، پرسنل ، و سایر امكانات اداری دولتی و مؤسسات وابسته به دولت و نهادهای انقلاب اسلامی كه از بودجه عمومی كشور استفاده می نمایند، برای تبلیغات كلیه نامزدهای مجلس خبرگان، اكیداً ممنوع است.

الصاق اعلامیه، پوستر ، و هرگونه آگهی تبلیغاتی روی علائم راهنمائی، تابلوی بیمارستان ها و تابلوی مدارس و سایر مؤسسات آموزشی و سازمان های عمومی و ادارات دولتی و سازمان های وابسته به دولت و اتومبیل های دولتی و اتوبوس های شركت واحد اتوبوسرانی در سراسر كشور ممنوع بوده و مأمورین انتظامی مكلفند نسبت به برداشتن و از بین بردن چنین اوراق تبلیغاتی اقدام نمایند و در صورت مشاهده متخلفین، آنان را جلب و به منظور تعقیب قانونی به مقامات قضائی تحویل دهند.
 
گزارش هرگونه سوء استفاده تبلیغاتی یا تخلف از مقررات قانونی، در كمیسیون بازرسی تبلیغات استان مورد بررسی قرار می گیرد و در صورت اثبات تخلف مراتب رسماً از طریق وسائل ارتباط جمعی وسیله استاندار به اطلاع عمومی خواهد رسید.

هیأت اجرایی و وظایف آن در انتخابات مجلس خبرگان:
ظرف پنج روز از تاریخ اعلام وزارت كشور از طریق رسانه های گروهی مبنی بر شروع انتخابات مجلس خبرگان و قبول داوطلبی در مركز هر استان هیات اجرایی انتخابات به ریاست فرماندار یا سرپرست فرمانداری شهرستان مركز استان و باعضویت رئیس كل یا سرپرست دادگستری استان، مدیر كل یا سرپرست اداره كل آموزش و پرورش استان، مدیر كل یا سرپرست اداره كل ثبت احوال استان و پنج نفر از معتمدین كه لااقل یك نفر از پنج نفر روحانی باشد تشكیل می گردد.

گردآوری: بیتوته