نظرسنجی انتخابات

مجموعه: انتخابات مجلس

تاریخ انتشار : سه شنبه, 17 آذر 1394 11:46

 نظرسنجی‌ انتخابات از سال 76 در ایران شروع شد

همه چیز درباره برگزاری نظرسنجی انتخابات

نظرسنجی انتخابات چیست؟

زمانی که بوسیله نظرسنجی یا پیمایش، افکار عمــومی افــراد را مـورد سئوال قرار می دهیم تا نظر آنها را درباره کاندیدهای انتخاباتی بسنجیم، در واقــع درصــدد این هستیم که بدانیم شهروندان درباره این افراد چگونه می اندیشند. درنتیجه به وسیله نظرسنجی انتخابات به دنبال شناخت افکار عمومی و میزان محبویت حزب های سیاسی و کاندیدها در بین مردم و پیش بینی نتایج انتخابات هستیم. همچنین نظرسنجی انتخابات انجام می‌شود تا افکار عمومی که «مبهم» است، شناخته شود.

انواع نظرسنجی انتخابات:
1- نظرسنجی انتخابات محکی (Bench Mark Polling) - این گونه از نظرسنجی معمــولاً قبل از ورود و یا معــرفی یک کاندیدا به جامعـــه سیاســی انجــام می­شــــود تا اقبال عمــومی نسبت به کاندیدای مــورد نظر مورد ارزیابی قــرار گیرد.

2- نظرسنجی انتخابات میانه (Brush Fire Polling) : در نظرسنجی میانی با فواصل زمانی مشخص و دقیق آرا را مرور می کنند. در مرحله اول نظرسنجی (محکی) تصمیم گرفتــه شد که کاندیدا معــرفی شـود. کاندیدا به طور رسمی وارد عرصــه انتخابات می شود، نظرسنجی انجام میانی اول انجام می شــود تا اقبال عمـــومی سنجیده شود و سپس پکیج های تبلیغاتی برنامه ریزی می شود.

3- نظرسنجی انتخابات ردیابی، رهگیری یا پیگیری - زمانی که منابع مالی اجازه انجام نظرسنجی را به صورت متناوب و با فاصله زمانی مشخص را ندهد، از نظرسنجی رهگیری یا پیگیری استفاده می کنیم.

 نظرسنجی انتخابات طبیعی و ضروری است

پیشینه و اعتبار انجام نظرسنجی‌ انتخابات در ایران
در مورد صحت نظرسنجی انتخابات برگزارشده در ایران، ابهام‌های بسیاری وجود دارد و گاه نظرسنجی‌هایی با نتایج کاملاً خلاف هم منتشر می‌شود. بسیاری از کارشناسان، نتایج نظرسنجی‌ انتخاباتی را به دلایل متعدد اعتمادپذیر نمی‌دانند.

مراکزی که در ایران نظرسنجی انتخابات انجام می‌دهند، معمولاً در ۴ دستهٔ مراکز تخصصی نظرسنجی، خبرگزاری‌ها، ستادهای انتخاباتی و وب‌سایت‌های خبری جای می‌گیرند. در این دسته‌بندی، ۲ دستهٔ آخر اغلب کم‌اعتبارتر دانسته می‌شوند؛ مشخصاً نظرسنجی‌های اینترنتی اعتباری ضعیف دارند.

تا قبل از انتخابات سال 76 نتیجه انتخابات قابل پیش‌بینی بود و در نتیجه نظرسنجی انتخابات کاربرد چندانی نداشت. در انتخابات سال 76 پیش‌بینی سخت بود و به سادگی نمی‌شد نتیجه را حدس زد. آنجا دیگر معلوم نبود افکار عمومی چگونه واکنش نشان خواهد داد و نظرسنجی‌ انتخاباتی از آن زمان اهمیت پیدا کرد. البته مبنای نظرسنجی‌هایی که اكنون وجود دارد، به سال 74 بازمی‌گردد. آن زمان يك بخش نظرسنجی در مرکز تحقیقات صداوسیما بود كه درباره برنامه‌های تلویزیونی و میزان نفوذشان نظرسنجی می‌کرد.

در نظرسنجی‌های سازمان البته گاهی نیز یکی دو سؤال عام‌تر گنجانده می‌شد. در سال 74 یک واحدی تحت عنوان افکار عمومی در مرکز تحقیقات صداوسیما شکل گرفت. هدف این واحد این بود که راجع به مسائل اجتماعی نظرسنجی کند. در آن موقع نظرسنجی‌هایی درباره گرانی و سیاست‌های تعدیل ساختاری، مشکلات جوانان و سیاست‌های شهری و مسائلی از این دست انجام شد. نظرسنجی‌ انتخاباتی از سال 76 شروع شد.

مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران ایسپا (وابسته به جهاد دانشگاهی)، مرکز تحقیقات صدا و سیما، مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، نیروی مقاومت بسیج، وزارت اطلاعات و مرکز افکارسنجی نهاد ریاست‌جمهوری از شناخته‌شده‌ترین مراکز نظرسنجی در ایران هستند. این مراکز معمولاً نتایج نظرسنجی‌های خود را اعلام رسمی و عمومی نمی‌کنند و نتایج را تنها به مسئولان ارائه می‌کنند.

نظرسنجی انتخابات طبیعی و ضروری است. تعداد زیاد نظرسنجی انتخاباتی نمی‌تواند محل انتقاد باشد.

 نظرسنجی‌ انتخاباتی معمولاً از چند شهر بزرگ مراکز استان انجام می‌شود

بهترین زمان انجام نظرسنجی انتخابات:

بهترین زمان برای انجام نظرسنجی انتخاباتی و شناخت نظر افکار عمومی درباره انتخابات روز پایانی است. برای همین آخرین نظرسنجی انتخابات را روز چهارشنبه انجام می‌دهند و نتایجش را پنج‌شنبه منتشر می‌کنند و جمعه هم روز انتخابات است. چهارشنبه آخرین روز تبلیغات است و افکار عمومی شکل گرفته است. اگر موازین علمی در انجام این نظرسنجی رعایت شده باشد، با میزان خطای کمتری امکان پیش‌بینی دارد. اما مشکل ما در ايران این است که چون زیرساخت‌های لازم وجود ندارد، انجام یک نظرسنجی انتخابات در یک روز برای ما بسیار دشوار است. برای همین جامعه نمونه‌ محدود می‌شود.

 نظرسنجی‌ انتخابات چگونه انجام میگیرد؟

نظرسنجی‌ انتخاباتی معمولاً از چند شهر بزرگ مراکز استان انجام می‌شود. در واقع ما سازمان‌دهی لازم را نداریم که روزهای آخر انتخابات در كل كشور نظرسنجی کنیم. در نظرسنجی انتخابات معمولاً نظر روستاها را کمتر داریم. معمولاً نظر 3-2 روستا را می‌گیرند و براساس همان کار می‌کنند.

فواید نظرسنجی انتخابات:
 از فواید نظرسنجی انتخابات این است که خود نامزدان با صلاحیت می توانند انرژی بگیرند و با تمام وجود برای پیروزی شان تلاش نمایند. نظر سنجی انتخاباتی باعث فعال شدن و بکارگیری انرژی و توان انتخاباتی هرنامزد می تواند شورو شوق ایجاد نماید و مردم را تشویق و ترغیب درپای صندوق های رای نماید.از دیگر مزایای نظرسنجی انتخابات انگیزهای بسیارقوی برای حضور مردم در انتخابات ایجاد می شود. نامزدان با صلاحیت نیزتقویت و از نظرات مردن انرژی می گیرند.

 از فواید نظرسنجی انتخابات این است که خود نامزدان با صلاحیت می توانند انرژی بگیرند

نواقص در نظرسنجی انتخابات:
یکی از چالش‌های برگزاری نظرسنجی انتخابات در ایران، احساس عدم امنیت و بی‌اعتمادی پرسش‌شوندگان در پاسخ به نظرسنجی‌هاست. پرسش‌شوندگان ممکن است به دلیل عدم احساس امنیت روانی یا ترس از ابراز عقیده خود، دست به خودسانسوری بزنند و این ضریب خطای نظرسنجی‌ انتخاباتی را بالا می‌برد. به طور نمونه، در یک نظرسنجی انتخابات تلفنی به سفارش بنیاد آمریکای نوین که مؤسسه فردای بدون ترور پیش از انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۸۸ از میان ۱٬۷۳۱ نفر در روستاها و شهرهای سراسر ایران انجام داده، ۴۵٫۶% از پرسش‌شوندگان از دادن هر گونه پاسخی خودداری کرده‌اند و از میان حدود نیمی از کسانی که به سؤالات پاسخ داده‌اند، ۲۷% گفته‌اند نمی‌دانند به چه کسی رای خواهند داد.

برخی نظر سنجی‌ها نیز به دلیل وجود شبهه در میزان علمی‌بودن روش و انتخاب جامعه آماری نامناسب، امکان تعمیم ندارند.

برخلاف کشوری مانند آمریکا که بیشتر مؤسسات نظرسنجی مستقل و متعلق به بخش خصوصی هستند، در ایران مراکز نظرسنجی وابسته به مراکز دولتی و شبه‌دولتی هستند. تنها چند مؤسسه خصوصی کوچک در ایران فعال بوده‌اند که با محدودیت روبرو شده‌اند.

  نظرسنجی‌ انتخابات باید در صحت کامل انجام شود

نکاتی که باید در نظرسنجی انتخابات به آن توجه کرد:

1- یکی از نکاتی که باید در نظرسنجی انتخابات آن را مد نظر قرارداد این است که گرچه نتایج نظرسنجی‌ انتخاباتی تا حد بسیاری می‌تواند نتایج انتخابات را پیش‌بینی کند، اما الزاما نامزدهایی که در اکثر نظرسنجی‌ها در رتبه اول قرار دارند نامزد پیروز انتخابات نیستند.

2- در نظرسنجی انتخابات ممکن است با گذشت هر ساعت نظرات مردم تغییر یابد و نظری را که مثلاً دیروز ابراز کرده اند بر اثر پیشامد و یا تبلیغات کاندیداها، امروز کاملاً تغییر کند.

3- نظرسنجی‌ انتخابات باید در صحت کامل انجام شود.

گردآوری: بیتوته