نکاتی مهم درباره سفره و ميزناهارخوري

مجموعه: مهارتهای زندگی

سفره‏هايي انتخاب کنيد که پشت وروي‌شان معلوم است تا راحت بتوانيد هميشه از سطح رويي سفره استفاده کنيد. سفره‏هاي پشت کرک‏دار گرد و خاک و آلودگي بيشتري به خودشان مي‏گيرند.
 

آنچه‌ از سفره نمي‌دانستيد :
صبحانه، ناهار، شام. بيشتر ما روزي 3 وعده غذا مي‏خوريم و در هر وعده به ارزش غذايي که مي‌خوريم و روش پخت غذاهايمان توجه داريم اما نکته ديگري که معمولا از آن غفلت مي‌کنيم، اهميت سفره و سطحي است که روي آن غذا مي‌خوريم؛ در حالي که اين موضوع به‌طور مستقيم با سلامت ما ارتباط دارد.

 
در گذشته بيشتر از سفره‏هاي حصيري و پارچه‏اي استفاده مي‏شد اما اين روزها بيشتر از سفره‎هاي پلاستيکي استفاه مي‏شود. استفاده از اين سفره‏ها به دليل اينکه راحت‏‎تر تميز مي‏شوند و رطوبت و چربي غذا را به سطوح زيرين انتقال نمي‏دهند و همچنين تنوع بيشتري در طرح و رنگ دارند، رايج‏تر است. در مورد سفره لازم است به اين نکات بهداشتي توجه کنيد:

 
بهتر است اندازه سفره‏ غذا با تعداد نفرات و تعداد افراد خانواده تناسب داشته باشد تا شستن، پهن کردن و جمع کردن آن راحت‏تر باشد.

سفره‏هايي انتخاب کنيد که پشت وروي‌شان معلوم است تا راحت بتوانيد هميشه از سطح رويي سفره استفاده کنيد. سفره‏هاي پشت کرک‏دار گرد و خاک و آلودگي بيشتري به خودشان مي‏گيرند. همچنين سفره‏هايي که سطح صاف دارند نسبت به سفره‏هايي که طرح‏هاي برجسته دارند بهتر و راحت‏تر تميز مي‏شوند.

 
هنگام چيدن ظروف يا توزيع غذا، روي سفره راه نرويد.

تکه‏هاي غذا مانند استخوان‏هاي خورش، هسته آلو و.. را در سفره نيندازيد براي اين کار از ظرف مخصوصي که براي اين کار در سفره قرار مي‏دهيد، استفاده کنيد.

باقي ماندن ذرات ريز غذا در سفره‏ موجب رشد ميکروب‏ها و آلودگي‏ها مي‏شود. بعد از غذا خوردن سفره را با يک دستمال نخي نم‌دار و سپس با يک دستمال خشک تميز کنيد و بعد از از بين رفتن رطوبت آن را تا کنيد.

در صورت ريختن غذا در سفره حتما آن را به طور کامل با آب گرم و مايع شوينده بشوييد و ريز نور خورشيد قرار دهيد.

هنگام جمع کردن سفره، ابتدا دو سر سفره را روي هم قرار دهيد و سپس آن را به دفعات لازم تا کنيد با اين کار قسمت زير سفره که روي زمين بوده‏است با سطح داخلي آن که محل قرار دادن غذاست، تماس پيدا نمي‏کند.

باقي‌مانده نان را از سفره برداريد. ماندن نان در سفره موجب کپک زدن نان مي‏شود. نان را در پارچه‏اي نخي بپيچيد سپس در کيسه پلاستيکي قرار داده و در يخچال نگهداري کنيد.

 
هر دو هفته يکبار سفره غذاخوري را با آب گرم و مايع شوينده بشوييد و زير نور شفابخش خورشيد قرار دهيد تا خشک شود.

تميز کردن سفره بعد از غذاخوردن، آن هم سفره بزرگي که تعداد زيادي مهمان در آن غذا خورده‏اند، کار آساني نيست. به همين خاطر بعضي‏ها ترجيح مي‏دهند از سفره‏هاي يک‌بار مصرف پلاستيکي استفاده کنند و جمع کردن و دور انداختن کل سفره با باقي‌مانده غذاها و آشغال‏هاي داخل آن را خيلي لذت‏بخش مي‏دانند غافل از اينکه اين کار به محيط زيست آسيب مي‏رساند. بنابراين بهتر است براي حفظ زمين پاک و سلامت آيندگان‏مان هم که شده، زحمت تميز کردن و شستن سفره را بپذيريم.

وقتي سفره روي زمين پهن مي‏شود، هنگام نشستن و برخاستن از روي زمين فشار زيادي به استخوان‏ها و مفاصل زانو و کمر وارد مي‏شود. به همين دليل خيلي‏ها به ويژه افراد مسن ترجيح مي‏دهند در حالت نشسته و پشت ميز غذا بخورند اما در مورد ميز غذاخوري هم بايد نکاتي مورد توجه قرار بگيرد. نکته‌هاي زير را بخوانيد.

از ميز براي قرار دادن اشيا و لوازم هم استفاده مي‏شود. گاهي ممکن است جاکليدي، کيف پول و پلاستيک ميوه را که همگي حاوي آلودگي‏هاي زيادي هستند، روي ميز بگذاريد. گاهي هم ممکن است هنگام آشپزي از ميز استفاده کنيد و سطح ميز با مواد خام مانند تخم‏مرغ، گوشت، مرغ و ماهي يا گل و لاي سبزي آلوده شود. بنابراين اگر روي ميز غذا مي‏خوريد باز هم بهتر است هنگام غذا خوردن روي ميز سفره بيندازيد. بهتر است از يک سفره يا روميزي پارچه‏اي که به راحتي بتوانيد آن را با آب گرم و مواد شوينده بشوييد، استفاده کنيد. بعد از صرف غذا سفره را در سينک ظرف‌شويي بتکانيد و هر چند وقت يک‌بار آن را با آب گرم و صابون بشوييد و بگذاريد زير نور خورشيد خشک شود.

 
بهتر است سطح روي ميز غذاخوري شيشه‏اي باشد. تميز کردن ميزهاي چوبي يا ترکيب شيشه و چوب مشکل است. چوب را نمي‏شود با محلول‏هاي شوينده آمونياکي، سرکه يا محلول‏هاي شيشه پاک‏کن تميز کرد.

بهتر است ميز کنار پنجره يا زير لامپ باشد تا آلودگي‏ها و کثيفي‏ها زود ديده و برطرف شوند.

در صورت وجود ترک رويه ميز را تعويض کنيد. ترک‏ها محل مناسبي براي رشد ميکروب‏ها هستند و در يک ترک بسيار باريک تعداد بسيار زيادي ميکروب جاي مي‏گيرد.

سطح ميز را حداقل دو بار در هفته تميز کنيد. براي اين کار از دستمال نخي تميز و آب گرم و مايع شوينده استفاده کنيد. علاوه بر سطح رويي لبه‏هاي ميز را هم تميز کنيد. در صورتي که سطح ميز خيلي آلوده است يک فنجان آب گرم، يک فنجان الکل و يک قاشق غذاخوري سرکه را با هم مخلوط کرده و روي ميز اسپري کنيد. بعد با دستمال تميز آن را خشک کنيد. در صورت لزوم براي از بين بردن لکه‏ها از فرچه استفاده کنيد. سپس روي ميز را با دستمال تميز نمدار پاک کنيد و اجازه دهيد تا خشک شود.

پشت ميز غذا بخوريم يا روي زمين
معمولا جوانان و آنهايي که در ناحيه زانو، درد يا مشکلي ندارند مي‌توانند هنگام غذا خوردن يا نشستن در منزل به صورت دوزانو يا چهارزانو بنشينند اما افرادي که در ناحيه زانو يا مفصل ران يا ستون فقرات‌شان مشکلي دارند و افراد بالاي 50 سال که علايم آرتروز يا ساييدگي در مفاصل‌شان شروع شده، هنگام نشستن بايد مسايلي را رعايت کنند تا ناراحتي‌شان تشديد نشود. توصيه ما به اين افراد اين است که اگر برايشان امکان دارد در منزل پشت ميز و روي صندلي بنشينند. هنگامي که فرد روي زمين مي‌نشيند و غذا مي‌خورد، مجبور مي‌شود زانوهايش را خم کند يا ستون فقرات‌اش را هنگام غذا خوردن به سمت جلو خم کند که اين حالت، قوز ايجاد کرده و در نتيجه فشار بيشتري بر زانو وارد مي‌شود اما زماني که فرد روي صندلي مي‌نشيند، ميزان فشار، به خصوص روي مفصل زانو کمتر مي‌شود. مطلب ديگر اينکه وقتي فرد از روي صندلي بلند مي‌شود، فشار کمتري بر زانوهايش وارد مي‌کند تا زماني که مي‌خواهد از روي زمين بلند شود.

هنگامي که فرد روي صندلي مي‌نشيند بايد به اين نکته توجه داشته باشد که ارتفاع صندلي بايد در حدي باشد که کف پاي فرد کاملا روي زمين قرار بگيرد و زاويه ران‌ها و تنه روي 90 درجه باشد، يعني اين زاويه نبايد خيلي باز باشد و حالت منفرجه داشته باشد. مثل حالتي که صندلي بلند باشد و فرد مجبور باشد که پاهايش را به حالت مستقيم روي زمين نگه دارد و زاويه بين ران و تنه از حالت قائم خارج شود. نکته بعدي اين است که قسمت پشتي صندلي بايد کمي به سمت عقب متمايل باشد تا فرد بتواند روي آن راحت باشد. به افرادي هم که دچار ساييدگي و آرتروز مفصل زانو شده‌اند توصيه مي‌کنم در صورت امکان از ميز استفاده کنند تا به زانوهايشان فشار کمتري وارد شده و مشکلي برايشان ايجاد نشود. همچنين اين افراد بهتر است براي خوابيدن از تخت استفاده کنند تا هنگام بالا و پايين رفتن از روي تخت فشار کمتري روي زانوي خود وارد مي‌کنند. گروهي از افراد نيز به ‌دليل مشغله کاري يا نبود فضاي کافي مجبورند به‌صورت ايستاده غذا بخورند که اين حالت از نظر ارتوپدي مشکلي ندارد اما از لحاظ مشکلات گوارشي يا رواني بايد با متخصصان امر مورد بحث قرار گيرد.