تقویم تاریخ -9خرداد

مجموعه: تقویم تاریخ

879م:زماني كه در هر گوشه ايران، يك ايراني بپاخاسته و جان بر كف نهاده بود تا تماميت و حاكميت ملي ميهن گرامي و باعظمت مان را تامين كند، 28 ماه مه سال 879 ميلادي «ابوالساج ديودست» آذربايجان را از حاكميت خليفه عباسي وقت (المعتمد) خارج ساخت و احياء استقلال ايران را از اينجا آغاز كرد. اين تلاش همزمان با مساعي صفاريان در جنوب شرقي و جنوب، سامانيان در خراسان بزرگتر و ديگران در مازندران، گيلان و برخي از نواحي مركزي ايران بود. تلاش ميهندوستانه «ديودستيان» بيش از نيم قرن طول كشيد و در تضعيف عباسيان موثر واقع شد. محمد افشين پسر ابوالساج مناطق ديگري از جمله ارمنستان را آزاد كرد و ابوالقاسم ديودستي برادر او با تاسيس سپاه فدائيان ايران (طبق نوشته برخي مورخان؛ «سپاه فداكاران») موفق به آزاد كردن ابهر، زنجان، قزوين و ري شد و فرمانداران خليفه عباسي و ماموران جمع آوري ماليات وابسته به او را از اين مناطق بيرون راند و ....

1331م:در اين روز در سال 1331 خورشيدي دكتر مصدق براي دفاع از حق ايران در ديوان داوري لاهه در هلند بسر مي برد. وي هشتم خرداد وارد هلند شده بود.

چرچيل نخست وزير وقت انگلستان در همين روز در پارلمان اين كشور گفت كه ما اينك در برابر دو مخالف (مبارز) قرار داريم: مصدق و مائو. هر دو نسبت به كارهايي كه مي كنند تعصب دارند و همين تعصب به لجبازي و يكدنگي آنان منجر شده و به « مذاكره» فرصت نمي دهد. مائو براي حمله به نيروهاي غرب در كره بيش از يك ميليون داوطلب به مرز فرستاده و مصدق به هلند رفته است تا با نطق و مصاحبه حملات تازه اي به ما كند. زيان عمومي اين مبارزه لفظي كمتر از حمله سيل آساي قريب الوقوع داوطلبان مائو نيست و ....

1959م:از درگذشت «جان فاستر دالس» كه طرح براندازي 28 امرداد را به نام او ثبت كرده اند 48 سال گذشت. وي كه در ماه مه 1959 درگذشت شش سال و چهار ماه وزير امور خارجه آمريكا در دوران حكومت ژنرال آيزنهاور بود. همزمان، برادرش «آلن» نيز مديريت «سيا» را برعهده داشت.

1979م:29 ماه مه در سال 1979 ( هشتم ارديبهشت 1358) مهدي بازرگان نخست وزير دولت موقت انقلاب اعلام كرد كه تعدد مراكز قدرت امور كشور (ايران) را فلج كرده و اگر ادامه يابد مسائلي به وجود خواهد آورد كه تا دهها سال گريبانگير ملت خواهد بود.

وي اين مطلب را در يک مصاحيه عمومي بيان داشته بود که در صفحات اول روزنامه هاي تهران انتشار و از راديو تلويزيون پخش شده بود.

1416م:سي ام مه 1416 يك دادگاه مذهبي «جروم پراگGerome de Prague» انديشمند 51 ساله را كه از سوي كليساي كاتوليك تكفير شده بود مرتد شناخت و به مرگ محكوم كرد كه همان روز در ملاء عام به يك تير چوبي بسته و آتش زده شد. وي كه يك چك (بوهمي) بود به سرزمين هاي مختلف از جمله خاور ميانه مسافرت و در انگلستان، فرانسه و آلمان تحصيل كرده بود. جروم از هواداران آزادي بيان و از منتقدان روشهاي كليساي كاتوليك از جمله فروش عفو مجازات گناهكاران از سوي كشيش ها بود. وي در دادگاه مذهبي اتهام ارتداد را رد كرد و گفت كه تنها گفته است: آنان كه نظري مغاير نظرات كليسا دارند حق دارند آن را بيان دارند و اين، به معناي حمايت از اين افكار نيست، و تنها دفاع از آزادي بيان و انديشه و بحث و جدل است. ولي استدلال او كه مرتد نيست مورد قبول واقع نشد و به مرگ محكوم شد.

1431م:يك اسقف فرانسوي متحد انگلستان سي ام ماه مه سال 1431 ژاندارك، دختر ارلئان، كه فرانسويان مايوس و افسرده را به پيروزي رسانيد به جرم جادوگري آتش زد. وي سوم ژانويه همين سال از سوي انگليسي ها براي مجازات شدن به اين اسقف (كشيش بزرگ)سپرده شده بود كه به دستور اين كشيش، محاكمه كليسايي شد و به جرم جادوگري و پوشيدن لباس مردانه محكوم به اعدام گرديد و در يك بازار باز و بدون سقف در برابرچشم مردم آتش زده شد. ژاندارك هنگام آتش زده شدن 19 ساله بود.

ژاندارک دوران خردسالي را در محيطي گذرانيده بود كه ارتش فرانسه از انگليسي ها شكست خورده بود و تمامي شمال رود «لوار» از جمله پاريس به تصرف انگليسي ها در آمده بود. در اين جنگ پاره اي از فرانسويان هم به انگليسي ها كمك مي كردند.

1778م:«ولترVoltaire ( فرانسوا ماري آروون)» از بزرگترين فلاسفه، نويسندگان، طنزنگاران و روشنگران اروپا سي ام ماه مه سال 1778 در آستانه انقلاب فرانسه ديده از جهان فرو بست. وي که افکارش در شکل گيري انقلاب فرانسه تاثير زياد داشت 21 نوامبر سال

1694 تولد يافته بود. ولتر در بيست و سه سالگي به خاطر طنزي كه نوشته بود يازده ماه از عمر خود را در زندان باستيل گذرانيد و در سال 1726 به خاطر نوشتن طنزي ديگر به انگلستان تبعيد شد و سه سال در آنجا بود. در سال 1734 دوباره او را از پاريس تبعيد كردند. ولتر بسال 1749 به دعوت فردريك قيصر پروس (آلمان) به آنجا رفت و مدتها از نزديكان و معاشران وي بود.

1918م:سي ام ماه مه سالگرد درگذشت انديشمند بزرگ روس، گئورگي پله خانوفGeorgi Plekhanov است كه در سال 1918 در 62 سالگي فوت شد. وي يك ماركسيست بود ولي جامعه روسيه را «نارس» براي پياده كردن اين فرضيه مي دانست.

پله خانوف كه اينك درستي باور او به ثبوت رسيده است بارها به لنين كه به اتفاق نشريه «ايسكرا (جرقه) » را منتشر مي كردند تاكيد كرده بود كه فعلا بايد از مرحله سوسيال دمكراسي آغاز، برايش تبليغ و انقلاب را بر پايه آن قرار دهند. همين افكار پله خانوف باعث پيدايش و رشد «منشويسم (در برابر بلشويسم)» شد. وي در كنگره سال 1903 چپگرايان انقلابي روسيه با انترناسيوناليسم پرولتارياييProletarian Internationalism مخالفت كرد و راه منشويك ها و ناسيوناليستي (همان راه سوسيال دمكراتهاي روسيه) را در پيش گرفت ولي از حمايت اصولي از ماركسيسم دست برنداشت. او تا پايان عمر كه از بيماري سل درگذشت مي گفت: ماركسيسم فرضيه اي است خوب و ايده آل، ولي جوامع بشري و به ويژه جامعه روسيه هنوز به جايي نرسيده اند كه آمادگي پياده كردن موفقيت آميز اين فرضيه را داشته باشند به همان گونه كه جامعه ايران باستان با همه اشتياق اوليه اش، فرضيه مزدك را كه تفاوتي با فرضيه ماركس نداشت هضم نكرد.

1346ش:امروز زادروز ناصر کرمی روزنامه نگار ایرانی، مولف و مدرس دانشگاه است که نهم خردادماه 1346 درخوزستان به دنیا آمده است. ناصر که لیسانس جغرافیا، فوق لیسانس و دکترای اقلیم شناسی دارد پیشه روزنامه نگاری را از آذرماه 1371 (دسامبر 1992) از روزنامه همشهری (تهران) و از نخستین روز انتشار این روزنامه آغاز کرده است. وی به موازات تحصیل جغرافیا و اقلیم شناسی، دوره های آموزش روزنامه نگاری را طی کرده بود. دانش جغرافیا اورا برآن داشت که کمبود تاریخی ژورنالیسم ایران را که ضعف پوشش اخبار محیط زیست بود جبران کند و در جلسات آماده سازی سازمان و وسائل کار برای انتشار همشهری سردبیری وقت این روزنامه را قانع سازد که در تحریریه اش حوزه محیط زیست و شناسانیدن آثار باستانی ایران، فرهنگ و تمدن ایرانی دایر کند و خود او داوطلب قبول مسئولیت این حوزه خبری و پوشش اخبار و مطالب مربوط شد که تا آن زمان، در ایران خبرنگار ویژه پوشش اخبار و مطالب محیط زیست وجود نداشت که مستلزم وقوف خبرنگار بردانش جغرافیا و قرارداشتن در جریان فعالیت های جهانی در زمینه محیط زیست و داشتن علاقه به این رشته بود. ناصر در جلسات مقدماتی ایجاد تحریریه همشهری استدلال کرد که حفظ محیط زیست از ایران باستان است و روزنامه ای با نام شهر و همشهری به چنین مطالب و داشتن خبرنگار اختصاصی نیاز دارد که پیشنهاد او عینا تصویب شد.

2004م:تعيين «اياز علاوي» که 58 ساله بود از سوي شوراي حاكميت عراق كه اعضاي آن از سوي آمريكا منصوب شده بودند به عنوان نخست وزير موقت آن كشور كه 29 مه 2004 صورت گرفته بود در رسانه هاي سراسر جهان بازتاب نسبتا وسيع داشت. شبكه تلويزيوني «سي بي اس» آمريكا در اخبار مشرح همان شب خود از اياز علاوي به عنوان فردي كه ارتباط تنگاتنگ با سازمانهاي اطلاعاتي آمريكا و انگلستان (سيا و اينتليجنس سرويس) دارد و مورد اعتماد آنها است نام برد و گفت: در حالي كه سازمان ملل هنوز بر اين انتصاب رسما صحه نگذارده بود، جورج بوش رئيس جمهوري آمريكا و «برمر» فرماندار آمريكايي عراق از نخست وزير شدن اياز علاوي حمايت و از شخص وي تمجيد كردند.

2004م:به نوشته روزنامه هاي برزيل، ونزوئلا، كوبا و مكزيك در شماره هاي 29 و 30 مه 2004 خود، اختلاف بر سر تنظيم قطعنامه كنفرانس يك روزه سران كشورهاي عضو اتحاديه اروپا، آمريكاي لاتين و از جمله كارائيب كه در گوادالاجار كشور مكزيك تشكيل شده بود ثابت كرد كه اتحاديه اروپا عنصري جدا از آمريكا نيست و اين دو بدنه دنياي غرب، در پهنه جهان همچنان يكپارچه عمل مي كنند و نبايد قهر و آشتي ها ظاهري آنها را باور كرد.

2004م:درجريان ديدار اخير دا سيلوا رئيس جمهوري برزيل كه يك سوسياليست است از چين، اين دو كشور بزرگ آسيا و آمريكاي لاتين موافقت كردند كه متحد اقتصادي يكديگر شوند. طبق توافق هاي حاصله كه گزارش و تفسير آنها، 29 ماه مه 2004 روزنامه هاي دو كشور را پر كرده بود، چين و برزيل در صنعت هواپيما سازي و ماهواره، همچنين در زمينه اكتشاف و تجارت نفت و توليد سيمان و ساير امور باهم همكاري و معاضدت خواهند كرد. دو كشور كارخانه هاي مشترك ساخت جت مسافربر ايجاد خواهند كرد و چين ماهواره هاي برزيل را به فضا خواهد فرستاد و كمپاني نفتي «پترو براز» برزيل در چين به فعاليت خواهد پرداخت. دو كشور در استفاده از دستاوردهاي كشاورزي با يكديگر شريك خواهند شد.

2004م:شبكه تلويزيوني سي. بي. اس 30 مه 2004 مصاحبه باب سايمون گزارشگر خود با مقتدي صدر از روحانيون شيعه عراق را پخش كرد كه گفته بود با رفتن صدام حسين و اشغال نظامي عراق از سوي آمريكا، از نظر او يك افعي رفت و يك اژدها برجايش نشست. ما مي خواستيم عراق از دست صدام خلاص شود، نه اين كه به اشغال نظامي آمريكا درآيد. صدر در اين مصاحبه گفته بود: آمريكا به عراق نيامده است كه اكثريت شيعه روي كار آيد، بالعكس آمريكا آمده است كه نگذارد يك دولت شيعه زمام امور عراق را به دست گيرد؛ رئيس دولت شدن يك فرد كه در يك خانواده شيعه مذهب به دنيا آمده است به معناي حكومت اكثريت شيعه كه خواهان رعايت فقه شيعه هستند نيست. حكومت را اكثريت مردم بايد انتخاب كند، نه خواست نيروهاي اشغالگر. صدر در جاي ديگر از مصاحبه خود گفته بود: اشغال نظامي عراق دنباله جنگهاي صليبي قرون 11 و 12 ميلادي است و اضافه كرده بود: در حالي كه آمريكا از صلح سخن مي گويد، ديديم كه چگونه عراقي ها را شكنجه مي كند و ...، شكنجه و صلح همخواني ندارند.

2004م:وزارت دفاع آمريكا 29 مه 2004 در گزارش سالانه خود به كنگره اين كشور مبني بر برآورد قدرت نظامي چين نوشته است: چين با رشد اقتصادي 9 و 9 دهم در صدي اينك سومين قدرت نظامي جهان است و اگر آهنگ رشد نظامي خود را با همين شتاب ادامه دهد كمتر از ده سال ديگر روسيه را پشت سر مي گذارد و هماورد آمريكا خواهد شد. در اين گزارش تازه آمده است كه چين توانسته پانصد موشك در برابر تايوان مستقر سازد. اين كشور به ابزارهايي دست يافته كه بر پايه تكنولوژي ليزري مي توانند ماهواره ها را «کور» كنند. طبق اين گزارش، چين تاسيسات نظامي حساس و كارخانه هاي توليد اسلحه را به زير زمين منتقل كرده و حمله به آنها تقريبا امكان ناپذير است. اطلاعات تازه (طبق گزارش وزارت دفاع آمريکا) نشان مي دهد كه چيني ها نه تنها تسليحات بلكه تاكتيك و دكترين نظامي خود را تغيير داده اند. چين سلاحهاي مورد نيازش را، خود مي سازد و يا از روسيه خريداري مي كند.

1265: دانته شاعر، نويسنده و انديشمند فلورانسي به دنيا آمد.

1727: پتر بزرگ تزار روسيه شد، قلمرو آن را گسترش داد و اين كشور را به صورت يك امپراتوري درآورد كه تا 1991( از جمله 7 دهه به نام اتحاد جماهير شوروي) دوام داشت.

1814: اعضاي اتحاديه اي كه ناپلئون را شكست داده و به جزيره الب تبعيد كرده بودند با امضاي يك اعلاميه مشترك مرزهاي فرانسه را محدود به خطوط سال 1792 كردند و همين امر باعث برانگيخته شدن خشم فرانسويان شد كه راه را بر بازگشت ناپلئون باز كرد.

1871: مقاومت كمون پاريس پايان يافت و تمامي شهر در كنترل دولت قرار گرفت.

1903:الكساندر ابرونويچ پادشاه صربستان كه ازدواج او با يك بيوه با مخالفت افكار عمومي رو به رو شده بود در اين روز با همسرش در كاخ سلطنتي ترور شد. وي در عين حال متهم شده بود که آزادي ها و حقوق اتباع كشور، مندرج در قانون اساسي را ناديده انگاشته و راه استبداد و خودکامگي در پيش گرفته بود.

1913: نخستين جنگ بالكان در قرن 20 با شكست عثماني پايان يافت و طبق قرارداد لندن، آلباني استقلال خود را به دست آورد.

1941: نيروهاي نظامي آلمان جزيره «كرت» در مديترانه را تصرف كردند.

1942: شهر كلن آلمان توسط 1000 بمب افكن انگليسي به مدت 90 دقيقه بمباران شد. در اين حمله نزديك به نيمي از هواپيماهاي انگليسي سرنگون شدند و به شهر نيز آسيب فراوان وارد آمد.

1967: در پي كشف نفت درجنوب شرقي فدراسيون نيجريه، به تشويق كمپاني هاي نفتي بين المللي يك سرهنگ محلي، اين منطقه را به نام «بيافرا» از فدراسيون نيجريه جدا ساخت كه اين عمل يك جنگ خونين داخلي را به دنبال داشت.

1982: اسپانيا عضو شانزدهم ناتو ( سازمان دفاعي اتلانتيک شمالي) شد.

1998: زلزله شمال افغانستان بيش از 5 هزار تن را بي جان ساخت.