تقویم تاریخ -14 اردیبهشت

مجموعه: تقویم تاریخ

1006م:خواجه عبدالله انصاري اديب، عارف و انديشمند ايراني، چهارم مه سال ۱۰۰۶ ميلادي چشم به جهان گشود و 83 سال عمر كرد و در شهر هرات درگذشت. وي معاصر خواجه نظام الملك و ابوسعيد ابي الخير بود. كتاب اسرار و جزوه دل و جان و رساله هاي قلندرنامه، هفت حصار و محبت نامه از جمله تاليفات اوست. مناجاتنامه خواجه عبدالله از لحاظ سادگي گفتار و شيريني بيان، كم نظير توصيف شده است. رباعيات شيخ عبدالله نيز معروفند. نثر خواجه عبدالله شعرگونه (همانند سخن سعدي) است.

1506م:سلطان حسين بايقرا از نوادگان امير تيمور گوركان چهارم ماه مه سال 1506 ميلادي در شهر هرات درگذشت.

وي كه هنگام مرگ 68 ساله بود پس از درگذشت پدرش بر قسمتي از خراسان حكومت مي كرد. هرات قرنها حاكم نشين خراسان بود.

1889م:كارخانه باير آلمان چهارم ماه مه ۱۸۸۹ آسپرين را كه هر چند وقت يك بار برايش يك خاصيت تازه كشف مي كنند به عنوان داروي جديدالاختراع به صورت پودر به بازار فرستاد. به اين ترتيب آسپرين يكي از قديمي ترين داروهاي دوران جديد است كه در هر نقطه از جهان به دست مي آيد و بدون نسخه دكتر به فروش مي رسد.

1902م:در اين روز از سال ۱۹۰۲«پير» و «ماري» كوري ـ زن و شوهر فيزيكدان فرانسوي ـ موفق شدند عنصر راديواكتيو «راديوم» را ايزوله كنند. با اين عمل، راه براي گسترش فيزيك اتمي و دستيابي به انرژي اتمي و نيز بمب باز شد و ....

با اين پيروزي، سال بعد جايزه نوبل فيزيك به پير و ماري کوري تعلق گرفت.

2007م:سوم ماه مه 2007 اتحاديه جهاني ناشران مطبوعات به مناسبت «روز آزادي مطبوعات» اشاره كرده است كه جهان دچار كمبود سردبير ماهر و واجد شرايط شده است. اين كمبود تنها در روزنامه ها احساس نمي شود، بلكه در راديو تلويزيونها (كه در آنجا، سردبير مدير تهيه و توليد خبر، عنوان دارد) اين كمبود به چشم مي خورد.

305م:ديو كلتيانوس (ديو كلتيان) امپراتور روم که داوطلبانه اعلام بازنشستگي کرده بود، از چهارم ماه مه 305 ميلادي از دست سياست دست کشيد و به زندگاني عادي باز گشت و بقيه عمر را به دور از صحنه سياست و حتي محيطي سياسي مانند پايتخت، در يك نقطه ساحلي دور دست گذرانيد.

1493م:چهارم ماه مه 1493 و پس از بازگشت كريستوفر كلمبوس از نخستين سفر خود به قاره غربي (آمريكا) كه جزاير آنتيل، كوبا و دومينيكن امروز را بازديد كرده بود، با توجه به اين كه قبلا هم پرتغالي ها در قسمت شرقي جهان راههاي دريايي را يافته و به سرزمين هايي رسيده بودند، اين سرزمين ها را ميان اين دو كشور كاتوليك مذهب تقسيم كرد و طي فرماني به آنها بخشيد!.

1799م:«Tipoo sahebتيپو صاحب» يكي از حاكمان محلي هند كه در برابر استعمار انگلستان ايستادگي جانانه كرد چهارم ماه مه 1799 در چهارمين جنگ با نيروهاي انگليسي كشته شد.

1917م:چهارم مه 1917 سربازان انگليسي كه در جريان جنگ جهاني اول (عمدتا به خاطر نفت) وارد بين النهرين شده بودند پس از يك نبرد ۱۴۳ روزه با عساكر عثماني، در منطقه كوت العماره به اسارت عثماني ها در آمدند. در پايان جنگ جهاني اول كه در آن آلمان و متحد آن عثماني شكست خوردند، بالاخره انگلستان به آرزوي خود رسيد و بر بين النهرين و بسياري از متصرفات عربي عثماني از جمله فلسطين مستولي شد، نقشه جغرافيايي منطقه را تغيير داد، اردن را به وجود آورد، عراق را از ايالت هاي سابق وابسته به عثماني و با حذف پاره اي قسمتها به ويژه در جنوب آن (كويت)، به عنوان کشوري مستقل اعلام داشت، دو اميرزاده از حجاز را به پادشاهي اردن و عراق گمارد، قسمتي از فلسطين را اختصاص به يهوديان داد و ... و ريشه مسائل امروز خاور ميانه از همين تقسيمات اصطلاحا من درآوردي (و استخوان لاي زخم گذاردن) است.

1970م:چهارم ماه مه ۱۹۷۰، درجريان تظاهرات ضد ادامه جنگ ويتنام در دانشگاه دولتي كنت Kent واقع در ايالت اهايو آمريكا، چهار دانشجو بر اثر تير اندازي گارد ملي كشته و گروهي نيز مجروح شدند.

يکي از مقتولان اين تيراندازي يک دانشجوي 21 ساله دختر به نام «ساندرا شورر» بود. سه مقتول ديگر سه پسر 19 ساله و 20 ساله بودند. تظاهرات دانشجويان اين دانشگاه عمدتا به اين خاطر بود که همان هفته نيروهاي آمريکايي مستقر در ويتنام جنوبي به بهانه تعقيب ويت کنگ وارد کامبوج شده بودند و بيم گسترش جنگ و طولاني شدن آن مي رفت.

2006مکدوم مه 2006 ديويد شاستر روزنامه نگار آمريكايي در برنامه «هاردبال» شبكه تلويزيوني ام اس ـ ان بي سي (متعلق به كمپاني هاي مايكرو سافت و نشنال برادكستينگ) گفت كه تا سه سال پيش در سازمان مرکزي اطلاعات آمريكا (سيا)، بانو «والري ويلسون» مامور تحليل گزارش هاي مربوط به فعاليت هاي هسته اي ايران بود. بانو والري كه توسط عواملي در كاخ سفيد لو رفته است، از ادامه كار در سازمان جاسوسي خارجي آمريكا كنار رفته و ديگر در «سيا» كار نمي كند.

1493: كلمبوس در شسفر دوم خود به قاره آمريكا گام بر جامائيكا گذارد.

1626: پيتر مينيت Peter Minuit هلندي وارد جزيره مانهاتان (قسمتي از شهر نيويورك امروز) گذارد و آن را «نيوندرلند» ناميد كه بعدا همه نيويورك هلندي ها را «نيوآمستردام» خطاب مي كردند كه انگليسي ها پس از خارج ساختنش از دست هلندي ها، اين نام را به افتخار دوك آو يورك به «نيويورك» تبديل كردند كه باقي مانده است.

1904: عمليات ساختن آبراه پاناما ميان دو اقيانوس اطلس و آرام آغاز شد.

1919: چيني ها در پكن دست به يك تظاهرات ميليوني زدند و برضد تصميم كنفرانس ورساي (پايان جنگ جهاني اول) كه قسمتي از چين را به ژاپن واگذار كرده بود تظاهرات كردند.

1953: ارنست همينگوي به خاطر داستان «پير مرد و دريا» جايزه پوليتزر به دست آورد.

1979: مارگارت تاچر از حزب محافظه كار انگلستان نخست وزير اين كشور شد. وي نخستين زني است كه در انگلستان به اين مقام رسيده است. بانو تاچر نزديك به سه ماه پس از پيروزي انقلاب ايران، نخست وزير انگلستان شده بود.

1980:جوزيپ بروز تيتو» رئيس جمهور كنفدراسيون يوگوسلاوي در 87 سالگي درگذشت. وي 35 سال رهبري اين كنفدراسيون را برعهده داشت و درآنجا يك نظام سوسياليستي برقرار كرده بود. تيتو به سبك شوروي، به مناطق اتحاديه استقلال داخلي داده بود كه در دومين دهه پس از درگذشت او، ضمن يك جنگ داخلي از هم جدا شدند. خود او در آخرين سال عمر اين را پيش بيني و ابراز نگراني كرده و گفته بود: مردم درصدد جدايي برنخواهند آمد، اين مقامات مناطق هستند كه به خاطر ارتقاء مقام و اين كه آنان را رئيس كشور بخوانند و تشريفات برقرار كنند به فكر استقلال خواهند افتاد و از خونريزي هراس نخواهند داشت.

1984: «ديانا دورس» بازيگر انگليسي فيلم هاي سينمايي در 71 سالگي درگذشت. وي در دهها فيلم، ايفاي نقش اول را عهد داشت. ديانا در عين حال از زيبايي كامل برخوردار بود.

1994: ميان ياسر عرفات رهبر وقت فلسطيني ها و اسحق رابين نخست وزير اسرائيل يك قرارداد صلح امضاء شد و قرار شد كه فلسطيني ها تا ترتيبات بعدي، دولت خودگردان داشته باشند.