تقویم تاریخ -30 اردیبهشت

مجموعه: تقویم تاریخ

1951م:در چنين روزهايي در ماه مه سال1951 جنگ نطق و مصاحبه ميان ايران و انگلستان به اوج خود رسيده بود، درست مشابه وضعيتي كه از آغاز سال 2006 ميان ايران و آمريكا وجود داشته است. مقامات دولت انگلستان اقدام دولت ايران در ملي كردن صنعت نفت خودرا خلاف موازين بين المللي اعلام مي كردند. در برابر آنان، دكترمصدق ضمن تفسير عبارت حقوقي «حاكميت ملي» تأكيد مي كرد كه عمل ايران در اين چارچوب بوده و از اختيارات دولت ايران است كه مكلف است خواست ملت ـ ملتي كه آن را برگزيده به اجرا درآورد و از تحريم و محاصره اقتصادي هم باك ندارد زيرا ملت آماده تحمل آن است. اين جنگ سرد كه از بهار سال 1330 آغاز شده بود تا زمان براندازي 28 مرداد1332 ادامه داشت.

1318ش:قبلا نوشتيم که طبق اعلاميه رسمي وزارت كشوركه ارديبهشت ۱۳۱۸ انتشار يافت، جمعيت شهر تهران بر پايه سرشماري اوايل همان ماه، ۵۳۱ هزار تن بود. مقايسه اين آمار با آخرين سرشماري دهه 1370 نشان مي دهد كه در اين فاصله جمعيت تهران بيش از 15برابر شده بود. تهران در دامنه كوه و روي كمربند زمين لرزه قرار گرفته است. در دهه 1340 طرح محدوده تهران به اجراء گذارده شده بود كه در جريان انقلاب و پس از آن ناديده گرفته شد.

2005م:نيمه ماه مه 2005 سي ـ سپن 2، شبكه تلويزيوني بدون اعلان آمريكا ويژه بحث، اظهار نظر و ميزگرد، به مطرح بودن (جهاني شدن) نظريه «موسي عالي» قاضي ايراني و بيش از يك دهه معاون دادستان تهران اشاره كرد. اين موضوع در يك بحث حقوقدانان مطرح شد و يك استاد رشته حقوق دانشگاه جورج تاون (مستقر در شهر واشنگتن) به تشريح و اهميت اين نظريه پرداخت كه موسي عالي (گفته شد؛ متولد يزد) آن را به مدت بيش از يك دهه (دهه هاي 1340 و 1350) در تهران به اجرا گذارده بود. به اظهار استاد آمريكايي، قبلا از شاكيان كه به معاون دادستان تهران ويژه ارجاع شكايات مراجعه مي كردند خواسته مي شد كه آدرس دقيق طرف مقابل و اسناد متعدد ارائه دهند (اورا معرفي كنند و ...) كه وقتگير و پرهزينه و براي همه آنان امكان پذير نبود (كه كار پليسي انجام دهند) و لذا از خير رسيدگي (و حق خود) مي گذشتند و در نتيجه انگيزه جرم باقي مي ماند و گسترش مي يافت و مرتكب نيز ترغيب به ادامه آن و احيانا شبكه اي مي شد.

1799م:بالزاك روزنامه نگار و داستان نگار شهير فرانسوي و يكي از مبتكران رئاليسم در ادبيات بيستم مه 1799به دنيا آمد و بسال 1850 درگذشت.

1958م:تاريخ روزنامه ها (رسانه هاي چاپي روزانه) در فصل ايران و در صفحه 123 خود، مه سال 1958 را ماهي نوشته است كه بزرگترين شبكه جمع آوري خبر و توزيع نشريه در قاره آسيا، در ايران تكميل و اعلام شد. اين شبكه به ابتكار عباس مسعودي ناشر روزنامه اطلاعات و با تلاش و پشتكارداري يك روزنامه نگار به نام نورالدين نوري ظرف چهارسال تكميل شده بود.

526م:بيستم ماه مه، به فاصله 767 سال از هم، كره زمين دو زمين لرزه مرگبار را تحمل كرد.

يکي از اين دو زمين لرزه؛ در 20 مه سال 526 ميلادي در انتاكيه (واقع سوريه آن زمان) روي داد و بيش از 250 هزار تن را كشت. اين منطقه اينك در جمهوري تركيه قرار گرفته است.

زمين لرزه ديگر روز؛ در سال 1293 ميلادي «كاماكورا» ي ژاپن را تكانهاي سخت داد و بيش از 30 هزار انسان را نابود ساخت.

1310م:به نوشته مورخان تاريخ تمدن، ساخت کفش براي پاي چپ و پاي راست، جداگانه، از ماه مه در سال 1310 ميلادي متداول شد (ششصد و97 سال پيش در اين ماه). برخي از کرونيکلها اختراغ کفش دولنگه را در روز بيستم ماه مه 1310 ميلادي درج کرده و به حساب رويدادهاي اين روز گذارده اند. پيش از آن، کفش هاي هردو پا مشابه هم و يا به صورت مستقيم ساخته مي شد، به گونه اي که هرلنگه را مي شد براي هر دو پا استفاده کرد. رويه كفش هايي كه دو لنگه اش مشابه بود، عمدتا به صورت بافتني بود (گيوه) و يا تسمه اي، و تخت كفش سازها جدا از رويه سازها بودند.

1498م:وسكو دا گاما Vasco da Gama دريانورد پرتغالي بيستم ماه مه سال 1498 وارد «كاليكتCalicut» در جنوب غربي هند شد و با خود استعمار غرب را هم وارد قاره آسيا كرد كه 509 سال است با چند بار تغيير لباس دادن هنوز ماندگار است. دا گاما هشتم ژوئيه سال 1497 پرتغال را با چهار كشتي به مقصد هند ترك كرده بود. وي پس از عبور از دماغه جنوب آفريقا (اميد نيك!) و اندك توقف در موزامبيك عازم هند شده بود. او فاصله ساحل شرقي آفريقا تا ساحل غربي هند را ظرف 23 روز طي كرده بود.

1506م:بيستم ماه مه 1506كريستف كلمب (كريستوفر كلمبوس) كه راه استيلاي اروپائيان بر قاره آمريكا را باز كرد در ۵۵ سالگي در اسپانيا درگذشت. وي كه در سال ۱۴۹۲ در چارچوب رقابت اسپانيا و پرتغال در يافتن راههاي دريايي، در جهت غرب عازم هند بود به قاره ناشناخته آمريكا (ناشناخته براي ساکنان ساير قاره ها) رسيد و جزيره اي را كه امروز نيمي از آن جمهوري دومينيكن را تشكيل مي دهد و نيم ديگر هائيتي، «هيسپانيولا» ناميد و مقر حكومت اسپانيايي ها قرار داد و مقدمات بناي شهر «سانتو دومينگو» را در آن جزيره فراهم ساخت.

1506م:در مه سال 1506 در سوي ديگر كره زمين، دريانورد پرتغالي آلفونسو دوآلبوكرك «سكوتره» را در درياي عرب تصرف كرد و سال بعد (۵۰۷) با هدف تصرف جزيره ايراني هرمز در مدخل خليج فارس وارد آبهاي ايران شد تا ناظربر راههاي دريايي اقيانوس هند باشد.

1927م:بيستم ماه مه سال 1927 «چارلز ليندبرگ» هوانورد آمريكايي در ميان استقبال بيش از يكصد هزار تن، پس از 27 ساعت پرواز و پيمودن عرض اقيانوس اطلس در پاريس فرود آمد. وي 19 مه با يك هواپيماي يك موتوره به تنهايي از فرودگاهي در لانگ آيلند (واقع در ايالت نيويورك و مجاور شهر نيويورک) به پرواز در آمده بود و بدون توقف، هزاران مايل فاصله دو قاره را پرواز كرده بود. اين نخستين پرواز بدون توقف ميان آمريكا و اروپا بود.

1927م:دولت انگلستان طبق قرارداد جده، بيستم ماه مه 1927حاكميت ابن سعود (عبدالعزيز) را بر نجد و حجاز برسميت شناخت كه بعدا از ادغام آنها كشور سعودي به وجود آمد. كشور سعودي تنها مملكتي در جهان است كه به اسم فرد ناميده شده است. به موجب توافق ماه مه 1916 انگلستان و فرانسه بر سر تقسيم سرزمين هاي عربي ميان خود در صورت شكست امپراتوري عثماني در جنگ جهاني اول، جز سوريه و لبنان كه سهم فرانسه قرار گرفت، قرار شده بود كه مابقي از جمله حجاز در اختيار انگلستان قرار گيرد.

1892: اتحاد مثلث مرکب از آلمان، اتريش و ايتاليا تشکيل شد و اروپا يک گام به جنگ نزديک گرديد.

1900: دومين مسابقه هاي ورزشي المپيک در عصر جديد، در پاريس آغاز شد.

1902: خروج نيروهاي آمريکايي که در جريان جنگ آمريکا و اسپانيا، کوبا را اشغال کرده بودند از اين جزيره آغاز شد.

1992: هند نخستين ماهواره خود را بدون کمک کشوري ديگر ( با موشکي که ساخته بود ) در مدار زمين قرار داد.