فیلم شما اکران نمی‏ شود، ارادتمند؛ نامشخص!

مجموعه: اخبار فرهنگی و هنری

تاریخ انتشار : جمعه, 04 تیر 1395 11:28

این خبری بود که از وزارتخانه فرهنگ و ارشاد اسلامی درباره ساخته جدید عبدالرضا کاهانی به گوش رسید و در اولین برخورد این سوال را در ذهن به وجود آورد که شورای صدور پروانه ساخت آیا زمانی که فیلمنامه را مورد بررسی قرار می داد، متوجه این میزان از اشکالات در فیلم نبود که امروز شورای صدور پروانه نمایش امکان اکران این فیلم را نزدیک به صفر بداند؟ نزدیک به صفر دانستن اکران یک فیلم یعنی فیلم از ریشه دچار اشکالات غیر قابل رفع است و باید دید کاهانی چه گفته و چه کرده که چنین برخوردی صورت گرفته است؟!

هنوز مدت زیادی از پایان اکران فیلم «۵۰کیلو آلبالو» با آن حواشی که حتی برخی مراجع هم به مفاهیم و تصاویر این فیلم اعتراض کرده بودند نمی گذرد که وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در واکنش با ان اعتراضات گفت «بعد از این سخت گیری بیشتری نسبت به صدور پروانه نمایش صورت می گیرد»!

آیا باید «اردتمند؛ نازنین، بهار، تینا» را اولین قربانی گیوتین نظارت دانست یا واقعا این ممنوعیت ربطی به صحبت های اخیر علی جنتی ندارد و دلیلش چیز دیگریست؟!

اصولا سازندگان یک اثر برای گرفتن پروانه ساخت تمام مراحل حقوقی را طی می کنند و انتظار دارند هزینه هایی که صرف ساخت اثرشان شده است، با اکران و فروش خوب جبران شود تا این سرمایه زمینه را برای تولیدکارهای بعدی فراهم کند.

سخت گیری بی مورد عقب گرد است
محمدعلی طالبی که در دولت جدید هنوز هیچ کدام از آثارش اکران نشده است نسبت به این دولت نگاه مثبتی دارد و درباره این اتفاق گفت:‌ «فکر می کنم اگر فیلمی بعد از دریافت پروانه ساخت و طی کردن مراحل تولید و ساخته شدن نتواند اکران شود در واقع بی قانونی شده است. از گذشته هم به همین صورت بوده و مدتی می خواستند شورای های صدور پروانه حذف شود و مثل برخی کشورها فیلمساز فیلمش را بسازد و اگر مسائلی بود آن را بعدا حل کند که این اتفاق هیچوقت نیفتاد».

سخت گیری های یک وزارتخانه مهم مثل وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی گاهی از روی حسن نیت است و گاهی زیاده روی هایی صورت می گیرد که هنرمند را دلزده و دلسرد می کند.

طالبی درباره این سخت گیری ها توضیح داد: «از نظر من سخت گیری بیجا یعنی یک عقب گرد بزرگ برای دولت جدید که در طول خدمت تصمیمات خوبی برای هنرمندان گرفته است. فضا در این دولت بازتر شده و نسبت به دولت احمدی نژاد فشارها کاهش یافته است. در برخی از مواقع عده ای کاری می کنند که دولت را مجبور به عقب گرد می کنند. جریان های تند رو همیشه آسیب رسان هستند. باید بین هنرمند و دولت تعاملی همیشگی برقرار باشد و مدیران خواسته های هنرمندان را بدانند، بشنوند و عمل کنند».

با اقدام این چنینی به نظر می رسد هر دو شورا خود را زیر سوال می برند. شورای صدور پروانه نمایش با عدم صدور پروانه در واقع تصمیمات مسوولان پیش از خود یعنی اعضای صدور پروانه ساخت را درست نمی داند و در نهایت گسی که ضرر می بیند فیلمسازیست در اقتصادفرهنگی فقیر ایران دست به تولید اثر زده است.

طالبی در مورد این مسئله گفت: «من فکر نمی کنم این اتفاقات صد در صد مربوط به شوراها باشد. این دولت و مدیرانش از زمانی که روی کار آمده اند اتفاقات خوشی را به همراه داشته اند، خانه سینما باز شد، سختی های ساخت فیلم کمتر شد و… به طور کلی فضای نامطلوب دولت پیشین را از بین بردند. در دوره قبلی سرمایه برای ساخت فیلم را به کسانی می دادند که حتی فیلم هایشان غیراخلاقی بود. دولت جدید جو عصبی سینما را آرام کرد، هنروتجربه را آورد و… خودم موفق به اکران فیلم هایم نشده ام، اما کارهای مثبت این دولت را انکار نمی کنم.

در حال حاضر برخی دخالت های بیجا به فیلمساز فشار می آورد و یک نفر فتوای غلط می دهد و دیگرانی هستند که بر نظر وزارتخانه ارشاد تاثیر می گذارند. بادرایت و هم فکری باید کاری کرد که این مسائل ادامه نیابد و شوراها که متشکل از افراد متخصص هستند بتوانند به کارشان ادامه دهند. این شوراها امروز تحت فشار برخی جریان ها هستند و نمی توانند آنچه خودشان صلاح می دانند را عملی کنند. از نظر من تنها راه نجات این کشور و سینما اصلاحات است».

شاید برای شما هم اتفاق بیفتد!
اینطور به نظر می رسد که بهتر است شوراها قبل از تصمیم های قاطعانه خود با فیلمساز مشورت کنند و زمانی را برای سازندگان اثر اختصاص دهند تا زحمات هر دو طرف به باد نرود. اینکه بدون توضیحات روشن و اینقدر قاطعانه اکران یک فیلمی را نزدیک به صفر بدانند کمی عجیب است و ممکن است فیلمسازهای دیگر را بترساند.

بهمن گودرزی که فیلم سینمایی«ثبت با سند برابر است» را آماده اکران دارد، درباره این مسئله گفت: «پیش از هرچیز متاسف هستم که بدون مذاکره و سازش با فیلمساز اینگونه قاطعانه تصمیم گیری می شود. وقتی جلوی اکران فیلمی که مجوز گرفته و ساخته شده است را می گیرند، بیشتر از همه فیلمساز ضرر می کند و بعد از آن به بدنه نحیف و ظریف سینمای ایران که به همت سرمایه گذارهای خصوصی وابسته است آسیب می رسد. عده ای در این بازار آشفته سینمای ایران ریسک کرده و برای بقای هنرمندان، سرمایه های خود را وارد فضاهای فرهنگی و هنری می کنند. اگر چنین شرایطی بخواهد ادامه داشته باشد شکی نیست که این افراد دیگر جرأت ورود به اقتصاد سینما را ندارند».

انقلاب اسلامی زمینه ای را فراهم کرد که سینماگران با احترام و شرافت مندانه به کار خود ادامه دهند. شاید برخی محدودیت ها به ظاهر در سینما غیرقابل فهم باشد، اما گاهی به نفع سینماگران تمام شده است. ضمن اینکه همین سینما و همین سینماگران در اوج محدودیت ها و شرایط اقتصادی نامناسب بارها و بارها افتخارات جهانی برای یاران به دست آورده اند و نام ایران را به واسطه آثارشان به گوش جهان رسانده اند. اگر دولت بخواهد برای این سینماگرها با ایجاد محدودیت ها یا سخت گیری های بیجا دلسردی و بی انگیزی ایجاد کند، شرایط از این هم بدتر می شود و هنرمند دیگر میلی به تلاش بیشتر نخواهد داشت و این هنر-صنعت مهم کم کم در کشور رو به افول می رود.

گودرزی درادامه درباره موضوع گفت: «چنین رفتارهایی باعث بی اعتمادی و حس عدم امنیت شغلی در دل سینماگران می شود. بعد از انقلاب اسلامی سینمای یاران محفلی برای افتخار آفرینی برای کشور شده است و نباید این محفل پررونق را به باد داد».

گودرزی درباره ترس خود از تکرار چنین اتفاقی برای فیلم جدیدش«ثبت با سند برابر است» توضیح داد: «واقعا از کجا معلوم که چنین اتفاقی برای فیلم من هم نیفتد؟! به هر حال من هم با نزدیک به ۶۰ نفر از همکارانم بعد از ماه ها تلاش چشم امیدمان به اکران فیلم و دیدن نتایج آن است.

فیلمسازهایی که صرفا از این راه زندگی می کنند چطور می توانند در صورت توقیف فیلمشان و از دست رفتن سرمایه ها و عدم بازگشت ان به دلیل اکران نشدن، به زندگی ادامه دهند و آثار بعدی خود را تولید کنند؟ آیا مسوولان به این مسئله فکر می کنند؟ آیا واقعا مدیران از شرایط زندگی هنرمندان خبر ندارند؟! اینکه جلوی اکران فیلمی را می گیرند، به ان اصلاحیه وارد می کنند و… خسته کننده است و باعث بی انگیزگی و ترس می شود. ای کاش اگر قرار است چنین اتفاقاتی تکرار شود بدون عارف به هنرمندان بگویند که سینما نمی خواهیم! نداشتن سینما بهتر از شرایط یک بوم و صد هواست! قشر ضعیف تر سینما در این باید چه کند؟ اولین کسانی که در این شرایط آسیب می بینند همین اقشار کم کار و ضعیف تر سینما هستند».

عدم اتحاد؛ معضل بزرگ سینما
بعد از صحبت های وزیر ارشاد، برخی از اعضای کانون کارگردانان سینمای ایران در نامه ای نسبت به موضع گیری علی جنتی نسبت به فیلم هایی که پروانه نمایش دارند، نامه ای نوشتند و نظرات خود را اظهار کردند. در این نامه ضمن تاکید به بی اعتبار شدن فیلم ها و سازندگان آثار سینمایی با چنین رفتارهایی از وزارت ارشاد خواسته شده بود که سینمای یاران باد این جثه نحیفش را زیر فشار نبرند و گفته بودند که وارد کردن سینما در درگیری های سیاسی دور از شأن شورای صدور پروانه نمایش است.

کارگردان فیلم سینمایی «آتیش بازی» در ادامه درباره تاثیر چنین نامه هایی توضیح داد: «من فکر نمی کنم این نامه ها هم اثری داشته باشد. چندوقتیست تشکیل کمپین و نوشتن نامه و بیانیه و… باب شده است که در اکثر موارد تاثیرات چندان موثری نداشته است.

یکی از معضلات بزرگ سینما و سینماگران ایرانی عدم وجود اتحاد است. متاسفانه سینماگران، کانون ها و انجمن های مرتبط با هم هماهنگ نیستند و هیچکس نظر کس دیگر را قبول ندارد. وقتی ما خودمان یک دست نیستیم چه توقعی می توانیم از مسوولان داشته باشم؟! آنها از بیرون می بینند که ما درون خودمان مشکل داریم و نمی توانیم به نتیجه برسیم و حرف هایمان یکی نیست و به نظرشان می رسد که بهتر می توانند محدودیت هایشان را بر این جماعتی که اتحاد ندارند القا کنند. ما زورمان به شرایط نمی رسد، چه بهتر که حداقل هماهنگ و متحد باشیم تا در چنین مواردی بهتر نتیجه بگیریم».


اکثر هنرمندان به اعضای شورای صدور پروانه نمایش ایمان دارند و نظر این شورا برایشان قابل احترام است، اما برخی تصمیم گیری های این شورا که گاهی ناشی از برخی فشارهاست برای هیچ هنرمندی قابل درک نیست و حتی یک نگاه بی طرف هم این رفتارها را ناعادلانه می داند.

کاظم راستگفتار کارگردان فیلم «زنان ونوسی، مردان مریخی» که فیلم سینمایی «آشوب» را در نوبت اکران دارد، درباره این مسئله گفت: «تا آنجا که آشنایی دارم، اعضای شورای پروانه نمایش، افراد جاهلی نیستند و با مقوله اکران فیلم های سینمایی آشنا هستند و نظرات صحیح و درستی دارند. در صورتیکه مدیریت در بخش اکران فیلم از دست وزارت ارشاد خارج شود و هر نهاد دیگری اظهارنظر کند، شرایط نامطلوبی پیش خواهد آمد».

وی دلیل سخت گیری های اخیر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی را برای جلوگیری از مداخله دیگر نهادها می داند. راستگفتار در ادامه درباره برخی جریانات فشار توضیح داد:‌ «جریانی در سینمای ایران حکم فرما شده است که قصد دارد از رشد سینما در کشور جلوگیری کند. اکنون نسبت به ۶ ماه تا یک سال گذشته شرایطی فراهم شده است که فروش فیلم ها افزایش یافته و اقتصاد سینمای ایران رونق پیدا کرده است و این رویداد باعث خشم افرادی شده است که با این موقعیت در سینما مخالف هستند».

مگر می شود این سینما را دوست نداشت؟!
آیا ممکن است درکشوری که سینمایش به تازگی افتخارآفرینی جایزه کن را داشته است و فیلمسازهایش با بدترین شرایط اقتصادی و محدودیت ها کار کرده اند و می کنند، عده ای علاقه مند به ادامه حیاش نباشند؟ مگر می شود سینمای کشوری که در آن سوی آبها باغ سینمای جهان توصیف می شود را دوست نداشت و با دشمنی درباره اش حرف زد و تصمیم گرفت؟!

کارگردان فیلم سینمایی «چک» در پایان خاطر نشان کرد: «در جریان جزئیات فیلم سینمایی «اراتمند؛ نازنین، بهاره و تینا»، تازه ترین ساخته عبدالرضا کاهانی نیستم، اما تا کنون سابقه نداشته است که شورای پروانه نمایش اینگونه از اکران فیلمی جلوگیری کند».

سید ضیاءالدین دری عضو شورای صنفی پروانه نمایش و کارگردان فیلم سینمایی «عشق ممنوع» در گفت و گو در این رابطه با موضوع عدم صدور پروانه نمایش از سوی شورا و ارتباط آن با حرف های اخیر وزیر گفت: «این برداشت در واقع حدس و گمان است. تا کنون فیلم «اراتمند؛ نازنین، بهاره و تینا» را ندیدم. اما به نظرم ارتباطی میان حواشی اخیر و جلوگیری از اکران این فیلم وجود ندارد و هر فیلمی شرایط خاص و مسائل مربوط به خود را دارد. در خصوص تصمیم شورا، تنها صحبت های سخنگوی روابط عمومی سازمان سینمایی ملاک است».

در پایان هم سعید خانی، تهیه کننده این فیلم که علاقه ای به صحبت درباره این اتفاق نداشت، در یک جمله درباره ارتباط این اتفاق با صحبت های علی جنتی مبنی بر سختگیری های بیشتر برای اکران فیلم های سینمایی گفت: «از نظر من صحبت های وزیر مطمئنا بی تاثیر نیست. طبیعی است که بعد از واکنش او، شوراها محتاط تر عمل می کنند و ماهم منتظر نتیجه تصمیم گیری ها هستیم».

اخبار فرهنگی و هنری - بانی فیلم