ناگهان نقاشی‌کردن در ٨٤سالگی

مجموعه: اخبار فرهنگی و هنری

تاریخ انتشار : چهارشنبه, 03 خرداد 1396 14:20

 رافت صراف، پدیده تازه‌ای در میان نقاشان خودآموخته است که در سنین بالای ٨٠سالگی تازه در این زمینه کشف و شکوفا شده است. برای او نقاشی بیشتر حالت درمانی و مسکن داشته است و در نخستین نمایشگاهش که روز جمعه پنج خرداد در گالری گلستان برگزار می‌شود، ٣٦ تابلوی شگفت‌انگیزش ارائه خواهد شد.  

لیلی گلستان، مدیر گالری گلستان درباره نقاشی‌های رافت صراف نوشته است: در ٨٤سالگی و در بستر بیماری، برای سرگرمی شروع می‌کند به نقاشی‌کردن. آثار به‌وجودآمده پر است از شور زندگی، پر است از رنگ‌های زیبا و پر است از امید. این نمایشگاه واقعا دیدن دارد.  آمنه صراف، گرافیست و دختر رافت صراف درباره چگونگی کارکردن مادرش می‌گوید: واقعیت این است که خودم گرافیست هستم و براساس یک اتفاق مادرم به سوي نقاشی کشيده شد.

در محل زندگی‌مان یک خیریه هست که در آن کودکان معلول ذهنی و فیزیکی هستند و من باید به آنها آموزش نقاشی می‌دادم. از آن سو نیز مادرم دوران بیماری‌اش را سپری می‌کرد و به لحاظ فیزیکی و روحی چندان حال مساعدی نداشت و آلرژی پیدا کرده بود و مدام باید خودش را می‌خاراند و من برای اینکه از این حالت دورش کنم، باید برایش ابزاری مانند قلم و کاغذ تهیه می‌کردم که نقاشی بکشد. به مادرم می‌گفتم هرچه دوست داری بکش و هر روز برایش از بچه‌های معلول می‌گفتم و داستان‌های آنها را تعریف می‌کردم و آنچه تأثیر گرفته‌ام را بازگو می‌کردم.

مادرم هم از من می‌خواست برایش طراحی کنم که او رنگش بزند و من در ابتدا این کار را نمی‌کردم چون معتقد بودم كه خودش و تخیلاتش را آشکار کند اما این باعث اضطرابش می‌شد. بنابراین مجبور شدم سریع چیزهایی را بکشم که این خارش‌ها را پشت سر بگذارد و بعد پرستارهای مادرم به من نهیب می‌زدند که مادر نمی‌گذارد ما بخوابیم چون تا دو یا سه نقاشی می‌کرد و از آن طرف هم مادرم مدام از من می‌خواست برایش رنگ و قلم تهیه کنم یا برایش طرحی بزنم.

اما باز هم اصرار می‌کردم که از خاطرات خودت نقوشت را پیدا کن و در یک‌سری از این کارها دقیقا همین‌طور نقش‌های خودش را پیدا کرده است. او می‌افزاید: اگر مادرم خوب بود خودش تماما رنگ می‌زد و برای انتخاب رنگ با من صحبت می‌کرد که فلان زرد یا سبز یا بنفش را می‌خواهم و این در میان رنگ‌هایم نیست و بینابین اینها برایم رنگ تهیه کن. حتی فرم‌ها را خودش پیدا می‌کرد و از میان طرح‌های من فرم خودش را بیرون می‌کشید.

اما در این بین از من می‌خواست به او یاد دهم که نور را چگونه بکشد یا سایه را چگونه بزند. اما هر بار کارهایش را می‌دیدم، به شکل شگفت‌انگیزی می‌ماندم که چگونه این نقاشی‌ها را می‌کشد و سرم را می‌گرفتم و با خودم می‌گفتم: مگر ممکن است.  آمنه صراف درباره اینکه رافت صراف چقدر خودآموز است، می‌گوید: مادرم واقعا الگویی بود برای شناخت زیبایی‌شناسی برای خود من و شناخت طبیعت برای خودم.

خاطرم هست که یک صندوقچه داشتم و وقتی سنجاقکی را در حیاط می‌دید، پرش را به من نشان می‌داد و بالش را و می‌گفت این را ببر در صندوقچه‌ات بگذار و این می‌شود جهیزیه‌ات! در کودکی، به این صندوقچه جانور می‌افتاد و من اینها را داشتم. او حتی بافتنی‌هایی که برای برادرم می‌بافت، انگشت به دهان می‌کرد همه را. این نقوش و طرح‌هایش زیبا بودند و حتی در خیاطی‌اش هم از همین نقوش استفاده می‌کرد.

او با تابلوهایی که به دیوار آویزان می‌کرد و گل‌کاری‌اش در باغچه و حتی لباس‌پوشیدنش؛ همه را با زیبایی‌شناسی خاص خودش مواجه می‌کرد و اینها زبانزد می‌شد.  این گرافیست معتقد است مادرش زمینه‌ای برای درک‌شدن و رشد از این موضوع نداشته است اما او در خانه‌ای زندگی می‌کرده که تمام در و دیوارش پر از نقوش گل و مرغ بوده است.

این خانه پر از نقوشی است از دوران صفویه و قاجاریه و حتی نقوش طاقدیس و شومینه‌ها و خیلی از چیزهای دیگر که من از دوران کودکی به خاطر دارم. متأسفانه این خانه پلاک میراث فرهنگی خورده و ما در همین اواخر مایل به اهدای آن به سازمان میراث فرهنگی اصفهان شدیم که به انتخابات خورد و باید دوباره آن را خودم پیگیری کنم.  او برای فروش هنوز نظری ندارد و باید با خانم گلستان این موضوع را به نتیجه برسانند و درعین‌حال دوست دارد در همان خانه قدیمی که قرار است به میراث فرهنگی تعلق بگیرد، اتاقی را برای آثار نقاشی مادرش در نظر بگیرند.

اما رافت صراف نقاش بر این باور است که اگر قرار است تابلوها به فروش گذاشته شود، هزینه‌ها صرف انجمن مدرسه‌سازی شود.  در این نمایشگاه ٣٦ تابلو در قطع ٤٢ در ٣٢ سانتی‌متر عرضه می‌شود و سبکش از نظر آمنه صراف، برگرفته از شور زندگی است که در این دو سال که مادرش با بیماری دست به گریبان بوده، این آثار خلق شده‌اند. حتی برخی از این آثار در بیمارستان آفریده شده‌اند.

متأسفانه او این روزها کم‌توان شده و اگر در گذشته هر ٢٤ ساعت یک تابلو می‌کشید، الان یک ماه وقت گذاشته تا هشت نقش را در یک تابلو بکشد. رافت صراف از ٨٤سالگی شروع به نقاشی کرده و امروز ٨٦ساله است و امکان دارد که برای دیگر آثارش نیز به‌زودی نمایشگاه‌هایي برگزار شود.