هارمونی غریب ام کلثوم و بیانسه!

مجموعه: اخبار فرهنگی و هنری

تاریخ انتشار : دوشنبه, 30 -3443 03:25

او در سال 1980 در بیروت به دنیا آمد و در اواسط دهه 80 میلادی به دنبال جنگ داخلی لبنان به همراه خانواده اش به فرانسه پناه جست و در آنجا با مادری پیانیست و پدری که او هم نوازنده ترومپت بود، بزرگ شد.

ابراهیم نواختن ترومپت را تحت نظر پدرش نسیم معلوف، در سن هفت سالگی آغاز کرد. نسیم معلوف اولین نوازندهای بود که نواختن پرده های عربی روی ساز ترومپت را تجربه کرد.

ابراهیم بعد از کالج برای یک دوره دو ساله به کلاس جرارد بولانگر در هنرستان CNR پیوست و بعد هم برای سه سال به کلاس آنتونی کیور در هنرستان CNSM رفت و در نهایت در رشته موسیقی فارغ التحصیل شد و جوایز موسیقی بسیاری را از آن خود کرد.

او بعد از چند همکاری در حوزه موسیقی غیرکلاسیک اولین آلبوم خود را به نام «آوارگان» در سال 2007 منتشر کرد در حالی که سال قبل از آن یعنی در سال 2006، «Mi’ster Productions»، شرکت مستقل خود را تاسیس کرده بود. موفقیت آلبوم اول به او اجازه داد تا بتواند چهار آلبوم دیگر خود را هم منتشر کند.

«دایاکرونیزم» 2009، «نشخیصی» 2011، «باد» 2012 و «توهمات» 2013 او در سال 2014 برای آلبوم «توهمات» برنده جایزه «ویکتوار د لا میوزیک» در بخش بهترین آلبوم ورلد میوزیک در فرانسه شد.

ابراهیم معلوف تنها موزیسین در جهان است که ساز ترومپت ربع پرده ای می نوازد؛ سازی که توسط پدرش در دهه 60 ساخته شد. ابراهیم معلوف در پایان ماه سپتامبری که گذشت دو آلبوم با دیدگاه کاملا متفاوت خلق کرد: «کلثوم» که ادای دین به افسانه قرن بیستم موسیقی جهان عرب «ام کلثوم» بود و «نور قرمز و سیاه» که حال و هوای متفاوت تری داشت و شاید به تصویری که علاقه مندان معلوف از او دارند، نزدیکتر است؛ آلبومی که با تمرکز بر زیبایی شناسی امروزی تر با صدایی الکترونیک تر و پاپ تر، خلق شده و حتی یک کاور از بیانسه هم هست.

معلوف به روایت منتقدان
پیتر اسلیوید، منتقد مجله «لندن جز» درباره دو آلبوم «کلثوم» و «نور قرمز و سیاه» می نویسد: «آلبوم های معلوف معمولا در «دنیای جز» تعریف می شوند و این دو آلبوم نیز از این قاعده مستثنی نیستند اما هر دوی آنها در ادای احترام به زن ها خلق شده اند، از آثار قبلی کمی متفاوت هستند. «کلثوم» آلبومی است در ادای دین به ام کلثوم، خواننده افسانه ای مصری که بر پایه یکی از مشهورترین قطعات او «هزار و یک شب» شکل گرفته است.

این آلبوم که در نیویورک ضبط شده و در آن گروه فوق العاده ای از نوازندگان به اجرا می پردازند، از همان ابتدا یک اثر جز متقاعدکننده به نظر می رسید؛ آنسامبلی بی نظیر که با همکاری موزیسین های برجسته ای محقق شده است. فرانک ووست (پیانو)، مارک ترنر (ساکسیفون)، لری گرنادیر (بیس) و کلارنس پن (درامز)، لحظاتی در آلبوم وجود دارد که می توان گفت این آلبوم به طور سرراست یک جز مدرن آمریکایی است اما نت های بنت و ریتم های پیچیده آن را به اثری والاتر ارتقا می دهد که به نظرم جالب تر است.

«نور قرمز و سیاه» حس متفاوتی در بر دارد. در این آلبوم موزیسین هایی در همان سطح کیفی اما متفاوت معلوف را همراهی کرده اند. اریک لنینی (کی بورد)، فرانسوا دلپورت (گیتار)، استفان گلان (درامز)، نور قرمز و سیاه بیشتر حس موسیقی الکتروپاپ را القا می کند، بنابراین ریف ها بیشتر تکرار می شوند. در سراسر این اثر حتی در بخشی که شامل قطعه ای از بیانسه است هم حسی از هم جنسی و هم نوعی و بیگانگی با بیرون وجود دارد.

من به شخص آلبوم «کلثوم» را ترجیح می دهم اما مطمئنم که سبک آلبوم «نور قرمز و سیاه» برای مخاطبان غیر جز معلوف اثری دستیافتنی تر است و در عین حال ترومپ معلوف موفق می شود در هر دو اثر به خوبی قدرت خود را به رخ بکشد.

بنابراین با دو آلبوم با سبک های متفاوتی طرف هستیم که هر دو بر پایه صدای تاثیرگذار و متمایز ترومپت معطوف خلق شده اند و اینکه مخاطب کدام را ترجیح می دهد بسته به سلیقه شخصی هر شنونده است.

نیت چینن منتقد نیویورک تایمز هم در شماره 26 می 2015 این مجله آلبوم های معلوف را اینگونه توصیف کرده: «آقای معلوف زاده بیروت و ساکن پاریس نابغه ترومپت ربع پرده ای است؛ نبوغی که به او امکان داده با مقام یا سیستم مودهای ملودیک در موسیقی سنتی عربی کار کند.

او این استراتژی های انطباق پذیری را از پدرش به ارث برده است، نسیم معلوف، ترومپت نواز بزرگ سبک کلاسیک. هر دوی این موزیسین ها از یک مدل ویژه هورنِ چهار والوی استفاده می کنند (به جای سه والوی که نوع معمولی سازن هورن است.) هر دوی این موزیسن ها بر پایه تکنیکی به شدت دقیق تکیه دارند که ورای استانداردهای معمول غربی است.

آقای معلوف جوان تر که 24 سال دارد، از این انعطاف پذیری بهره جسته تا حرفه ای را در فرانسه پایه بگذارد که میان موسیقی جز فیوژن، هیپ هاپ، ارکسترال و پاپ آمد و شد دارد.»

معلوف از زبان معلوف
ابراهیمی معلوف در مصاحبه ای با سایت «رد تیپ» در پاسخ به این سوال که «به طور کلی الهام بخش شما در خلق آثارتان چیست» می گوید: «من روش غیرمتعارفی برای کار دارم که خیلی هم تحسین برانگیز نیست. خودم را درگیر چیزهای متعددی می کنم.

همیشه به کارهای متعددی گوش می کنم بدون اینکه نویسنده آنها را بشناسم یا بدانم آن اثر از کجا آمده. گوش کردن، منبع الهام من است. گوش می کنم الهام می گیرم بعد یک قدم به عقب بازمی گردم و آن وقت اثر خودم را خلق می کنم.

به همین دلیل رویکرد کلی من در کار ممکن است گاهی اوقات عجیب و غریب به نظر برسد مانند بسیاری از هنرمندان که نیاز دارند در ابتدا اطلاعات زیادی جمع آوری کنند نیستم. به دلیل پیشینه ای که در آموزش های موسیقی کلاسیک دارم از این روند خسته شاه ام. برای من، موسیقی چیز دیگری است.

به نوعی در برابر شیدایی جمع آوری اطلاعات و دانش واکسینه شده ام... حالا حدود ده، دوازده سال از گذراندن امتحان کنسرواتوار پاریس می گذرد و من از آن زمان تا به حال کار کردن به آن شکل را کنار گذاشته ام. به هر حال من همه نوع موسیقی را دوست دارم.

من درباره همه چیز کنجکاو هستم. من می توانم به میسی الیوت (رپر مشهور آمریکایی) یا آثار باخ گوش کنم. به موسیی رنسانس یا حتی یک هارد راک خوب.»

او که تجربیاتی هم در ساختن موسیقی متن در سینمای فرانسه دارد، در این باره می گوید: «من پنج اثر موسیقی فیلم کار کرده ام. این کار واقعا برایم جذاب است و خیلی دوست دارم آن را گسترش بدهم. موسیقی برای من همیشه همراه تصویر و داستان است. همه موسیقی من چیزی برای گفتن دارد، همه آنها ارتباطی با زندگی روزانه من دارد و این فراتر از «موسیقی برای موسیقی» است.

حتی اگر این تفکر هم برای جذاب باشد اما در بیشتر آهنگسازی های من یک جنبه دراماتورژی هم وجود دارد. به نظر خودم نقاط مشترک زیادی با سینما دارم. وقتی با کارگردانی کار می کنم و کار درست پیش می رود احساس می کنم دارم کاری واقعی انجام می دهم... تجربیات زیادی از انجام کارهای موسیقی فیلم کسب کرده ام. من برای چندین فیلم کوتاه موسیقی ساخته ام اما کار کردن برای یک فیلم بلند داستانی کاملا متفاوت است.

 آهنگسازی برای فیلم داستانی کار کامل تر، پیچیده تر و وسیع تری است... البته فشار بیشتری هم وجود دارد! به عنوان یک آهنگساز به من ثابت شده که این کار را به خاطر اینکه واقعا دوست دارم انجام می دهم. اگر آنقدر خوش شانس باشم که به اندازه کافی زندگی کنم، می خواهم کار موسیقی فیلم را دوباره و دوباره تکرار کنم چون به نظرم خیلی جذاب و هیجان انگیز است!»

اخبار فرهنگی - ماهنامه تبار / برترینها