حسين عليزاده پس از استعفا از خانه موسيقي؛ شرایط موسیقی از همه هنرها بدتر است
- مجموعه: اخبار فرهنگی و هنری
- تاریخ انتشار : دوشنبه, 30 -3443 03:25
«دو سال است كه به خانه موسيقي نرفتم، خودم را نه عضو خانه موسيقي مي‌دانم و نه عضو شوراي عالي. علت اين موضوع را هم شايد بتوان در نامه‌هايي كه منتقدان خانه موسيقي منتشر كردند يافت. من ترجيح دادم با اين شرايطي كه وجود داشت حضور نداشته باشم. دليل سكوتم هم در تمام اين مدت به خاطر اين بوده كه دوست نداشتم مخالفانم را در خانه موسيقي در موضع ضعف ببينم.
بايد اين نكته را در نظر داشته باشيم كه شخصي مثل آقاي نوربخش علاوه بر اينكه مديرعامل خانه موسيقي است، يك خواننده است و روي صحنه مي‌رود.» حسين عليزاده وقتي در اول دي‌ماه امسال اين جملات را گفت، خانه موسيقي به نوعي يكي از مهم‌ترين حاميانش را از دست داد. دو هفته بعد يعني پانزدهم دي‌ماه جلسه دوره‌اي شوراي عالي خانه موسيقي ايران با حضور اعضا به رياست محمدرضا شجريان تشكيل شد و اين شورا نسبت به حرف‌هاي عليزاده واكنش نشان داد. جلسه‌اي كه برخي علت برگزاري آن را اظهارات عليزاده و به نوعي دلجويي از او قلمداد كردند. «اعضاي شورا ضمن ابراز تاسف از عدم حضور اين نوازنده و آهنگساز در جلسه با يادآوري حضور موثر وي در جلسات قبل كه آخرين‌بار در
خرداد ۹۳ بوده، اعلام كرد در اين مدت هيچ‌گونه اظهارنظر يا نامه مكتوبي در خصوص استعفاي اين هنرمند دريافت نشده ضمن اينكه شوراي عالي خانه موسيقي علاقه‌مندي خود را براي حضور و استفاده از نظرات اين استاد برجسته در جلسات آينده اعلام مي‌كند». با اين همه ديروز شانزدهم دي‌ماه و يك روز بعد از جلسه شوراي خانه موسيقي، حسين عليزاده طي نامه‌اي كه در اختيار خبرگزاري‌ها قرار گرفت رسما استعفاي خود را اعلام كرد. «اعتماد» با عليزاده درباره اين تصميمش گفت‌وگويي داشته كه در ادامه مي‌خوانيد:
با توجه به درگيري‌هاي اخير در مورد مسائل خانه موسيقي، آيا بايد استعفاي شما را نوعي نقد نسبت به عملكرد خانه موسيقي دانست؟
من از هيچ كس آزرده نيستم. نظرم را گفتم. اين تصميم را هم به دلايلي كه ترجيح مي‌دهم آن را بيان نكنم گرفته‌ام. اما نبايد فراموش كنيم موسيقي در كشور ما مشكلات عديده‌اي دارد كه حل خيلي‌هايش از عهده خانه موسيقي برنمي‌آيد. مثل لغو كنسرت‌ها. شرايط موسيقي از همه هنرها بدتر است. وقتي به ارشاد مراجعه مي‌كنيد مي‌گويند از عهده ما خارج است. نه اينكه خانه موسيقي نخواهد؛ نمي‌تواند.
شما هم منتقد عملكرد خانه موسيقي هستيد؟
بحث سر اين است كه خانه موسيقي استقلال نسبي خودش را حفظ كند. همه كساني كه عضو خانه موسيقي هستند هدف‌شان ارتقاي موسيقي است. خانه موسيقي خانه همه موسيقيدان‌ها ست و هر كس پيشنهادي يا انتقادي دارد اين حق را دارد كه آن را بيان كند. اگر كسي مخالف ما است بايد ببينيم حرفش چيست. نبايد فكر كنيم عليه هم هستيم. انتقاد براي ساختن است. خانه موسيقي خانه ما است. طبيعي است كه آدم انتقاد را از خانه خودش شروع كند.
چرا پيشتر چنين تصميمي نگرفتيد؟
آن موقع در بحبوبه انتقادها سكوت كردم و خودم را كنار نگه داشتم. تا اينكه تصميم گرفتم اين را اعلام كنم. دوستان متوجه نشده بودند و اين خودش يك چيزهايي را نشان مي‌دهد. من وقتي اين انتقادات شد فكر كردم دوستاني كه مورد انتقاد قرار گرفتند گروه‌هاي هنري هستند و اين اقتضائات خودش را دارد. نبايد فكر كرد همه انتقادها مخرب است، شايد انتقادات سازنده باشد. اما بيش از هر چيز ما نياز به گوش شنوا داريم.
به نظر شما عمده‌‌ترين مشكل خانه موسيقي چيست؟
خانه موسيقي بازوي ارشاد شده است. حرفم اين است كه در ارشاد گروه‌هاي مختلفي وجود دارد. آيا مي‌شود اين گروه‌ها از خود خانه موسيقي صاحب‌نظر‌تر باشند؟ ما ذي‌صلاح هستيم براي موسيقي تصميم بگيريم. اگر اين را سياسي نكنند اهالي خانه موسيقي مي‌توانند بهترين تصميم را بگيرند. اما ارشاد از كساني كمك مي‌گيرد كه بيشتر دستورات اداري را اجرا مي‌كنند تا اينكه از صلاحيت موسيقايي‌شان بهره ببرند. آيا خانه موسيقي اين سوال را از خودش نمي‌پرسد كه چرا رييس شورايش ممنوع‌الكار است. يعني خانه موسيقي نبايد قبل از هر چيز پيگير شرايط آقاي شجريان شود و بعد برود سراغ ماجراهاي ديگر؟ استاد بزرگي كه بيش از ٥٠ سال در قلب مردم جا داشته است.
پس مساله شما مغشوش شدن استقلال خانه موسيقي است...
ما بايد در كشور مدافع موسيقي هم باشيم. خانه موسيقي براي اين تاسيس شده كه بتوانيم حرف خودمان را خودمان بزنيم. هيچ قصد سياسي هم نيست. فقط مطالبات صنفي است. اگر خانه موسيقي اعتقاد دارد كه ١٠ روز بايد فعاليت كند، همه جا تبليغ شود و به راديو و تلويزيون بروند در اين تضادي هست. چون بعد از اينكه ١٠ روز تمام مي‌شود، كنسرت‌ها دوباره لغو مي‌شود. اين را از اين نظر نمي‌توانم قبول كنم. بايد به ارتقاي موسيقي فكر كنيم. بحث‌هاي جدي با دولت و متوليان داشته باشيم. چرا ما مي‌ترسيم با مسوولان حرف بزنيم؟ اگر موسيقي بد است رسما اعلام كنند اگر هم نيست پس ديگر اين رفتارها چه معنايي دارد.
پس شما معتقديد خانه موسيقي با توجه به اتفاقاتي نظير لغو كنسرت‌ها نبايد در جشنواره موسيقي نقش مديريتي داشته باشد؟
حرفم اين است و خيلي هم صادقانه مي‌گويم. براي موسيقي ١٠ روز كم است. ٣٦٥ روز بايد براي موسيقي باشد. اين را من به عنوان كسي كه براي كار خودم ارزش قايلم، مي‌گويم. اين يك تضاد است. چرا بايد خانه موسيقي در اين شريك باشد كه همين ١٠ روز را بودجه بدهد، تبليغات كند، بعدش هم هر چه خواستند كنسرت لغو كنند.
واكنش‌ها، پيامدها و نگاهي به آنچه گذشت
نامه عليزاده بلافاصله واكنش مصطفي كمال پورتراب را بر عهده داشت. او كه يكي از حاضران در جلسه شوراي خانه موسيقي بود درباره استعفاي عليزاده به خبرگزاري ايلنا گفت: «ايشان از موضع بالا صحبت مي‌كنند. اگر عليزاده نياز مالي داشت، صحبت‌هايش فرق مي‌كرد. كسي كه شكمش پر است، از شكم خالي چه خبري دارد. ايشان فقط كنسرت مي‌دهد. آيا حسين عليزاده از وضعيت دانشگاه‌ها خبر دارد؟»از ابتداي آغاز دعواي خانه موسيقي و منتقدانش، جدا از شنيدن استدلال‌ها و قضاوت بر مبناي آنها، همواره نگاه‌ها معطوف به حاميان دو طيف بوده است. اينكه چه كساني از دو طيف حمايت مي‌كنند، تلويحا به معناي بر حق بودن آنها است.
از وقتي حميدرضا نوربخش، مدير كنوني خانه موسيقي و پيروز ارجمند، مدير مستعفي پيشين هر دو در مصاحبه‌هاي متعددي همديگر را مورد نقد قرار دادند، موجي از انتقادات و دفاعيات از وضعيت خانه موسيقي به راه افتاد. ارجمند دست به «افشاگري» زد. براي مثال او دوازدهم آبان ماه در گفت‌وگو با ايلنا موارد متعددي را عليه مديريت حميدرضا نوربخش مطرح كرد و در پايان هم نوربخش را به مناظره رودررو دعوت كرد« من درنهايت اميدوارم كه آقاي نوربخش در مناظره‌اي رو در رو مسائلي را كه مطرح شد، پاسخ دهند و ما بتوانيم با ايشان گفت‌وگويي داشته باشيم.» متقابلا نوربخش در گفت‌وگو با مهر تاكيد كرد «در پي افشاگري نيستم» و به اين اظهارات پاسخ داد.
ارجمند پيش از استعفايش حكم حسن رياحي را به عنوان دبير جشنواره صادر كرده بود. اما در حالي كه مرادخاني شهريورماه امسال گفته بود: «مسووليت برگزاري اين جشنواره را به خانه موسيقي به عنوان يك نهاد حقوقي نخواهيم داد، بلكه در نظر داريم آن را به چهره‌هاي فعال در عرصه موسيقي واگذار كنيم. بدون شك مسووليت برگزاري اين جشنواره را به خانه موسيقي نمي‌دهيم.»
پس از استعفاي ارجمند جشنواره را به حميدرضا نوربخش سپرد. اما ماجرا با تغيير دبيري جشنواره موسيقي فجر وارد فصل تازه‌اش شد كه موج تازه‌اي از انتقادات را به سمت خانه موسيقي و به‌طور خاص حميدرضا نوربخش روانه كرد. اگرچه انتقال تصدي امور جشنواره از دفتر خانه موسيقي به مديريت جشنواره موسيقي فجر، اقدام درخوري است كه تمركززدايي دولت را در پي دارد اما واگذاري اختيار تام جشنواره به حميدرضا نوربخش سبب شد تا مديرعامل خانه موسيقي بيش از پيش آماج نقدها باشد. نوربخش در برگزاري جشنواره فجر دست به تغييرات عمده زد و مدعي شد «جشنواره موسيقي فجر در دو دهه گذشته بيشتر شبيه به جشن بوده تا جشنواره»و گفت مصمم است با تغييراتي عمده و ساختاري در برگزاري جشنواره، سطح اين رخداد عظيم در موسيقي را به بالاترين درجه خود برساند.
به هر حال استعفاي حسين عليزاده شرايط را براي خانه موسيقي سخت‌تر خواهد كرد. اگرچه حسين عليزاده در گفت‌وگو با «اعتماد» تاكيد كرد اين يك تصميم شخصي است اما در حرف‌هايش نقدهايي هم به خانه موسيقي داشت. او به شكلي ترجيع‌بند يادآور مي‌شد كه «من هميشه احترام همه را نگه داشته‌ام و حرف‌هايم فقط به خاطر موسيقي است. من هيچ مساله شخصي با كسي ندارم. خواهش مي‌كنم طوري بنويسيد كه جز اين نباشد.»
متن نامه استعفاي حسين عليزاده
شوراي محترم عالي خانه موسيقي
با سلام
بنا بر تجربه‌اي كه طي سه سال گذشته در شوراي عالي خانه موسيقي داشته‌ام، روحيات و اصول فكري خود را در راستاي آن نديده، لذا بدون آنكه كتبا استعفايي تقديم كنم، بدون جنجال از آن كناره‌گيري كرده‌ام. با كمي دقت به بيانيه رسمي شوراي عالي خانه موسيقي، به روشني مي‌توان دريافت كه اعضاي شورا در جريان تمام امور خانه نيستند.
نمونه آن عدم اطلاع مسوولان خانه موسيقي از غيبت اينجانب است كه پس از گذشت حدود ١٨ ماه همان‌طور كه در بيانيه درج شده (خرداد ٩٣ آخرين جلسه شورا) آن را در وب‌سايت رسمي خانه اعلان داشته‌اند.
اينجانب با ارادت و علاقه‌اي كه نسبت به اعضاي شوراي عالي خانه موسيقي دارم، اشارات مختصري را به شرايط مربوطه بيان مي‌كنم:
- نقش شوراي عالي خانه موسيقي در خانه موسيقي چيست؟
- آيا شورايي كه در ١٨ ماه گذشته يك يا دو نوبت تشكيل جلسه داده (البته بدون حضور اينجانب) مي‌تواند شوراي موثري در حل موضوعات، به خصوص اين دوره خانه موسيقي باشد؟
- آيا شورا، شورايي تشريفاتي نيست كه فقط در شرايط بحران با تلاش هيات مديره تشكيل جلسه داده تا سپري مناسب براي مشكلات خانه باشد؟
- آيا رييس و اعضاي شورا در مسائل ريز و درشت موسيقي كشور و خانه موسيقي به طور بي‌طرفانه قرار مي‌گيرند، تا حضوري موثر براي راه‌حل موضوعات داشته باشند؟
اگر اهميت موضوع براي شما عزيزان بستگي به استعفاي كتبي اينجانب از خانه خود را دارد، اينجانب حسين عليزاده، عضو و دبير شوراي عالي خانه موسيقي، استعفاي رسمي و كتبي خود را اعلان داشته و آرزوي موفقيت براي شما عزيزان، در راه اعتلاي موسيقي كشور را دارم.
با احترام
حسين عليزاده/ شانزدهم دي‌ماه هزار و سيصد و نود و چهار
اخبارفرهنگی - اعتماد
