زیر آبی در حوضچه مالیات
- مجموعه: اخبار اقتصادی و بازرگانی
- تاریخ انتشار : دوشنبه, 30 -3443 03:25
سازمان امور مالیاتی معتقد است برای جلوگیری از فرار مالیاتی تاکنون اقدامات زیادی انجام شده است اما همچنان شاهد فرار مالیاتی در کشور هستیم.
با این وجود، علی‌عسگری، رئیس سازمان مالیاتی: «تا زمانی‌که مسائل اقتصادی به سمت شفافیت هدایت نشود و اطلاعات را در اختیار سازمان قرار نگیرد، مساله فراریان مالیاتی وجود خواهد داشت و هیچ‌کس نیز قادر به جلوگیری از آن نخواهد بود.» کارشناسان نیز دراین گفت‌وگو شفافیت و نهادینه شدن معافیت‌ها را مهم‌ترین راه برای جلوگیری از فرار مالیاتی عنوان می‌کنند.
شیوه‌های فرار مالیاتی
راه‌های زیادی برای فرار مالیاتی وجود دارد. شرکت‌های صوری، ثبت نکردن حساب‌ها، دو دفتره بودن صنوف یکی برای شرکت و دیگری برای سازمان مالیاتی ازجمله راه‌های فرار مالیاتی است که این روزها بسیار مورد استفاده است. بیشتر فراریان مالیاتی صاحبان حرفه‌هایی هستند که جایی اسم‌شان ثبت نشده است و همین موضوع می‌توان میزان فراریان مالیاتی را افزایش دهد.
حساب‌سازی هم راه دیگری برای فرار مالیاتی است؛ به این صورت که یکسری موسسات حسابرسی صورت‌های مالی را به‌گونه‌ای سند‌سازی می‌کنند که کسی نتواند ارقام درست و دقیق را از گردش مالی یک موسسه محاسبه کند.
ابراهیم جمیلی، یکی از فعالان بخش خصوصی در این باره به «فرهیختگان» می‌گوید: «فاکتورفروشی، ایجاد شرکت‌های کاغذی و حسابرسی تقلبی، بیش از پیش مشاهده می‌شود.»
شرکت‌های کاغذی، شرکت‌هایی هستند که به غیر از روی کاغذ، در هیچ نقطه‌ای وجود خارجی ندارند. به گفته فعالان بخش خصوصی، روش این گونه شرکت‌ها به این صورت است که با تبلیغات گسترده در حوزه‌های مختلف، افراد مورد نظر را شناسایی کرده و با ارائه شماره و کاغذی معتبر اعتماد آنها را جلب می‌کنند و در ازای دریافت مبالغی با این افراد قرارداد می‌بندند و ناگهان دفتر شرکت را رها کرده و بدون برجا گذاشتن ردی از خودشان ناپدید می‌شوند.
ابراهیم جمیلی، عضو اتاق بازرگانی تهران می‌گوید: «کتمان درآمد افراد، نشان دادن هزینه‌ها بیش از هزینه‌های واقعی، زدوبند با افراد ممیزی، زیرمیزی و رشوه از راه‌های دیگر فرار مالیاتی است.»
او اضافه می‌کند: «با تمام این مباحث بخشی به صورت قانونی و بخشی دیگر به صورت غیرقانونی از آن فرار می‌کنند، بنابراین اول باید بررسی کنیم چه شرکت‌هایی از مالیات معاف هستند، دوما این موضوع تا چه میزان به نفع جامعه است.»
محمدرضا بهرامن، یکی دیگر از فعالان بخش خصوصی اما حساب‌سازی را ازجمله این راه‌ها می‌داند و به «فرهیختگان» می‌گوید: «این حساب‌سازی در برخی کشورها کمتر و در برخی بیشتر است، در حالی که در کشور ما این راه به‌راحتی انجام می‌شود.»
وی دودفتره بودن برخی اصناف برای انجام حساب و کتاب را از دیگر راه‌های فرار مالیاتی ذکر و اضافه می‌کند: «وقتی درآمدها از سوی صاحبان شرکت‌ها اعلام نشود، مالیات هم پرداخت نمی‌شود.» با این وجود بهرامن پیشنهاد می‌کند: «شناسنامه‌دار کردن صنوف و اظهارنامه مالیاتی ازجمله راه‌هایی است که می‌تواند مانع از فرار مالیاتی شود.»
فرهاد فزونی، دیگر فعال بخش خصوصی نیز اعلام نکردن درآمدها و ابراز نکردن اطلاعات در دفترچه شرکت را از راه‌های فرار مالیاتی می‌داند.
برنامه‌های سازمان مالیاتی
شیوه‌های فرار مالیاتی قدرتمندانه اجرا می‌شود.آیا سازمان مالیاتی برنامه‌ای برای جلوگیری از این شیوه‌ها دارد؟
علی عسگری، رئیس سازمان مالیاتی با بیان‌اینکه تاکنون برنامه‌های زیادی برای فراریان مالیاتی و شیوه‌های موجود انجام شده است، به «فرهیختگان» می‌گوید: «تا زمانی‌که مسائل اقتصادی به سمت شفافیت نرود و اطلاعات شفاف دراختیار سازمان قرار نگیرد، مساله فراریان مالیاتی وجود خواهد داشت و هیچ کس نمی‌تواند جلوی آن را بگیرد.»
این مقام مسئول با تاکید براینکه برنامه سازمان مالیاتی این است که جهت‌دهی اقتصاد را به‌ویژه در حوزه مالیاتی به سمت شفافیت ببرد، اضافه می‌کند: «نظام‌مندی‌هایی که در سازمان مالیاتی برقرار شده در این جهت است که شفافیت ایجاد شود؛ اما نکته مهم این است که جلوگیری از فرار مالیاتی به تنهایی از سازمان مالیاتی ساخته نیست و دستگاه‌ها و بخش‌های دیگرهم باید به این سازمان کمک کنند.»
وی همچنین با اشاره به اینکه جلوگیری از فرار مالیاتی کاری یک‌ساله نیست و حتما چند سال طول می‌کشد، ادامه می‌دهد: «البته کار مرحله به مرحله در حال انجام است؛ ضمن‌اینکه مبارزه با فرار مالیاتی از دو تا سه سال قبل شروع شده است و در این مدت بخشی از منابع را شناسایی و مالیات را دریافت کرده‌ایم و باقی کار نیز در مراحل دیگر عملیاتی خواهد شد.»
عسگری یک مثال می‌آورد: «مالیات ورزشکاران تنها بخشی کوچکی بود که تمام مالیات آنها 100 میلیارد تومان می‌شد اما بحث ما مالیات هزار، دو هزار، پنج هزار و 10هزار میلیارد تومان است که کل بخش‌های اقتصادی از جمله شرکت‌ها، اصناف و مشاغل و حتی واردات را در برمی‌گیرد.»
رئیس سازمان مالیاتی درباره جدیدترین رقم فرارمالیاتی نیز می‌گوید: «همان‌طور که پیش از این نیز اعلام شد، کف فرارمالیاتی حدود 15 هزار میلیارد تومان و سقف آن حدود 30هزار میلیارد تومان است.»
با این وجود وی تاکید می‌کند که «چگونگی فراهم کردن نظام اقتصادی مهم است چراکه فرار مالیاتی در همه نظام‌های اقتصادی وجود دارد اما سطحش پایین است، درحالی که در ایران بیشتر است.»
با این تفاسیر و براساس اظهارات رئیس سازمان مالیاتی، اعمال جرائم سنگین برای جلوگیری از فرار مالیاتی فقط یک بخش است، درحالی که بخش دیگر نظام‌مند کردن کار است؛ جریمه برای کسی است که به نقطه آخر برسد، درحالی که نقطه اول نظام‌مند کردن و شفافیت است، بنابراین تا زمانی‌که این اقدامات انجام نشود بحث جریمه برای فرار مالیاتی جواب نمی‌دهد.
اخبار اقتصادی - فرهیختگان
