تقويت سودآوري در بزرگ‌ترين صنعت بورس

مجموعه: اخبار اقتصادی و بازرگانی

تاریخ انتشار : دوشنبه, 30 -3443 03:25

اخبار اقتصادی - بررسی سود شرکت‌های پتروشیمی در اثر تغییرات در سرفصل فروش و مواد اوليه
تقويت سودآوري در بزرگ‌ترين صنعت بورس

این گروه فراز و نشیب‌های بسیاری را برای رسیدن به ثبات پشت سر گذاشته‌اند. سال گذشته مجلس خوراک مجتمع‌های پتروشیمی را به 13 سنت در هر مترمکعب افزایش داد. مخالفت‌های بسیاری با این افزایش نرخ صورت پذیرفت؛ ولی در‌نهایت این مجلس بود که توانست افزایش نرخ خوراک به 13 سنت را به‌صورت قانون به تصویب برساند. 

از آنجا بود که بازار سرمایه روند ریزشی خود را آغاز کرد و امید حمایت مجلس از پتروشیمی‌ها رو به افول رفت؛ اما در ابتدای سال جاری دولت نرخ متوسط 10 سنت را برای ترکیب نرخ خوراک گازی و سوخت تصویب کرد. به عبارت دیگر، براساس قیمت دلار بودجه، متوسط قیمت گاز به 2650 ریال در هر مترمکعب رسید. این افزایش نرخ حدود 4 برابری برای پتروشیمی‌های خوراک گاز متان شیرین، باعث تعدیلات منفی در پیش‌بینی سودآوری این مجتمع‌ها شد. حال دوباره بعد از گذشت چندین ماه، دولت مساله جداسازی نرخ خوراک و نرخ گاز مصرفی را به میان آورد. تا اینکه بالاخره نرخ خوراک به قیمت 13 سنت و نرخ گاز 1320 ریال به تصویب هیات وزیران رسید. بر اساس مصوبه جدید متوسط نرخ خوراک و نرخ سوخت به 2020 ریال تغییر پیدا کرد.

  این نرخ متوسط از آنجا به‌دست آمده است که از ١٤ میلیارد مترمکعب مصرف سالانه گاز مجتمع‌های پتروشیمی، 5/4 میلیارد متر‌مکعب صرف خوراک می‌شود که قیمت آن در مصوبه هیات وزیران 3445 ریال تعیین شده است؛ ضمن آنکه این رقم متناسب با بند «ق» تبصره ٢ ماده واحده قانون بودجه سال ١٣٩٣ است که در آن عنوان شده قیمت پایه خوراک گاز واحدهای پتروشیمی در چارچوب قانون هدفمند کردن یارانه‌ها به‌گونه‌ای تعیین شود که از ١٣سنت در هر متر‌مکعب کمتر نشود. فرمول تعیین این نرخ به صورت:
١٤/ (١٣٢٠×5/9+٣٤٤٥×5/4) است. بنابراین حدود ٦٨ درصد مصرف سالانه گاز مجتمع‌های پتروشیمی صرف سوخت این مجتمع‌ها می‌شود. از طرف دیگر به‌منظور برچیده شدن بازار دلالی در مجتمع‌های پتروشیمی، دولت مصوبه فروش محصولات پتروشیمی در بورس کالا به نرخ دلار آزاد را تصویب کرد. بر این اساس کلیه مجتمع‌های پتروشیمی موظف شدند محصولات خود را در بورس کالا و بورس انرژی به قیمت ارز آزاد ضربدر 95 درصد فوب خلیج‌فارس به فروش برسانند و اجازه فروش محصولات در بازار آزاد را نخواهند داشت. با این مصوبه عملا دلال‌بازی در بازار پتروشیمی به حداقل خواهد رسید. به همین منظور و در راستای دو مصوبه جدید هیات دولت بر آن شدیم که تحلیلی جامع از مجتمع‌های پتروشیمی بازار سرمایه ارائه‌ کنیم.

  در این تحلیل با توجه به پایین بودن احتمال کاهش دلار به زیر 30 هزار ریال، نرخ تسعیر ارز را برای سال جاری 30000 ریال مد نظر قرار دادیم. گرچه احتمال قوی متوسط قیمت دلار تا پایان سال بالاتر از این رقم باشد، همان‌طور که از ابتدای سال جاری تاکنون این متوسط در حدود 32000 ریال بوده است. قیمت جهانی محصولات صادراتی مجتمع‌های مختلف را به علت عدم اطمینان در بازارهای مالی جهانی، براساس گزارش پیش‌بینی شرکت‌ها منظور کردیم. به عبارت دیگر، در تحلیل هر شرکت از مفروضات بودجه همان شرکت در قیمت‌های جهانی استفاده کردیم.

مبلغ محصولات فروش رفته تا قبل از مصوبه افزایش نرخ را نیز با استفاده از اطلاعات رسمی بورس کالا و بورس انرژی محاسبه و باقی فروش محصولات را با افزایش نرخ مصوب محاسبه و مقدار فروش این مجتمع‌ها را بر اساس بودجه پیش‌بینی‌شده برای سال 93، محاسبه کردیم. میزان مصرف خوراک هم مطابق بودجه در برآورد تحلیلی لحاظ شده است.

 پتروشیمی خارک
خوراک پتروشیمی خارک با گاز متان‌ترش تامین می‌شود. براساس پیش‌بینی صورت‌های مالی سال اخیر، این شرکت به‌طور کامل صادرات‌محور بوده و همه محصولات خود (از قبیل پروپان، بوتان، پنتان، متانول و گوگرد) را صادر می‌کند.  «شخارک» در آخرین صورت‌های مالی منتشره خود در تاریخ 16/04/93، براساس عملکرد واقعی 3 ماهه، نرخ خوراک مصرفی خود را 5/9 سنت برای هر مترمکعب در نظر گرفته که این نرخ به صورت علی‌الحساب بوده و بر اساس پیش‌بینی‌های شرکت، نرخ گاز تا پایان سال به همین نرخ مد نظر قرار گرفته است. همچنین شرکت برآورد نرخ‌های جهانی محصولات را براساس اطلاعات واقعی سه ماهه مطابق جدول زیر به بازار ارائه‌ کرده است.

شرکت در گزارش‌هاي سه ماه، نرخ تسعیر ارز را بر اساس میانگین مبلغ واقعی فروش دلار (32439 ریال) محاسبه کرده و برای باقیمانده سال جاری درآمد حاصل از فروش، هزینه گاز مصرفی و هزینه حمل را بر مبنای دلار 26500 ریال محاسبه کرده
است.  براساس گزارش منتشره، «شخارک» خوراک مجتمع‌های خود را بر اساس نرخ دلار آزاد خریداری می‌کند. بر این اساس، در گزارش‌های 3 ماهه نرخ تسعیر ارز را 32439 ریال و برای بقيه سال مالی خود 26500 ریال پیش‌بینی کرده است. اما در برآورد تحلیلی نرخ ارز در 9 ماهه آتی 93 مبلغ 30000 ریال برآورد شده است.

بنابراین، پتروشیمی خارک از مصوبات جدید مبنی بر تغییر نرخ محصولات در بورس کالا (به علت صادرات محور بودن) و تغییر نرخ خوراک هیچ‌گونه تاثیری نمی‌پذیرد و تنها از محل تغییر نرخ تسعیر ارز، افزایش 7/971 میلیارد ریالی در فروش و افزایش 9/325 میلیارد ریالی در بهای تمام شده را برای این شرکت متصوریم که در نهایت باعث افزایش 323 ریالی EPS با توجه به سرمایه 2000 میلیارد ریالی شرکت خواهد شد.

 پتروشیمی زاگرس
خوراک مجتمع زاگرس گاز متان شیرین است و محصولات تولیدی این شرکت متانول و بخار هستند که بخار فقط 1/1درصد مبلغ ریالی فروش شرکت را تشکیل می‌دهد و قابل ملاحظه نیست. این شرکت هزینه حمل‌و‌نقل هر تن متانول را 70 دلار و نرخ فروش آن را 390 دلار فرض کرده است. همچنین نرخ تسعیر ارز برای هر دلار در بودجه 29000 ریال پیش‌بینی شده است. زاگرس پیش‌بینی تولید و فروش 2 میلیون و 500 هزار تن متانول را دارد. البته از لحاظ فنی قابلیت تولید 3 میلیون تن متانول را نیز دارا است. از آنجا که براساس روند فروش سال‌های گذشته و پیش‌بینی شرکت حدود 99درصد فروش به صورت صادرات است، تغییرات فروش داخلی اندک شرکت را لحاظ نمی‌کنیم. با توجه به اینکه نرخ متانول از ابتدای سال تا‌کنون در بازارهای جهانی بازه قیمتی 580-410 دلار را تجربه کرده است، بنابراین نرخ 390 دلار پیش‌بینی شده برای این محصول بسیار دست پایین در نظر گرفته شده است. اما در برآورد تحلیلی از همین نرخ استفاده می‌کنیم. جدول زیر تحلیل مبلغ فروش متانول (با نرخ تسعیر ارز 30000 ریال) و بخار به مبلغ بودجه (هر تن 193821 ریال) را نشان می‌دهد:

در صورت سود و زیان در قسمت بهای تمام شده، نرخ اکسیژن و یوتیلیتی بر مبنای نرخ‌های سال 92 با دلار 26500 ریال در نظر گرفته شده است. همچنین نرخ گاز خوراک بر مبنای 13 سنت و گاز سوخت بر مبنای 3 سنت با دلار 26500 ریال محاسبه شده است. حال با توجه به نرخ جدید 2.020‌ریالی برای گاز تحلیل زیر را داریم:

بنابراین زاگرس 975000 میلیون ریال افزایش مبلغ فروش و 2652685 میلیون ریال کاهش بهای تمام‌شده خواهد داشت که با توجه به سرمایه 2400 میلیارد ریالی شرکت، قابلیت افزایش 1512ریالی EPS را در پی خواهد داشت.

 پتروشیمی خراسان
پتروشیمی خراسان از خوراک گاز متان شیرین تغذیه می‌شود. محصولات این مجتمع عبارت است از: اوره، آمونیاک و کریستال ملامین. در گزارش بودجه این شرکت قیمت هر تن اوره در بازار داخلی 8745000 ریال و در بازار خارجی 9570000 ریال مفروض شده است. این شرکت فروش اوره خود را به قیمت متوسط 330 دلار که در بازارهای داخلی با دلار 26500 ریال و در بازار صادراتی با دلار 29000 ریال تسعیر می‌شود، پیش‌بینی کرده است.

باید مدنظر داشت که «خراسان» متعهد است سالانه 282 هزار تن اوره به شرکت خدمات حمایتی کشاورزی تحویل دهد. براساس صورت‌های مالی سال 92 هر تن اوره به قیمت 6125000 ریال به شرکت خدمات حمایتی کشاورزی فروخته شده است. دولت قول افزایش قیمت خرید اوره را در اوایل سال جاری به پتروشیمی‌ها داده بود که تا زمان تنظیم این گزارش، تعهد مزبور عملی نشده است. بنابراین، در صورتی که این افزایش نرخ اعمال شود، براساس تعهدها از اول سال جاری محاسبه می‌شود.

بر اساس پیش‌بینی اکثر مجتمع‌های پتروشیمی، فروش اوره به شرکت خدمات حمایتی کشاورزی در سال جاری به نرخ 8745000 ریال پیش‌بینی شده است، بنابراین این تحلیل نیز فرض را بر افزایش نرخ به این مبلغ می‌گذارد. این مجتمع از ابتدای سال تاکنون 4340 تن اوره با متوسط قیمت 8524000 ریال در بورس کالا به فروش رسانده است. بر اساس مصوبه جدید از این پس قیمت اوره بر مبنای فرمول به 9405000 ریال افزایش می‌یابد. بنابراین 24660 تن باقیمانده از کل فروش داخلی به قیمت فوق به فروش خواهد رسید.

پتروشیمی خراسان پیش‌بینی کرده است که 333 هزار تن آمونیاک را در سال 93 به مرحله تولید برساند که عمده این آمونیاک در خط تولید اوره مصرف می‌شود. در بودجه «خراسان» فروش 4500 تن آمونیاک در بازارهای داخلی و 4000 تن در بازارهای صادراتی پیش‌بینی شده است. از آنجا که مبلغ فروش آمونیاک به کل مبلغ فروش شرکت کمتر از یک درصد است، تفاوت محسوسی در روند سودآوری شرکت ایجاد نخواهد شد. لذا از محاسبه تغییرات قیمتی این محصول صرف‌نظر می‌شود. سومین محصول «خراسان» کریستال ملامین نام دارد. این شرکت پیش‌بینی کرده است که 11 هزار تن صادرات و 9600 تن فروش داخلی به قیمت 34800000ریال بر هر تن از این محصول در سال جاری به وقوع بپیوندد. «خراسان» از ابتدای سال تاکنون 3775 تن کریستال ملامین به قیمت متوسط 33157000 ریال بر هر تن در بورس کالا به فروش رسانده است. در نتیجه، بنا بر بودجه، 5825 تن به قیمت مصوبه جدید که 95 درصد قیمت فروش صادراتی ولی بر مبنای ارز آزاد است خواهد فروخت.

لذا خراسان از محل افزایش نرخ محصولات، مبلغ 84499 میلیون ریال افزایش فروش خواهد داشت.
این شرکت از محل تغییرات نرخ خوراک نیز بهره می‌برد. در بودجه پیش‌بینی مصرف 243530000 مترمکعب گاز طبیعی را با نرخ 13 سنت با نرخ تسعیر ارز 26500 ریال مد نظر قرار داده است. همچنین مقدار 253509075 مترمکعب گاز براي مصرف سوخت با نرخ هر مترمکعب 1004 ریال از مفروضات اولین گزارش پیش‌بینی این شرکت است. بنابراین با توجه به نرخ جدید گاز داریم:

بنابراین مبلغ 89465 میلیون ریال کاهش بهای تمام‌شده را برآورد می‌کنیم. با توجه به سرمایه شرکت که متشکل از 1789912000 سهم است، خراسان توانایی تعدیل مثبت به ارزش 97 ریال برای هر سهم را دارا است.

 پتروشیمی پردیس
خوراک این مجتمع گاز متان شیرین است و اوره و آمونیاک از محصولات تولیدی این شرکت پتروشیمی است.
سال مالی «شپدیس» 30/9/93 است و این شرکت در پیش‌بینی فروش اوره، طبق آخرین بودجه، فروش 1805000 تن اوره را متصور شده است. با توجه به میزان فروش در 3 ماه اول سال مالی که به نرخ 6125000 ریال بر هر تن و به شرکت خدمات حمایتی کشاورزی صورت گرفته است و اینکه شرکت تمامی فروش داخلی خود را به شرکت خدمات حمایتی کشاورزی تحویل و تعهد فروش 600 هزار تن تا پایان سال مالی را داده است برآورد کارشناسی را انجام می‌دهیم. این شرکت از ابتدای سال 93 نرخ فروش هر تن اوره داخلی خود را 8740000 ریال مدنظر قرار داده و از مصوبه افزایش نرخ محصولات پتروشیمی با توجه به اینکه در بورس کالا فروشی ندارد سودی عاید «شپدیس» نخواهد شد.

 از دیگر مفروضات این شرکت در قسمت فروش بودجه می‌توان به صادرات 1140145 تن اوره، فرض قیمت جهانی 350 دلار اوره گرانوله با نرخ تسعیر ارز 29000 ریال و همچنین صادرات 68950 تن آمونیاک با نرخ متوسط 395 دلار اشاره داشت. در قسمت بهای تمام شده، شرکت در سه ماهه ابتدایی سال مالی 93، مقدار 134295000 مترمکعب گاز طبیعی به قیمت هر مترمکعب 735 ریال به ارزش کل 987707 میلیون ریال مصرف کرده است. با توجه به مقادیر مصرفی بودجه مبلغ 813181 میلیون ریال کاهش بهای گاز مصرفی را برآورد می‌کنیم.
بنابراین نسبت به بودجه اعلامی 426288 میلیون ریال افزایش سود از بابت فروش و 813181 میلیون ریال افزایش سود از بابت کاهش بهای تمام شده عاید شرکت خواهد شد.
در نتیجه با توجه به سرمایه 3 هزار میلیارد ریالی شرکت، «شپدیس» توانایی رشد 413 ریالی EPS را دارا است.

 پتروشیمی شیراز
این شرکت از خوراک گاز متان شیرین استفاده می‌کند. محصولات «شیراز» عبارت است از: اوره، متانول، نیترات آمونیوم، نیترات صنعتی، آمونیاک، سودای سبک، سودای سنگین، جوش شیرین، آرگون و کود نیترات مخلوط. این شرکت در بودجه، متانول جهت فروش داخلی را هر کیلوگرم 9هزار ریال پیش‌بینی کرده است و تا تاریخ 13/4/1393 مقدار 13134 تن از این محصول را به قیمت متوسط 7974 ریال بر هر کیلوگرم به فروش رسانده است. اوره داخلی نیز هر کیلوگرم 8200 ریال پیش‌بینی شده که 310 هزار تن اوره کشاورزی به شرکت خدمات حمایتی کشاورزی فروخته خواهد شد.

همچنین متانول صادراتی را 340 دلار و اوره صادراتی را 320 دلار و نرخ تسعیر ارز را 29 هزار ریال پیش‌بینی کرده است. اگر همانند تحلیل پتروشیمی‌های فوق برای این شرکت محاسبات را انجام دهیم در نهایت با توجه به سرمایه 2550 میلیارد ریالی «شیراز»، این نماد 14 ریال به EPS خود می‌افزاید.

 پتروشیمی فن‌آوران
خوراک این مجتمع گاز متان شیرین است و محصولات تولیدی آن عبارت است از: متانول، اسید استیک، منوکسید کربن و هیدروژن. میزان فروش منوکسید کربن و هیدروژن در مقابل کل فروش شرکت بسیار ناچیز ارزیابی می‌شود. در سال 92 شرکت 81 درصد از محصولات را صادر و برای سال جدید تنها 64 درصد، صادرات را پیش‌بینی کرده است. «شفن» نرخ تسعیر ارز را 26500 ریال و نرخ متانول صادراتی را 400 دلار و همچنین هزینه حمل را 60 دلار مدنظر قرار داده است. در بخش فروش داخلی نیز هر کیلو متانول را 8600 ریال فرض کرده که از ابتدای سال تا‌کنون 1368 تن متانول به قیمت میانگین 7919 ریال به فروش رسانده است. اسید استیک نیز در فروش صادراتی هر تن 420 دلار در نظر گرفته شده و در فروش داخلی هر کیلو 9800 ریال در صورت‌های مالی شرکت آمده است. این شرکت از ابتدای سال تاکنون 7958 تن اسید استیک نیز به قیمت متوسط 13137 ریال در بورس کالا به فروش رسانده است.

به‌طور کلی طبق محاسبات، فروش شرکت 1835025 میلیون ریال افزایش و بهای تمام شده 616466 میلیون ریال کاهش خواهد داشت. بنابراین با توجه به سرمایه 950 میلیارد ریالی، «شفن» میزان EPS خود را 2581 ریال تعدیل مثبت خواهد داد.

 پتروشیمی کرمانشاه
خوراک «کرماشا» گاز متان شیرین است. این شرکت تنها به تولید اوره و آمونیاک می‌پردازد. «کرماشا» دلار بودجه را 29 هزار ریال و نرخ اوره را 330 دلار بر هر تن مد نظر قرار داده است. این شرکت پیش‌بینی فروش 292500 تن اوره صادراتی به قیمت هر تن 9570000 ریال و 357500 تن اوره داخلی به قیمت هر تن 8745000 ریال در بودجه خود دارد. در برآورد تحلیلی مبلغ فروش شرکت، با توجه به ارقام سال‌های گذشته فرض فروش 230 هزار تن اوره به شرکت خدمات حمایتی کشاورزی را داریم. همچنین «کرماشا» نرخ خوراک را 3904 ریال و نرخ سوخت را 859 ریال برای هر مترمکعب مد نظر قرار داده است که بر اساس بودجه 278905273 مترمکعب خوراک و 204087169 مترمکعب سوخت نیاز دارد. در نهایت با توجه به سرمایه‌ حدود 1765 میلیارد ریالی شرکت افزایش 223 ریال EPS را انتظار داریم.

 پتروشیمی مارون
خوراک این مجتمع گاز اتان است و از تغییر نرخ گاز تاثیری نمی‌پذیرد. محصولات تولیدی «مارون» عبارت است از: اتیلن، پلی‌اتیلن سنگین، پلی‌پروپیلن، بنزین پیرولیز، مونواتیلن گلایکول، دی‌اتیلن گلایکول، تری اتیلن گلایکول. همچنین 2 درصد از باقی مبلغ فروش مربوط به محصولات دیگر است که به علت تاثیر ناچیز نادیده می‌گیریم. «مارون» نرخ تسعیر ارز را 28هزار ریال در نظر گرفته است.

 با توجه به فروش شرکت از ابتدای سال تاکنون در بورس کالا و مفروضات تحلیلی که در مورد سایر شرکت‌ها لحاظ داشتیم مبلغ فروش شرکت در جمع هر 2 سرفصل داخلی و خارجی 3513022 میلیون ریال افزایش خواهد یافت. اما در قسمت بهای تمام شده چون هر تن اتان 240 دلار بر مبنای دلار اتاق مبادلات در نظر گرفته شده (25هزار ریال)، اگر قیمت تسعیر را به ارز بودجه تبدیل کنیم 567720 میلیون ریال افزایش هزینه در پی خواهد داشت. در نهایت با سرمایه 4 هزار میلیاردی «مارون» 736 ریال افزایش EPS را برای این شرکت برآورد می‌کنیم.

 پتروشیمی جم
خوراک پتروشیمی جم ترکیبی از گاز اتان و مایع است و محصولات این شرکت عبارت است از: اتیلن، پروپیلن، پلی‌اتیلن سبک، پلی‌اتیلن سنگین، بنزین پیرولیز، نفت کوره، بوتادین و بوتن.

این شرکت دلار بودجه را 29600 ریال مدنظر قرار داده است و بنابراین از این محل در برآورد تحلیلی 14 درصد افزایش مبلغ فروش خارجی را در پی خواهد داشت. اگر محاسبات اصلاح قیمت‌های داخلی با توجه به قیمت‌های صادراتی در بودجه شرکت انجام شود «جم» با سرمایه 4800 میلیارد ریالی افزایش 254 ریالی EPS را انتظار می‌کشد.
در جدول زیر EPS بودجه و تحلیلی و درصد تغییر آن را برای تمامی پتروشیمی‌های مزبور مشاهده می‌کنید.

در پایان باید عنوان کرد محاسبات فوق فقط تغییر نرخ در 2 سرفصل فروش و بهای تمام شده را در صورت سود و زیان برای پتروشیمی‌ها تحلیل کرده است و وارد بحث هزینه‌های دیگر شرکت‌ها و درآمدهای غیرعملیاتی آنها و سرمایه‌گذاری آنها در سایر پتروشیمی‌ها نشده است.

اخبار اقتصادی - دنیای اقتصاد