بازگشت ایران به بازارهای جهانی

مجموعه: اخبار اقتصادی و بازرگانی

تاریخ انتشار : دوشنبه, 30 -3443 03:25

برجام با اعلام رسمی لغو تحریم‌های ایران وارد فاز اجرا شد. تحریم‌ها در مقابل اجرای تعهدات هسته‌ای تا سال ٢٠٢۵ برداشته شد. ٩ سال تحریم خرید نفت ایران، کشتی‌رانی، تجارت با ایران و... بعد از ٢٢ ماه مذاکره و شش ماه اجرای تعهدات هسته‌ای لغو شد. براساس برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) که در 23 تیر ماه سال جاری مورد توافق وزرای خارجه ایران و 6 کشور (آلمان، آمریکا، فرانسه، روسیه، چین و انگلیس) و فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا قرار گرفت، تمامی تحریم‌های یکجانبه مرتبط با هسته‌ای آمریکا و اتحادیه اروپا و همچنین 6 قطعنامه تحریم شورای امنیت و 12 قطعنامه شورای حکام علیه ایران بعد از اعلام آغاز اجرای برجام یا روز اجرا (Implementatio- Day) لغو و برداشته شدند.

فصل تازه‌ی این گشایش در ابعاد مختلف منجر به آزاد شدن بخش زیادی از اموال بلوکه شده و رفع شدن موانع تجاری در کشور شد، انتظاری که اگرچه با سختی و ابهام همراه بود اما نتیجه آن دلچسبی رفع تحریم را به همراه داشت، حالا اقتصاد کشور با چند روز قبل تغییرات زیادی داشته است و از شنبه تا به امروز اقتصاد نفس تازه‌ای کشیده است. در این گزارش به بررسی تاثیرات عملی اجرایی شدن برجام از زمان اعلام رسمی آن در ابعاد مختلف اقتصادی می‌پردازیم.

پول‌های آزاد شده ایران چقدر است؟
در پی رفع تحریم‌های بانکی و آغاز عملیات اجرایی برجام، پول‌های بلوکه شده ایران آزاد می‌شود. مضاف بر این سپرده ایران برای خرید تسلیحات نظامی نیز که بالغ بر 1.7 میلیارد دلار است پس از 37 سال در اختیار ایران قرار می‌گیرد. مبلغ 400 میلیون دلار اصل بلوکه شده ایران در آمریکا است که یک میلیارد و 700 میلیون دلار به عنوان غرامت و بهره آن از سوی آمریکا پرداخت خواهد شد که جزئیات بیشتر آن هنوز از طرف مقامات رسمی اعلام نشده است.درباره پول‌های بلوکه شده به صورت غیر رسمی عدد 100 میلیارد دلار هم اعلام یا ادعا شده بود و منتقدان برجام با تاکید بر آن قصد داشتند و دارند که بر انتظارات دامن بزنند. عدد واقعی اما 30 میلیارد دلار است چرا که بقیه در زمره تعهدات بانک مرکزی بوده یا قبلا معادل ریالی آن را هزینه کرده است.

اتصال دوباره‌ی بانک‌ها به سوئیفت
همزمان با اجرای برجام، سوئیفت یا همان جامعه جهانی ارتباطات مالی بین بانکی، اعلام کرد که کلیه بانکهای ایرانی که از فهرست تحریمهای اتحادیه اروپا خارج شده اند، می‌توانند با طی کردن روند معمول، مجددا به سوئیفت متصل شده و از خدمات پیام رسانی مالی این شرکت بهره مند شوند.سوئیفت روز یکشنبه در خصوص از سرگیری ارائه خدمات به بانکهای ایرانی بیانیه‌ای را صادر کرد.

در بیانیه سوئیفت همچنین به مصوبه شورای اتحادیه اروپا در خصوص اجرای چارچوب‌های قانونی برداشتن تحریم‌های مالی و اقتصادی آن اتحادیه علیه کشورمان از روز 26 دی ماه 94 اشاره شده است.لازم به ذکر است پیرو اقدامات بعمل آمده توسط وزارت امور خارجه و سفارت جمهوری اسلامی ایران در بلژیک، هفته گذشته در همین رابطه مذاکرات مبسوطی میان نمایندگان بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و نمایندگان سوئیفت در مقر اتحادیه اروپا در بروکسل صورت گرفت و اتحادیه اروپا نیز در یادداشت اطلاع رسانی که دیروز منتشر کرد، صریحا بر مجاز بودن ارتباط مجدد بانکهای ایرانی با سوئیفت تاکید کرده است.

نفت ایران سهمش را پس می‌گیرد
برداشته شدن تحریم‌های نفت، گاز و پتروشیمی فرصت دوباره‌ی حضور طلای سیاه در بازارهای جهانی را رقم خواهد زد. حال و روز این روزهای نفت اگرچه خوب نیست اما افزایش تولید و صادرات می‌تواند نوید بازگشت سرمایه‌ی حاصل از فروش را بدون دغدغه‌ی واسطه‌ها برایمان فراهم کند.

در همین خصوص معاون وزیر نفت با تاکید بر این که ایران باید سهم خود را از بازارهای جهانی نفت به دست آورد،گفت: اگرعرضه نفت به شیوه کنونی ادامه پیدا کند بیشتر تحلیلها حاکی ازآن است که قیمت نفت برای حداقل یکسال آینده در همین حدود باشد مگر این که تولید کنندگان اصلی منافع ملی را بردرآمد زود گذر ارجح بدانند.وی با بیان این که سهم ایران در اوج تولید از بازارهای جهانی نفت چهار درصد است، افزود: این میزان در مقابل کشوری که ١٠ تا ١۵ سهم بازار را در اختیار دارد، زیاد نیست، از این رو باید با یک تصمیم اجماعی عاقلانه بازار نفت مدیریت شود.

جوادی درباره این که تا چه اندازه امیدوارید که تولید کنندگان در این زمینه به اجماع برسند، پاسخ داد: فکر می‌کنم ناچار شوند به اجماع برسند؛ کشورهای ثروتمندی که فریب این بازی را خوردند و قیمت نفت را پایین آوردند هم اکنون دچار بحران شدند و به ناچار باید برای بهبود قیمت نفت تلاش کنند که امیدواریم این اتفاق بیفتد و قیمت نفت اواخر سال میلادی افزایش یابد.مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران درباره لغو تحریم‌ها هم گفت: پس از تحریمها ما کارمان را سریعتر و ارزانتر انجام می‌دهیم بنابراین آن پولی که از جیب مردم صرف توسعه و سرمایه گذاری می‌شد با قیمت و کیفیت بهتری انجام شود.

خروج از لیست تحریم گوگل،مایکروسافت و یاهو
شرکت‌های گوگل، مایکروسافت و یاهو نام و پیش شماره ایران را در سایت‌ رسمی خود اضافه کردند.بر اساس این گزارش با لغو تحریم ها؛ این شرکت‌های نرم افزاری که پیش از این ایران را از لیست کشورهای سرویس‌‌دهنده خود حذف کرده بودند؛ نام ایران را به کشورهای سرویس‌‌دهنده خود اضافه کردند.

همچنین نام ایران از فهرست کشورهای تحت تحریم اپل نیز حذف شده است؛ اما رییس هیات مدیره یک شرکت واردکننده محصولات اپل در ایران، اعلام کرده است که حذف ایران از فهرست کشورهای تحت تحریم اپل به معنای دسترسی آزاد کاربران به فروشگا ه‌های نرم افزاری است و مشمول سخت افزار نمی شود؛ و با این اقدام مردم ایران هم همانند سایر کشورهای دنیا اجازه دسترسی آزاد به فروشگاه‌های نرم‌افزاری و App Storeرا خواهند داشت و می‌توانند با کارت‌های اعتباری از این فروشگاه‌ها خرید کنند.اگرچه ماه گذشته وال استریت ژورنال از تلاش‌های شرکت اپل و همچنین نمایندگی سوئیس شرکت اچ پی برای ورود به بازار ایران خبر داده بود. همچنین گزارش اخیر اینوسترز ضمن اشاره مجدد به این مطلب، بیانیه اخیر خزانه‌داری امریکا را به منزله چراغ سبزی به شرکت‌های امریکا برای ورود به بازار ایران دانسته و پیش بینی کرده است این تلاش‌ها خصوصاً از جانب شرکت اپل به زودی جدی‌تر شود.

اتحادیه اروپا و تعهدات آن
اتحادیه‌ی اروپا در روز اجرای برجام موظف است به تعهدات خود در زمینه برداشتن تمام تحریم‌های خود پایبند شود، مفاد این تعهد عبارت اند از: لغو تحریم‌های مربوط به واردات نفت و گاز از ایران
- تحریم‌های مربوط به واردات فرآورده‌های پتروشیمی ایران
- تحریم‌های مربوط به صادرات تجهیزات کلیدی بخش‌های نفت، گاز و پتروشیمی
- تحریم‌های مربوط به سرمایه‌گذاری در بخش‌های نفت، گاز و پتروشیمی
- تحریم‌های مرتبط با کشتیرانی و کشتی سازی
- تحریم‌های مربوط به بخش حمل و نقل
- تحـــریم‌هـای مربوط به طلا، فلزات گرانبها و الماس، اسکناس و سکه
- تحـــریم‌هــای مرتبط با خدمات تبعی برای هر یک از گروه‌های فوق

تحریم هایی که امریکا برداشت کدام است؟
علاوه بر اتحادیه اروپا، آمریکا نیز در روز اجرا باید تعهداتی را انجام دهد. بر این اساس، واشنگتن پس از تائید اجرای تعهدات ایران از سوی آژانس، «اقدام به متوقف نمودن اعمال تحریم‌های اشاره شده در بخش‌های 4.1 تا 4.5 و 4.7 پیوست شماره دو، به استثنای بخش (الف) 211 قانون کاهش تهدید ایران و حقوق بشر سوریه» می‌کند.

- اجازه فروش هواپیمای مسافربری تجاری و قطعات و خدمات مربوطه به ایران از طریق اعطای امتیاز درموارد زیر داده خواهد شد: الف) صادرات، فروش، اجاره یا انتقال هواپیمای مسافربری تجاری انحصارا با کاربری غیر نظامی، ب) صادرات، فروش، اجاره یا انتقال قطعات یدکی و قطعات عمده برای هوایپمای مسافربری تجاری به ایران، و ج) ارائه خدمات تبعی، از جمله ضمانت، نگهداری، و خدمات تعمیر و بازبینی‌های ایمنی برای کلیه موارد مذکور، مشروط به اینکه قطعات و خدمات مجوز داده شده انحصارا برای هوانوردی تجاری مسافری مورد استفاده قرار گیرند؛
- از طریق صدور مجوز، به اشخاص حقوقی غیرآمریکایی که در مالکیت یا کنترل اشخاص آمریکایی می‌باشند، اجازه خواهد داد منطبق با این برجام با ایران معامله کنند؛
- اعطای مجوز واردات فرش و مواد غذایی از جمله پسته و خاویار با منشاء ایرانی به ایالات متحده.

ورود «ایرباس» و «بنز» در روزهای نخست اجرای برجام
با گذشت کمتر از 48 ساعت از اعلام لغو تحریم‌ها هسته‌ای ایران، عضو هیات مدیره شرکت دایملر به عنوان مالک برند بنز، با حضور در شرکت‌ ایران‌خودرو نخستین تفاهم‌نامه همکاری مشترک صنعت خودرو ایران با آلمانی‌ها را امضا کرد. دایملر به عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده کامیون در جهان و ایران خودرو که بزرگ‌ترین خودروساز خاورمیانه به شمار می‌آید قصد دارند با تاسیس یک شرکت مشترک، از مزیت‌های نسبی یکدیگر استفاده کرده و ضمن تحکیم جایگاه خود، یک قطب تولید خودروهای تجاری در منطقه را ایجاد کنند.

همچنین رویترز گزارش داد که خرید 100 فروند هواپیمای مسافربری از شرکت اروپایی ایرباس می‌تواند اولین خرید بزرگ اقتصادی ایران در شرایط پسابرجام باشد. ریاست جمهوری ایران یک روز پس از رفع تحریم‌های ایران، یکشنبه در صفحه توئیتر خود نوشت: «دست و پای ایران اکنون از زنجیر تحریم‌ها رها شده است و زمان ساختن و پیشرفت فرا رسیده است.» ساعاتی پیش از آن عباس آخوندی وزیر راه، مسکن و شهرسازی در گفتگویی اظهار از تمایل ایران برای خرید 114 فروند هواپیمای مسافربری از شرکت ایرباس پرده برداشت. قراردادی که می‌تواند در حدود 10 میلیارد دلار ارزش داشته باشد.

 اخباراقتصادی  -  ابتکار