مجلس کشور را دچار التهاب می‌کند
- مجموعه: اخبار اقتصادی و بازرگانی
- تاریخ انتشار : پنج شنبه, 26 فروردين 1395 13:44
تحلیل شیرکوند از حذف سه دهک از دریافت یارانه؛
مجلس کشور را دچار التهاب می‌کند
نادیا صمدی|کمیسیون تلفیق در بررسی بودجه 95 مصوبه‌ای را تحت عنوان حذف سه دهک درآمدی از پرداخت یارانه ارایه داد تا با این حساب یارانه نزدیک به 30میلیون نفر قطع شده و حدود 15هزار میلیارد تومان هزینه مورد نیاز برای این میزان یارانه در بخش‌های دیگر هزینه شود. البته دولت باید این اقدام را سال گذشته صورت می‌داد که با اجتناب از آن در نهایت مجلس به موضوع ورود پیدا کرد و با نظر مثبت محمدباقر نوبخت، حذف پردرآمدها در کمیسیون تلفیق مصوب شد تا امسال شاهد خداحافظی این قشر با یارانه نقدی باشیم.
اتفاقی که سعید شیرکوند با آن مخالف است و می‌گوید راه درست برای به سرمنزل مقصود رساندن اقتصاد، قطع تدریجی یارانه نقدی و سپس بازگرداندن اقتصاد به مسیر رشد و توسعه است.
به باور وی؛ تصمیمات اینچنینی در مجلس می‌تواند یا با هدف زمینگیر کردن دولت اتخاذ شود یا با هدف کمک به دولت. بنابراین تصمیم اخیر مجلس هر چند که با هدف کمک در راستای کاهش بار پرداخت یارانه باشد اما به‌دلیل اینکه کارشناسی شده نیست، از محبوبیت دولت می‌کاهد.
گفت‌وگوی ما با سعید شیرکوند، تحلیلگر مسایل اقتصادی و معاون اسبق وزیر اقتصاد را در ادامه بخوانید:
کمیسیون تلفیق مجلس شورای اسلامی مصوبه‌ای را تحت عنوان حذف سه دهک درآمدی از دریافت یارانه ارایه داد. در این میان عده‌ای از کارشناسان اقتصادی دولت معتقدند که این اقدام با در پیش گرفتن اهداف سیاسی از سوی مجلس اتخاذ شده است. حال سوال اینجاست؛ در شرایط کنونی دولت قادر به حذف سه دهک درآمدی از دریافت یارانه خواهد بود؟
قانون پرداخت یارانه نقدی در دولت قبل جزو دستور کار برنامه‌های دولت قرار گرفت و در همان ابتدای اجرای این سیاست، اشکالات جدی در روند اجرای آن ایجاد شد به‌طوری‌که مقرر شد به تمام افرادی که ایرانی محسوب می‌شوند یارانه تعلق بگیرد. در همان آغاز اجرای این قانون تعداد زیادی از ایرانیان مشمول دریافت یارانه شدند و این در حالی است که یارانه معمولا به افرادی باید پرداخت می‌شد که نیاز به حمایت‌های دولت دارند.
یعنی دولت باید از محل دریافت مالیات، خانوارهای نیازمند را تحت پوشش حمایت خود قرار می‌داد. ازاین‌رو درهمان ابتدا کارشناسان عنوان کردند که این روند پرداخت یارانه به سیاست عادلانه توزیع درآمد خدشه وارد می‌کند. اما با این وجود متاسفانه در دولت قبل و دولت فعلی شاهد اجرای سیاست غلط پرداخت یارانه بودیم و همین امر موجب شد که حجم زیادی از درآمدهای دولت به شهروندان تخصیص پیدا کند. طبیعی است که دولت باید برود به سمتی که یارانه‌ها را هدفمند کند. در حال حاضر یارانه‌ای که پرداخت می‌شود متاسفانه هدفمند نیست بنابراین برای اینکه یارانه هدفمند شود مهم‌ترین الزام داشتن اطلاعات کافی و لازم از شهروندان است.
ازاین‌رو حذف سه دهک درآمدی در شرایطی که دولت اطلاعات کافی از درآمد شهروندان ندارد موجب خواهد شد عملا افرادی که مستحق دریافت یارانه هستند نیز حذف شوند. در شرایط کنونی به‌دلیل عدم اطلاعات کافی دولت از درآمد خانوارها باید اذعان داشت مصوبه اخیر مجلس قابلیت اجرایی ندارد ازاین‌رو دولت مخالف اجرای این مصوبه است. تصمیم اخیر مجلس به‌دلیل عدم امکان اجرایی شدن، کارشناسی نیست بنابراین این موضوع می‌تواند به جامعه التهاب وارد کند و همه شهروندان خود را در معرض دریافت یا عدم‌دریافت پرداخت یارانه قرار دهند.
در شرایط فعلی تصمیمات اینچنینی در مجلس می‌تواند یا با هدف زمینگیر کردن دولت اتخاذ شود یا با هدف کمک به دولت. تصمیم اخیر مجلس هر چند که می‌تواند با هدف کمک در راستای کاهش بار پرداخت یارانه به دولت باشد اما به‌دلیل اینکه کارشناسی شده نیست، از محبوبیت دولت نزد افراد جامعه می‌کاهد.
در شرایطی که دولت در پرداخت یارانه با محدودیت منابع مواجه است، فکر می‌کنید حذف سه دهک درآمدی از پرداخت یارانه نقدی چه کمکی می‌تواند به عملکرد اقتصادی دولت بکند؟ و فکر می‌کنید مجلس با این پیشنهاد می‌خواهد به نفی یارانه نقدی برسد؟
در شرایطی که ما با کاهش درآمدهای نفتی در کشور مواجه هستیم، درحال حاضر حذف سه دهک درآمدی می‌تواند تاثیر مثبتی بر علمکرد اقتصادی دولت داشته باشد. اما امکان حذف سه دهک در صورتی فراهم می‌شود که دولت اطلاعات کافی از درآمد خانوار شهروندان را داشته باشد. در حال حاضر دولت در حال پرداخت یارانه بسیار زیادی است که این اقدام هیچ هدف توزیع درآمدی را دنبال نمی‌کند و این سبک پرداخت یارانه، غیرکارشناسی است اما قطع یک‌باره آن نیز می‌تواند غیرکارشناسی تلقی شود.
در شرایط کنونی اقتصاد ایران من فکر می‌کنم اگر مجلس تصویب می‌کرد که دولت می‌تواند با برنامه‌ریزی‌های لازم نسبت به حذف سه دهک درآمدی اقدام کند، کمک بیشتری می‌توانست به دولت بکند. در حال حاضر مصوبه اخیر مجلس یک تصمیم احساسی بدون شناخت از جامعه است که می‌تواند به مشکلات فعلی دولت دامن بزند. در حال حاضر دولت اعتقاد دارد که باید به اقشار ضعیف جامعه یارانه پرداخت کند که لازمه انجام این سیاست آن است که مشخص شود چه افرادی مستحق دریافت یارانه از دولت هستند.
در صورتی‌که دولت بخواهد یارانه نقدی پردرآمدها را قطع کند، باید سازوکاری برای این مهم داشته باشد، از نظر شما بهترین راه برای رسیدن به این افراد در اقتصاد ایران چیست؟
در حال حاضر لازمه حذف سه دهک درآمدی از پرداخت یارانه شهروندان آن است که دولت نسبت به مساله جمع‌آوری اطلاعات درآمدی شهروندان اقدام کند که این اقدام از طریق مراکز مختلف درآمدی نظام نظیر ثبت اسناد و مجموع مراکزی که اطلاعات شهروندان را در اختیار دارند امکان‌پذیر است.
هم‌اکنون به‌دلیل عدم وجود اطلاعات جامع و کافی از شهروندان، افرادی که یارانه دریافت می‌کنند به هیچ عنوان استحقاق دریافت یارانه ندارند. در این میان لازم به ذکر است در کشور ما بیش از ۶۰ سال است همه دولتمردان و مسوولان بر ضرورت تهیه آمار و اطلاعات تاکید می‌کنند اما نوع اداره اقتصاد ایران به‌گونه‌ای بوده که در آن بسیاری از اطلاعات لازم به‌صورت دقیق جمع‌آوری نشده است. سازمان‌ها و نهادهایی که باید این اطلاعات را جمع می‌کردند این مسوولیت را به‌درستی انجام نداده‌اند و بنای بسیاری از افراد، نهادها، دستگاه‌ها و شرکت‌ها در کشور ما براساس پنهانکاری است و به‌همین دلیل آماری وجود ندارد.
در جامعه‌ای که سال‌ها اطلاعات غلط رد و بدل شده و تصمیمات هم بر مبنای اطلاعات نادرست گرفته شده است، چگونه دولت انتظار دارد مردم اسرار خود را به‌سادگی فاش کنند؟ سازمان مالیاتی باید توانمند باشد و این اطلاعات را بگیرد. من فکر می‌کنم در کشور ما از عالی‌ترین سطوح اقتصادی تا پایین‌ترین آن هنوز چنین اراده‌ای شکل نگرفته که همه آماده باشند تا اطلاعات اقتصادی خود را علنی کنند و همه می‌خواهند اطلاعات اقتصادی خود را پنهان کنند.
اخبار اقتصادی - امید ایرانیان
