ثروتمندان دیگر یارانه نمی‌گیرند



 اخباراقتصادی ,خبرهای اقتصادی,یارانه نقدی


وقایع  اتفاقیه  -  نمایندگان خانه ملت با حذف  سه دهک جامعه از  دریافت یارانه نقدی تلاش خود برای برخوردهای سیاسی با برنامه‌های اقتصادی دولت یازدهم را بیشتر کرده و نشان دادند تمایلی به همسویی با سیاست‌های دولت حسن روحانی ندارند، چراکه هم دولت و  هم بسیاری از تحلیلگران اقتصادی براین‌باور هستند، در شرایط فعلی که اقتصاد کشور دوران سازندگی خود را آغاز کرده است چنین تصمیم‌های شتاب‌زده‌ای می‌تواند بی‌اعتمادی مردم به دولت را درپی داشته باشد، 

 

همچنین حذف سه دهک پردرآمد از دریافت یارانه نقدی در حالی از سوی مجلس تصویب شد که محمود احمدی‌نژاد، میراث‌دار فجایع اقتصادی هشت سال گذشته با وعده پرداخت یارانه 250 هزار تومانی تلاش می‌کند باردیگر رئیس جمهوری ایران شود. همان سیاست نادرست هدفمندی یارانه‌ها که روی دست دولت یازدهم ماند و کسری بودجه بسیاری را هم به‌بارآورد. براساس این گزارش، نمایندگان مجلس شورای اسلامی در جلسه علنی دیروز خود تبصره 14 لایحه بودجه سال 1395 را تصویب کردند. براساس مصوبه مجلس، در اجرای قانون هدفمندکردن یارانه‌ها در 15 دی‌ 1388 به دولت اجازه داده شد در سال 1395 منابع مالی حاصل از اصلاح قیمت کالاها و خدمات موضوع قانون مذکور تا 48 هزار میلیارد تومان و ردیف‌های یارانه‌ای این قانون با استفاده از انواع روش‌های پرداخت نقدی و غیرنقدی به خانوارهای نیازمند برسد،

 

همچنین دولت مکلف شد برای ارائه خدمات حمایتی و کمک به بخش تولید اقدام شود اما از آنجا که گویا دولت نهم و دهم در عمل به هیچ چیزی «مکلف» نبود، هم برخلاف ادعای عدالت‌محوری و حمایت از اقشار فرودست، یارانه به همه مردم (حتی ثروتمندان) داده شد و هم دولت وقت تا انتهای بهار سال 92 یک ریال به بخش‌های خدمات حمایتی (بیمه، بهزیستی و صندوق بازنشستگان) و همچنین بخش‌های مختلف تولیدی کمک نکرد. بااین‌حال امروز مجلسی‌ها تبصره‌ای را در لایحه بودجه سال جاری تصویب کردند که صراحتی بالاتر و جزئیاتی بیشتر از قانون هدفمندسازی سال 88 دارد. در جرئیات این طرح آمده است که منابع مالی صرفه‌جویی‌شده در جریان حذف این یارانه‌ها باید برای بهبود وضعیت بهره‌وری انرژی و آب، کمک به واحدهای تولیدی و همچنین کمک به نهادهایی مانند کمیته امداد اختصاص یابد.


پوپولیسم و مصالح سیاسی؛ در مقابل حذف یارانه‌ها
از همان ابتدای تصویب قانون هدفمندسازی یارانه‌ها بسیاری از کارشناسان مخالف پرداخت پول نقد به مردم بودند و همچنین تعداد بیشتری از صاحب‌نظران بر ضرورت عدم پرداخت یارانه به بخش قابل توجهی از جامعه ایران - که از پس نیازهای خود برمی‌آیند، تأکید داشتند. بااین‌حال برخی سیاسیون و کارشناسان به دلایل مختلف از پرداخت یارانه نقدی به صورت برابر به همه مردم دفاع می‌کردند.

 

محمود احمدی‌نژاد برابری در دریافت یارانه را معادل «عدالت» قلمداد می‌کرد. برخی تصور می‌کردند این رویکرد ناشی از تفکر شخص اوست اما مغز متفکر طرح هدفمندسازی یارانه‌ها که اکنون مشاور اقتصاد کلان مجمع تشخیص مصلحت نظام است، در همان زمان‌  از ضرورت پرداخت یارانه به همه اقشار دفاع می‌کرد. جمشید پژویان که در دانشگاه‌ها، مدرس درس اقتصاد بخش عمومی است و در این حوزه چندین کتاب تألیف کرده است، به این آگاه بود که در ادبیات این شاخه از علم اقتصاد، پرداخت برابر پول از سوی دولت به مردم هیچ تغییری در ضریب جینی (شاخص شکاف طبقاتی) ایجاد نخواهد کرد. به‌این‌جهت «مصرف» در اثر پرداخت یارانه‌ها به دهک‌های درآمدی پایین افزایش خواهد یافت اما پس از مدتی با افزایش نرخ تورم و قدرت خرید، همان دهک‌ها امکان افزایش مصرف را نخواهند داشت. پرداخت یارانه نقدی به‌هرحال عملی انجام شده بود و با تغییر دولت، زمزمه‌های تغییر در نحوه پرداخت و اجرای قانون هدفمندی شنیده شد.

 

بسیاری از اعضای اتاق‌های بازرگانی باوجوداینکه خود از دهک‌های درآمدی دارای ثروت بودند، با پرداخت برابر یارانه مخالفت کردند اما با همه این احوال، برخی کارشناسان و مقاماتی که تا دیروز مخالف پرداخت یارانه‌ها نقدی بودند، امروز بنابر مصالحی با قطع پرداخت یارانه‌ها مخالفت می‌کردند. پس از شکست طرح خوداظهاری، بسیاری بر این عقیده بودند که  انصراف‌ندادن بخش قابل اعتنایی از افراد دارای درآمد بالای ماهانه سه میلیون تومان از دریافت یارانه نقدی، نشان از این دارد که حذف یارانه سه دهک بالای درآمدی جامعه موجب نارضایتی گسترده مردم از دولت خواهد شد. این درحالی است که کارشناسان و مسئولان معتقدند، حجم بدهی‌ها و مشکلات دولت -که از دولت قبل به یادگار گذاشته شده- به‌هیچ‌وجه با این ارقام پوشش داده نمی‌شود.

 

شاید به‌همین‌دلیل بود که نوبخت (سخنگوی دولت) یک‌بار در شهریور سال گذشته و یک‌بار نیز در سه‌شنبه هفته گذشته در جلسه‌ای با مجلسی‌ها، با حذف یارانه ثروتمندان مخالفت کرد. او آگاهانه می‌دانست تأکید مجلس‌ بر حذف زودهنگام یارانه بخشی از مردم آن هم یک سال مانده به انتخابات ریاست جمهوری، می‌تواند شائبه سیاسی داشته باشد. آن هم در شرایطی که احمدی‌نژادی‌ها ممکن است با پیشنهاد وسوسه‌کننده و درعین‌حال ضداقتصادی پرداخت 250 هزارتومان یارانه به همه مردم وارد انتخابات شوند. وی در آن جلسه گفت: «این پیشنهاد (حذف یارانه سه دهک) نمی‌تواند رافع مشکل دولت باشد.» در آن جلسه رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی تأکید کرد: «وزیر کار گزارشی درباره حذف دهک‌های پردرآمد ارائه کرده و ما یک‌بار نیز یارانه حدود پنج میلیون نفر را حذف کردیم و با توجه به بررسی مجدد بیش از سه میلیون نفر، طبق مصوبه مجلس از دریافت یارانه حذف شدند و وزارت تعاون مستمرا آن را در قالب اجرا ادامه می‌دهد.»

 

وی افزود: البته بنده تشکر می‌کنم که نمایندگان مجلس معتقدند دولت در برداشت یارانه‌ها به‌ویژه یارانه‌های غیرنقدی برای تولید و اشتغال دچار مشکل است و این حرف درستی است اما آنچه تصور می‌شود این پیشنهاد می‌تواند یارانه 24 میلیون را حذف کند، این‌طور نیست اما این همه واکنش‌ها نبود. جمشید پژویان با انتشار خبر قطعی‌شدن حذف یارانه ثروتمندان به این تصمیم تاخته و هشدار داده است: «احتمال حذف افراد مستحق از دریافت یارانه بالاست.» وی اظهار کرده است: اگر اقتصاد کشور در شرایطی بود که امکان شناسایی برای دولت به‌صورتی‌که خطای یک و دو به حداقل برسد، قطعا حذف 24 میلیون نفر از یارانه‌بگیران به نفع اقتصاد کشور بود! البته پیش‌ازاین نیز برخی کارشناسان از احتمال حذف برخی افراد دارای درآمد بالای 3,5 میلیون تومان در ماه که جمعیت بالایی دارند و در کلانشهرها زندگی می‌کنند گفته بودند.  آنان تأکید داشتند حذف این خانوارها از دریافت یارانه ناعادلانه است و این گروه‌های درآمدی نیز متوسط الاحوال و گاهی زیر متوسط محسوب می‌شوند.


جزئیات تبصره مصوب و پوشاندن حفره‌های یارانه‌ای
به‌نظر می‌رسد انتقادات بالا در تبصره مصوب مجلس لحاظ شده است، چراکه مشخصا به برخی از آنها پرداخته شده و این تبصره صریحا روی آنها تأکید کرده است ازجمله این موارد، بحث جمعیت خانواده‌هایی است که از دریافت یارانه نقدی حذف می‌شوند. در بندهای الحاقی تبصره دقیقا قید شده که خانواده‌های با جمعیت پنج نفر و بالاتر مشمول حذف یارانه نخواهند شد. در این تبصره چندین بند الحاقی آمده است که جزئیات آن را در ادامه می‌خوانید: بند الحاقی 1 ــ دولت موظف است در سال 1395 یارانه نقدی سرپرست خانوار اقشار زیر را حذف کند. 1) کلیه تجار و صاحبان مشاغل آزاد که درآمد سالانه آنها حداقل 350 میلیون ریال باشد.

 

2) نمایندگان مجلس شورای اسلامی، قضات و اعضای هیئت علمی دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزشی دولتی و غیردولتی، پزشکان و دندانپزشکان. 3) کلیه کارکنان دولت و قوای سه‌گانه و شهرداری‌ها و کلیه مؤسسات عمومی و مؤسسات عمومی غیردولتی و کلیه کارکنان نیروهای مسلح و بازنشستگان کشوری و لشکری و کلیه حقوق‌بگیران و مستمری‌بگیران مشمول تأمین اجتماعی و همه دریافت‌کنندگان حقوق و مستمری بخش دولتی و غیردولتی که دریافتی سالانه آنها بیش از 350 میلیون ریال باشد. 4) کلیه مدیران و اعضای هیئت‌مدیره و بازرسان شرکت‌های دولتی و غیردولتی و وابسته به دولت و نهادهای عمومی غیردولتی و کلیه مدیران و اعضای هیئت‌مدیره و رؤسا و معاونان مناطق و شعب بانک‌ها و بیمه‌ها و مؤسسات مالی و اعتباری و کلیه کارکنان اشخاص حقوقی دولتی و غیردولتی که دریافتی سالانه آنها بیش از 350 میلیون ریال باشد. 5) کلیه ایرانیان مقیم خارج کشور. بند الحاقی 2 ــ از ابتدای تیر 1395 پرداخت یارانه به مشمولان حذف، تصرف در اموال عمومی و جرم محسوب می‌شود.

 

بند الحاقی 3 ــ دریافت یارانه توسط افرادی که به‌موجب این تبصره، استحقاق دریافت یارانه ندارند مستوجب جریمه نقدی به‌میزان دو برابر مبلغ دریافتی است. بند الحاقی 4 ــ در اجرای سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی و تقویت تولید ملی، منابع حاصل از اجرای بند الحاقی 1 این تبصره به‌شرح ذیل هزینه می‌شود: الف ــ 30 درصد جهت یارانه سود تسهیلات اشتغال با اولویت خانوارهای تحت پوشش کمیته امداد و بهزیستی و رزمندگان معسر و فارغ‌التحصیلان دانشگاهی. ب-35 درصد جهت پرداخت یارانه سود تسهیلات به واحدهای کوچک و متوسط صنعتی، معدنی، کشاورزی، خدمات فنی و مهندسی، گردشگری و صادراتی.

 

ج-15 درصد جهت حمایت از نوسازی صنایع با رویکرد کاهش مصرف شدت انرژی. دــ20 درصد جهت ارائه مشوق‌های صادراتی. بند الحاقی 5 ـ خانوارهایی که تعداد فرزندان تحت تکفل آنها پنج نفر و بیشتر باشند از شمول این تبصره خارج هستند. در ادامه بندهای الحاقی این تبصره آمده است که وزارت کار به نمایندگی از دولت، موظف است هر سه ماه یک‌بار گزارش اجرای این تبصره را ارائه دهد. این نظارت بیشتر بر نحوه توزیع منابع حاصل از هدفمندسازی خواهد بود. با توجه به اینکه معضل بیکاری یکی از اساسی‌ترین مسائل این روزهای اقتصاد ایران است، همچنین دیروز قائم‌مقام وزیر کار با اعلام اختصاص بخشی از منابع حاصل از حذف یارانه برخی گروه‌ها به اشتغال گفت: هزینه ایجاد اشتغال در طرح‌های پیش‌بینی شده ۳۵ تا ۵۰ میلیون تومان است. ابوالحسن فیروزآبادی در پایان گفت: در بودجه سال ۹۵ مقرر شده ۲۰ درصد منابع حاصل از صرفه‌جویی یارانه‌ها برای ارائه تسهیلات ارزان‌تر بانکی برای ایجاد اشتغال اختصاص یابد. در ادامه نظر دو کارشناس را پیرامون اقدام مجلس می‌خوانید:

 هر میزان حذف یارانه نقدی به نفع تولید است
سیده‌فاطمه مقیمی، عضو هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی ایران: بحث یارانه‌ها به شکل فعلی از ابتدا اشتباه بود. در کشور دوبار خود اظهاری انجام شد تا ثروتمندان خود را از دریافت یارانه نقدی کنار بگذارند اما این خوداظهاری هم در دولت قبل و هم در دولت جدید با شکست مواجه شد. تجربه دولت قبل باید به دولت جدید این درس را می‌داد که بجای دعوت از مردم، باید خود فورا تا پیش از بزنگاه‌های حساس سیاسی، اقدام به حذف بخش قابل توجهی از مردم از دریافت یارانه می‌کرد. اکنون دولت به‌خاطر یارانه‌ها بسیار تحت فشار است.


 دولت با نفت صد دلار با زحمت یارانه می‌داد. اکنون که نفت بشکه‌ای 30 دلار است، این امر بسیار دشوارتر خواهد بود ولی این روزها این انتقاد مطرح می‌شود که یارانه دیگر رقمی نیست که حذف آن بتواند به دولت و صنایع راکد کمک کند. این تلقی اشتباه است، چراکه کمک به صنایع و واحدهای اقتصادی (هرچقدر هم اندک باشد) باز هم در این شرایط بهتر از هیچ است. ما باید یاد بگیریم کار کنیم تا درآمد داشته باشیم. اگر هم پولی به دست دولت برسد، باید این فرهنگ جا بی‌افتد که یارانه و سوبسید باید برای کمک به تولید اختصاص یابد و نه مصارف روزانه.

تصمیم یارانه‌ای مجلس سیاست‌زده است
مهدی پازوکی، اقتصاددان:  خبر تصویب حذف یارانه سه دهک بالای درآمدی از سوی مجلس اعلام شد از دیدگاه بنده این تصمیم کاملا سیاسی و سیاست‌زده است و قصد آن ضربه به دولت است. من نیز فکر می‌کنم یارانه‌ها باید به‌طورکامل حذف شود اما واقعیت این است که مردم به یارانه‌ها عادت کرده و وابسته شدند. این وابستگی در میان جمعیت بزرگ بیکاران ما بیشتر است. نگرانی بنده این است که این تصمیم موجب شود در انتخابات ریاست جمهوری دور بعدی، با تبلیغات و هیاهو درباره  این اتفاق دوباره پوپولیست‌ها و عوام‌فریبان به قدرت برسند. هزینه‌ای که پرداخت یارانه‌ها به شکل نقدی به کشور تحمیل کرد، بالغ بر هزاران میلیارد تومان است. این پول‌ها می‌توانست صرف تولید و ایجاد زیرساخت‌های توسعه شود اما وضعیت این روزها آن‌قدر برای دولت بد است که صرفه‌جویی در منابع مالی به این میزان، آن‌قدر اندک است که هیچ دردی از دولت دوا نمی‌کند، بنابراین این مجلس مانند اواخر دولت قبل تصمیم‌گیری کرده است. دولت احمدی‌نژاد نیز در سال‌های آخر با مجوز دولت استخدام‌های بی‌ضابطه و خارج از توان نظام مالی انجام داد و ضربه سختی به کشور زد ولی در آن ماجرا نیز همین مجلس سیاسی کاری کرد. من تردید ندارم که یارانه‌ها باید در شهریور 96 حذف شود.

 

 اخباراقتصادی  -  وقایع  اتفاقیه /رضا اسدآبادی

کالا ها و خدمات منتخب

    تازه ترین خبرها(روزنامه، سیاست و جامعه، حوادث، اقتصادی، ورزشی، دانشگاه و...)

    سایر خبرهای داغ

      ----------------        سیــاست و اقتصــاد با بیتوتــــه      ------------------

      ----------------        همچنین در بیتوته بخوانید       -----------------------