تضمین اوباما به ملک سلمان درقبال رضایت از توافق هسته ای چیست؟

مجموعه: اخبار سیاست خارجی

تاریخ انتشار : دوشنبه, 30 -3443 03:25

همزمان با پیدایش اولین نشانه های دستیابی به توافق هسته ای با ایران در وین اتریش، اوباما تلاش های خود را برای کسب نظر مثبت متحدان سنتی خود در منطقه خاورمیانه آغاز کرد.

 دعوت از سران کشورهای عربی به اجلاس کمپ دیوید بعد از تفاهم وین، شرکت جان کری در جلسه شورای وزیران 6 کشور عربی و اخیرا دیدار ملک سلمان از امریکا و اعلام رضایت پادشاه عربستان از دستیابی به توافق هسته ای از مهمترین تلاش های اوباما و دستگاه دیپلماسی خارجی او در این زمینه می باشد.

آنچه که در دیدار اخیر و نیز تلاش های قبل از آن تاکید شده، "تضمین" هایی است که از سوی آمریکا به متحدان سنتی آن در منطقه داده شده است. از آنجا که به جز برخی توافق های امنیتی و یا ایجاد سپرموشکی موارد قابل اهمیتی درباره ماهیت تضمین ها منتشر نشده و با توجه به سیاست های منطقه ای پادشاه جدید عربستان و افزایش درگیری های نیابتی عربستان و ایران در عراق، سوریه و یمن، این سوال مطرح می گردد که تضمین دریافت شده ملک سلمان در قبال رضایت از توافق هسته ای چیست؟
 
علت نگرانی متحدان سنتی و تضمین احتمالی
از ابتدای مذاکرات هسته ای، برخی کشورهای عربی با ادعای نگرانی از اقدامات بی ثبات ساز ایران در منطقه، توافق هسته ای را تهدیدی علیه امنیت و منافع خود می دانند. آنها این نگرانی را دارند که با رفع تحریم های بین المللی، امکان تاثیرگذاری ایران در تحولات منطقه بیشتر شود.

 در واقع کشورهای عربی و در راس آنها عربستان سعودی سیاست های یک دهه اخیر آمریکا را به عنوان عاملی در راستای افزایش این نگرانی قلمداد می کنند. حمله آمریکا به عراق در سال 2003 و روی کارآمدن دولت شیعی طرفدار ایران در عراق، عدم سرنگونی نظام سوریه توسط اوباما با وجود تعیین خط قرمز استفاده از سلاح های شیمیایی و اخیرا تلاش برای حل پرونده هسته ای و به تبع آن افزایش حضور و نقش ایران در منطقه از جمله نگرانی های عربستان در قبال افزایش نفوذ ایران در منطقه است.

 از این رو تضمین هایی که در کنفرانس های خبری از آن یاد می شود، زمانی توسط متحدان سنتی آمریکا پذیرفته می شوند که هم پایه و برطرف کننده نوع نگرانی های آنها باشد.

ایران درحال حاضر در بسیاری کشورهای منطقه بویژه در لبنان، عراق، سوریه، بحرین و یمن دارای طرفدارانی است که بخشی در قدرت و بخشی در خارج از قدرت در تلاشند تا جایگاه واقعی خود را در کشورهای یاد شده بدست آورند لذا توافق های امنیتی و ایجاد سپر موشکی نمی توانند از نگرانی آنها در برابر قدرت گرفتن جریان ها و گروه های طرفدار ایران بکاهد.

در این میان سوریه نقش ویژه ای نسبت به سایر کشورهای یادشده دارد. بیش از چهار سال از آغاز بحران و جنگ داخلی در این کشور می گذرد و علیرغم تلاش های سیاسی – نظامی، بیش از نیمی از جغرافیای این کشور در تصرف گروه های تروریستی می باشد.

حضور گروه های تروریستی در سوریه و به تبع آن نفوذ آنها به عراق، زمینه را برای تشکیل ائتلاف بین المللی به رهبری آمریکا جهت مقابله هوایی با گروه های تروریستی در سوریه و عراق ایجاد کرد.

از آنجا که اقدامات ائتلاف با وجود پیوستن ترکیه به آن تاکنون نتیجه قابل توجهی در برنداشته است اخیرا احتمال مبارزه زمینی با گروه های تروریستی به وسیله کشورهای همسایه سوریه توسط وزیرخارجه آمریکا مطرح شده است.

جان کری در مصاحبه اختصاصی با شبکه خبری سی ان ان تاکید کرده :" مطمئنم هنگامی که زمان آن برسد، قدرت های خاورمیانه برای کمک به شکست داعش در سوریه نیرو اعزام خواهند کرد."

این سخنان وزیر خارجه آمریکا که کمی پیش از دیدار با همتای عربستانی خود عنوان شده است، بیانگر بسترسازی و مقدمه چینی آمریکا برای مداخله زمینی در سوریه توسط همسایگان این کشور می باشد.

اگر کشورهای همسایه و مخالف نظام سوریه ورود تروریست ها برای مبارزه با نظام این کشور را تسهیل نکرده باشند، شکی نیست که گروه های یاد شده برای ورود به سوریه با مشکل جدی مواجه نبوده اند لذا کشورهای مخالف نظام سوریه به دنبال دستیابی به زمان مناسب اند تا بتوانند به واسطه مبارزه با گروه های تروریستی، امکان حضور نظامی در سوریه و سرنگونی این کشور فراهم شود.

با توجه به حمایت های گسترده ایران و روسیه از نظام سوریه، مداخله کشورهای منطقه در این کشور نیازمند اجماع بین المللی است که جان کری در سخنان خود از آن به "زمان مناسب" یاد می کند.

از این رو بسترسازی برای مداخله نظامی کشورهای همسایه سوریه جهت مقابله با گروه های تروریستی و به تبع آن سرنگونی نظام این کشور، احتمالا تضمینی است که اوباما در برابر نگرانی متحدان سنتی خود در برابر نفوذ منطقه ای ایران داده است.

اخبار سیاست خارجی - عصرایران