لحظه به لحظه با «وین ۶»؛دیپلمات غربی: تمدید مذاکرات فایده‌ای نخواهد داشت؛ یا الان یا هرگز /کری پس از بازگشت به آمریکا، به اوباما چه می‌گوید؟

مجموعه: اخبار سیاست خارجی

تاریخ انتشار : دوشنبه, 23 تیر 1393 12:48

اخبار سیاست خارجی - لحظه به لحظه با سیزدهمین روز «وین ۶»؛
گارد سنگین وزرای خارجه انگلیس و آلمان پس از مذاکره / پارلمان انگلیسی: بدون دادن حق غنی‌سازی، توافق پایدار ممکن نیست / کری پس از بازگشت به آمریکا، به اوباما چه می‌گوید؟

سیزدهمین روز از ششمین دور مذاکرات ایران و شش کشور جهان به میزبانی وین بر سر برنامه هسته‌ای کشورمان به عنوان حساس‌ترین و سرنوشت‌سازترین مقطع از مذاکرات هسته‌ای در حالی پی گرفته می‌شود که وزرای خارجه آلمان و فرانسه شب گذشته وین را ترک کردند و هیگ وزیرامورخارجه انگلیس نیز احتمالاً تصمیم مشابهی خواهد گرفت و تنها جان کری به عنوان وزیرخارجه کشور تعیین کننده آن سوی میز به مذاکره با ظریف می‌پردازد؛ آن هم در فضایی که تردیدها درباره امکان دستیابی به توافق تا 20 جولای افزایش یافته است.

به گزارش «تابناک»، دوره تازه‌ای مذاکرات گسترده با هدف دستیابی به راهکاری جامع برای رفع چالش‌های پیش آمده بر سر برنامه هسته‌ای ایران، در حالی از اسفندماه سال گذشته در وین از سر گرفته شد که اکنون پس گذشت پنج دور از این گفت‌وگو‌ها، طرفین در دور ششم، مذاکرات تخصصی و بسیار پیچیده را در طولانی‌ترین دور این مذاکرات پشت سر می‌گذارند و با دستور کار نگارش توافق‌نامه و بحث و گفت‌و‌گو برای رسیدن به راه‌حلی همه‌جانبه‌نگر برای نقاط مورد اختلاف، مذاکرات استمرار یافته است.

در این دور از مذاکرات که از روز چهارشنبه یازدهم تیر ماه آغاز شد، افزون بر وندی شرمن، قرار است معاون وزیر خارجه آمریکا، ویلیام برنز قائم مقام وزیر خارجه این کشور نیز ‌باشد. «سایمون گس»، مدیرکل سیاسی وزارت خارجه انگلستان و سفیر پیشین انگلیس در ایران، عهده‌دار ریاست نمایندگی این کشور در گروه ۱+ ۵ است. «نیکلا دو ریویر» مدیرکل سیاسی وزارت امور خارجه فرانسه، به تازگی در پی رفتن «ژاک اودیبر» به کاخ الیزه، عهده‌دار ریاست تیم فرانسه در گروه ۱+ ۵ شده است.

هانس دیتر لوکاس، نماینده آلمان در گروه ۱+ ۵ نیز از سال ۲۰۱۰ تاکنون نماینده آلمان در کمیته سیاسی و امنیتی اتحادیه اروپا و نیز نماینده دائمی آلمان در بروکسل بوده است. سرگئی ریابکوف، معاون وزیر خارجه روسیه، نمایندگی کشورش را در گروه ۱+ ۵ و وانگ چون، مدیرکل سیاسی وزارت خارجه چین نیز نمایندگی این کشور در گروه ۱+ ۵ را عهده‌دار است.

علاوه بر محمدجواد ظریف، وزیر امور خاجه کشورمان، سیدعباس عراقچی معاون امور حقوقی و بین‌المللی، مجید تخت‌روانچی معاون اروپا و آمریکا و حمید بعیدی‌نژاد مدیرکل سیاسی و بین‌المللی وزارت خارجه، داو‌د محمدنیا مشاور وزیر خارجه، محمد امیری مدیر کل امور پادمان‌های سازمان انرژی اتمی و پژمان رحیمیان مدیر کل حوزه ریاست سازمان انرژی اتمی، اعضای تیم مذاکره کننده هسته‌ای ایران را تشکیل می‌دهند و یک تیم از مشاوران حقوقی از جمله امیرحسین زمانی‌نیا و جمشید ممتاز نیز تیم مذاکره کننده ایرانی را همراهی می‌کنند.

در سومین روز مذاکرات و پس از نشست‌های متعدد دو و چندجانبه، عباس عراقچی و هلگا اشمیت، معاونین ظریف و اشتون، وارد نگارش متن توافق نهایی یا‌‌‌‌ همان «برنامه جامع اقدام مشترک / Joint comprehensive plan of action» شدند؛ روندی که در روز سوم‌، هفت ساعت و نیم ‌تا واپسین ساعات روز جمعه ادامه داشت و تقریباً بخش عمده روز چهارم نیز متمرکز بر آن بود و هم اکنون در روز پنجم نیز در حال پیگیری است.

ناظران برقراری نشست‌های نگارش و استمرار این را دلیلی بر پیشبرد مذاکرات می‌دانند؛ اما در مقابل موارد قرار گرفته در پرانتز ـ که ظاهراً چشمگیر است ـ گواه اختلافات متعددی است که کار را برای رسیدن به توافق نهایی دشوار می‌کند و در این شرایط طرف غربی باید تصمیم‌ دشواری بگیرد و در قبال انعطاف عمل طرف ایرانی، از برخی خواسته‌های غیرمنطقی‌اش بگذرد.

در روز پنجم مذاکرات، طرفین مذاکره در حال مشورت داخلی بودند و عصر روز پنجم، هلگا اشمیت و عباس عراقچی با هم گفت‌و‌گویی دو ساعت و نیمه ‌داشتند. در روز ششم مذاکرات، نشست‌های کار‌شناسی در سایه دیدار محمدجواد ظریف و کا‌ترین اشتون برگزار ‌و روز هفتم نیز عراقچی و اشمیت برای نگارش ادامه توافق نامه رایزنی کردند و ظریف و اشتون نیز دیدارهایی داشتند.

در این میان، بیانات مقام معظم رهبری درباره نیاز برنامه هسته‌ای ایران و تأثیر اعلام این سیاست‌ها در روند مذاکرات با ۵+۱ از مسائلی است که گویا از امروز و در روند مذاکرات ارزیابی کرد.

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای مسأله بسیار مهم ظرفیت غنی سازی را یکی از موارد اختلافی با طرف مقابل خواندند و افزودند: هدف آن‌ها این است که در موضوع ظرفیت غنی سازی، جمهوری اسلامی ایران را به ۱۰ هزار سو راضی کنند؛ البته نخست از ۵۰۰ سو و ۱۰۰۰ سو شروع کردند، که «۱۰ هزار سو محصول حدود ۱۰ هزار سانتریفیوژ از نوع قدیمی است که داشتیم و داریم»، در حالی که به گفته مسئولان مربوط، نیاز قطعی کشور، ۱۹۰ هزار سو است.

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در بخشی دیگر از سخنانشان تأکید کردند: البته ما به تیم مذاکره کننده کشورمان اعتماد داریم و مطمئن هستیم که آن‌ها به دست اندازی به حقوق کشور و ملت و کرامت ملت ایران، راضی نخواهند شد و اجازه چنین کاری را نیز نخواهند داد.

ایشان مسأله تحقیق و توسعه در موضوع هسته‌ای را یکی دیگر از مواردی دانستند که باید قطعاً در مذاکرات رعایت شود و افزودند: یکی دیگر از موارد مهم که طرف مقابل، تکیه و حساسیت زیادی دارد، حفظ تشکیلاتی است که تخریب آن‌ها برای دشمن امکان پذیر نیست. آن‌ها درباره تأسیسات فردو می‌گویند، چون این تأسیسات قابل دسترسی و ضربه زدن نیست، بنابراین باید تعطیل شود که این سخن، خنده آور است!

در پایان روز هفتم مذاکرات، محمدجوادظریف از توافق طرفین بر سر 50 درصد متن توافق جامع سخن به میان آورد و حتی برخی منابع غربی امروز صبح از توافق بر سر ۱۰۰ درصد کلیات متن توافق نامه نهایی و مذاکرات درباره جزئیات مورد اختلاف خبر دادند.

در روز هشتم سفر وزرای امور خارجه شش کشور طرف مذاکره با ایران به وین قطعی شده و در روز هشتم مشخص شد که جان کری به همراه وزرای خارجه پنج کشور دیگر برای مذاکره راهی وین می‌شود و البته در نهایت مشخص شد وزیرامور خارجه روسیه و احتمالاً وزیرامورخارجه چین به این مذاکرات نخواهند آمد و لاوروف نیز علت عدم سفرش به وین را همراهی با پوتین عنوان کرده، هرچند برخی ناظران، علت واقعی را با اختلافات داخلی 1+5 بی‌ارتباط نمی‌دانند.

در روز نهم مذاکرات همزمان با نگارش برخی جزئیات پیش نویس توافق‌نامه نهایی و برگزاری نشست‌های دو و چند جانبه میان ایران، آمریکا، اتحادیه اروپا و آلمان، مشخص شد در این حضور وزرا، متن توافق نامه قطعیت نخواهد یافت و به واسطه پیشرفت نسبی مذاکرات علی رغم برخی اختلافات، قرار است مذاکرات در سطح بالاتری پی گرفته شود و در نهایت اگر نیاز به تصمیم حتی در سطح بالاتری بود، وزرای خارجه به پایتخت‌هایشان بازگردند و در صورت دستیابی به نقطه نظرات نزدیک به هم، مجدداً در واپسین روزهای باقی مانده تا 20 جولای راهی وین شوند.

 
در این میان در روز دهم مذاکرات مصادف با یازدهم جولای و بیستم تیرماه و در فاصله 9 روز تا به اتمام ضرب الاجل شش ماهه و در شرایطی که ظاهراً نگارش متن نهایی توافق‌نامه در حال پیشرفت است، خبرها درباره احتمال تمدید مذاکرات شدت گرفته و مشخصاً کنگره آمریکا در حال بردن مذاکره کنندگان آمریکایی به سمت این گزینه است؛ گزینه‌ای که هم مذاکره کنندگان ایران و هم طرف‌های غربی از جمله خود آمریکایی‌ها به عنوان گزینه مطلوبی از آن یاد نکرده‌اند.

در این میان برخی ناظران تصور می‌کنند احتمال دارد اصرار بر تمدید مذاکرات توسط برخی نمایندگان کنگره یک تقسیم کار میان دولت و کنگره آمریکا بوده باشد و مذاکره کنندگان آمریکا با همین حربه در واپسین روزهای مذاکرات در پی امتیازگیری بیش از عقلانیت باشند و همان بازی شاهین-قُمری را که محمدجواد ظریف وزیر امورخارجه هشدار داده بود، در پیش گیرند.

در روز یازدهم مذاکرات نیز نشست‌هایی میان طرف‌های ایرانی و غربی برگزار شد و در نهایت اظهارنظرهایی منتشر شد که نشان می‌داد شکاف‌های عمیق همچنان وجود دارد. با ورود جان کری به خاک اتریش در روز دوازدهم، عملاً برگزاری نشست‌های دوجانبه و سه جانبه کلید خورد؛ نشست‌هایی که مطابق با پیش بینی‌ها به منزله نزدیک شدن به توافق نهایی نبود و در نهایت پس از نشست ظریف و کری، ظریف با وزرای خارجه فرانسه، انگلیس و آلمان و همچنین نشست‌های مستقل با همتایان اروپایی و معاون وزیرخارجه چین، اظهارات مثبتی از طرف‌های اروپایی شنیده نشد.

 
با خروج شبانگاهی وزرای خارجه اروپایی از وین و ادامه یافتن مذاکرات در روز سیزدهم با حضور کاترین اشتون مسئول سیاست خارج اتحادیه اروپا، جان کری وزیرامورخارجه آمریکا و محمدجوادظریف وزیر امورخارجه ایران، به نظر می‌رسد امروز و شاید فردا، با لحظات حساسی همراه خواهد بود که سرنوشت مذاکرات را مشخص خواهد کرد. آیا این مذاکرات به توافق خواهد رسید یا مطابق با پیش بینی‌ها در حال تقویت، برای چندهفته تمدید می‌شود و یا در بدترین گزینه و دورترین گزینه، بی‌نتیجه در همین مقطع پایان خواهد یافت و توافق ژنو نیز سالبه به انتفاع موضوع خواهد شد؟

1:13 بامداد سه شنبه- دو سناتور ارشد آمریکایی خواستار حمایت قانونگذاران آمریکایی از مطالبات سختگیرانه از ایران در مذاکرات هسته‌ای با کشورمان شدند. از جمله مطالباتی که سناتور رابرت منندز، رئیس کمیته پرنفوذ روابط خارجی مجلس سنا و سناتور لیندسی گراهام از اعضای بلندپایه کمیته نیروهای مسلح این مجلس مطرح کرده‌اند انجام چند دهه بازرسی از برنامه هسته‌ای ایران هستند.

1:09 بامداد سه شنبه-  مایکل مان، سخنگوی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا گفته ایران و گروه 1+5 برای دست‌یابی به توافق هسته‌ای تا موعد 20 جولای یا 29 تیرماه مصمم هستند. آقای مان، در عین حال بار دیگر تأکید کرده اختلافات در موضوعات اساسی همچنان به قوت خود باقی هستند.

مقام آمریکایی: مذاکراتی جدی با ظریف داشتیم
به گزارش خبرگزاری فارس به نقل از روزنامه صهیونیستی جورازلم پست، یک مقام ارشد آمریکایی پس از پایان نشست سه جانبه وزرای خارجه ایران و آمریکا و مسئول سیاست خارجی اتحادیه اوپا، از جدی بودن فضای حاکم بر این نشست و باقی ماندن حجم انبوهی از کار خبر داد.

وی گفت: امشب مذاکره جدی‌ای داشتیم ولی هنوز کار بسیاری باقی مانده است.

دیدار امشب، سومین دیدار وزرای خارجه ایران و آمریکا از روز گذشته است.

21:45- جاش ارنست، سخنگوی کاخ سفید گفت: جان کری، وزریر خارجه آمریکا پس از بازگشت از وین پیشنهادهایی را به اوباما درباره گامهای بعدی در مذاکرات ایران ارائه می‌کند.

21:33- روزنامه آمریکایی وال استریت ژورنال به نقل از دیپلمات‌هایی که در مذاکرات شرکت دارند اعلام کرد ایران انعطاف هایی از خود در خصوص توافق هسته‌ای نشان داده است. این روزنامه آمریکایی نوشت: با اینکه پیشنهاد ایران تنها پیشنهاد تهران بر روی میز نیست و احتمال بسیار کمی دارد که به صورت کنونی از جانب غرب پذیرفته شود اما این برای اولین بار است که ایران مقداری انعطاف در خصوص حقوق غنی سازی خود در آینده نشان می‌دهد- موضوعی که مانعی کلیدی بر سر راه توافق است.

وال استریت ژورنال همچنین به نقل از یک دیپلمات ایرانی و یک دیپلمات غربی که نامشان فاش نشده نوشته پیشنهاد ایران شامل متوقف کردن شماری از سانتریفیوژهای در حال کار در سطح کنونی 9400 عددی آنهاست. این اقدام به طور ملایم سوخت تولیدی از این سانتریفیوژهای نسل قدیم را با کاهش بیشتر سرعت آنها در دوره‌‌ای چند مرحله از توافق منجر خواهد شد. بر اساس گفته یکی از دیپلمات‌های حاضر در وین، ایران این پیشنهاد را برای نخستین بار چند هفته قبل به دیپلمات‌های غربی ارائه داده است.

20:05- سیدعباس عراقچی معاون وزیر امور خارجه و مذاکره کننده هسته‌ای ارشد کشورمان در مصاحبه‌ با شبکه کیودوی ژاپن اعلام کرد گفتگوها با جان کری وزیر امور خارجه آمریکا دشوار اما مفید بود.

عراقچی تاکید کرد: ما هنوز تصور نمی‌کنیم که فکر کردن به تمدید مذاکرات ضروری باشد.

20:01- دیدار سه جانبه محمدجوادظریف وزیرامورخارجه ایران، کاترین اشتون مسئول سیاست خارجه اتحادیه اروپا و جان کری وزیرامورخارجه آمریکا آغاز شد. مایکل مان، سخنگوی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در حساب کاربری خود در توئیتر این خبر را اعلام کرد.

18:02- یک دیپلمات ایرانی مذاکرات میان ایران و آمریکا را «فشرده ، مفصل و محتوایی» خواند و گفت: هنوز زود است بتوان قضاوت کرد که تا 20جولای (29 تیرماه) به توافق می رسیم.

این دیپلمات ایرانی که خواست نامش فاش نشود، عصر امروز (دوشنبه) در گفت و گویی درباره آخرین وضعیت مذاکرات ایران و گروه 1+5 به ویژه مذاکرات با هیات آمریکایی افزود: مذاکرات فشرده ادامه دارد و بحث های مفصل و محتوایی در حال انجام است.

این دیپلمات در پاسخ به این سوال که با توجه به مذاکرات رو در روی محمد جواد ظریف و جان کری وزیران امور خارجه ایران و آمریکا از روز گذشته، آیا نشانه هایی مبنی بر رسیدن به توافق شکل گرفته است؟ گفت: هنوز برای جمع بندی زود است.

وی با بیان اینکه «در محتوا، نظرات طرفین تغییر چندانی نکرده است»، اظهار داشت: «هنوز زود است بتوان قضاوت کرد که تا 20 جولای به توافق میرسیم یا نه و ما همچنان تلاشمان را انجام می دهیم.»

17:38- روزنامه لس‌آنجلس تایمز در گزارش خود با اشاره به صحبت‌های محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران که در صفحه توییتر خود نوشته بود "من وارد بازی مقصر دانستن کسی نمی‌شوم، این شیوه من نیست" نوشت: در حالی که به پایان ضرب الاجل بیست ژوییه و فرصت مذاکره‌کنندگان بین‌المللی برای دستیابی به توافق نهایی برسر برنامه هسته‌ای ایران نزدیک می‌شویم مقامات آمریکایی رویکردی سختگیرانه‌تر در قبال ایران پیش گرفته و تلاش کرده‌اند با انتقاد از خواسته‌های ایران فشار را بیش‌تر کنند و هشدار دهند که این خواسته‌ها می‌تواند موجب شکست مذاکرات شود.
اما وزیر امور خارجه ایران همانند آن‌ها پاسخ نمی‌دهد و در ازا در پیام توییتر خود می‌نویسد: چیزی که من وارد آن می‌شوم تلاش صادقانه برای دستیابی به یک توافق است.

مذاکره کننده ارشد ایران هم‌زمان که این مذاکرات گرم‌تر شده است با لبخند زدن و دادن اطمینان در این خصوص که ایران مایل است با قدرت‌های جهانی در صورتی که یک شانس عادلانه برای گسترش تکنولوژی هسته‌ای‌اش داشته باشد مذاکره کند سبکی خوب و جذاب را در پیش گرفته است. مقامات اروپایی این رویکرد ظریف را به عنوان روشی تلقی می‌کنند که از طریق آن وی تلاش می‌کند ایران تهدیدآمیز به نظر نیاید و کشورهای غربی به عنوان یک گردن کلفت دیده شوند.

یک مقام غربی نزدیک به مذاکرات که خواست نامش فاش نشود در این باره گفت: ظریف تلاش می‌کند که نشان دهد صحبت از تهدیدآمیز بودن برنامه هسته‌ای ایران کاملاً‌ گزاف است.

16-52- مایکل مان، سخنگوی اشتون در صفحه توییتر خود نوشت: نشست کارشناسان ایران و گروه 1+5 در وین در حال انجام شدن است و این نشست با دیدار جان کری، وزیر امور خارجه ایران و ظریف همتای ایرانیش برگزار می‌شود.

16:49- با پایان دومین دور از مذاکرات ظریف و وزیر خارجه‌ی آمریکا ادامه این گفت‌وگوها عصر دوشنبه در وین دنبال می‌شود.

16:15- دومین دور مذاکرات محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران، و جان کری وزیر خارجه آمریکا که به میزانی هتل پاله‌کوبورگ وین برگزار می‌شد، پس از دو ساعت به پایان رسید.

15:44- ریانووستی گزارش داد، سرگئی ریابکوف معاون وزیر امور خارجه و مذاکره کننده ارشد هسته ای روسیه با تاکید بر ضرورت موزون بودن توافق نهایی هسته ای اعلام کرد کشورش از وحدت نظر گروه 1+5 در مذاکرات هسته ای با ایران حمایت می کند اما معتقد است که این امر نباید به منافع ملی روسیه ضربه بزند. می خواهیم به توافق موزونی کمک کنیم که منافع هیچ طرفی در آن تضییع نشود.

وی افزود: روسیه به دفعات در سطح سیاسی اعلام کرده که وحدت نظر گروه 1+5 از نقطه نظر نیل به نتیجه شایان اهمیت است ولی وحدت نمی تواند هر امر دیگری را تحت الشعاع قرار دهد. در حال حاضر هیچ امری در جریان نیست که این منافع را ضایع کند، ما آماده ایم وحدت گروه 1+5 را حفظ و تقویت کنیم، اما مأموریت اصلی ما تأمین منافع ملی خودمان است و این امری عادی است.

در همین حال رادیو روسی بیزنس اف ام نیز امروز به نقل از ریابکوف اعلام کرد: گروه 1+5 در مذاکره با ایران همچنان یکپارچه است. هدف تسریع مذاکره است و ما در مورد تمدید مهلت مذاکره صحبت نمی کنیم. روسیه هر کار ممکن را می کند تا چنین توافقی با ایران حاصل شود و استاندارد جدیدی در حوزه کنترل اتمی ایجاد نکند.

خبرگزاری دولتی ایتارتاس نیز به نقل از ریابکوف در واکنش به اظهارات اخیر لوران فابیوس وزیر امور خارجه فرانسه مبنی بر کند شدن سرعت مذاکرات هسته ای در نتیجه موضع مسکو گزارش داد: گروه 1+5 نمی تواند گارد احترام در برابر مجسمه برنامه اتمی ایران باشد که در آن همه با هم قدم زده و با شنیدن سوت سلام دهند. گروه 1+5 از کشورهایی تشکیل شده است که هر کدام منافع خود را در حوزه های مختلف دارند.

دیپلمات ارشد روس ادامه داد: اینجا هیچ امر تازه و غم انگیزی که برای مذاکره مشکل ایجاد کند، وجود ندارد. روند امور باعث می شود در هر مرحله اولویت های مختلفی وارد ردیف اول شود. توافقات نهایی باید موزون باشد و منافع هیچ یک از طرف ها را ضایع نکند. ویژگی موضع ما در این مورد بنظر کاملاً موجه و مفهوم است. البته این امر به معنی نبود موضع مشترک هماهنگ شده در گروه 1+5 نیست و بدون این هماهنگی مذاکره دشوار بود. موضع روسیه بر اساس منافع ملی آن تعیین می شود و اثر منافع ملی در حدودی است که نه تنها برای نیل به توافق مشکل ایجاد نکرده است بلکه برعکس به تحقق آن کمک میکند.

15:10- رویترز گزارش داد، یک مقام غربی به خبرنگاران حاضر در وین گفت: دستیابی به توافق طی یک هفته سخت خواهد بود. ایرانی‌ها باید در نظرات خود درمورد مسائل کلیدی تغییراتی ایجاد کرده و این کار را خیلی سریع انجام دهند. جنبه‌های فنی زیادی وجود دارد که تکمیل آنها در طول یک هفته کار سختی خواهد بود.

14:15- شبکه خبری بلومبرگ در گزارشی نوشت: ایران برای اولین بار برادر رییس‌جمهور خود را به عنوان یک شاهد به مذاکرات هسته‌ای در وین فرستاده است که نشان می‌دهد هفته آخر مذاکرات ایران و گروه 1+5 تا پیش از ضرب‌الاجل 20 ژوئیه تا چه اندازه برای این کشور مهم است. حضور حسین فریدون برادر کوچکتر حسن روحانی رییس‌جمهور ایران که مشاور ویژه وی نیز محسوب می‌شود زمانی مورد توجه قرار گرفت که در یکی از عکس‌های منتشر شده نشست ایران و وزرای امور خارجه اروپایی در کنار مقامات ایرانی حضور داشت.

علی واعظ یک تحلیلگر گروه بحران بین‌الملل حسین فریدون را چشم و گوش رییس‌جمهور ایران دانست. این شبکه خبری در ادامه آورده است: سیزده روز از مذاکرات میان ایران و شش قدرت جهانی می‌گذرد اما اختلافات اساسی هنوز بر سر ظرفیت غنی‌سازی اورانیوم این کشور حاشیه خلیج‌فارس به قوت خود باقی است. جان کری وزیر امور خارجه آمریکا به وین رفته است تا با مذاکرات مستقیم با مقامات ایرانی به پیشبرد این مذاکرات کمک کند.

فرانک والتر اشتاین مایر، وزیر امور خارجه آلمان پس از دیدار با دیپلمات‌های مذاکره‌کننده گفت: شاید این آخرین شانس در طول این مدت طولانی برای حل مناقشات بر سر برنامه هسته‌ای ایران از طریق یک راه‌حل صلح‌آمیز باشد. مدت زمان کمی باقی مانده است و اکنون توپ در زمین ایران قرار دارد.

حضور فریدون که پیش از این به عنوان دیپلمات ایرانی در هیات سازمان ملل در نیویورک فعالیت می‌کرده می‌تواند حامل این پیغام باشد که ایران به شدت مایل است به یک توافق دست پیدا کند. عکسی از سوی مایکل مان سخنگوی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا منتشر شد که نشان می‌داد حسین فریدون در کنار محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ایران بر سر میز مذاکره نشسته است.

بر اساس این گزارش، ایران و شش قدرت جهانی در مورد برنامه غنی‌سازی این کشور اختلاف نظرهای زیادی دارند. آمریکا و هم‌پیمانان غربی‌اش خواستار کاهش چشمگیر ظرفیت کنونی غنی‌سازی ایران و همچنین تولید آن در آینده هستند.

14:04- محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران، و جان کری، وزیر خارجه آمریکا، در هتل پاله‌کوبورگ وین با یکدیگر دیدار کردند تا به رایزنی درباره برنامه هسته‌ای کشورمان و نیز مذاکرات با گروه 1+5 بپردازند. وزاری خارجه ایران و آمریکا روز گذشته نیز با یکدیگر دیدار کرده بودند.

14:00- جولیان برگر ستون نویس و مسئول بخش دیپلماسی و امنیت جهانی گاردین توئیت کرده است: یک دیپلمات ارشد اروپایی گفته است: «معتقدیم تمدید فایده‌ای نخواهد داشت؛ یا الان یا هرگز»

13:54- روزنامه گاردین ضمن اشاره به نزدیک شدن 20 جولای یعنی مهلت نهایی برای دستیابی به توافق هسته‌ای بین ایران و 6 قدرت جهانی افزود: 5 مساله اصلی هنوز در برنامه هسته‌ای ایران لاینحل باقی مانده است.

بر اساس این گزارش نخستین مساله غنی سازی است. مهمترین مانع برای دستیابی به توافق نهایی بین ایران و قدرت های جهانی این سئوال و مساله اساسی است که برنامه هسته‌ای ایران تا چه حدی باید بزرگ و گسترده باشد. مهمترین مساله ظرفیت و توانایی ایران برای غنی سازی اورانیوم است.

شش قدرت جهانی از ایران خواسته‌اند تا به ظرفیت غنی سازی اورانیوم در بعد تحقیقاتی که شامل چند هزار سانتریفیوژ است بسنده کند و به همین مقدار رضایت دهد. یعنی رقمی کمتر از 19 هزار سانتریفیوژ کنونی که حدود 10 هزار دستگاه آن در حال حاضر فعال است. این یک مساله حساس در مذاکرات هسته‌ای است. کمتر شدن توانایی و ظرفیت غنی سازی از سوی ایران موجب افزایش اعتماد جهانی نسبت به ابعاد برنامه هسته‌ای تهران خواهد شد. ولی ایران بر این باور است که محدود کردن توانایی غنی سازی نقض حقوق این کشور برای دنبال کردن برنامه صلح آمیز هسته‌ای خواهد بود. یکی از حقوق مسلم ایران تولید سوخت هسته‌ای برای رآکتورهای فعال خود است.

رهبر انقلاب اسلامی ایران خواستار دستیابی ایران به حدود 200 هزار سانتریفیوژ (190 هزار سو) نسل قبلی برای ادامه فعالیت‌های هسته‌ای شده است. دیپلمات‌های غربی بر این باورند که روسیه قراردادی برای عرضه سوخت هسته‌ای نیروگاه بوشهر تا سال 2021 میلادی با ایران دارد و این مساله برای کشورهای خلیج فارس خطرناک خواهد بود اگر ایران بخواهد برنامه‌های غنی سازی اورانیوم را ادامه دهد. ایران بارها اعلام کرده است که تجربه تاریخی نشان داده است که در برنامه هسته‌ای نباید به دولت‌های خارجی اعتماد و تکیه کند.

روزنامه گاردین در ادامه افزود: دیگر عامل اختلاف در مذاکرات هسته‌ای مساله رآکتور آب سنگین اراک است. برای بیش از 12 سال ایران مشغول به ساخت و راه اندازی رآکتور آب سنگین اراک بوده است که به نظر می‌رسد اکنون تکمیل شده است. این رآکتور به طور رسمی برای تولید ایزوتوپ های مورد استفاده برای صنایع مختلف راه اندازی شده است. ولی کشورهای غربی نسبت به این مساله شک و تردید دارند که این رآکتور بسیار قوی تر از آن است که تنها برای این اهداف ساخته شده باشد. کشورهای غربی مدعی هستند که این رآکتور توانایی تولید پلوتونیوم را دارد که راه دیگری برای دستیابی ایران به بمب اتمی است.

ایران ادعاهای مطرح شده غرب در خصوص رآکتور آب سنگین اراک را رد کرده است. پیشنهادات مطرح شده برای تغییر در طراحی این رآکتور با این هدف بوده است که این رآکتور بتواند هر سال کمتر از یک کیلوگرم پلوتونیوم تولید کند. این رقم در طراحی کنونی این رآکتور 9 کیلوگرم در نظر گرفته شده است.

عامل دیگر حل نشده در مساله هسته‌ای ایران به زعم این روزنامه انگلیسی "فعالیت‌های نظامی گذشته" ایران است. این مساله که آیا ایران برنامه گسترده‌ای برای توسعه فناوری های ساخت کلاهک های اتمی داشته یکی از موارد حل نشده در برنامه هسته‌ای است. برای سال‌های زیادی است که بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی خواستار مشاهده اسناد و مصاحبه با دانشمندان هسته‌ای و بازرسی از سایت‌های مشکوک ایران هستند ولی پیشرفت ناچیزی در این زمینه حاصل شده است. این مساله گرچه خارج از فضای مذاکرات بوده و مساله‌ای دو جانبه بین ایران و آژانس است ولی تاثیر مستقیمی بر روند مذاکرات هسته‌ای دارد.

دستیابی به توافق جامع هسته‌ای بدون حل و فصل نگرانی‌های جامعه بین‌المللی نسبت به فعالیت‌های هسته‌ای گذشته ایران امری بعید به نظر می‌رسد.

مساله دیگری که هنوز در مذاکرات هسته‌ای حل نشده باقی مانده نحوه نظارت آژانس بر فعالیت‌ها و تاسیسات هسته‌ای ایران و گسترش ابعاد نظارت بر فعالیت‌های هسته‌ای تهران است. این مساله حداقل شامل افزایش بارزسی‌ها و نظارت‌های آژانس بر فعالیت‌های هسته‌ای ایران خواهد بود که از آن به عنوان پروتکل الحاقی یاد شده است. این پروتکل شامل دسترسی و دستیابی بازرسان آژانس به کلیه چرخه فعالیت‌های هسته‌ای ایران خواهد بود. ایران تاکنون زیر بار پذیرش پروتکل الحاقی نرفته و از آژانس خواسته است تا با ایران نیز مانند سایر اعضای این سازمان رفتار کند.

اما مساله نهایی که هنوز در مذاکرات حل نشده باقی مانده تحریم‌های اقتصادی و تجاری اعمال شده ضد ایران است. لغو تحریم‌ها شاید اصلی ترین قدرت چانه زنی قدرت‌های جهانی در برابر ایران در میز مذاکره باشد. در سال‌های اخیر آمریکا و اروپا فراتر از اقدامات اتخاذ شده از سوی سازمان ملل عمل کرده و تحریم‌های بیشتری را علیه ایران اعمال کرده‌اند. مهمترین محدودیت موجود برای لغو تحریم‌ها این است که دولت اوباما قادر به لغو این تحریم‌ها نبوده و تنها کنگره آمریکا است که می‌تواند این تحریم‌ها را لغو کند. در شرایط کنونی نیز جمهوری خواهان کنگره تمایلی برای همکاری در این زمینه ندارند. اتحادیه اروپا نیز به شرطی می‌تواند تحریم‌های مالی و نفتی علیه ایران را لغو کند که اجماع کلی بین اعضای اتحادیه اروپا حاصل شود.

13:13- یکی از دیپلمات‌های غربی به ایتارتاس اعلام کرد که رهبران سیاسی گروه 1+5 امروز، دوشنبه در وین برای گفت‌وگو در خصوص تماس‌های بیشتر با ایران، تشکیل جلسه می‌دهند. این دیپلمات غربی اعلام کرد: مدیران سیاسی صبح امروز، دوشنبه، در وین گرد هم می‌آیند تا درباره نتیجه نشست وزرا و تماس بیشتر با ایران گفت‌وگو کنند.

12:41- المانیتور در گزارشی مدعی شد که کانال دیپلماتیک محرمانه میان آمریکا و ایران که دستیابی به توافق اولیه ژنو را در پی داشت پس از آن آغاز شد که باراک اوباما گفته بود آمریکا برنامه غنی‌سازی محدود ایران را در صورتی که این کشور گام‌های قابل راستی آزمایی برای تضمین صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای‌اش بردارد خواهد پذیرفت.

رابرت اینهورن، عضو سابق تیم مذاکره کننده هسته‌ای آمریکا در گفت‌وگویی با پایگاه خبری المانیتور اظهار کرد: در ابتدا آمریکا به ایران اعلام کرد که حاضر است یک برنامه غنی‌سازی محدود را در توافقی قابل قبول بپذیرد.

هم اکنون که مذاکره‌کنندگان ایران و شش قدرت جهانی ماراتن مذاکرات هسته‌ای را در وین به منظور دستیابی به توافقی نهایی تا ضرب‌الاجل 20 ژوئیه دنبال می‌کنند، آمریکا معتقد است که پس از توافق اولیه که آمریکا در حصول آن کمک کرده بود این کشور باید ایران را ترغیب کند تا اگر نه به طور کامل تمایلش را برای ادامه یک برنامه غنی‌سازی گسترده به منظور رسیدن به توافق هسته‌ای جامع کاهش دهد.

یک مقام ارشد دولت آمریکا در وین که خواست نامش فاش نشود در این باره گفت: من فکر می‌کنم آمریکا تاکنون انتخاب‌های بسیار سختی کرده است. من فکر می کنم که باراک اوباما رئیس جمهور آمریکا در توافق اولیه ژنو یک تصمیم بسیار برجسته گرفت و گفت که ما آماده‌ایم تا در خصوص یک برنامه غنی‌سازی بسیار محدود که نیازهای ایران را برآورده کند مذاکره کنیم.

به گفته این مقام آمریکایی پیام برنامه اقدام مشترک (توافق اولیه ژنو) این است که نشان می‌دهد هر یک از ما می‌تواند تصمیمات سخت خود را برای تلاش در مسیر رسیدن به توافق بگیرد. اکنون ما درمورد یک توافق جامع صحبت می‌کنیم و در مورد آنچه که ایران در واقع نشان می‌دهد و نه اظهاراتش که می‌گوید به دنبال دستیابی به ظرفیت سلاح هسته‌ای نیست مذاکره می‌کنیم. پیام اوباما که آماده است یک برنامه غنی‌سازی محدود را در توافق نهایی با ایران بپذیرد در یک دیدار محرمانه در مارس 2013 در عمان به ایرانی‌ها منتقل شد.

یک هیأت آمریکایی به رهبری بیل برنز معاون وزیر امور خارجه این کشور و با حضور جیک سالیوان مشاور امنیت ملی جو بایدن و رابرت اینهورن این پیام را به ایرانی‌ها منتقل کردند. در حال حاضر برنز و سالیوان، وندی شرمن معاون وزیر امور خارجه آمریکا را در مذاکرات هسته‌ای اش با ایران همراهی می‌کند.

13:13- یکی از دیپلمات‌های غربی به ایتارتاس اعلام کرد که رهبران سیاسی گروه 1+5 امروز، دوشنبه در وین برای گفت‌وگو در خصوص تماس‌های بیشتر با ایران، تشکیل جلسه می‌دهند. این دیپلمات غربی اعلام کرد: مدیران سیاسی صبح امروز، دوشنبه، در وین گرد هم می‌آیند تا درباره نتیجه نشست وزرا و تماس بیشتر با ایران گفت‌وگو کنند

12:34- نمایندگان پارلمان انگلیس در گزارشی روز دوشنبه انگلیس گفته‌اند باید به حسن روحانی، رئیس جمهور ایران اعتماد کرد، اما بایستی وی را بر اساس اعمال و نه اظهاراتش مورد قضاوت قرار داد.

بنا به گزارش خبرگزاری فرانسه این گزارش را کمیته روابط خارجی پارلمان انگلیس در حالی که ایران و کشورهای 1+5 در حال مذاکره بر سر برنامه هسته‌ای ایران هستند تدوین کرده است.

این نمایندگان با بیان این مطلب که نمی‌توان الزاماً آقای روحانی را فردی با گرایش‌های ذاتی به سمت جریان‌های اصلاح‌طلبانه دانست اما در عین حال نوشته‌اند قدرتهای جهانی در حال مذاکره با ایران می‌توانند «اطمینان داشته باشند که وی نماینده‌ای صاحب‌اختیار از جانب ایران است». نمایندگان همچنین متذکر شده‌اند که فکر می‌کنند رئیس جمهور ایران «تعهدی راستین به عقد توافقنامه‌ای پایدار داد.»

در گزارش کمیته روابط خارجی پارلمان انگلیس آمده است: «دست‌کم در حال حاضر بایستی به وی اعتماد کرد، اما درباره او بایستی بر اساس اعمال و نه گفتارش قضاوت کرد.»

کمیته روابط خارجی پارلمان انگلیس در بخش دیگری از این گزارش اما، چشم‌انداز توافق پایدار با ایران، بدون دادن اجازه غنی‌سازی به ایران، امری ناممکن دانسته است: «احتمالاً چشم‌اندازی برای دست‌یابی به توافقی پایدار، بدون دادن اجازه غنی‌سازی اورانیوم به ایران، وجود نخواهد داشت.»

در گزارش مورد نظر، البته اشاره شده که منظور از ظرفیت غنی‌سازی، غنی‌سازی محدود است تا بتوان هرگونه تلاش برای «گریز به سمت تولید کلاهک‌های هسته‌ای را کشف کرد.» بازه زمانی مناسب برای کشف این گریز هسته‌ای نیز 6 ماه در نظر گرفته است.

پارلمان انگلیس همچنین تأکید کرده هر گونه توافق مطلوب با ایران بایستی این حق آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای انجام بازرسی‌های سرزده از ایران را نیز در نظر بگیرد. قانونگذاران این کمیته پرنفوذ پارلمان انگلیس در گزارش خود از اقدامات انجام شده برای بازگشایی سفارت کشورشان در تهران هم استقبال کرده و گفته‌اند تعطیلی سفارت باعث کمتر دیده شدن انگلیس درکشور ایران شده بود.

12:25- بنیامین نتانیاهو نخست وزیر رژیم صهیونیستی روز یکشنبه در گفت‌وگو با شبکه فاکس نیوز در اظهاراتی خصمانه گفت: یک توافق بد به مراتب بدتر از عدم دستیابی به توافق است. توافق بد توافقی است که به ایران اجازه دهد ظرفیت غنی‌سازی و مواد غنی‌سازی شده را در ازای نظارت بازرسان بین‌المللی حفظ کند!

نخست وزیر رژیم صهیونیستی مدعی شد: من امیدوارم که چنین اتفاقی نیفتد. من فکر می‌کنم که این یک پیشرفت فاجعه‌آمیز است چون شما می‌دانید که خاورمیانه آشفته و همه چیز درهم و برهم است. بدترین شبه‌نظامیان حضور دارند و تندروهای سنی و شیعه با یکدیگر مقابله می‌کنند. ‌اگر هر یک از آنها دستشان به سلاح هسته‌ای برسد همه چیز از بین خواهد رفت.

12:20- آسوشیتدپرس گزارش داد، کاخ سفید اعلام کرد: باراک اوباما رییس‌جمهور آمریکا روز یکشنبه با دیوید کامرون در یک تماس تلفنی در مورد امور سیاست خارجی از جمله اوکراین، افغانستان، عراق و مذاکرات هسته‌ای ایران گفت‌وگو کردند. این دو مقام بلندپایه در گفت‌وگوی تلفنی خود تاکید کردند ایران باید گام‌های لازم برای اطمینان دادن به جامعه جهانی در خصوص صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای‌اش را بردارد.

12:15- خبرگزاری آسوشیتدپرس گزارش داد، فرانک والتر اشتاین مایر، وزیر امور خارجه آلمان در وین گفت: اکنون زمان آن است که ایران تصمیم بگیرد می‌خواهد با جامعه بین‌الملل همکاری کند یا در انزوا باقی بماند؟ غربی در دیدارها با مقامات ایرانی مشخص کرده‌ایم که توپ در زمین ایران است.

12:11- ویلیام هیگ، وزیر امور خارجه انگلیس که روز یکشنبه برای شرکت در نشست وزرای 1+5 به منظور پیشبرد مذاکرات هسته‌ای ایران به وین سفر کرده بود، گفت که‌ در مذاکرات به هیچ توافقی نرسیدیم و اختلاف عمیقی میان طرف‌های مذاکره کننده وجود دارد. دیپلمات‌ها در وین باقی خواهند ماند و از هفته باقیمانده پیش از ضرب‌الاجل 20 ژوئیه برای پیشرفت در مذاکرات استفاده می‌کنند.

12:07- یک عضو تیم مذاکره‌کننده درباره حضور آقای «حسین فریدون»، دستیار ویژه ریاست محترم جمهوری، در این دور از مذاکرات گفت: «باتوجه به تراکم دیدارها و فشردگی جلسات سیاسی و فنی هیات ایرانی با اعضای مختلف گروه 5+1 و بالتبع عدم امکان عزیمت و حضور آقای ظریف به تهران جهت ارایه گزارش به رییس جمهوری محترم، ،بنا به درخواست وی آقای فریدون جهت حضور در این دور ازمذاکرات به وین سفرکرد تا گزارشی تفصیلی از آنچه که در دور اخیر مذاکرات روی داده، به اطلاع آقای دکتر روحانی برساند.»

11:50- ششمین مرحله مذاکرات هسته ای ایران و 1+5 درحالی امروز دوشنبه وارد سیزدهمین روز خود می شود که محمد جواد ظریف و جان کری قرار است دومین دیدار دوجانبه خود را در هتل کوبورگ وین برگزار کنند. قرار است این مذاکرات امروز ساعت 11:30 به وقت وین(14 به وقت تهران) صورت پذیرد.

11:41- یک عضو هیات مذاکره کننده ایرانی در وین نسبت به خبر منتشره دربخش خبری ساعت 21 سیمای جمهوری اسلامی مبنی بر درخواست این هیات برای توقف مذاکرات هسته‌ای در شبهای قدر واکنش نشان داد.

وی ضمن رد چنین درخواستی ازسوی هیات ایرانی اعلام کرد: «تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای کشورمان همانند ماه‌های گذشته که تحت شرایط دشوار و در ایام و مناسبت‌های مختلف ماموریت ملی خود را بطور فشرده و خستگی‌ناپذیر پیگیری کرده، در ایام و لیالی پربرکت قدر نیز باجدیت تمام و با عزمی راسخ و به منظور یافتن راه حلی پایدار برای موضوع هسته‌ای کشورمان، مسئولیت خطیر خود را دنبال نموده و مراسم گرامیداشت و احیای شبهای قدر را که زمان برگزاری آن هیچگونه تعارضی با زمان تشکیل جلسات سیاسی، فنی و کارشناسی هیات ندارد، بنحو مقتضی برگزار خواهد کرد.»

اخبار سیاست خارجی - تابناک