آیا رویکرد آمریکا به همکاری با ایران علیه داعش تغییر کرده است؟

مجموعه: اخبار سیاست خارجی

تاریخ انتشار : سه شنبه, 01 مهر 1393 15:56

اخبار سیاست خارجی - آیا رویکرد آمریکا به همکاری با ایران علیه داعش تغییر کرده است؟

به گزارش «تابناک»، در روزهای اخیر، موضع‌گیری‌های متفاوت و بعضاً متناقضی از سوی مقامات آمریکایی درباره چشم‌انداز و احتمال همکاری این کشور با ایران در مبارزه با گروه تروریستی داعش منتشر شده است. در این راستا، نه تنها مقامات ‌این کشور مواضع مختلفی را بیان کرده‌اند، بلکه حتی در یک مورد (وزیر خارجه این کشور) یک مقام آمریکایی مواضع متفاوتی را در مقاطع گوناگون زمانی بیان کرده است.
 
پیشتر و تنها چند روز پس از اعلام راهبرد آمریکا علیه داعش از سوی رئیس جمهور این کشور، جان کری، وزیر خارجه آمریکا در اظهاراتی با اشاره به برخی گمانه‌های شکل گرفته درباره احتمال همکاری کشورش با ایران، گفت با توجه به رویکرد ایران درباره موضوعات مختلف منطقه‌ای، همکاری با ایران در مبارزه با داعش «مناسب نیست».

اما اظهارات بعدی وی که در روزهای اخیر مطرح شده، کاملاً متفاوت بوده و از قضا بازتاب بسیار گسترده‌ای نیز در میان مطبوعات و رسانه‌های بین‌المللی یافته است. در آخرین مورد، کری در تشریح نقش دیگر کشور‌ها در ائتلاف ضد داعش‌ گفت، ایران نیز می‌تواند در این ائتلاف «نقشی ایفا کند». پیش از آن نیز وی در جریان یک جلسه استماع در سنای آمریکا، گفته بود در صورت ناکامی آمریکا، این ایران است که می‌تواند وظیفه هدایت مبارزه علیه داعش را بر عهده بگیرد.

با این حال، دو روز پیش، سامانتا پاور، نماینده آمریکا در سازمان ملل ضمن بیان مواضعی تند و متفاوت با وزیر خارجه کشورش، مدعی شد از آنجا که ایران از گروه‌های تروریستی در منطقه حمایت می‌کند (وی حزب الله را به عنوان یک گروه تروریستی مورد اشاره قرار داد)، نمی‌تواند در ائتلاف ضد داعش نقش ایفا کند. شب گذشته نیز جاش ارنست، سخنگوی کاخ سفید تأکید کرد آمریکا هیچ «همکاری نظامی یا اطلاعاتی» با ایران نخواهد داشت.

با این حال، خبرگزاری «رویترز» امروز تحلیلی را درباره موضوع همکاری احتمالی ایران و آمریکا در مبارزه با داعش منتشر کرده که قرار دادن آن در کنار موضع گیری‌های فوق، می‌تواند در درک دلیل اتخاذ این مواضع متفاوت و رویکرد واقعی آمریکا در قبال همکاری با ایران مفید باشد.
 
این خبرگزاری می‌نویسد چه واشنگتن بخواهد و چه نخواهد، ایران متحد کلیدی دولت‌های عراق و سوریه است و بازیگری بسیار مهم در مبارزه با گروه تروریستی داعش به شمار می‌رود. بر این اساس، آمریکا به شدت نیازمند این است که از نقش و نفوذ ایران در منطقه در راستای هدف خود که مبارزه با داعش است، استفاده کند. آرون دیوید میلر، مشاور پیشین امور خاورمیانه در دولت آمریکا در این زمینه می‌گوید: «آن‌ها (ایرانی‌ها) قطعاً بخشی از این مبارزه هستند. آن‌ها حضوری در صحنه تحولات دارند که ما فاقد آن هستیم».

اما بخش مهم مطلب رویترز، جایی است که می‌نویسد به باور کار‌شناسان، روند مطلوب آمریکا در قبال همکاری با ایران، این است که تهران و واشنگتن هر یک‌ جداگانه در راستای مبارزه با داعش فعالیت کنند، ولی ضمن حفظ تماس با یکدیگر، تدبیری بیندیشند که فعالیت‌هایشان در تناقض با هم قرار نگیرد. به بیان ساده‌تر، زمینه‌هایی فراهم شود که از برخورد ناخواسته دو طرف و یا مزاحمت در عملیات‌های هر یک از آن‌ها از سوی دیگری جلوگیری شود.

بنابراین، می‌توان چنین گفت که اظهارات اخیر ارنست درباره عدم «همکاری نظامی و اطلاعاتی» با ایران می‌تواند درست باشد. بر اساس طرح اشاره شده از سوی رویترز، اصولاً «همکاری» میان طرفین صورت نخواهد گرفت و ماجرا، تنها حفظ تعاملات برای پیشبرد بهتر عملیات علیه داعش است. این می‌تواند‌‌ همان «نقشی» باشد که کری برای ایران در ائتلاف مبارزه با داعش در نظر گرفته است.

اما اینکه چرا برخی از مقامات آمریکایی همچنان مواضع تندی ‌علیه همکاری با ایران مطرح می‌کنند ‌نیز می‌توان از بخش دیگری از مطلب رویترز دریافت. این خبرگزاری در مطلب خود اشاره می‌کند که یکی از دغدغه‌های مهم آمریکا، این است که همکاری آشکارا با ایران، سبب نگرانی برخی متحدین منطقه‌ای این کشور ـ به ویژه عربستان سعودی ـ شده و جلو‌ همکاری آن‌ها با آمریکا را بگیرد. بر همین اساس، آمریکا تلاش دارد از یک سو در مواضع علنی، موضوع همکاری با ایران را مطرح نکرده و حتی آن را رد کند و از سوی دیگر، تلاش کند تا ‌پنهانی و غیرعلنی برای پیشبرد دستور کار خود با ایران ارتباط برقرار کند.

به هر حال، این موضوع که آمریکا برای مبارزه واقعی و موثر با داعش به ایران نیاز دارد، حقیقتی است که این روز‌ها تقریباً همه تحلیلگران و کار‌شناسان به آن اذعان دارند. در این میان، اینکه آمریکا تا چه حد بتواند با در پیش گرفتن یک راهبرد منطقی و سنجیده، نظر ایران را به همکاری با خود جلب کند، موضوع دیگری است که زمان آن را ثابت خواهد کرد.
اخبار سیاست خارجی - تابناک