بازی سعودی با آمریکا و ایران در «وین»
- مجموعه: اخبار سیاست خارجی
- تاریخ انتشار : دوشنبه, 30 -3443 03:25
اخبار سیاست خارجی - بازی سعودی با آمریکا و ایران در «وین»
نمایندگان ملی 12 کشور عضو در این جلسه شرکت کردند. مهدی عسلی، مدیرکل «اوپک» وزارت نفت و نماینده ملی ایران در این جلسه حضور داشت. یک منبع آگاه در گفت‌وگو با «شرق» درباره مباحث مطرح‌شده در جلسه این کمیسیون گفت: «گزارش‌هایی درباره وضعیت بازار نفت و پیش‌بینی‌های آتی، توسط دبیرخانه «اوپک» در مورد چشم‌انداز سال2015 تهیه شده بود که در جلسه کمیسیون اقتصادی مطرح شد و اعضا درباره آن اظهارنظر کردند.» کمیسیون اقتصادی «اوپک» گزارش‌های تهیه‌شده در دبیرخانه را بررسی، تحلیل و آماده ارایه به هیات عامل «اوپک» می‌کند.
جلسه هیات عامل پیش از اجلاس روز پنجشنبه وزرا برگزار می‌شود. بر اساس گزارش دبیرخانه «اوپک»، بازار نفت در شش‌ماه اول سال2015، یک‌میلیون‌و800هزار بشکه نفت اضافه خواهد داشت. این منبع مطلع که نخواست نامش فاش شود، در پاسخ به این سوال که آیا کمیسیون اقتصادی طرحی را برای کاهش سقف تولید «اوپک» آماده کرده است یا خیر به «شرق» می‌گوید: « این کمیسیون تصمیم‌گیری نمی‌کند بلکه نتایج بررسی‌هایش را به اجلاس وزرا گزارش می‌کند. تنها مرجع تصمیم‌گیری در مورد سقف تولید سازمان «اوپک»، جلسه بسته وزراست.» جلسه بسته 12 وزیر عضو «اوپک» پنجشنبه این هفته در محل دبیرخانه «اوپک» تشکیل می‌شود.
جلوگیری از سقوط قیمت‌ها یا کمک به افزایش آن؟
اجلاس یکصدوشصت‌وششم «اوپک»، یکی از سخت‌ترین جلسات «اوپک» است. قیمت نفت از ماه ژوئن که به ۱۱۵دلار در هر بشکه رسیده بود، ۳۰درصد کاهش یافته و به حدود ۸۰دلار در هر بشکه رسیده است. نفت برنت دریای شمال، دیروز در بازار لندن اندکی افزایش یافت و به 80دلارو36سنت رسید. نفت‌خام سبک آمریکا هم بشکه‌ای 76دلارو51سنت معامله شد.
شرایط این جلسه «اوپک» از آن جهت پیچیده است که در این شرایط قیمتی، برخی کشورهای عضو به سردمداری عربستان، آمادگی کاهش تولید نفت را ندارند. نماینده لیبی در «اوپک» و یک مقام دیگر که رویترز نامش را فاش نکرده است، به این خبرگزاری گفته‌اند: «چشم‌انداز سال۲۰۱۵ نشان می‌دهد که «اوپک» باید تولید خود را بین ۵۰۰هزار تا یک‌میلیون بشکه در روز کاهش دهد.» با این‌حال منبع مطلع دیگری که نخواست نامش فاش شود، به «شرق» می‌گوید: « اگر «اوپک» 500هزار بشکه یا کمی بیشتر از این مقدار از تولید نفتش را پایین بیاورد ممکن است تنها از روند سقوط قیمت‌ها جلوگیری کند اما باعث افزایش قیمت نخواهد شد.» وی افزود: «باید دید «اوپک»ی‌ها استراتژی‌شان را در مورد مطلوبیت قیمت نفت در همان حد صددلار حفظ کرده‌اند.»
شاید عقب‌نشینی استراتژیک «اوپک»
یک مقام سابق «اوپک» هم به «شرق» می‌گوید: «در این شرایط برای اینکه انسجام «اوپک» به هم نخورد، ممکن است وزرای سازمان تصمیم بگیرند در یک عقب‌نشینی تاکتیکی، حد مطلوب قیمت‌های نفت را تا 80دلار در هر بشکه کاهش دهند. یعنی به‌جای اینکه بگویند صددلار قیمت مطلوب ماست، از قیمت 80دلاری برای کف قیمت‌های نفت دفاع کنند. آن‌وقت ممکن است اعضای «اوپک» راحت‌تر به اجماع برسند.» تازه‌ترین گزارش «اوپک» درباره بازار نفت که در ماه جاری منتشر شد، پیش‌بینی می‌کند که تقاضای نفت این سازمان در سال آینده به دلیل افزایش تولید نفت شیل نسبت به تولید کنونی «اوپک» کاهش قابل‌توجهی خواهد یافت. تولید نفت «اوپک» در ماه اکتبر ۳۰میلیون‌و۲۵۰هزاربشکه در روز بود: «تقاضای نفت «اوپک» در سال آینده به‌طور متوسط ۲۸میلیون‌و۴۵۰هزاربشکه در روز خواهد بود.» این را گزارش «اوپک» می‌گوید.
عربستان، دموکرات‌ها را چگونه تنبیه می‌کند؟
«اوپک» یکصدوشصت‌وششم دوبازیگر مهم دارد: یکی ایران است که در صورت موفقیت مذاکرات هسته‌ای‌اش می‌تواند به‌لحاظ روانی نقش هماهنگ‌کننده پررنگ‌تری ایفا کند و دیگری عربستان است که به‌دلیل تولید 9میلیون‌و600هزار بشکه‌ای‌اش، بزرگ‌ترین و تاثیرگذار‌ترین عضو «اوپک» است. بازی عربستان در این جلسه «اوپک» مهم است. «چنانچه ایران و آمریکا در مذاکرات هسته‌ای تفاهم کنند عربستان ممکن است با عدم کاهش تولید نفت خود، باعث کاهش بیشتر قیمت نفت شود و در این شرایط مقدار بیشتری از نفت شیل آمریکا را از دور خارج کند.
آن‌وقت سهم عربستان و شرکای عربش در بازار آمریکا بالا رفته و استراتژی ایالات‌متحده برای کاهش وابستگی به نفت خاورمیانه در این مقطع شکست می‌خورد.» آمریکا از دوره بوش دوم، کاهش وابستگی به واردات نفت را در دستور کار خود قرار داده است. این مساله برای جمهوریخواهان بااهمیت است. «با افزایش سهم عربستان در بازار آمریکا، سعودی‌ها هزینه تفاهم احتمالی آمریکا با ایران را روی دست دولتمردان دموکرات کاخ سفید خواهند گذاشت و پس از شکستی که دموکرات‌ها در انتخابات کنگره خورده‌اند ضربه دیگری خواهند خورد. این ضربه، مسیر کاندیدای بعدی دموکرات‌ها برای ورود به کاخ سفید را سخت‌تر می‌کند.» استراتژی عربستان در اجلاس آتی «اوپک» چندجانبه خواهد بود؛ هم افزایش سهم در بازار نفت به‌ویژه در بازار آمریکا، هم خارج‌کردن رقیبی به‌نام نفت‌های شیل و هم تحت فشار قراردادن ایران از طریق کاهش درآمدهای نفتی‌اش، حتی در صورت تفاهم احتمالی در مذاکرات هسته‌ایی: «حتی اگر مذاکرات به نتیجه برسد و تولید نفت ایران بالا رود آن‌وقت کاهش قیمت نفت اجازه نمی‌دهد درآمدهای نفتی ایران افزایش یابد و اینجاست که حداقل در کوتاه‌مدت تاثیر اقتصادی تفاهم هسته‌ای ایران با شش قدرت خیلی کم خواهد شد.» بازی سعودها را می‌توان آخر این هفته خواند. یکی از نمایندگان «اوپک» به رویترز گفته است: «این نشست احتمالا یکی از سخت‌ترین نشست‌های «اوپک» خواهد بود.»
تندروهای کویت چرا ممکن است با ایران همراهی کنند؟
آمار بازار نفت می‌گوید قطر در روزهای اخیر، مقداری از تولید نفتش را کم کرده است. ممکن است این حرکت در پاسخ به پیام روحانی برای امیر جوان قطر باشد. کویتی‌ها هم احتمال دارد موافق کم‌کردن مقداری از تولید نفتشان به‌نفع افزایش قیمت نفت باشند؛ چراکه وزیر نفت کویت، سلفی است و اگر زمان وزارتش نتواند درآمدهای نفتی این کشور را حفظ کند به‌لحاظ سیاسی وضعیت سلفی‌ها برای قدرت‌گرفتن بیشتر در دولت و حفظ آن به مخاطره می‌افتد. بنابراین تندروهای کویت نیاز دارند تا قیمت نفت افزایش بیابد.
به همین دلیل ممکن است در اجلاس این هفته «اوپک» کویتی‌ها هم مثل قطری‌ها کمی انعطاف نشان دهند. این احتمال هم مردود نیست که امارات برای حفظ رابطه‌اش با ایران شعار رادیکال برای حفظ سقف تولید ندهد اما با کاهش تولید هم عملا همراهی نکند. زنگنه حمایتش را از اجماع «اوپک» اعلام کرده است. پازل «اوپک» یکصدوشصت‌وششم پیچیده است. شاید نقطه رهایی آن، نتیجه مذاکرات ایران و «1+»5 در «وین» باشد. مذاکراتی که پنج روز است چند خیابان پایین‌تر از دبیرخانه «اوپک» در «وین» جریان دارد.
اخبار سیاست خارجی - شرق
