روسیه از توافق هسته‌ای ایران چه منافعی کسب می‌کند؟

مجموعه: اخبار سیاست خارجی

تاریخ انتشار : دوشنبه, 30 -3443 03:25

خبرگزاری «آسوشیتدپرس» در مطلبی به بررسی ماهیت تعاملات آمریکا و روسیه در چارچوب مذاکرات هسته ای ایران پرداخته و می نویسد این روزها روابط دو کشور در همه جا و همه زمینه ها در پایین ترین سطح خود از زمان پایان جنگ سرد قرار دارد، به جز در یک حوزه، یعنی مذاکرات هسته ای ایران.

با وجود تیرگی روابط مسکو و واشنگتن بر سر بحران اوکراین که بر همه عناصر رابطه آن ها تأثیر گذاشته، دو طرف همچنان به تلاش خود برای یافتن زمینه ای مشترک ادامه می دهند و این زمینه مشترک اکنون در موضوع هسته ای ایران پدیدار شده است. در این راستا، مقامات هر دو طرف از پیشنهادات عملگرایانه طرف مقابل استقبال کرده و در پی نشان دادن حسن نیت خود به دیگری هستند.

برای آمریکا، ناکامی در دستیابی به توافق هسته ای، خطر درگیر شدن در منازعه ای دیگر در خاورمیانه را به همراه دارد و از سوی دیگر، باراک اوباما نمی خواهد در دستیابی به آنچه میراث دوره ریاست جمهوری خود خوانده، شکست بخورد. روس ها نیز خواستار جنگ ایران و آمریکا نیستند. به گفته گری سیمور، مذاکره کننده پیشین آمریکایی، دستیابی به توافق برای مسکو منفعت استراتژیک دارد؛ زیرا می تواند سبب محدود شدن حضور آمریکا در منطقه خاورمیانه شود.

در این راستا، مذاکرات هسته ای ایران به عنوان مجرایی برای همکاری روسیه و آمریکا به منظور کاستن از آشوب و ناآرامی در خاورمیانه نیز عمل می کند. به عنوان مثال، سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه، روز دوشنبه اظهار داشت گفت و گوهایش در وین با جان کری، همتای آمریکایی خود، فرصتی برای تبادل دیدگاه ها درباره چگونگی مبارزه با گروه تروریستی داعش است.

در حالی که روسیه و آمریکا در زمینه رویکردشان نسبت به دولت سوریه اختلاف دارند، اما سیمور می گوید در حال حاضر، حمایت مسکو از دولت دمشق، در درجه دوم اهمیت قرار دارد و اولویت اصلی، شکست دادن داعش است. هرچند اکنون طرفین در چارچوب مذاکرات هسته ای مشغول تعامل هستند، اما اظهارات لاوروف پس از دیدار با کری نشان می دهد که این زمینه چگونه به محلی برای بحث درباره دغدغه های مشترک تبدیل شده است.

لاوروف در این زمینه اظهار داشت که در گفت و گویش با کری، مذاکرات هسته ای ایران موضوع اصلی بحث نبوده است و در عوض، وی و کری درباره اینکه چگونه می توان موقعیت جاری در مبارزه با داعش را بهتر مدیریت کرد، به گفت و گو پرداخته اند.

گراهام آلیسون، استاد علوم سیاسی دانشگاه هاروارد می گوید همکاری روسیه و آمریکا نشانه ای خوبی در اثبات این امر است که وقتی پای منافع ملی مشترک در میان باشد، هم پوتین و هم اوباما می توانند دیدگاه خود را از مسئله اوکراین فراتر ببرند.

اما بحث تنها به حسن نیت ارتباط پیدا نمی کند. توافق هسته ای ایران، چیزی است که روسیه نیز در سطح استراتژیک و در راستای تقابل با آمریکا به آن نیاز دارد. این توافق می تواند موقعیت تهران را به عنوان را به عنوان یک قدرت منطقه ای همسو با مسکو، هم در راستای حمایت ازدولت اسد در سوریه و هم در مقابل تلاش های آمریکا برای نفوذ در منطقه خاورمیانه از طریق عربستان، تثبیت نماید.

منافع اقتصادی نیز در حمایت روسیه از توافق هسته ای تأثیرگذار است.حتی با وجود اینکه در کوتاه مدت، برداشته شدن تحریم های ایران و افزایش فروش نفت این کشور در بازارهای جهانی برای روسیه مضر باشد، اما مسکو در راستای انعقاد قراردادهایی با ایران تلاش می کند که بر اساس آن، با خرید نفت از ایران، پول حاصل از این معامله صرف خرید کالاهای روسی توسط ایران شود. روسیه همچنین می تواند تجهیزات حفاری و دیگر تجهیزات مورد نیاز برای بخش نفت ایران را تأمین کند.

از سوی دیگر، در بلند مدت، روسیه که به ساخت رآکتور هسته ای بوشهر در ایران کمک کرده، از محقق شدن قراردادهای چند میلیارد دلاری خود با ایران در راستای ساخت دو رآکتور هسته ای جدید و تأمین سوخت مورد نیاز آن ها، منفعت خواهد برد. همکاری های دیگری از این دست نیز میان طرفین انتظار می رود و افزون بر این، همکاری های نظامی روسیه با تهران و فروش تجهیزات نظامی روسی، از دیگر زمینه های همکاری به شمار می رود.

در نهایت، روسیه در تلاش است که از طریق همکاری با غرب در موضوع ایران، فشار کشورهای غربی بر خود را که در نتیجه بحران اوکراین شدت گرفته، کاهش دهد. به گفته سیمور، تحلیل روس ها این است که قدرت های غربی برای جلوگیری از بر هم خوردن همکاری بر سر ایران، از وضع تحریم های بیشتر علیه مسکو در موضوع اوکراین خودداری خواهند کرد.

اخبار سیاست خارجی - تابناک