تمدید طناب‌کشی هسته‌ای
- مجموعه: اخبار سیاست خارجی
- تاریخ انتشار : دوشنبه, 30 -3443 03:25
اخبار سیاست خارجی - اختلاف‌ها و رایزنی با پایتخت‌ها؛ علت توقف مذاکرات از فردا
تمدید طناب‌کشی هسته‌ای
فاصله گمانه‌زنی‌ها در مورد تمدید مذاکرات هم بسیار زیاد است: دو هفته یا چند ماه. طبق آخرین خبرها، تصمیم نهایی در جلسه امروز (پنجشنبه) محمدجواد ظریف و کاترین اشتون اتخاذ می‌شود. از صبح چهارشنبه، خبری به نقل از محمدجواد ظریف دهان‌به‌دهان می‌چرخید که او خواستار تمدید مذاکرات شده؛ خبری که بعد از نشست خبری عصر سه‌شنبه‌اش در زیرزمین هتل «کوبورگ»، تیتر برخی رسانه‌های معتبر هم شد. اما محمدجواد ظریف در نشست خبری، به صراحت این نکته را نگفته بود.
برداشت رسانه‌ها در مورد «تمدید مذاکرات» به استنباط آنان از این جمله وزیر خارجه ایران بازمی‌گشت: «آنقدر پیشرفت داشته‌ایم که به روسایمان بگوییم؛ این روند، ارزش ادامه‌دادن دارد. این؛ توصیه من است و مطمئن هستم که جان کری نیز همین توصیه را مطرح خواهد کرد.»حوالی ظهر چهارشنبه بود که وزیر خارجه ایران خبرهای منتشرشده پیرامون درخواست تمدید مذاکرات توسط خودش را تکذیب کرد البته با بیان این جمله: «هنوز با تمدید مذاکرات موافقت نکرده‌ایم» او همچنین گفته بود که مذاکرات با جدیت تا 20جولای ادامه خواهد داشت. اکنون 15روز از مذاکرات فشرده ایران و نمایندگان کشورهای «1+5» برای دستیابی به توافق جامع هسته‌ای می‌گذرد.
بر اساس توافق ژنو، یکشنبه 20جولای مهلت شش‌ماهه دستیابی به توافق جامع به پایان می‌رسد اما این مهلت، قابل تمدید است. همانطور که جواد ظریف روز سه‌شنبه گفت: «موعد نهایی اصلی 25نوامبر (چهارم آذرماه) است.» 25نوامبر روزی است که توافق ژنو، یک‌ساله می‌شود و مهلت شش‌ماهه انجام تعهدات توافق، یکشنبه به پایان می‌رسد.
توقف در روز جمعه
خبرها و گمانه‌های تمدید مهلت مذاکرات از صبح چهارشنبه جدی‌تر شد و عصر در قالب خبری به نقل از «منبع آگاه» میان خبرنگاران دست‌به‌دست شد: «مذاکرات روز جمعه متوقف خواهد شد و اکنون رایزنی‌ها درباره زمان دور آتی و تمدید ادامه دارد.»این خبر؛ در شرایطی منتشر می‌شد که از ظهر چهارشنبه مذاکراتی فشرده در سطح معاونان و کارشناسان دنبال می‌شد؛ نشست سه‌جانبه معاونان هیات‌های مذاکره‌کننده ایران، اروپا و آمریکا، در اتاقی جریان داشت و در اتاق دیگری محمدجواد ظریف با ویلیام برنز، مذاکره‌کننده ارشد آمریکایی مذاکره می‌کرد، با محور بررسی تعهدات طرفین. اما بعد از آن عباس عراقچی و مجید تخت‌روانچی، معاونان وزیر خارجه ایران بودند که با ویلیام برنز دیدار و مذاکره کردند. دو معاون جواد ظریف عصر پرکاری را با مذاکره گذراندند، مذاکره با همتایان چینی و آمریکایی و معاونان کاترین اشتون. جلسات کارشناسی نیز بین هیات ایران و «1+5» و هیات آمریکایی و اتحادیه اروپا، انجام گرفت.
عصر سه‌شنبه نیز دیدارهای دوجانبه‌ای بین معاونان وزیر خارجه ایران با همتایانشان از آلمان، فرانسه و روسیه انجام شد. این دیدارها در زمانی انجام می‌شد که کاترین اشتون نیز به اقامت دوهفته‌ای خود در وین پایان داد و راهی بروکسل شد تا در مراسم تعیین جانشین خود حضور پیدا کند. خبرهای بعدی اعلام می‌کند که او بار دیگر امروز به وین باز خواهد گشت تا در مورد آخرین وضعیت مذاکرات با جواد ظریف تصمیم‌گیری کنند.
مذاکره برای تمدید مذاکره
تحلیلگران رسانه‌های معتبر دنیا این گمانه را مطرح می‌کردند که رسیدن به توافق تا روز یکشنبه عملی نیست. آنها «شکاف‌های بسیار» در گفته جان کری را ملاک قرار می‌دادند، اما بر این اساس هم که او سه روز برای این دور از مذاکرات وقت گذاشته آن را غیرممکن نمی‌پندارند. پس می‌شد گمانه‌زنی کرد که مذاکرات فشرده روز چهارشنبه به ویژه با هیات آمریکایی و اتحادیه اروپا درباره تمدید مذاکرات و شرایط آن است. مشورت با پایتخت‌ها یکی از اصلی‌ترین علت‌ها برای تمدید مذاکرات است. جان کری نیز گفته بود: «برای مشورت با اوباما و کنگره به واشنگتن خواهد رفت.»
«کریستین ساینس مانیتور» روز گذشته نوشت احتمال دارد کری در دیدارش با اوباما و اعضای کنگره پیشنهاد تمدید مذاکرات را ارایه دهد. عصر چهارشنبه به وقت تهران جان کری با باراک اوباما و جو بایدن جلسه مشورتی داشت. سه‌وزیر خارجه اروپایی نیز نیم‌روزی را به مذاکره در وین گذراندند و علاوه بر دیدار با وزیر خارجه ایران با یکدیگر نیز دیدارهایی داشتند که می‌توان آن را به عنوان دیدارهای هماهنگی با یکدیگر دانست.
اما نیمه‌شب سه‌شنبه به وقت تهران بود که ویلیام هیگ، وزیر خارجه انگلیس استعفا و جای خود را به دیگری داد که باید از این پس به‌عنوان وزیر جدید وارد مذاکرات شود. وزرای خارجه چین و روسیه نیز به دلیل شرکت در اجلاس برسک در برزیل، از حضور در مذاکرات هسته‌ای در وین بازماندند و نمایندگان آنها به‌عنوان معاونان وزیر خارجه ساعات کوتاهی در وین حضور داشتند که با هیات ایرانی دیدار کردند. یک منبع نزدیک به مذاکره‌کنندگان می‌گوید: «هیات‌ها نیاز دارند تا برای مشورت به پایتخت‌های خود بازگردند و این، رسیدن به توافق جامع تا یکشنبه هفته آینده (20جولای) را سخت می‌کند.»
از همین‌رو او احتمال می‌دهد که «برای رسیدن به توافق، به احتمال بسیار زیاد مذاکرات تمدید می‌شود.» در عین حال او اشاره می‌کند به اینکه «براساس توافق ژنو، مذاکرات می‌تواند تا 23نوامبر تمدید شود.» نکته‌ای که جواد ظریف نیز به آن اشاره کرده بود. ایسنا به نقل از یک عضو مذاکره‌کننده می‌گوید: «مذاکرات ایران و 1+5 به‌منظور نگارش پیش‌نویس توافق جامع برای چندماه دیگر تمدید می‌شود.» حسین فریدون برادر رییس‌جمهوری و دستیار ویژه او که گفته شد برای ارایه گزارش مفصلی از مذاکرات به وین سفر کرده بود، حوالی همان ساعات خروج جان کری از وین، این شهر را ترک کرد تا پوشه گزارشش را مقابل برادر باز کند تا تصمیم‌گیری سیاسی در تهران نیز جامع‌تر باشد. بسیاری گمانه‌زنی‌ها بر این است که مذاکرات برای چند هفته دیگر تمدید می‌شود، اما مشخص نیست آیا تا آن‌زمان شرایط به میزان فعلی خوشبینانه باقی می‌ماند یا خیر؟
اخبار سیاست خارجی - شرق
