عقده حقارت و تئوری توطئه عوامل نگرانی عربستان

مجموعه: اخبار سیاست خارجی

تاریخ انتشار : دوشنبه, 30 -3443 03:25

شواهدی وجود ندارند که نشان دهند انقلابی داخلی در عربستان روی خواهد داد. علیرغم کاهش قیمت نفت آن کشور ذخایر ارزی زیادی در اختیار دارد. سعودی ها می خواهند جنگ فرقه ای در منطقه دامن پیدا کند چرا که در عرصه ایدئولوژیک به ایران و شیعیان باخته اند و بدیلی ندارند.

 "کریم سجادپور" پژوهشگر ارشد ایرانی تبار بنیاد کارنگی در مصاحبه مفصل اخیر خود با نشریه امریکایی "اسلیت" به جنبه های گوتاگون منازعه میان ایران و عربتان سعودی پرداخته است.

تحلیلگر بنیاد کارنگی و هم چنین گروه بین المللی بحران در پاسخ به این پرسش که آیا ایران و عربستان خود به دنبال بحران اخیر بوده اند چرا که این موضوع به نفع تندروها در هر دو کشور است می گوید:"من فکر می کنم ما گاهی اوقات بیش از اندازه با دید استراتژیک به دولت های منطقه نگاه می کنیم. من باور ندارم که عربسان سعودی یک استراتژی منطقه ای پیچیده را در زمینه اعدام شیخ نمر دنبال می کرد. آنان در حدود چندین نفر دیگر را نیز اعدام کردند که در میان شان تندروهای سنی هم بودند که از جامعه جدا شده بودند. در کنار آن ها چندین چهره شناخته شده شیعه نیز اعدام شدند".

سجادپور با اشاره به این که اکنون منافع ایران  و عربستان سعودی در بحرین، سوریه، لبنان، یمن و عراق در تضاد قرار گرفته به ان موضوع می پردازد که ایران دست بالا را پیدا کرده است و در این باره می گوید:"زمانی که به بستر گسترده تر منطقه ای نگاه می کنید می بینید که افزایش فرقه گرایی به نفع عربستان سعودی است چرا که سنی ها از نظر کمی بیش تر از شیعیان هستند. 85 درصد از مسلمانان منطقه را سنی ها تشکیل می دهند. برای سعودی ها، اگر سیاست های فرقه ای تشدید شوند امری مفید خواهد بود. با این حال، در حال حاضر ما درباره یک دولت سعودی تحت رهبری وهابی های کیسینجری یا پیروان برژینسکی صحبت نمی کنیم این دولت فاقد متفکران استراتژیست است. آنان در حال بازی شطرنج نیستند".

سجادپور در پاسخ به این پرسش که چرا ایران تاکنون بهتر از سعودی ها بازی کرده است می گوید:"ما باید به زمینه ها نگاه کنیم. در عراق، اکثریت حمعیت را شیعیان تشکیل می دهند. در مورد سوریه علوی ها تنها 15 درصد جمعیت را تشکیل می دهند. اما ایران در حال حاضر تقریبا 40 سال تجربه کار با حزب الله لبنان را دارد. آنان دارای ایدئولوژی و جهان بینی هستند که بدان پایبند می باشند. در سوریه هدف مشخص است و آن ادامه حکومت اسد می باشد. سعودی ها یک بدیل و جهان بینی جایگزین ندارند و همین موضوع است که سبب نگرانی آنان شده است و متوجه شده اند که از امریکا نیز دور شده اند. پیروزی در نبردی ایدئولوژیک برای آنان دشوار است. در نتیجه آنان به دنبال ادامه بازی در چارچوب متازعه ای فرقه گرایانه هستند که برد برای شان در آن صورت راخت تر خواهد بود".
 
 سجادپور در پاسخ به این پرسش که سعودی ها از چه ناحیه ای احساس خطر می کنند از کاهش قیمت نفت و یا توافق هسته ای ایران می گوید:"من مطمئن نیستم که آنان از داخل متوجه تهدید شده باشند. بهار عربی و هیجانات مربوط به آن متعلق به حدود چهار سال یپش بود. من شواهدی نمی بینم که قیامی داخلی در عربستان روی دهد. کاهش قیمت نفت نیز برای سعودی ها دشوار است اما آن کشور میلیاردها دلار ذخیره ارزی بیش از ایران دارد.

سجادپور در ادامه با اشاره به موضع حسن روحانی رییس جمهوری ایران در قبال حوادث اخیر حملات نیروهای خودسر به دفاتر دیپلماتیک عربستان در شهرهای مختلف ایران می گوید:"روحانی دنباله رو خط مشی ایت الله هاشمی رفسنجانی رییس جمهوری پیشین ایران است که مدافع بهبود روابط ایران و عربستان بود. هیچ تردیدی ندارم که او در حملات اخیر به هیچ وجه نقشی نداشته است. برعکس او خواستار بهبود روابط ایران با دیگر کشورها برای گشایش فضای کسب و کار در آن کشور است. تنها تندروها از شرایط کنونی بهره مند می شوند".

 سجادپور درپاسخ به این پرسش که آیا درباره عادی سازی روابط ایران و غرب به خصوص امریکا خوش بین است و ایا این که عربستان به درستی نگران این موضوع است یا خیر می افزاید:"سعودی ها مدتی طولانی دچار عقده حقارت بوده اند. پاردوکس ایران و عربستان سعودی سبب شده تا آنان نسبت به ایران و ایرانی ها که از آن ها تحت عنوان "پارسی" ها یاد می کنند عقده خاصی داشته باشند. سعودی ها مدت هاست که احساس می کنند که امریکا در راستای منافع ایران گام بر می دارد و اوباما احترام کمتری به عریستان می گذارد. با این حال، من به بهود روابط ایران و امریکا خوش بین نیستم اما در کشورها عربی به نظر می رسد این تئوری توطئه رواج دارد که ایران و امریکا با یکدیگر سازش کرده اند".

سجادپور در ادامه با اشاره به این که داعش تهدید جدی علیه کشورهای عربی حوزه خلیج فارس نیست می گوید:"آن گروه تهدیدی بزرگتر علیه ایران است که 90 درصد جمعیتش شیعه هستند. او در ادامه اشاره می کند"من هیچ گونه شواهد مستدلی ندارم که اثبات کند دولت عربستان به طور رسمی از داعش حمایت می کند با این حال، عربستان سعودی بیش از آن که از داعش منزجر باشد از ایران نفرت دارد و این دیدگاه را دارد که داعش یک گروه سنی رادیکال است که توسط کشورهای سنی منطقه برای مبارزه با ایران تجهیز می شود".

  اخبار سیاست  خارجی  -  خرداد