اوباما عربستان را به ایران فروخت
- مجموعه: اخبار سیاست خارجی
- تاریخ انتشار : دوشنبه, 30 -3443 03:25
اظهاراتی که در دیدار او با وزرای امورخارجه کشورهای عضو شورای همکاری خلیج‌فارس که اکثر آنها متحد عربستان هستند، نیز تکرار شد که ناراحتی عربستانی‌ها را بیشتر کرد. بنا بر این گزارش بعد از این دیدارها، دولتمردان عربستانی و دیگر مقامات عرب، در دیدارهای خصوصی خودشان به روشنی از سیاست‌های ایالات متحده آمریکا ابراز ناراحتی کردند و گفتند که از حفظ دوستی و اتحاد با آمریکا به سود منافع خود ناامید شده‌اند.
بهویژه عربستان سعودی که از جان کری خواست که ایالات متحده تضمین عملی بدهد، بعد از اجرای برجام و پایان مناقشه هسته‌ای ایران، تهران در امور داخلی کشورهای منطقه دخالت نمی‌کند و آمریکا برگه‌های برنده ایران را از دستانش خارج می‌کند. خواسته‌ای که کری آن را رد کرد و گفت که قرار نیست ایالات متحده به کسی تضمین بدهد و منافع آن را تأمین کند.
یکی از مسئولان وزارت امورخارجه آمریکا که نخواست نامش فاش شود، دراینباره گفت: «جان کری با این هدف به ریاض سفر کرد که بفهمد خشم عربستان سعودی از ایران، بعد از حمله به سفارت و کنسولگری‌اش در این کشور چه‌اندازه اهمیت دارد و تا کجا باید آن را جدی گرفت. ما در این قضایا به طور‌کامل در کنار عربستانی‌ها ایستاده‌ایم اما کاهش تنش‌ها میان ریاض با تهران نه‌تنها برای ایالات متحده بلکه برای کل منطقه مهم است.» وی در ادامه گفت: «امیدواریم ریاض به این مسئله فکر کند که سفارتش در تهران را بازگشایی کند و به فکر کاهش تنش‌ها با تهران باشد.
این بسیار مهم است که عربستانی‌ها و ایرانی‌ها راهی برای زندگی در کنار هم بیابند.» یک دیپلمات عرب نزدیک به مذاکرات ریاض نیز دراینباره گفت: «کری در دیدار با مقام‌های عربستانی و کشورهای عربی حوزه خلیج‌فارس، به صراحت گفته است که تلاش آمریکا برای نزدیکی روابط با ایران امری بدیهی و عادی است و لزومی نمی‌بیند برای این کار بخواهد رضایت عربستان سعودی یا کشور دیگری را جلب کند.»
ناظران بر این اعتقادند که استراتژی باراک اوباما، رئیس‌جمهوری آمریکا تنش‌زدایی در رابطه با ایران است و اهمیتی نمی‌دهد که نزدیکی‌اش به ایران باعث سرد‌شدن روابط با کشورهای عربی متحد آمریکا در منطقه شود. با وجود اینکه جان کری، وزیر امور خارجه ایالات متحده، در کنفرانس مطبوعاتی خود با همتای عربستانی‌اش گفت که آمریکا نگرانی عربستان را از توافق هسته‌ای با ایران درک می‌کند و دراینباره همکاری‌های خود با کشورهای عربی شورای همکاری خلیج‌فارس را برای استقرار سامانه دفاع موشکی افزایش می‌دهد اما بسیاری از منابع نزدیک به عربستان می‌گویند: ریاض بر این باور است که واشنگتن چندان اهمیتی به نگرانی‌های ریاض نمی‌دهد و این اقدام را نیز فقط برای دل خوش‌کردن عربستانی‌ها انجام می‌دهد. یک مقام نزدیک به وزارت امور خارجه عربستان به روزنامه العرب گفت: «سؤال ما این است، اگر روزی برسد که ایران با عربستان وارد جنگ رودر‌رو شود و منافع ما را مستقیما هدف قرار دهد،
آیا آمریکا آن طور که ما انتظار داریم در کنار ما خواهد ایستاد؟ تاکنون برداشت ما در پاسخ به این سؤال منفی بوده است؛ چراکه در حوادث منطقه بهویژه آنچه در یمن شاهدیم، نیروهای متحد ایران، منافع عربستان سعودی را هدف قرار می‌دهند و ایالات متحده هیچ کاری علیه آنها انجام نمی‌دهد.» برخی از مقامات کشورهای شورای همکاری خلیج‌فارس می‌گویند که مسئله کشورهای عربی، استقرار سامانه موشکی یا فروش تسلیحات بیشتر به آنها برای ایجاد توازن با ایران نیست، چراکه چنین سلاح‌هایی را می‌توان از هر کشور دیگری هم تهیه کرد.
علاوه‌بر‌آن مگر تاکنون کشورهای عربی سلاح‌های کمی از آمریکایی‌ها و اروپایی‌ها خریده‌اند؟ مسئله آنها این است که مشارکت استراتژیک عربی- آمریکایی در محاق است و دیگر همه مسائل دیپلماتیک و مصالح اقتصادی را شامل نمی‌شود. جمال قاشقجی، روزنامه‌نگار و تحلیلگر سیاسی نزدیک به حکومت عربستان سعودی دراینباره به روزنامه الحیات، چاپ بیروت گفت: «آنچه اعراب بهویژه عربستان سعودی را نگران کرده، این است که می‌بینند هم‌زمان با نزدیکی آمریکا و غربی‌ها به ایران و حل بسیاری از مشکلاتشان با آن، انتقادها از وضعیت سیاسی، اجتماعی و اقتصادی کشورهای عربی بهویژه عربستان سعودی افزایش یافته است. درعینحال وابستگی اقتصادی غربی‌ها و آمریکایی‌ها به اعراب نیز کاهش یافته است.»
وی در ادامه گفت: «ما به روشنی می‌بینیم که وابستگی غرب به نفت عربستان و کشورهای عربی حوزه خلیج‌فارس روز به روز کمتر می‌شود، این مسئله به معنای کاهش روزافزون وابستگی اقتصادی کشورهای غربی و آمریکا به عربستان و متحدان عربش است. درنتیجه این اتفاق، منافع مشترک دو کشور نیز روز به روز از هم دورتر می‌شوند و به دنبال آن شراکت استراتژیک اقتصادی و سیاسی‌شان نیز کم‌رنگ‌تر می‌شود.» درعینحال عربستانی‌ها از اینکه جان کری به صراحت به آنها گفت که تحریم‌های اقتصادی به طور کامل از ایران رفع می‌شود و تهران می‌تواند به راحتی و بدون هیچ مشکلی به میلیاردها دلار پول بلوکه‌شده‌اش دست یابد نیز عصبانی هستند.
عصبانیت آنها زمانی افزایش یافت که شنیدند جان کری به صراحت می‌گوید: «حزب‌الله 70 یا 80 هزار موشک در اختیار دارد» آنها با شنیدن این اظهارات پرسیدند آیا کری با این حرف‌ها می‌خواست به نوعی اعتراف کند که حزب‌الله قدرتمند است؟ آیا می‌خواست قدرت آن را به ما ثابت کند و به نوعی به ما یادآور شود که ما در برابر حزب‌الله کاری نمی‌توانیم انجام دهیم؟ همه می‌دانیم که همه این سلاح‌ها از ایران به دست حزب‌الله می‌رسد. آیا کری می‌خواست به ما بفهماند که ایران قدرتمند است و ما باید با این قدرت کنار بیاییم؟ اختلاف نظر عربستانی‌ها و متحدانشان با کری فقط در باره ایران بروز نکرد بلکه درباره سوریه نیز این اختلاف‌نظر کاملا روشن بود.
درحالی‌که ریاض با مخالفان سوری هم‌صداست که باید قبل از آغاز هرگونه مذاکره‌ای محاصره شهرها توسط ارتش سوریه متوقف شود و حملات روسیه و ارتش سوریه علیه مخالفان پایان یابد، مواضع جان کری به روشنی به سرگئی لاوروف، همتای روسی‌اش بود. او به صراحت گفت که مخالفان سوری باید بدون هیچ پیش‌شرطی پای میز مذاکره بروند و هیچ سنگ‌اندازی‌‌ای در این رابطه قابل قبول نیست. این اظهارات کری، عربستانی‌ها را بسیار در تنگنا قرار داده است.
از‌سوی‌دیگر، در حالی که عربستان صرفا بر حضور مخالفان سوری حاضر در نشست ریاض برای مذاکره با نمایندگان حکومت سوریه در ژنو تأکید دارد، جان کری به صراحت گفت دیگر مخالفانی که در نشست ریاض شرکت نکردند نیز می‌توانند در مذاکرات ژنو شرکت کنند. این اظهار‌نظر دقیقا چیزی است که روسیه بیان می‌کند. روسیه مخالفان حاضر در نشست ریاض را به رسمیت نشناخته و می‌گوید افراد دیگری که در این نشست حاضر نشده‌اند و مورد حمایت مسکو قرار دارند، مانند هیثم مناع را به نشست ژنو برای مذاکره با حکومت بشار اسد دعوت کرده است.
اخبار سیاست خارجی - وقایع اتفاقیه /علی‌موسوی خلخالی
