هزینه فایده حفظ توافق هسته‌ای برای ایران چیست؟
- مجموعه: اخبار سیاسی و اجتماعی
- تاریخ انتشار : یکشنبه, 30 دی 1397 13:01
به گزارش رویداد۲۴، سه سال از زمان امضای تاریخی برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) که توسط ایران و کشور‌های ۱+۵ صورت گرفت، می‌گذرد. مذاکرات رسمی دولت روحانی برای به رسمیت شناختن فعالیت‌های هسته‌ای ایران ۲۰۰ ماه به طول انجامید.
با روی کار آمدن دونالد ترامپ، آمریکا از برجام خارج شد و تحریم‌های سخت خود علیه ایران را از سر گرفت. برخی از تحلیلگران معتقدند برجام دستاوردی برای کشور به همراه نداشته و بعد از خروج آمریکا از برجام ما نیز باید از آن خارج شویم. بحث خروج ایران از برجام در چند ماهه اخیر از زبان بسیاری از چهره‌های سیاسی کشور شنیده شد. از یک سو دولت و حامیان آن معتقدند برجام برای ایران دستاوردهای سیاسی داشته و از سوی دیگر منتقدان گفته‌اند آنچه مد نظر ایران بوده، دستاورد اقتصادی بوده که عملا حاصل نشده است.
حسن بهشتی پور در گفت‌وگوی خود با رویداد۲۴ پایان دادن به پرونده‌سازی علیه ایران را مهمترین دستاورد برجام خوانده است. او گفته در این پرونده‌ها، ایران به انحراف در مسائل هسته‌ای متهم شده بود که پیامد آن قطعنامه‌های سوی شورای امنیت علیه ایران بود که ایران را تهدیدی علیه صلح و امنیت جهان توصیف کرده بود.
بهشتی پور می‌گوید بر اساس گزارش آزانس انرژی اتمی، ایران متهم به ساخت بمب اتمی شده بود و با این گزارش‌ها چین و روسیه نیز علیه ایران رای می‌دادند. معتقدم برجام به این پرونده‌سازی‌ها به طور کامل پایان داد و شورای حکام نیز تمامی آن ۱۲ قطعنامه‌ای که علیه ایران صادر شده بود را کنار گذاشت.
این کارشناس مسائل بین الملل معتقد است در ۳ سالی که تحریم‌های آمریکا تعلیق شده بود، فرصت خوبی برای ایران به وجود آمد که بتواند خود را بازیابی کند. با اینهمه برجام ضعف‌های بزرگی هم داشت؛ یکی هم اینکه پیش بینی نشده بود اگر یکی از کشور‌ها از برجام خارج شود چه اقداماتی باید انجام داد.
بهشتی پور می‌گوید در بعد اقتصادی، برجام نتوانست ایران را به خواسته‌هایش برساند. زمانی که کشوری مورد تحریم واقع می‌شود، یک فشار اقتصادی، سیاسی و امنیتی به آن وارد می‌شود؛ به طور مثال شما اگر تهدید کننده صلح و امنیت جهان شناخته شوید و علیه شما اقدامی انجام شود، این موضوع حتی اگر برای شما دستاورد اقتصادی هم به همراه داشته باشد، به چه دردی می‌خورد؟ اما طبیعی است برای مردم عادی آن چیزی که ملموس است، مسائل اقتصادی است.
این کارشناس مسائل بین الملل با تاکید بر اینکه خروج ایران از برجام تماما به نفع آمریکا است، گفته خروج ما از برجام عملا روسیه، چین، هند، اروپا را به سمت آمریکا و اسرائیل سوق می‌دهد. ما در این شرایط می‌توانیم بخش‌های از برجام را به حالت تعلیق دربیاوریم تا اروپا را وادار به انجام تحرکی در این زمینه کنیم.
از بهشتی پور پرسیده‌ایم ایران چه ملاحظاتی دارد که از برجام نمی‌شود، او پاسخ داده اگر از برجام خارج شویم حتی هند و چین و روسیه هم نمی‌توانند با ما کار کنند؛ بنابراین باید دقت کنیم که در چنین شرایطی خروج از برجام به نفع چه کسی است و چه تبعاتی را برای کشورمان به همراه دارد. مخالفان و منتقدان در جریان باشند که صنعت هسته‌ایمان را متوقف نکرده‌ایم، بلکه آن را محدود کرده‌ایم. ما در صنعت هسته‌ای هیچ مشکلی نداریم، اما در اقتصاد باید بگویم که شرایط خوبی نداریم که خروج از برجام شرایط را بدتر می‌کند نه بهتر.
فارین افرز درباره نگاه مقام‌های ایران به برجام در شرایط کنونی نوشته است ماندن در توافق هسته‌ای برای سیاست‌های منطقه‌ای ایران مثمر ثمر است. سران کشور‌های جهان درگیری توافق هسته‌ای‌اند و نگرانند که ایران را جوری خشمگین کنند که از توافق هسته‌ای خارج شود از این رو مسائل غیر هسته‌ای را نادیده گرفته‌اند.
در گزارش این نشریه اشاره شده که سران ایران در یک پروسه تصمیم‌گیری «هزینه-فایده» هستند و در شرایط کنونی به این نتیجه رسیده‌اند که ماندن در برجام برای آن سود بیشتری دارد. این تصمیم احتمالا در درجه اول یک تصمیم اقتصادی بوده، اما ملاحظات استراتژیک و منافع دیپلماتیک را نیز در نظر گرفته است.
تمام اینها در حالی است که هم محمدجواد ظریف و هم سیدعباس عراقچی تلویحا گفته‌اند اگر منافع ایران در برجام تامین نشود، دلیلی برای حفظ آن وجود ندارد. در سه سالگی برجام، تکلیف آینده این توافق مشخص نیست. برخی تحلیلگران گفته‌اند احتمال خروج ایران از برجام تا عید وجود دارد و برخی دیگر معتقدند هزینه خروج از برجام بیشتری از چیزی است که تصور می‌شود. زمان همه چیز را مشخص خواهد کرد.
