دلواپسان مجلس دهم
- مجموعه: اخبار سیاسی و اجتماعی
- تاریخ انتشار : دوشنبه, 30 -3443 03:25
بررسی تاثیر پرونده هستهای بر انتخابات آینده مجلس
این جملات، تحلیل محمدجواد ظریف از آخرین دور مذاکرات درباره پرونده هستهای ایران در ژنو است؛ مذاکراتی که به گفته طرفین سرعت گرفته و امیدها برای حل پرونده هستهای تا اسفندماه را افزایش داده است. در داخل اما دغدغه‌های دیگری بین گرو‌ه‌های سیاسی در باب مساله پرونده هستهای ایران مطرح است؛ دل‌نگرانی‌هایی که رفته‌رفته پررنگ می‌شود. سناریوی تازه دلواپسان بعد از پیشرفت اخیر در مذاکره ظریف و جان کری ابعاد گسترده‌تری گرفته و هجمه‌هایی که علاوه‌بر شخص ظریف، همه دستاوردهای دیپلماتیک دولت و نظام را هدف قرار داده است.
دور جدید مرحله تخریب علیه دیپلماسی هسته ای اندکی بعد از نشست اخیر مذاکره‌کنندگان ایران و ١+٥ در ژنو آغاز شد؛ جایی‌که وزیران خارجه ایران و آمریکا برای شتاب‌بخشیدن به روند مذاکرات و دستیابی به چارچوب اولیه توافق سیاسی، مذاکرات فشرده‌ای را از سر گذراندند. انتشار اخباری درباره اینکه ظریف و جان کری به‌منظور بهره‌گرفتن از تنفس چنددقیقه‌ای در رایزنی‌های فشرده خود به پیاده‌روی در خیابان‌های ژنو روی آوردند، باعث شد تا توپخانه تندروها یک‌بار دیگر اصل مذاکرات را نشانه بگیرد.
دلواپسان هستهای همچنین سعی کرده‌اند در روزهای اخیر با دستاویز‌قراردادن حوادث فرانسه و رفتار موهن و زشت یک نشریه فکاهی که از سوی همه مقامات دیپلماسی کشور محکوم شده است، سفر ظریف به فرانسه و گفت‌وگو با مقامات این کشور را زیر سوال ببرند، اگرچه جواد ظریف روزهای گذشته توضیح داده که در این سفر علاوه‌بر محور مذاکرات هستهای بر موضوع محکومیت توهین به ادیان نیز تاکید کرده است. احضار محمدجواد ظریف به مجلس و سوال یکی از نماینده‌های وابسته به جبهه پایداری درباره پرونده هستهای و تاثیر آن بر تحولات سیاست داخلی نیز یکی از نگرانی‌های اخیر جریان اصولگرا از عملکرد هستهای دولت حسن روحانی و تاثیر آن در انتخابات پیش‌رو بود.
سوال کریمی‌قدوسی، نماینده مشهد از وزیر امورخارجه اولین‌بار نبود که این دغدغه اصولگرایان را علنی می‌کرد. پیش از او چهره‌هایی همچون غلامعلی حدادعادل و فریدون عباسی نگرانی‌های خود را بروز داده‌اند. اصولگرایان نگران هستند که با پیروزی دولت و حل پرونده هستهای که منجر به رفع تحریم‌ها و بهبود وضعیت اقتصادی مردم خواهد شد، دولت و جناح سیاسی حامی دولت در انتخابات ریاست‌جمهوری از این مساله به‌نفع خود در انتخابات مجلس دهم بهره ببرند و بتوانند یک‌بار دیگر پیروز انتخابات باشند.
این دغدغه از آن‌رو است که انتخابات مجلس آینده برای اصولگرایان از اهمیت زیادی برخوردار است. جناح اصولگرا که در انتخابات ریاست‌جمهوری با ناکامی، قوه‌مجریه را به رقیب اعتدالگرا و حامیان اصلاح‌طلبش واگذار کرد، برای حفظ آخرین سنگر یعنی ساختمان هرمی‌شکل بهارستان و ماندن در قدرت چاره‌ای جز پیروزی در انتخابات پارلمان ندارد. اما چرا اصولگرایان نگران هستند مساله هستهای بتواند در انتخابات آینده برای آنها مشکل‌ساز شود؟ تاثیر تحولات بین‌الملل بر سیاست داخلی کشور چه میزان است؟
تحولات خارجی و دلواپسی‌های داخلی
شاید مهم‌ترین دلیلی که امروز اصولگرایان را نگران کرده، پذیرش این نکته است که تحولات بزرگی در مساله پرونده هستهای ایران رخ داده است. گرچه در آخرین دور مذاکرات در وین، ایران و ١+٥ به‌جای دستیابی به «توافق‌جامع» رضایت دادند به‌مدت هفت‌ماه، توافق مقدماتی موسوم به برنامه اقدام مشترک را تمدید کنند، اما همین تمدید امید برای رسیدن به توافق جامع را به همراه داشت؛ مسیری که دولت روحانی در یک‌سال‌ونیم گذشته برای حل مساله هستهای پیموده بود، چندین‌برابر بیش از انتظار بسیاری از صاحب‌نظران فن بود. اولین دغدغه و نگرانی اصولگرایان از گشایش در حل پرونده هستهای و حرکت در مسیر توافق بزرگ است؛ توافقی که می‌تواند پیروزی بزرگ برای دولت روحانی باشد.
از این‌رو هربار که احتمال توافق و پایان مذاکرات مطرح می‌شود دلواپسان از وادادگی و واگذاری امتیاز به غرب سخن می‌گویند و تلاش دارند آنچه به‌دست آمده را در مقابل ازدست‌دادن منافع بسیار قلمداد کنند. بدون تردید اگر حمایت‌های صریح مقام معظم رهبری از تیم مذاکره‌کننده در این مدت نبود، تاکنون این مخالفت‌ها شکل بسیار افراطی‌تری به خود گرفته بود.
تجربه انتخابات ٩٢ و ناکامی جلیلی
نگرانی اصولگرایان از تاثیر پرونده هستهای در انتخابات بیراه هم نیست. این موضوع به صراحت خود را در انتخابات ریاست‌جمهوری نشان داد و به نظر می‌رسد اصولگرایان با پذیرش تاثیر این موضوع در ناکامی‌شان در انتخابات تلاش دارند تا «از یک سوراخ دوبار گزیده» نشوند. اگر نگوییم مهم‌ترین دلیل پیروزی دولت اعتدال بر شعارهای سعید جلیلی نوع نگاه به مساله هستهای بود، می‌توان ادعا کرد یکی از مهم‌ترین محورها در انتخاب نهایی مردم عملکرد هستهای دولت قبل و شعارهای حسن روحانی برای بازگشت به اعتدال در این مساله بوده است.
آنچه امروز تحلیلگران سیاسی از آن به‌عنوان رفراندوم هستهای در انتخابات سال ٩٢ یاد می‌کنند، همین دوقطبی روحانی -جلیلی یا شعار اعتدال و میانه‌روی بود؛ رویکردی که در جریان مناظره‌های انتخاباتی علاوه‌بر کاندیداهای جریان اصولگرا، مورد انتقاد صریح علی‌اکبر ولایتی هم قرار گرفت.
مهم‌ترین اعتراف به ناکامی اصولگرایان در انتخابات ریاست‌جمهوری ٩٢ و تاثیر موضوع پرونده هستهای در این انتخابات اعتراف صریح فریدون عباسی، رییس سازمان انرژی هستهای دولت احمدی‌نژاد بود که گفت «اگر سعید جلیلی در مذاکرات آلماتی٢ تنها یک‌دهم از امتیازات ژنو را به آنان می‌داد، الان رییس‌جمهور بود.»
مشخص است که برخی از اصولگرایان و به‌ویژه حامیان سعید جلیلی نقش آینده مذاکرات هستهای را در پیروزی روحانی بسیار جدی تلقی می‌کنند. از این‌رو اصولگرایان این دغدغه را دارند که در انتخابات مجلس آینده نیز با حصول توافق در پرونده هستهای، انتخابات را به رقیب واگذار کنند. این دغدغه به‌حدی برای اصولگرایان جدی است که برخی از آنها دولت را متهم به تاخیر در توافق در پرونده هستهای و کشاندن موضوع به آستانه انتخابات مجلس کردند تا از نتایج آن به‌نفع خود در انتخابات بهره ببرند. به فرض صحیح‌بودن این ادعا و پذیرش این موضوع که دولت روحانی با ١+٥ هماهنگ کرده که مذاکرات را برای انتخابات آینده مجلس به تاخیر بیندازند، به‌نوعی اعتراف به پذیرش شکست از سوی اصولگرایان درخصوص عملکرد گذشته هستهای آنها و نظر مثبت افکار عمومی به عملکرد تیم مذاکره‌کننده هستهای دولت روحانی است.
انتخابات مجلس و توشه روحانی
بدون شک سرنوشت پرونده هستهای ایران در تحولات آینده سیاست داخلی به‌ویژه انتخابات آینده مجلس می‌تواند تاثیرگذار باشد، اصولگرایان به‌درستی این نکته را درک کرده‌اند و نگرانی آنها از نتیجه مثبت اقدامات دولت حسن روحانی در حل پرونده هستهای در این مدت و رضایت مردم از پیشرفت مذاکرات است. مطمئنا اگر این موفقیت در دولت گذشته حاصل می‌شد نیز اصولگرایان به‌نفع خود در انتخابات استفاده می‌کردند. آنچه مهم است و اخیرا محمدجواد ظریف نیز به آن اشاره کرده، تاکید بر این مساله است که «تیم مذاکره‌کننده هیچ هدف سیاسی و جناحی‌ای را در مذاکرات هستهای دنبال نخواهد کرد.
جناحی‌شدن موضوع سیاست خارجی نقطه بی‌بازگشت شکست آن است.» آنچه دولت روحانی را در جایگاه برتر قرار می‌دهد، نه برخورد جناحی با پرونده هستهای که تدبیر و منطقی است که منجر به رفع تنش و حل مسالمت‌آمیز پرونده هستهای با حفظ منافع ملی می‌شود. این نکته نیز نباید فراموش شود؛ مطمئنا در صورتی که مذاکرات هستهای بنا به هر دلیلی به نتیجه نرسد، افراطیون تلاش خواهند کرد از این مساله به ضرر دولت و جناح اصلاح‌طلب در انتخابات آینده استفاده کنند و آن را نشانه شکست و عدم تحقق شعارهای انتخاباتی دولت جلوه دهند و به‌نفع خود بهره ببرند.
اخبار سیاسی - شرق
