بهشتی دوست نداشت به او رئيس بگويند
- مجموعه: اخبار سیاسی و اجتماعی
- تاریخ انتشار : دوشنبه, 30 -3443 03:25
شورای انقلاب اسلامی ١٣٥٧ اعضای متعددی داشته است. اکنون بسیاری از آنها یا در این دنیا نیستند یا سرنوشت‌های مختلفی داشته‌اند. از میان اعضای شورای انقلاب، مهندس علی‌اکبر معین‌فر برای هم‌نسلان انقلابی نامی آشناست. او که در کارنامه سیاسی خود عضویت در انجمن اسلامی مهندسین، همراهی و همکاری با مرحوم مهندس بازرگان در پیش از انقلاب، نماینده دور اول مجلس شورای اسلامی و اولین وزیر مشاور و رئیس سازمان برنامه و بودجه و اولین وزیر نفت در دولت موقت را دارد از خاطرات خود از روزهای تشکیل شورای انقلاب برایمان گفت.
ترکیب شورای انقلاب قبل از ٢٢ بهمن ١٣٥٧ چگونه بود؟
شورای انقلاب در دوران قبل از پیروزی انقلاب (٢٢ بهمن ١٣٥٧) مرکب از تعدادی از روحانیون و عده‌ای از روشنفکران مذهبی و امرای بازنشسته ارتش بود. بعدا مرحوم آیت‌الله طالقانی به توصیه رهبر فقید انقلاب به سمت عضویت و ریاست شورای انقلاب برگزیده شدند.
چرا ترکیب شورای انقلاب بعد از ٢٢ بهمن تغییر کرد؟
زمانی که حکم نخست‌وزیری مهندس بازرگان ابلاغ گردید، قرار بر این بود که شورای انقلاب نقش مجلس و قوهمقننه و دولت موقت مهندس بازرگان نیز نقش قوه‌مجریه را برعهده داشته باشند. وظایف قوه‌مجریه باید از قوهمقننه جدا باشد؛ به‌این‌ترتیب تعدادی از اعضای شورای انقلاب که سمت وزارت یا معاونت نخست‌وزیری را برعهده گرفتند از شورا خارج شدند.
ترکیب شورای انقلاب در این زمان چگونه بود؟
اعضایی که در این تاریخ از شورا خارج شدند عبارت بودند از: مرحومان مهندس بازرگان، دکتر یدالله سحابی، احمد صدر حاج سیدجوادی، تیمسار قرنی و آقایان مهندس کتیرایی، دکتر ابراهیم یزدی و ترکیب شورای انقلاب در این تاریخ مرکب بود از: مرحومان آیت‌الله طالقانی، مطهری، بهشتی، باهنر، مهدوی‌کنی، قطب‌زاده، دکتر حسن حبیبی و آقایان خامنه‌ای، هاشمی‌رفسنجانی، موسوی‌اردبیلی، دکتر شیبانی، مهندس عزت‌الله سحابی و بنی‌صدر.
چرا بعدا در ترکیب شورای انقلاب تغییراتی به‌وجود آمد؟
مشکلاتی از نظر اجرائی به‌وجود آمده بود و با توجه به اینکه تصمیم‌گیری‌ها به نحو خوبی انجام نمی‌شد و دستگاه‌های مختلف در کار هم دخالت می‌کردند و بین شورای انقلاب و دولت اختلافاتی بود، مرحوم بازرگان پیشنهاد ادغام شورای انقلاب و دولت را مطرح کردند و قرار شد تعدادی از وزرا به عضویت شورای انقلاب درآیند و تعدادی از اعضای شورای انقلاب در دولت وارد شوند تا به‌این‌ترتیب انسجام بیشتری صورت گیرد.
نتیجه طرح مهندس بازرگان این شد که آقایان هاشمی‌رفسنجانی و مهدوی‌کنی به‌عنوان معاونان وزیر کشور، (مهندس صباغیان وزیر کشور بودند) و آقای باهنر به‌عنوان معاون وزیر آموزش‌وپرورش (دکتر شکوهی وزیر آموزش‌وپرورش بودند) همگی با حق رأی در هیأت دولت وارد کابینه شوند و چند نفر از اعضای کابینه مهندس بازرگان نخست‌وزیر، دکتر رضا صدر وزیر بازرگانی، من هم به عنوان وزیر مشاور و رئیس سازمان برنامه و بودجه در این زمان به عضویت شورا درآمدیم و پس از ترمیم کابینه آقایان مهندس عزت‌الله سحابی به‌عنوان وزیر مشاور و رئیس سازمان برنامه و بودجه و آقای دکتر حسن حبیبی به‌عنوان وزیر علوم و آموزش عالی انتخاب و این آقایان نیز هم‌زمان عضویت کابینه و شورا را عهده‌دار بودند.
آیا در این زمان غیر از اعضای کابینه افراد دیگری به تركیب شورای انقلاب اضافه شدند؟
قبل از ادغام شورای انقلاب و کابینه، آقایان حبیب‌الله پیمان، میرحسین موسوی و احمد جلالی نیز وارد شورای انقلاب شده بودند که با ادغام کابینه و شورا این آقایان خارج شدند.
بعد از انتخاب مهندس سحابی به‌عنوان وزیر مشاور و رئیس سازمان برنامه، شما چه سمتی در دولت برعهده داشتید؟
همان‌طور که گفتم بعد از ترمیم کابینه و انتصاب مرحوم عزت‌الله سحابی به سمت وزیر مشاور و رئیس سازمان برنامه و بودجه و آقای دکتر حسن حبیبی به سمت وزیر علوم و آموزش عالی به‌جای آقای دکتر شریعتمداری و مرحوم رجایی و انتصاب مرحوم رجایی به سمت کفیل وزارت آموزش‌وپرورش به‌جای دکتر غلامحسین شکوهی، من نیز به‌عنوان وزیر نفت مأمور تشکیل و تأسیس این وزارت‌خانه شدم.
رؤسای شورای انقلاب از ابتدا چه کسانی بودند؟
در ابتدای امر آیت‌الله طالقانی عضو شورای انقلاب نبود و مرحوم مطهری شورا را اداره می‌کرد و پس از به‌ثمر‌رسیدن انقلاب، آقای طالقانی اولین رئیس شورای انقلاب بود؛ حتی به خاطر دارم که در اسفند ماه ٥٧ نیاز داشتیم که برای آخرسال یک بودجه الحاقی داشته باشیم که امضا‌کننده بودجه پس از تصویب شورا آقای طالقانی به‌عنوان رئیس بود؛ اما ایشان در امور شورای انقلاب کمتر فعالیت می‌کرد به‌طوری‌که آقای مطهری در شورا نفر اول شده بود و فعالیت‌ها را انجام می‌داد. آقای مطهری اصلا به‌عنوان رئیس شناخته نمی‌شد؛ زیرا ریاست با آقای طالقانی بود؛ هرچند جلسات را آقای مطهری تشکیل می‌داد؛ اما عملا ریاست با آیت‌الله طالقانی بود. البته ریاست برای جلسه چندان مهم نبود؛ زیرا اصولا اسامی اعضای شورای انقلاب اعلام نشده بود و جلسات تا حدودی جنبه دوستانه و حالت محفلی داشت.
پس از فوت آیت‌الله طالقانی، مرحوم بهشتی جلسات را اداره می‌کرد؛ ولی نه به‌عنوان رئیس که سمتی داشته باشد. زمانی که پس از استعفای دولت موقت بعد از آبان‌ماه در ترکیب جدید شورای انقلاب بحث شد که یک رئیس انتخاب شود، آقای بهشتی امتناع می‌کرد از اینکه نام رئیس بر او گذاشته شود و گفت اسم دبیر را بگذارید و شامل دبیر اول و دبیر دوم می‌شد که دبیر اول خود ایشان و دبیر دوم نیز من بودم. این زمانی بود که هنوز ریاست‌جمهوری انتخاب نشده بود. بعد از انتخابات ریاست‌جمهوری و انتخاب آقای بنی‌صدر به‌عنوان اولین رئیس جمهور، او در جلسات شورای انقلاب شرکت می‌کرد و در همان جلسات تصویب شد که وی به‌عنوان رئیس شورای انقلاب باشد.
چرا آیت‌الله منتظری به‌عنوان عضو شورای انقلاب انتخاب نشدند؟
حضرت آقای منتظری خودشان قبول نمی‌کردند؛ حتی موقعی که در تهران بودند و جلسات شورای انقلاب در مجلس سنا تشکیل می‌شد، گاهی در جلسات شورا حضور داشتند؛ ولی هیچ‌گاه عضویت شورا را قبول نمی‌کردند.
اخبار سیاسی - شرق
