آرای خاکستری رمز پیروزی اصلاحات بود
- مجموعه: اخبار سیاسی و اجتماعی
- تاریخ انتشار : چهارشنبه, 25 فروردين 1395 07:56
هفتاد ساله است. خوش‌برخورد و خوش‌سخن. درست همان‌گونه که می‌توان از یک شیرازی انتظار داشت. گرچه به دلیل سال‌ها زندگی در تهران، لهجه خوش شیرازی را در کلام و بیانش نمی‌بینی. حضورش در عرصه سیاسی، حضور دیروز و امروز نیست. پیش از انقلاب، چه آن هنگام که در زادگاهش زندگی می‌کرد و چه زمانی که به قم مهاجرت کرد، بارها مورد بازجویی ساواک قرار گرفت.
بعد از پیروزی انقلاب هم سمت‌های متعدد و متفاوتی را عهده‌دار بود. از نمایندگی امام (ره) در شهربانی تا نمایندگی در دوره های اول، دوم و سوم مجلس شورای اسلامی. از مشاورت رئیس جمهور در دولت اصلاحات تا قائم مقامی ستاد قرارگاه خاتم. از نمایندگی ولی فقیه در انجمن اسلامی معلمان تا مسئول واحد روحانیت حزب جمهوری اسلامی. اما بیش از هر چیز، او خود را یک اصلاح‌طلب می‌داند.
مردم هم او را به عنوان قائم‌مقام حزب اعتماد ملی می‌دانند. «رسول منتجب‌نیا» که زمانی گفته بود حسن روحانی، رای خود را از اصلاح‌طلبان دارد، از کارنامه دولت تدبیر و امید تمام قد دفاع می‌کند. در انتخابات دهمین دوره مجلس شورای اسلامی هم، با اعتماد به نفس به وزارت کشور رفت و در انتخابات ثبت‌نام کرد.
گرچه سرنوشت منتجب‌نیا در انتخابات مجلس شورای اسلامی، چیزی جز ردصلاحیت نبود، اما تلاش کرد تا با همراهی دیگر اصلاح‌طلبان و نیروهای معتدل، لیستی حداقلی را به مردم ارائه دهد. اما انتخابات مجلس دهم نشان داد، همان لیست حداقلی، چه مقبولیتی در بین مردم یافت. اکنون دور دوم انتخابات در دهم اردیبهشت در راه است و از سوی دیگر، مردم شاهد هجمه عظیم تندروها علیه دولت و دستاوردهایش هستند. با او در راستای واکاوی فضای سیاسی کشور و انتخابات مرحله دوم با «آرمان» به گفت‌وگو نشستیم که در ادامه می‌خوانید:
دور دوم انتخابات مجلس دهم در پیش است. در دوره‌های گذشته، معضل عدم شرکت مردم در دور دوم و یا به تعبیری، جدی نگرفتن این دور از انتخابات، همواره وجود داشته است. از دیدگاه شما، دور دوم چه ویژگی‌هایی دارد و چه ضرورتی دارد تا مردم در دور دوم حضور گسترده داشته باشند؟
انتخابات مجلس شورای اسلامی در بسیاری از حوزه‌ها دو مرحله‌ای خواهد شد. یعنی شرط موفقیت در مرحله اول، حداقل ۲۵ درصد کل آراء است که اگر کاندیداها حدنصاب را به دست نیاورند، دو برابر حد نیاز به مرحله دوم کشیده خواهد شد. مرحله دوم، ویژگی‌های خاص خودش را دارد. اول اینکه، انتخابات مرحله دوم، مکمل مرحله اول است، یعنی اگر در مرحله دوم، نامزدها موفق نشوند به مجلس وارد شوند، چه بسا انتخابات مرحله اول، ناقص و ابتر شود. مثلا اگر در سال ۹۴ اصلاح طلبان و اعتدالگرایان در مرحله اول، توفیقی را به دست آوردند، توفیق آنها منوط بر این است که در مرحله دوم هم بتوانند به مجلس وارد شوند و به پیروزی برسند. در غیر این صورت، ممکن است تلاش مرحله اول، ثمره لازم را نداشته باشد. به همین دلیل مردم باید به مرحله دوم، توجه خاصی داشته باشند.
گمان نشود که انتخابات تمام شده و دیگر نیازی نیست که در مرحله دوم شرکت کرد بلکه باید عمیقا به این مساله توجه داشته باشند که مرحله دوم، مکمل مرحله اول است و اگر حضور پیدا نکنند، ممکن است لطمه‌ای وارد شود و نامزدهای مورد نظر مردم نتوانند در مجلس حضور چشمگیری داشته باشند. ویژگی دومی که مرحله دوم انتخابات دارد این است که در این مرحله، اکثریت نسبی شرط است، یعنی بین نامزدها، هر کس که رای بیشتری را حائز شود، آن نامزد به مجلس می‌رود. چه بسا به دلیل تفاوت تعداد کمی آرا، یک نفر حذف یا یک نفر موفق شود. لذا هر رای می‌تواند تعیین‌کننده باشد. مثل مرحله اول نیست که یک چهارم لازم باشد.
ویژگی سومی که مرحله دوم دارد، این است که افرادی که مصمم هستند و احساس وظیفه شرعی، ملی یا جناحی می‌کنند، نوعا در مرحله دوم شرکت می‌کنند. اما تجربه نشان داده، بسیاری از مردم، به دلایل مختلف حضور کمرنگی دارند. در نتیجه، آرای سنتی و سهمی که جناح‌ها دارند، تعیین‌کننده خواهد بود. مثلا جناح اصولگرا، همیشه درصدی از آرا را به خود اختصاص می‌دهد. آنها هواداران خود را مکلف می‌کنند که رای دهند. نقطه مقابل، جناح اصلاح‌طلب و هواداران دولت هستند. بخشی از آنها مصمم هستند و با اعتقاد و عزم جزم شرکت می‌کنند و رای می‌دهند. اینجا تقابل و رقابت بین دو جناح به وجود می‌آید.
آرای خاکستری در نتیجه دور دوم انتخابات مجلس، تا چه حد می‌تواند موثر باشد؟
آرای خاکستری یعنی آنهایی که در قالب جناح اصلاح‌طلب و اصولگرا نمی‌گنجند بلکه اندیشه ملی و فراجناحی دارند، در مرحله اول هم شرکت کردند و شرکت آنها موجب شد که از ۳۰ نفر نامزد اصلاح‌طلب تهران، همگی رای آورند و وارد مجلس شوند یا از ۱۶ نفر نامزد مجلس خبرگان حداقل ۱۵ نفر موفق شدند در مرحله دوم هم به عرصه انتخابات وارد شوند و تاثیر زیادی داشتند. همین آرای خاکستری سبب شد چنین تحلیل شود پیروزی ۷ اسفند حاصل تقابل دو جناح نبود بلکه آرای خاکستری و آرایی که در قالب جناح‌ها و احزاب نمی‌گنجد، به کمک اصلاح‌طلبان و هواداران دولت شتافتند و آنها را موفق کردند. حالا اگر در مرحله دوم، این آرا عینیت یابد، قطعا اصلاح‌طلبان در مرحله دوم هم پیروز خواهند شد و نامزد مورد حمایت آنها وارد مجلس خواهد شد. ولی اگر این احساس و انگیزه، به وجود نیاید و افرادی خودشان را کنار بکشند و گمان کنند که نیازی به حضور آنها نیست، اینجا احتمال اینکه تعدادی از نامزدهای اصلاح‌طلب توفیق پیدا نکنند وجود دارد و در نتیجه، ممکن است به رایی که مردم در مرحله اول دادند، لطمه‌ای وارد شود.
در خصوص لزوم شرکت در دور دوم انتخابات مجلس، چه توصیه‌ای به مردم دارید؟
در استان تهران سه حوزه انتخابیه وجود دارد که به مرحله دوم کشیده شده است. شهریار، رباط کریم، دماوند و فیروزکوه. در خیلی از استان‌ها و تعدادی از حوزه‌ها وضع به همین ترتیب است. از همین جا، از تمامی اصلاح‌طلبان و هواداران دولت، اکیدا تقاضا می‌کنم که هم خودشان و هم خانواده و بستگان‌شان، مقید باشند که در حوزه هایی که به مرحله دوم کشیده شده، پای صندوق حضور پیدا کنند و رای دهند. ثانیا، هم بنده و هم اصلاح طلبان، از مردم تقاضا داریم که پای صندوق حضور فعال داشته باشند تا انتخابات پرشوری را در دهم اردیبهشت داشته باشیم.
اگر چنین کاری انجام شود، مردم، اصلاح طلبان و هواداران دولت، پیروز انتخابات خواهند بود، چرا که طبق گزارشی که داده شده است، ۱۲۴ نماینده لیست امید، موفق شدند به مجلس راه یابند. از ۶۹ کرسی باقیمانده، اگر ما بتوانیم ۴۰ تا ۵۰ نفر دیگر را با رای خود، به مجلس بفرستیم، رقم قابل توجهی خواهد بود. آن وقت است که این مجلس می‌تواند به مطالبات مردم پاسخ بگوید و دست در دست دولت، به حل مشکلات بپردازد. لذا با توجه به این توضیحات، انتخابات مرحله دوم بسیار حساس و تعیین‌کننده است و همه باید احساس وظیفه کنند.
اعضای ائتلاف امید، نتیجه خوبی در دور اول به‌دست آوردند. چه توصیه‌ای به نیروهای ائتلاف امید دارید تا در دور دوم هم بتوانند به قاعده دور نخست، موفق باشند؟
از دوستان خود در سراسر کشور، از اصلاح‌طلبان و اعتدالگرایان تقاضا می‌کنم با وحدت و انسجام وارد صحنه شوند. نامزدهای مورد نظر خود را با اجماع به مردم معرفی کنند تا مردم هم بدون دغدغه و نگرانی، به آنها رای دهند و این پیروزی بزرگ، در شرایطی که بسیاری از نامزدهای شاخص را ردصلاحیت کردند، برای مردم و برای اصلاحات در تاریخ ثبت و ضبط شود.
به جرات می‌توان گفت، آنچه در انتخابات هفتم اسفند دیدیم، برای کارشناسان و تحلیلگران قابل پیش‌بینی نبود. خاصه در تهران که لیست امید ۳۰ بر صفر پیروز شد. فکر می‌کنید چه عواملی در شکل‌گیری این حضور تاثیرگذار بود؟
چند عامل را می‌توان متصور بود. در جریان انتخابات، دیدیم که جناح رقیب چه امکانات وسیعی را در اختیار داشت تا در عرصه تبلیغات شکست را به اصلاح‌طلبان تحمیل کنند. استفاده گسترده از فضای شهری برای تبلیغات، مردم را متوجه امکانات کم و محدود اصلاح‌طلبان کرد. عامل بعدی، ردصلاحیت یادگار امام بود. گمان می‌رفت با ردصلاحیت بسیاری از نیروهای اصلاح‌طلب و شخص یادگار امام، حضور در انتخابات چندان پررنگ نباشد اما حضور پررنگ مردم نشان داد که آنها چقدر نسبت به سرنوشت سیاسی خود حساسیت دارند. از سوی دیگر، مقام معظم رهبری در سخنرانی‌های خود از مردم خواستند تا حضور پررنگی در انتخابات داشته باشند. دعوت ایشان را می‌توان عامل بسیار مهمی دانست حضور پررنگ مردم را رقم زد.
دولت آقای روحانی در عرصه سیاست خارجی و حل مساله هسته‌ای، عملکرد قابل دفاعی داشته است. با وجود همه مزایا و معایبی که برجام دارد، اجماع بر آن شد که این توافق پذیرفته شود. اما هجمه‌های تندروها علیه دولت و برجام هر روز بیش از روز گذشته، در جریان است. هدف از این حجم عظیم تخریب علیه دولت تدبیر و امید را چه می‌دانید؟
هدف این جریان، برجام نیست. هدف آنها دولت آقای روحانی است. تندروها از مقبولیت دولت تدبیر و امید در بین مردم در هراس‌اند. انتخابات هفتم اسفند نشان داد که مردم به دولت اعتماد دارند. پس مردم تلاش کردند تا در انتخابات مجلس، نیروهایی که به تفکر دولت نزدیک هستند را به مجلس بفرستند. به همین علت است که تخریب‌ها بعد از انتخابات هفتم اسفند بیش از پیش افزایش یافته است.
برخی از نیروهای جریان افراطی خلاف‌نظر شما استدلال می‌کنند و معتقدند که مردم از دولت راضی نیستند و در سال ۹۶، به آقای روحانی رای نخواهند داد و مدام می‌گویند دولت آقای روحانی تک دوره‌ای خواهد بود؟
آنها دقیقا همین هدف را دنبال می‌کنند. آنها می‌خواهند با زیر سوال بردن عملکرد دولت، حتی در حوزه‌هایی که دولت واقعا موفق عمل کرده است، این طور القا کنند که رضایتمندی مردم از دولت در سطح نازلی قرار دارد. تندروها برای اینکه دولت روحانی تک دوره‌ای باشد، عزم خود را جزم کرده اند.
بحث دیگری که بعد از انتخابات مجلس شورای اسلامی در هفتم اسفند بین نیروهایی که اکثریت را در مجلس به‌دست آورده‌اند، به‌وجود آمده، موضوع ریاست مجلس دهم است. آقایان لاریجانی و عارف، دو فردی هستند که به دولت نزدیک هستند. ریاست کدام یک را محتمل می‌دانید؟
صحبت در این خصوص، پیش از آنکه ترکیب نهایی مجلس در دور دوم انتخابات روشن شود، کمی زود به نظر می رسد. اما آقای عارف، چه در جریان انتخابات ریاست جمهوری سال ۹۲ و چه در ایجاد زمینه‌های اتحاد نیروهای اصلاح‌طلب بسیار خوب عمل کردند. ضمن اینکه گمان نمی‌برم اصلاح‌طلبان از فرصتی که بعد از سه دوره برای ریاست بر مجلس شورای اسلامی برایشان پیش آمده، به سادگی چشم بپوشند. آقای عارف به عنوان نفر اول منتخب مردم تهران، شایستگی ریاست دارد اما باید دید، در دور دوم، با تعیین تکلیف ۶۹ کرسی باقیمانده، چه تغییراتی در ترکیب مجلس پیش خواهد آمد. اما می‌توان پیش‌بینی کرد که رقابت بین آقای لاریجانی و آقای عارف، رقابتی جدی خواهد بود.
اخبار سیاسی - آرمان
