دولت مردان!

مجموعه: اخبار سیاسی و اجتماعی

تاریخ انتشار : شنبه, 08 آبان 1395 07:34

به‌تازگی موجی از انتقادات در فضای مجازی تحت‌عنوان «نه به کابینه مردانه اعتدال» پیرامون عدم‌توجه دولت به حضور زنان در کابینه حتی بعد از اعمال تغییراتی در آن به راه افتاده است. منتقدان معتقدند که اعمال این تغییرات باید در ابتدای شکل‌گیری دولت تدبیر و امید ایجاد می‌شد و حتی اگر در ابتدای راه با موانعی مواجه بود، تغییرات اخیر در کابینه فرصت مناسبی برای تحقق این مهم بود.

فراکسیون زنان مجلس دهم هم توجه به مطالبات همنوعان خود در این زمینه را طی نامه‌ای به رییس‌جمهوری مبنی‌بر الزامی‌کردن انتخاب مدیران ارشد وزارتخانه‌ها از میان زنان توانمند کشور در آستانه ترمیم کابینه خواستارشدند. کارشناسان سیاسی حامی دولت نیز نظرات متفاوتی در این رابطه داشتند. تعدادی از آنها که به‌نظر می‌رسد با دیدگاه سنتی به بررسی این موضوع پرداخته‌اند معتقدند زنان باید مسیر طولانی برای حضور در سمت‌های مدیریتی کلان را طی کنند و این امر مستلزم حرکت آنها از لایه‌های زیرین مدیریتی تا لایه‌های بالاتر است.

آنها در مورد تعریف رجل سیاسی ازسوی شورای نگهبان، احتمال حضور زنان در آینده در پی این اقدام برای فعالیت به‌عنوان رییس جمهور را نیز در شرایطی امکانپذیر دانستند که ابتدا از زنان نخبه‌‌ای که از تجربه کافی در زمینه سیاسی برخوردار هستند برای حضور در جایگاه مدیریتی متوسط همچون مدیرکلی وزارتخانه‌ها که تاکنون کمتر دیده شده، استفاده شود تا به‌مرور زمان شرایط برای پذیرش آنها در پست ریاست وزارتخانه‌ها هم فراهم شود.

این کارشناسان بر این موضوع تاکید دارند که اگر چه این دولت از حضور سه زن برای فعالیت در سمت معاون رییس‌جمهوری استفاده کرده است اما نباید این موضوع فراموش شود که فعالیت در ریاست وزارتخانه برخورداری از جمعی از تخصص‌ها برای مدیریت مجموعه‌ای عظیم در سطح ملی با ساختارهای استانی، شهرستانی و سایر بخش‌های این حوزه را نیازمند است.

برخی از کارشناسان سیاسی نیز با یادآوری اینکه عدم‌استفاده از زنان در سمت‌های کلیدی دولتی نقصی بوده که در تمام دولت‌ها وجود داشته است و حتی انتخاب مرضیه وحیددستجردی به‌عنوان وزیر بهداشت ازسوی رییس دولت بهار هم بیشتر جنبه فخرفروختن داشته و مانور قدرتی در مقابل رقبای سیاسی بود آن هم در دولتی که به هیچ‌وجه اعتقادی به ارتقای جایگاه خانم‌ها نداشت معتقدند با وجود موفقیت خانم‌ها در عرصه علمی کشور نه تنها نباید به‌هیچ‌وجه آنها را از ساختار مدیریتی دولت نادیده گرفت بلکه در شرایط کنونی لازم است که با اختصاص فرصتی برابر به تقویت جایگاه آنها هم در سطوح مدیریت میانی و هم مدیریت کلان توجه بیشتری داشت ضمن‌اینکه بازنگری قانون برای حضور آنها در انتخابات ریاست جمهوری هم امری ضروری است.آنها تاکید کردند نمی‌توان در قرن بیست‌ویکم زندگی کرد اما حقوق نیمی از جمعیت کشور برای فعالیت در مهم‌ترین سمت‌های دولتی را نادیده گرفت.

آنچه مسلم است تاکنون زنان به‌خوبی توانسته‌اند در سمت‌های کلیدی دولت خوش بدرخشند کمااینکه فعالیت اثربخش مرضیه وحیددستجردی به‌عنوان اولین وزیر زن بعد از پیروزی انقلاب اسلامی فارغ از اینکه چه کسی وی را برگزید، فراموش نشدنی است یا حضور تعدادی از زنان در جایگاه فرماندار یا سه معاون حسن روحانی بر این ادعا مهر تایید می‌گذارد که زنان می‌توانند همدوش مردان حضور قدرتمندی در بدنه دولت داشته باشند ضمن‌اینکه این امر در جایی قابل‌تحقق بوده که در این دولت که متهم به عدم‌توجه به حضور زنان در کابینه شده شرایطی فراهم شد که دو جناح اصلاح‌طلب و اصولگرا یک سوم لیست خود برای معرفی کاندیداهایشان درجهت حضور در انتخابات اخیر مجلس شورای اسلامی را به زنان سیاستمدار اختصاص دهند و همین امر به شکست رکورد حضور زنان در پارلمان منتهی شد و به‌دنبال آن مسئولان کشور برای دادن فرصتی به زنان به‌منظور فعالیت در عالی‌ترین کرسی دولت بر تعریف رجل سیاسی اهتمام ورزیدند بنابراین می‌توان پیش‌بینی کرد که دولت یازدهم حلقه اتصال زنان به قدرتمندترین جایگاه‌های کشور باشد.

حضور بیشتر زنان در فضای سیاسی خشونت را تعدیل می‌کند

داریوش قنبری کارشناس امورسیاسی در مورد انتقاد برخی مبنی‌بر عدم‌استفاده رییس دولت یازدهم از خانم‌ها در کابینه خود به «ابتکار» گفت: اینکه بگوییم در کابینه آقای روحانی از خانم ها استفاده نشده است با واقعیت همخوانی ندارد چراکه کابینه تنها متشکل از وزرا نیست و تا آنجا که بنده می‌دانم در این دولت حداقل سه خانم معاون رییس جمهور هستند و نمی‌توان گفت که در کابینه دولت خانمی حضور ندارد.وی افزود: البته این حرف درستی است که بگوییم از خانم‌ها در سطح ریاست وزارتخانه‌ها کمتر استفاده شده است و این نقصی بوده که تاکنون در تمام دولت‌ها وجود داشته است و نه تنها در ارتباط با حضور خانم‌ها در کابینه بلکه در خصوص بهره‌مندی از برخی اقلیت‌ها هم توجه چندانی نشده است.

این فعال سیاسی اصلاح‌طلب یادآورشد: هرچند دولت نهم از خانم وحید دستجردی در سمت ریاست وزارت بهداشت استفاده کرد اما این تنها مسئول خانمی بود که در رده‌های بالای بدنه این دولت فعالیت داشت و این در حالی است که در دولت تدبیر و امید حداقل سه نفر از معاونان رییس جمهور خانم هستند و اینجا این سوال مطرح می‌شود که معاون رییس جمهور یا وزیر کدام از جایگاه بالاتری برخوردار هستند؟قنبری اظهارکرد: هم‌اکنون در دولت یازدهم سهم خانم‌ها از سکوهای مدیریت دولتی بیشتر شده کمااینکه گزارش‌هایی از حضور آنها در سمت‌های مدیریت میانی از جمله مدیرکل و معاون وزرا یا فرماندار هم ارائه شده است.عضو شورای مرکزی جبهه مردم‌سالاری تصریح کرد: البته تقویت جایگاه خانم‌ها در سمت‌های مهم سازمانی به این نیست که تنها از یک خانم به‌عنوان وزیر برای خالی‌نبودن عریضه استفاده شود که به آن ببالند بنابراین اقدامی که آقای احمدی‌نژاد انجام داد و خانم وحیددستجردی را به‌عنوان وزیر بهداشت انتخاب کرد بیشتر جنبه فخرفروختن داشته و مانور قدرتی در مقابل رقبای سیاسی بود آن هم در دولتی که به هیچ‌وجه اعتقادی به ارتقای جایگاه خانم‌ها نداشت.

وی در اشاره به تاثیر تعریف رجل سیاسی در ارتقای جایگاه خانم‌ها در فضای سیاسی کشور عنوان کرد: اینکه در آینده خانم‌ها هم بتوانند در انتخابات ریاست جمهوری به رقابت بپردازند ازجمله ضروریاتی است که باید موردتوجه قرار بگیرد تا به‌دنبال آن 50 درصد از جمعیت کشور به حق واقعی خود در فضای سیاسی کشور دست یابند.نماینده ادوار ایلام، ایوان، شیروان چرداول و مهران در مجلس شورای اسلامی تاکیدکرد: هم‌اکنون عدم‌توجه به جایگاه خانم‌ها در نادیده‌گرفتن حضور آنها در سمت ریاست وزارتخانه‌ها خلاصه نمی‌شود چراکه باید در سایر سطوح مدیریتی هم به‌خوبی دیده شوند و این در حالی است که در کشور این دیدگاه وجود دارد که عمده خانم‌ها تنها می‌توانند به‌عنوان منشی و آقایان هم در سمت‌های مدیرکلی فعالیت داشته باشند.

قنبری با یادآوری اینکه وقتی می‌بینیم خانم‌ها روزبه‌روز بیشتر در سطوح عالی تحصیلی موفق ظاهر می‌شوند و سهم بیشتری را در رقابت‌های کنکور دانشگاه‌ها دارند به این درجه از اطمینان می‌رسیم که در رقابت‌های سیاسی نیز می‌توانند موفق عمل کنند، بیان کرد: با وجود موفقیت خانم‌ها در عرصه علمی کشور به‌هیچ‌وجه نباید آنها را از ساختار مدیریتی دولت نادیده گرفت به‌همین دلیل معتقدم تمام دولت‌ها تاکنون دقت مناسبی به این موضوع نداشته‌‌اند و این در حالی است که در شرایط کنونی باید با اختصاص فرصتی برابر به تقویت جایگاه خانم‌ها هم در سطوح مدیریت میانی و هم مدیریت کلان توجه بیشتری داشت ضمن‌اینکه بازنگری قانون برای حضور آنها در انتخابات ریاست جمهوری نیز امری ضروری است.

وی تشریح کرد: با وجود اینکه اختلافاتی حول تفاسیر متعددی از رجل سیاسی وجود دارد کمااینکه برخی معتقدند خانم‌ها هم می‌توانند رجل سیاسی باشند اما برخی هم رجل را به معنای رقابت مرد با مرد تعریف می کنند که این تفسیر هنوز رسمی نیست بنابراین باید رجل سیاسی به‌گونه‌ای تعریف شود که خانم‌ها هم بتوانند جایگاه خاصی را در سطح رقابت ریاست جمهوری داشته باشند و این مستلزم تغییر نوع نگاهی است که به حضور آنها در جامعه وجود دارد.

قنبری افزود: هنوز هم افراد جزم‌اندیشی در جامعه وجود دارند که تلاش می‌کنند خانم‌ها را به کنج آشپزخانه‌ها برگردانند و همین حضور حداقلی آنها در ساختار مدیریتی دولت را هم برنمی‌تابند که لازم است این نوع نگاه‌ها اصلاح شود چراکه در هیچ دولتی تاکنون توجه مناسبی به جایگاه خانم‌ها نشده است و این در حالی است که حضور آنها در عرصه سیاست خشونت را تا حد زیادی تعدیل می‌کند و این موضوعی است که متخصصان علم سیاست بیشتر بدان می‌پردازند بنابراین باید به این نکته توجه شود که در ایران هم مثل کشورهای توسعه‌یافته جهان جایگاه شایسته‌ای در دولت به خانم‌ها اختصاص داده شود تا آنها هم بتوانند در پی بازتعریف قانون سمت‌های بالای مدیریتی کشور را دراختیار داشته باشند چراکه نمی‌توان در قرن بیست‌ویکم زندگی کرد اما حقوق نیمی از جمعیت کشور را نادیده گرفت.وی گفت: وقتی نیمی از جمعیت کشور خانم‌ها هستند نباید 50 درصد استانداران کشور خانم باشند؟ بنابراین باید سهم خانم‌ها در سطح مدیریت کلان به‌طور جدی مورد توجه و بازنگری قرار بگیرد.

زنان نخبه باید فرصت حضور در پست‌های کلیدی کشور را داشته باشند

مجید محتشمی کارشناس امور سیاسی در رابطه با دلایل عدم‌توجه به حضور خانم‌ها در کابینه دولت همزمان با اعمال تغییراتی در آن به «ابتکار» گفت: طبیعی است برای تخصیص پست وزارت به هر شخصی چه مرد یا چه زن طی‌کردن رتبه‌های مدیریتی از لایه‌های پایین تا لایه‌های بالای نیاز است و این سازوکار باید اتفاق بیفتد تا خانم‌ها هم بتوانند به پست ریاست وزارتخانه‌ها نائل شوند از این جهت باید گفت طی کردن رده‌های مدیریتی لازمه رسیدن به این جایگاه است.وی افزود: البته این موضوع در رابطه با خانم‌ها کمتر دیده می‌شود که برای لایه‌های پایین مدیریتی انتخاب شوند کمااینکه در کمتر وزارتخانه‌ای می‌بینید که خانمی به‌عنوان مدیرکل، سطح متوسط مدیریتی را عهده‌دار باشد.

رییس جبهه اصلاح‌طلبان یادآورشد: این عدم طی رده‌های مختلف سازمانی باعث می‌شود که خانم‌ها در رده‌های بالاتر هم دیده نشوند بنابراین بهتر است به‌جای اینکه بگوییم چرا تاکنون حضور خانم‌ها برای فعالیت در پست ریاست وزارتخانه‌ها کمتر دیده شده و تنها در دولت نهم خانم وحیددستجردی را داشتیم تلاشی صورت بگیرد که حداقل برای فعالیت در پست مدیرکلی وزارتخانه‌ها از خانم‌هایی که دارای نخبگی و تجربه کافی در زمینه سیاسی بوده و از تخصص لازم برای فعالیت در آن اداره کل بهره‌مند هستند، انتخاب شوند تا به‌مرور زمان شرایط برای پذیرش آنها در پست ریاست وزارتخانه‌ها نیز فراهمشود.

محتشمی در اشاره به تاثیر تعریف رجل سیاسی در ارتقای جایگاه خانم‌ها در ساختار مدیریتی دولت تصریح کرد: بنده معتقدم رجل یک اصل کلی است که می‌تواند در صورت بررسی مجدد شورای نگهبان که به‌تازگی هم در این مورد اطلاع‌رسانی کرده است معنای آقا و خانم را توامان داشته باشد ولی الحق‌والانصاف باید اینجا به این نکته اشاره کرد که هنوز خانم‌ها به دلایلی که بدان اشاره کردم نتوانسته‌اند پست‌های مدیریتی وزارتخانه‌ها را اتخاذ کنند و طبیعی است که برای حضور آنها در جایگاه ریاست جمهوری نیز کار مشکل‌تر خواهد بود.

دبیرکل حزب آزادی تاکیدکرد: به‌هر حال خانم‌ها باید ابتدا آمادگی قبلی را برای حضور در این پست‌ها پیدا کنند چراکه برخورداری از دانش، تجربه و مدیریت لازمه تخصیص یک پست سازمانی بزرگی همچون وزارت و ریاست جمهوری است و اگر شما انتخابات آمریکا را هم ملاحظه کنید می‌بینید که خانم هیلاری کلینتون پیش از این برای حضور در چهل‌وپنجمین دوره انتخابات ریاست جمهوری این کشور رده‌های مختلف مدیریتی را طی کرده است و بعد از فعالیت در سفارت امور خارجه توانست به‌عنوان کاندیدای حزب دموکرات با آقای ترامپ وارد مبارزه انتخاباتی شود و این اتفاق در حالی افتاد که از سال 1886 تاکنون این اولین‌بار است که یک خانم برای کاندیداتوری ریاست جمهوری آمریکا پا به عرصه انتخابات گذاشته آن هم در کشوری که تاکنون مدعی تساوی حقوق زن و مرد بوده است.

این فعال سیاسی اصلاح‌طلب جمهوری اسلامی بیان کرد: هم‌اکنون در ایران شرایط به‌گونه‌ای مساعد شده است تا به‌مرور شاهد این اتفاق باشیم که خانم‌های نخبه قادر باشند به پست‌های سازمانی بالاتر دولتی دستیابی پیدا کنند و بعد از طی این مسیر درنهایت بتوانند در انتخابات ریاست جمهوری هم حضور داشته باشند.محتشمی در یادآوری دلایل حضور سه خانم به‌عنوان معاونان رییس دولت تدبیر و امید افزود: پست‌های معاون رییس جمهور بیشتر دستیاری است درحالی‌که ریاست وزارتخانه برخورداری از جمعی از تخصص‌ها برای مدیریت مجموعه‌ای عظیم در سطح ملی با ساختارهای استانی، شهرستانی و سایر بخش‌های این حوزه را نیازمند است البته سعی نداریم که بگوییم هم‌اکنون این شرایط برای خانم‌ها در کشور مهیا نیست کمااینکه معتقدم می‌توان این ریسک را کرد که از بین خانم‌های نخبه برای فعالیت در پست ریاست وزارتخانه‌ها هم استفاده کرد. 

 اخبار  سیاسی  -  ابتکار