ثبت نام نامزدها و تکمیل معادله انتخابات

مجموعه: اخبار سیاسی و اجتماعی

تاریخ انتشار : شنبه, 26 فروردين 1396 15:23

به گزارش گروه پژوهش و تحلیل خبری، چهار روز از فرصت پنج روزه ثبت نام نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری گذشته است و بسیاری چهره های شاخص از جریان های سیاسی مختلف در روزهای گذشته با حضور در وزارت کشور، نامزدی خود را قطعی کرده اند.

اعلام حضور چهره ها و جریان های اصلی در انتخابات، زمینه ارایه تحلیل و تفسیرها از ترکیب بندی ، چینش نیروها و جریان های سیاسی در انتخابات پیش رو را فراهم کرده است.

گزارش پیش رو تازه ترین تحولات و تحلیل ها در فضای انتخاباتی کشور را بررسی کرده است.

** روحانی؛ نامزد مورد حمایت جریان اصلاح طلب و میانه رو

دیروزدکتر «حسن روحانی» رییس جمهوری در حالی برای ثبت نام در دوازدهمین انتخابات ریاست جمهوری وارد ستاد انتخابات کشور شد که به گفته بسیاری از تحلیلگران او با فاصله ای زیاد از دیگر رقیبان، پیروز رقابت های انتخاباتی خواهد بود.

روحانی که مانند یازدهمین انتخابات ریاست جمهوری حمایت جمعی اصلاح طلبان و نیروهای اصولگرای میانه را همراه خود دارد، برای تداوم برنامه های خود در حوزه سیاست داخلی، سیاست خارجی، اقتصاد و ... و ثمرچینی از آنها پا به گود رقابت های انتخاباتی گذاشته است. چنانکه او در نشست خبری پس از ثبت‌نام در انتخابات ضمن برشماری دستاوردهای دولت خود در حوزه های مختلف گفت: دوباره برای ایران آمدم، آمدم برای آزادی و آرامش، از همه می‌خواهم دوباره بیایند برای ایران، همه باید دوباره بیاییم برای اسلام اعتدالی و رحمانی.

ائتلاف اصلاح طلبان و نیروهای میانه رو تاکنون دو بار پیروزی را برای آنان به ارمغان آورده است. انتخابات ریاست جمهوری در سال 1392 و انتخابات مجلس شورای اسلامی در 1394 تجربه هایی موفق از همراهی این دو جریان سیاسی به دست داده است؛ الگویی که حامیان روحانی به دنبال بهره گیری از آن در انتخابات پیش رو هستند.

همین مساله در کنار کارنامه مثبت عملکرد دولت، باعث شده روحانی به عنوان یکی از مدعیان اصلی کرسی ریاست جمهوری دوازدهم، پا به عرصه رقابت ها بگذارد و از دستاوردهایی بگوید که در صورت تداوم گفتمان اعتدال قابل دستیابی است.

** نامزدی مستقل رئیسی و حمایت جمنا

روز گذشته ، روز چهره های انتخابات بود. ساعتی پس از ثبت نام روحانی، حجت الاسلام «سید ابراهیم رئیسی» تولیت آستان قدس رضوی هم به وزارت کشور رفت تا به ورود خود به عرصه انتخابات کشور رسمیت بخشد.

رئیسی که پیش از این در بیانیه ای اعلام کرده بود به صورت مستقل و فارغ از جناح بندی های سیاسی در انتخابات شرکت خواهد کرد، دیروز با انتقاد صریح از سازوکارهای جمنا، اعلام برائت خود از تشکل جمعی اصولگرایان را علنی تر کرد.

رئیسی در پاسخ به این سوال که نظر شما درباره جمنا که اعلام کردید مستقل آمده‌اید، چیست، گفت: من مستقل آمده‌ام، جمنا جبهه‌ای است که کارش را با حسن ظن شروع کرد اما خب به آن‌ها هم گفتم منتها ساز و کارشان مشکل دارد. من کاندیدای همه هستم و به نظر همه احترام می‌گذارم.

حضور رئیسی با همراهی برخی چهره های سیاسی نزدیک به جبهه پایداری در وزارت کشور تحلیل هایی را در رسانه های اصلاح طلب به همراه داشت.

به نوشته یکی از روزنامه های اصلاح طلب، وی کاندیدای مورد حمایت و علاقه آیت الله مصباح یزدی و جبهه پایداری است. نشان به آن نشان که دو چهره جبهه پایداری یعنی سید مسعود میرکاظمی (وزیر بازرگانی دولت احمدی‌نژاد که امروز علیه رئیس سابقش نطق می‌کند) و نادر طالب‌زاده او را در هنگام ثبت نام به انتخابات ریاست جمهوری همراهی می‌کردند. نزدیکی آیت‌الله رئیسی به جبهه پایداری پیش ازاین هم با معلوم شدن اعضای ستاد انتخاباتی ابراهیم رئیسی مشخص شده بود. اما اکنون همراهی این دو چهره پایداری با رئیسی بیش از گذشته به این معنا بود که رئیسی نزدیکی خود را با این جبهه و البته روحانی معنوی آن‌ها‌ یعنی آیت الله مصباح تقویت کرده است.

این در حالی است که بر اساس برخی منابع خبری، پیش از این آیت الله مصباح به صورت تلویحی از نامزدی رئیسی حمایت کرده و حتی به رئیسی توصیه کرده بود با اتکا به شخصیت خودش و مستقل از جناح بندی های سیاسی به صحنه رقابت های انتخاباتی وارد شود. انتشار اخبار تایید نشده ای مبنی بر احتمال کناره گیری «سعید جلیلی» از انتخابات به نفع رئیسی این گمانه را تقویت می کند.

در مجموع به نظر می رسد جدایی و برائت جویی رئیسی از جمنا به رغم اصرار جبهه مردمی در حمایت از او و نزدیکی نیروهای پایداری به رئیسی، معنایی را در ذهن متبادر می کند که چندان به مذاق اصولگرایان خوش نمی آید.

**جمنا و آمالی دور از دسترس

اجماع و ایجاد سازوکاری برای تصمیم سازی و تمکین از خرد جمعی، مهمترین فلسفه وجودی تشکل جمعی اصولگرایان موسوم به جبهه مردمی نیروهای انقلاب اسلامی یا همان جمنا بود. جمنایی که بر اساس شواهد به نظر می رسد موفقیت چندانی در تحقق هدف اولیه خود نداشته است. قرار بود از دل سازوکار جمعی جمنا، نامزدی واحد برای ریاست جمهوری انتخاب شود؛ نامزدی که به گفته اصولگرایان، از ظرفیت های لازم برای اجماع سازی و نمایندگی طیف های مختلف تفکر آنان برخوردار باشد و به این ترتیب از تشتت درون اردوگاهی اصولگرایان جلوگیری کند.

خروجی تلاش جمعی اصولگرایان اما با اهداف و آرمان های اولیه آنان تفاوت زیادی داشت. حاصل انتخابات درون اردوگاهی جمنا، 5 نامزدی بودند که به گفته اعضای اصلی شورای مرکزی این تشکل، همگی به سازوکارهای درون حزبی معتقد و به میثاق نامه جبهه مردمی متعهد بودند. اما ورود مستقل نخستین منتخب جمنا یعنی رئیسی به گود انتخابات و برائت جویی او از جمنایی ها، ضربه اول را به این تشکل وارد کرد. هرچند جمنایی ها هنوز هم بر حمایت از رئیسی تاکید دارند.

کناره گیری «پرویز فتاح» به عنوان یکی دیگر از منتخب های جمنا از رقابت های انتخاباتی، ضربه دیگری به اصولگرایان وارد کرد؛ ضربه ای که جمنایی ها برای به حداقل رساندن آسیب های آن اعلام کردند در بازشماری آراء، «حمیدرضا حاجی بابایی» به جای فتاح، پنجمین نامزد جمنا بوده است.

حال در هنگامه نام نویسی نامزدها، شورای مرکزی جبهه مردمی نیروهای انقلاب اسلامی ثبت نام پنج نامزد برگزیده شده در مجمع عمومی دوم خود در انتخابات ریاست جمهوری در مقطع کنونی را بلامانع دانسته است.در مجمع عمومی دوم جبهه مردمی نیروهای انقلاب اسلامی رئیسی، «علیرضا زاکانی»، «مهرداد بذرپاش»، «محمدباقر قالیباف» و حاجی بابایی برگزیده شدند.

در حالی شورای مرکزی جمنا مجوز ثبت نام به همه نامزدهای نهایی خود را اعلام کرده است که انتظار می رفت این نهاد، تصمیم گیری درخصوص تعداد و ترکیب نامزدهای جبهه مردمی برای شرکت در رقابت‌های انتخاباتی را به آینده موکول نکند و در آستانه ثبت نام نامزدها راهبرد خود برای اجماع را عملیاتی کند.

حال، برکنار از رئیسی که خود را نامزد مستقل اعلام کرده است، از لیست پنج نفره جمنا تاکنون زاکانی و حاجی بابایی در انتخابات ثبت نام کرده اند و هنوز مشخص نیست جبهه مردمی برای پیروزی در انتخابات چه راهبرد مشخصی را در پیش خواهد گرفت و آیا در پیاده سازی ایده خود موفق خواهد بود یا نه.

**احمدی نژادی ها؛ قطب سوم انتخابات؟

ثبت نام «محمود احمدی نژاد» رییس جمهوری پیشین به رغم نهی رهبری، یکی از پدیده های روزهای گذشته انتخابات در کشور بود. احمدی نژاد با این توجیه که رهبری به او «توصیه ای پدرانه» و نه «نهی» کرده اند، به همراه بقایی و مشایی در انتخابات نام نویسی کرد.

به رغم گذشت چند روز از ثبت نام او، هنوز هم تحلیل ها در فضای رسانه ای کشور در خصوص رفتار انتخاباتی تیم رییس دولت پیشین ادامه دارد.

برخی بر این باورند رییس جمهوری پیشین با علم نسبت به احتمال رد صلاحیت بقایی، برای زیر فشار قرار دادن شورای نگهبان، نامزد شده است. برخی دیگر معتقدند او به منظور ساختار شکنی و تقابل با نظام اعلام نامزدی کرده است و برخی دیگر بر این باورند او با آگاهی نسبت به رد صلاحیت خود و بقایی، برای مظلوم نمایی و پیش برد برنامه های پوپولیستی خود در بلند مدت نامزد شده است.

این در حالی است که از دید بسیاری از تحلیلگران، حمایت احمدی نژاد از بقایی و ثبت نام مشایی و احمدی نژاد در انتخابات، بیشتر شوی تبلیغاتی است و رییس جمهوری پیشین نامزد اصلی و در سایه خود را امروز برای ثبت نام به وزارت کشور گسیل خواهد داشت.

برخی ناظران اما بر این باورند که ورود احمدی نژادی ها به رقابت های انتخاباتی برای نظام آسیب هایی به همراه دارد و برخی دیگر بر این باورند حضور آنان انتخابات را رقابتی و مشارکت را افزایش خواهد داد. گروهی دیگر از ناظران معتقدند به جای تقابل با احمدی نژاد، مسوولان نظام باید اجازه دهند تیم رییس جمهوری پیشین در معرض رای مردم قرار گیرند و از سوی مردم رد صلاحیت شوند.

به نوشته یکی از روزنامه های اصلاح طلب، حسن روحانی، محمود احمدی نژاد و ابراهیم رئیسی، سه ضلع رقابتی هستند که بدون شک در کنار یک دیگر می‌توانند جامعه را برای حضور حداکثری، تشویق کنند.

اگر روحانی و احمدی‌نژاد بودند، بدون شک دوقطبی مضری برای جامعه ایجاد می شد که افراد، تنها برای انتخابی سلبی وارد میدان شده و ایجابی در کار نبود اما امروز نمایندگان جریان‌های خاص و مختلف سیاسی ایران‌، هر کدام وارد میدان شده‌اند و باید دید در آینده ای نه چندان دور، رقابت این افراد به کجا خواهد رسید و چه کسی ردای ریاست جمهوری دوازدهم ایران را بر دوش می اندازد. ولی این دوره با تمام ویژگی‌هایی که دارد، شکست در آن اثبات کننده بسیاری از ادعاهای جریان‌های سیاسی است، چرا که این جریان‌ها، تمام توان خود را برای پیروزی به میدان آورده‌اند و این دوئل سه نفره، تا سال‌ها می‌تواند حکم قهرمانی جناح پیروز را امضا کند و مهر سکوت بر دهان رقبا بزند.