حال و هوای فناوری نانو ایران از بعد از انقلاب چگونه است؟

مجموعه: اخبار علمی و آموزشی

تاریخ انتشار : دوشنبه, 30 -3443 03:25

به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان ، فناوری نانو در کنار سایر حوزه ها نیست بلکه رویکردی است که در تمام حوزه های صنعتی و پزشکی ورود کرده است. اگر بتوانیم از توانمندی ها و تغییر خواص در مقیاس نانو استفاده کنیم یعنی به این فناوری در حوزه ی مورد نظر دست پیدا کرده ایم.

عماد احمدوند دبیر کارگروه توسعه و ترویج ستاد ویژه توسعه فناوری نانوفناوری نانو را به بیانی ساده تر تعریف می کند و می گوید: فرض کنید ماده ای به اندازه ی حبه قند را تا ابعاد نانو متری ریز کنیم. این قطعات نانو متری می توانند سطحی به بزرگی یک زمین فوتبال را پوشش دهند. این افزایش سطح اساس فناوری نانو است زیرا این سطح ماده است که در معرض واکنش قرار می گیرد و افزایش سطح موجب تغییر خواص و یا تشدید خواص می شود.

شناخت ،کنترل و استفاده از این خواص فناوری نانو نام دارد. نامی که با توجه به نظر سنجی های انجام شده ، به گوش نزدیک به صد درصد مردم کشور ما بر خلاف بسیاری از کشورها، آشناست در حالی که حضور این فناوری آنچنان در زندگی عامه مردم حس نمی شود.

البته این کمبود، از نقص دانش و پایین بودن سطح توانمندی کشور نتیجه نمی شود بلکه داستانی 14 ساله برای فراگیر شدن علمی نوظهور با دامنه ای به این گستردگی، کافی نیست. به بیان دیگر نانو فناوری در کشور ما دوران طفولیت خود را سپری می کند، علمی نوپا که حرف برای گفتن بسیار دارد.

ایران سوار بر موتور جت نانو فناوری
احمدوند کشور ما را جزو کشورهای پیشرو دانست و بیان کرد:در تمام کشورها نیز این فناوری اینگونه تعریف می شود اما در برخی ،زیر ساخت های صنعتی پیشرفته تر بوده و به طبع سریعتر و روان تر این دانش رشد کرده و محصولات نانویی تولید و مورد استفاده قرار گرفته اند.

 البته قابل ذکر است خیلی از کشورهای دنیا حتی دستاوردهای علمی قابل توجهی نسبت به یافته های ما ندارند و ما به طور کلی در لیست پیشرو های نانوفناوری در جهان هستیم به طوری که جایگاه کشور در تولید مقالات علمی، که یکی از شاخص های سنجش است، هفتم در میان کشورهای فعال در این زمینه اعلام شده است.

خلاء هایی که با دستیابی به افتخارات کم رنگ می شوند
به غیر از شاخص تولید مقالات علمی،در حوزه ی توسعه منابع انسانی ،زیر ساخت های آموزشی ،بازار فروش و تنوع و تعداد محصولات شاخصی مشخص تعریف نشده است البته به گفته ی احمدوند در بحث توسعه ی منابع انسانی و زیرساخت های آموزشی جزو 4 یا 5 کشور اول دنیا و در موضوع تنوع محصولات به صورت مقایسه ای جزو 15 کشور اول هستیم.

به طور کلی چشم انداز سند 10 ساله ی اول ستاد ویژه توسعه فناوری نانو، رسیدن به رتبه ی 15 جهانی در تمام شاخص ها بود که با این تفاسیر در برخی شاخص ها پیشتاز بوده و در برخی دیگر به حد مطلوب رسیده و یا عقب هستیم.

به عنوان مثال در حوزه ی سرمایه گذاری دولتی با بازار جهانی فاصله داریم. احمدوند معتقد است: اختصاص دو درصد از سرمایه گذاری ها در دنیا به حوزه ی نانو فناوری برنامه ریزی شده بود که تقریبا 0.13 درصد آن تحقق یافته است.

انقلاب ما، انفجار نور خودباوری بود
دبیر ستاد توسعه‌ی فناوری نانو تحقیقات را لازمه‌ی کاربردی بودن دوره‌ی تحصیلات تکمیلی دانست و بیان کرد: بعد از انقلاب، پیشرفت در حوزه‌ی تحقیقاتی و فراهم آوردن زمینه‌های لازم، از دیگر جنبه‌هایی بود که جهشی در کشور به راه انداخت. بنابراین زمانی که فناوری نانو در کشور مطرح شد، هم از نظر نیروی انسانی و هم از نظر تحقیقات، در جایگاه خوبی قرار داشتیم و همین امر باعث شد بتوانیم در عرصه‌ی فناوری‌های نوظهور ورود کنیم.

وی شرایط را این گونه مقایسه کرد: در ابتدا با شروع بحث فناوری نانو در سال 2001 کمتر از 10 تن از اساتید توانایی اظهار نظر و تحقیقات در این زمینه را داشتند اما اکنون گرایش‌های مرتبط با نانو فناوری، در 24 دانشگاه در مقطع دکتری و 46 دانشگاه در مقطع کارشناسی ارشد تدریس می‌شود.

توانمندی هایمان شعار نیست
سرکار خاطرنشان کرد: این گام‌های مؤثر موجب شد در عرصه‌ی تحقیقات، تولید، توسعه علم و توسعه‌ی فناوری موفق عمل کنیم و بسیاری از فناوری‌ها را به تولید و تجاری‌سازی برسانیم.
احمدوند موضوع نانو را بحثی کاملا جدید خواند و ادامه داد: تفاوتی نگاهی که در زمان قبل از انقلاب و بعد از آن وجود دارد، زمینه را برای ورود فناوری های نو فراهم کرد. تا قبل از انقلاب تمرکز روی خرید تجهیزات و ورود کارخانه هایی بوده که در کشور تولیدات را گسترش دهند.

اما این نگاه در حال حاضر به تکیه بر توانمندی های داخل خیره است و توانسته باوری را در میان اهل علم ایجاد کند که به رسمیت شناساندن توانمندی ها و ظرفیت های کشور، دیگر شعار نیست.

ایستادگی به قیمت خودکفایی
سرکار خاطرنشان کرد: در حال حاضر 300 محصول ایرانی بدون دخالت هیچ گونه فناوری از خارج از کشور، در بازار به فروش می رسند.صادرات این محصولات در دوره ی پسا تحریم، با عرضه در نمایشگاه های بین المللی افزایش می یابد و زمینه برای ورود به بازارهای بین المللی فراهم می شود.

وی ستاد ویژه توسعه فناوری نانو را حامی همه جانبه ی محققین و شرکت های موفق در زمینه ی نانو فناوری دانست و آمادگی خود را برای سرمایه گذاری، تولید و ورود به بازارهای جهانی و ارائه تسهیلات کم بهره، قرض الحسنه و تشویقی اعلام کرد.

این مهد علم و دانش با هیچ توپ و تانکی هدف خود را از یاد نمی برد.عقب ماندن از کشورهای پیشرفته نه تنها امید اندیشمندان را نا امید نمی کند بلکه انگیزه می شود تا استوارتر از قبل به روی پاهای خود بایستند و مانور اقتدار تکنولوژیک خود را به رخ جهانیان بکشند.

 پیشرفت در حوزه های مختلف فناوری با سرعت هرچه تمام تر ادامه دارد و فاصله با کشورهای مطرح دنیا روز به روز کمتر می شود. تا حدی که رقابت با بازارهای بین المللی و کمک به ارتقا سطح صنعت کشور، جزو برنامه های آینده شمرده نمی شود.

اخبار علمی - باشگاه خبرنگاران جوان