شنود گريه مرگ ستاره بلعيده شده در ابرسياه چاله!

مجموعه: اخبار علمی و آموزشی

تاریخ انتشار : دوشنبه, 16 مرداد 1391 11:55

تيمي از ستاره‌شناسان دانشگاه ميشيگان موفق به شناسايي گريه مرگ يك ستاره بلعيده شده توسط يك ابرسياه‌چاله شدند.

سياه چاله سوئيفت J1644+57 در فاصله 3.9 ميليارد سال نوري در صورت فلكي اژدها كه پس از شناسايي توسط ماهواره سوئيفت ناسا به اين نام شناخته شده است، در پي گذر يك ستاره عبوري آن را با نيروي گرانش شديد خود به درون گودال كشيده و ستاره را از هم متلاشي كرده است.

ستاره شناسان ابتدا بر اين تصور بودند كه اين نشانه يك انفجار عادي پرتو گاما است اما كم رنگ شدن تدريجي اين نشانه با هيچ كدام از يافته‌هاي پيشين از پرتوهاي منتشر شده از يك منبع مطابقت نداشت.

رصد نزديكتر و دقيقتر اين جسم با تلسكوپ‌هاي پرتو ايكس سوزوكو و XMM-Newton در نهايت نشان دادند كه اين نشانه ضعيف و دوره‌يي از لحاظ فركانس با زيرترين نت رديز برابر است.

چنين علائمي پيش از اين از سياه‌چاله‌هاي كوچكتر ديده شده بود و تصور مي‌شد كه آنها از ماده‌اي سرچشمه مي‌گيرند كه در حال بلعيده شدن توسط سياه چاله است اما يك نشانه مشابه چندي پيش تنها يكبار از يك ابرسياه چاله در كهكشاني در فاصله 576 ميليون سال نوري ديده شد كه جرم آن بيش از يك ميليون برابر خورشيد است.

به گفته محققان اين كشف مي‌تواند به آنها اطلاعات بيشتري را براي درك طبيعت سياه‌چاله‌ها و آزمايش نظريه نسبيت انشتين در زماني كه جهان با نمونه امروزي بسيار متفاوت بود، ارائه كند.

ستاره عبوري در زمان نزديك شدن به اين سياه چاله با نيروي جزر و مدی قدرتمند روبرو و از هم پاشيده شده است. مقداري از گاز اين ستاره به درون سياه چاله كشيده شده و يك صفحه يكپارچه را در اطراف آن تشكيل داده است. داخلي‌ترين بخش اين صفحه تا دمايي در حدود ميليون‌ها درجه حرارت ديده كه به انتشار پرتوهاي ايكس منجر مي‌شود. در همين زمان، اين صفحه از طريق فرآيندهايي كه اطلاعات كمي در مورد آنها وجود دارد به انتشار جت‌هاي ماده هدايت شده به سمت مخالف عمود بر صفحه مي‌پردازند.

اين جت‌ها با سرعت نزديك به 90 درصد سرعت نور، مواد را در كنار محور چرخنده سياه چاله پرتاب مي‌كنند.

اطلاعات محققان نشان داده كه نوسان سياه چاله در هر 3.5 دقيقه تكرار شده كه به معني وجود يك صفحه يكپارچه در 3.5 ميليون تا 9.3 ميليون كيلومتري از مركز سياه چاله است. مسافت دقيق اين صفحه به سرعت چرخش سياه چاله بستگي دارد.

به گفته اين ستاره‌شناسان، اين علائم به ارائه اطلاعات در مورد اعماق سياه چاله پرداخته كه تاثيرات نسبيت در آن بسيار شديد است./ایسنا