شیر، معجونی با طعم زندگی

مجموعه: اخبار علمی و آموزشی

تاریخ انتشار : پنج شنبه, 19 خرداد 1390 14:55

شیر به تنهایی می تواند یك غذای كامل به حساب آید، چراكه حاوی ۹ ماده مغذی لازم برای سالم و قوی نگهداشتن بدن انسان است. شیر منبع سرشاری از انرژی، كربوهیدرات، پروتئین، چربی، ویتامین و مواد معدنی است كه مصرف آن برای رشد، قدرت و داشتن بدنی سالم در تمامی سنین (از طفولیت تا كهنسالی) ضروری است.

اهمیت این ماده حیاتی باعث شده تا سازمان غذا و كشاورزی سازمان ملل (FAO ) ـ كه تلاش می كند تمام مردم جهان به غذای سالم، كافی و باكیفیت دسترسی داشته باشندو ۱۹۱ عضو بین المللی در آن فعالیت می كنند ـ برای اولین بار اول ژوئن ۲۰۰۱ را به عنوان روز جهانی شیر اعلام كند. انستیتو تحقیقات تغذیه ای و صنایع غذایی ایران نیز همراه كشور های بسیاری این روز را برگزار كرد. در سمیناری به همین مناسبت دكتر هدایت حسینی معاون پژوهشی انستیتو تحقیقات تغذیه و صنایع غذایی، دكتر محمدرضا وفا رئیس انجمن تغذیه ایران، دكتر عزیزالله كمال زاده جزو هیات علمی (دانشیار)، پژوهشگر و مشاور ارشد در زمینه بررسی كیفیت شیر، دكتر ربابه شیخ الاسلامی رئیس موسسه غذا و تغذیه حامی سلامت و دكتر رامین خاكسار مدیر گروه صنایع غذایی و متخصص بهداشت مواد غذایی از فواید شیر و چگونگی بسته بندی شیر و باورهای غلط در جامعه در مورد شیر صحبت كردند.

به طور كلی میزان نیاز روزانه شیر برای افراد مختلف، متفاوت است. مادران باردار ۳ لیوان شیر كم چربی، شیرخواران از بدو تولد (تا ۶ ماهگی) فقط شیر مادر، شیرخواران ۶ ماهه تا یك ساله تا نصف لیوان (حرارت دیده با غذا مانند فرنی)، كودكان یك تا ۴ ساله ۲ لیوان، كودكان ۴ تا ۱۰ ساله ۵ / ۲ لیوان، نوجوانان ۱۱ تا ۱۹ ساله ۳ لیوان و بزرگسالان ۲۰ تا ۱۰۰ ساله ۲ لیوان كم چربی.

دكتر شیخ الاسلامی با اشاره به این نكته كه متاسفانه در ایران به اشتباه شیر بسته بندی شده را حاوی مواد نگهدارنده می دانند، تاكید كرد، به هیچ وجه چنین نیست و این شیرها به نحو احسن پاستوریزه بسته بندی می شوند و بسیار سالم تر از شیر فله هستند. این در حالی است كه برخلاف شیر فله، شیر بسته بندی به دلیل رعایت نكات بهداشتی مناسب است و خطر ابتلا به بیماری تب مالت از طریق شیر بسته بندی وجود ندارد. شیر بسته بندی شده در ۲ نوع استرلیزه و پاستوریزه در دسترس عموم است. شیر خام ممتاز و درجه یك برای تولید شیر مدت دار استفاده می شود.

شیر استریل فرا دما (UHT) یا به عبارتی شیر مدت دار به دلیل استفاده از شیر خام با كیفیت ممتاز و درجه یك و قرار گرفتن تحت فرآیند حرارتی ویژه و بسته بندی در پاكت های چند لایه در شرایط كاملا بهداشتی و استریل و بدون نیاز به هیچ گونه مواد افزودنی و نگهدارنده دارای زمان ماندگاری طولانی است. شیر استریل (فرا دما) در واقع همانند سایر شیرها دارای پروتئین، كلسیم و سایر مواد مغذی است و این موضوع باعث شده تا در كشورهای اروپایی حدود ۶۰ درصد و در كشورهایی مثل فرانسه، اسپانیا و بلژیك حدود ۹۵ درصد شیر مصرفی مردم را شیر استریل فرا دما (UHT) به دلیل كیفیت بسیار بالا، سالم بودن، ایمنی بالا، قابلیت حمل و نقل و نگهداری بدون نیاز به زنجیره سرما تشكیل دهد. مصرف شیر حتی برای افرادی كه دچار كمبود یا عدم وجود آنزیم لاكتاز هستند هم الزامی است. خوشبختانه این افراد كه بعد از مصرف شیر دچار نفخ زیاد یا دل درد می شوند هم می توانند از شیر كم لاكتوز (قند شیر ) یا بدون لاكتوز استفاده كنند. گروهی كه طعم شیر را دوست ندارند، می توانند شیر را همراه خرما، عسل، موز یا بستنی مصرف كنند یا از انواع آماده و بسته بندی شده شیرهای طعم دار استفاده كنند، البته برای جذب بیشتر كلسیم موجود در شیر كاكائو و شیرقهوه می توان شیر كاكائو یا شیرقهوه بسته بندی شده را با مقداری شیر ساده مخلوط كرد تا غلظت كاكائو یا قهوه آن كمتر شود. در واقع هر چه غلظت این مواد در شیر كمتر باشد، جذب كلسیم آن افزایش می یابد.





یادداشت : جام جم آنلاین (www.jamejamonline.ir)