امروز به آسمان نگاه کنید
- مجموعه: اخبار علمی و آموزشی
- تاریخ انتشار : دوشنبه, 30 -3443 03:25
اخبار علمی - امروز به آسمان نگاه کنید
روز جهانی نجوم، بزرگترین جشنواره ترویج علم در ایران به شمار می رود که 14 سال پیش در رصدخانه زعفرانیه تهران آغاز شد. امسال در سراسر ایران این روز بهانه ای برای آشتی با آسمان و دنیای شگفت انگیز علم است.
به گزارش خبرآنلاین، امروز جمعه 19 اردیبهشتماه، روز جهانی نجوم برای چهاردهمین سال در ایران برگزار میشود. رویدادی که در دنیا باهدف آشنا کردن مردم با زیباییهای آسمان شب آغازشده بود اینک به بزرگترین جشنواره ترویج علم در کشور ما بدل شده است. فرصتی بینظیر که میتواند جرقههای کنجکاوی علمی را در ذهن بسیاری شعلهور کند و درعینحال الگویی مناسب برای سایر رشتههای علمی است تا با بررسی نقاط ضعف و قوت آن برنامههای مشابهی را برای توسعه علوم در ایران پایه گذرای کنند.
زعفرانیه
روز جهانی نجوم اولین بار در سال 1973/1352 و به پیشنهاد داگ برگر Doug Berger که در آن زمان رییس انجمن نجوم کالیفرنیای شمالی بود، آغاز شد. ایده اصلی او این بود که در این روز، اعضای این انجمن، تلسکوپهای خود را به بازارها و محلهای پرازدحام ببرند و به مردم این فرصت را بدهند که به آسمان نگاهی بیندازند.
این ایده در سالهای بعد با استقبال بیشتری مواجه شد و کمکم اتحادیه نجوم، برگزاری و برنامهریزی آن را بر عهده گرفت و در کشورهای مختلف توسعه پیدا کرد. برنامههای جدیدی به آن اضافه شد و ایدههای نوینی در این زمینه بروز پیدا کرد. مراکز نجومی حرفهای نیز به این رویداد پیوستند و در این روز درهای خود را به روی مردم باز کردند تا آنها از نزدیک بتوانند با فعالیتهای نجومی آشنا شوند.
زمان این رویداد در نیمه ماهها آوریل و می و درزمانی است که تعطیلی آخر هفته به ماه تربیع دوم نزدیکتر باشد. دلیل این انتخاب یکی این بود به دلیل تعطیلی آخر هفته هم مردم بیشتری بتوانند از برنامهها استفاده کنند و هم برگزارکنندگان وقت آزاد برای این برنامهریزی را داشته باشند و دیگر اینکه ماه تربیع یکی از چشمگیرترین مناظر آسمان برای کسانی است که تاکنون فرصت نگاه به آسمان را نداشتهاند و نمای گودالهای ماه از پشت تلسکوپ میتواند خاطرهای فراموشنشدنی برای آنها رقم بزند.
در ایران، سال جهانی نجوم 14 سال پیش شروع شد. دو رویداد مبدأ این حرکت در ایران به شمار میروند. از یکسو رصدخانه آموزشی زعفرانیه تهران که متعلق به کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان است، در آن سال اقدام به برگزاری برنامه کوچکی به مناسبت روز نجوم کرد و در همان روز سیاوش صفاریان پور به بهانه این روز ویژهبرنامهای به نام آسمان شب، طبیعت فراموششده را در شبکه 4 سیما به روی آنتن برد که در آن به بهانه این روز بابک امین تفرشی به سوال های نجومی مخاطبان پاسخ میداد.
روز نجوم در ایران بهسرعت توسعه پیدا کرد در سال دوم برگزاری برخی از شهرها و روستاهای دیگر نیز به این رویداد پیوستند. از مشهد تا روستای رباط سنگ تا سعادت شهر در استان فارس و بسیاری دیگر بهسرعت به این جشن همگانی ملحق شدند.
چند سالی نگذشت که ایران میزبانی یکی از بزرگترین و پرمخاطبترین رویدادهای روز نجوم در جهان را بر عهده گرفت. ایدههای نو و گستردگی این برگزاری به حدی بود که چندین بار از سوی اتحادیه نجوم برگزارکنندگان این برنامهها در ایران مورد تشویق قرار گرفتند. (ازجمله جایزه بهترین ایده نو در برگزاری روز نجوم که به گروه دانش آموزان مدرسه فرزانگان تهران رسید و جایزه ویژهبرنامه روز نجوم که بهواسطه برگزاری رویداد روز نجوم در پارک ملت تهران به شاخه آماتوری انجمن نجوم ایران تعلق گرفت)
اکنون تقریبا هیچ شهر بزرگی در ایران نیست که برنامهای به مناسبت روز نجوم نداشته باشد. بسیاری از شهرهای کوچک و حتی روستاها و مناطق دورافتاده نیز به این رویداد ملحق شدهاند.
روز نجوم جشنی برای علم است. در این روز مردمی که برای سپری کردن تعطیلی آخر هفته از خانه بیرون میروند احتمال زیادی دارد که در پارک، فرهنگسرا و یا خیابانهای شهر خود با ستاره شناسان آماتور و حرفهای مواجه شوند که آنها را دعوت به تماشای آسمان میکنند. در مراکزی که برنامههای متمرکز برگزار میشود، در کنار رصدها، غرفههای مختلفی برپا میشود و گاهی سخنرانی، نمایش اسلاید، ساخت مدل، نقاشی و شبیهسازی، دیدار با دانشمندان قدیمی و برنامههای متنوع دیگر طراحی و اجرا میشود.
در این روز ستاره شناسان مردم عادی را به دیدن دنیای هیجانانگیز ستارهشناسی و علم دعوت میکنند. در این روز کسی قرار نیست به کسی درس بدهد یا فردی بعد از شرکت در این برنامه به دانشمند تبدیل شود. هیچ معجزهای در کار نیست و تنها اتفاقی - که میتواند الهامبخش معجزههای بسیار گردد - تحریک کردن و برانگیختن کنجکاوی ذاتی ما است که در دلِ زندگی روزمره و پر دلهره مدرن گاهی فراموش میشود.
ستارهشناسی و نجوم به دلیل اینکه تقاطعی از علوم پایه، فناوری و تاریخ و ادبیات و فرهنگ به شمار میرود، یکی از دروازههای مهم ورود به دنیای علم به شمار میرود.
ایدههایی که در این سالها درزمینهی برگزاری روز نجوم اجراشده ممکن است برای بسیاری از حوزههای علمی دیگر ازجمله ریاضیات، فیزیک و ... نیز الهامبخش باشد و فعالان این حوزهها بتوانند با الهام گرفتن از موفقیتها و مرور خطاهای احتمالی برگزاری چنین رویدادی، جشنوارههای علمی مردمی را توسعه دهند.
جمعه عصر اگر فرصتی دارید به سراغ نزدیکترین مراکز نجومی و یا مکانهای عمومی که این برنامه در سراسر ایران برگزار میشود بروید و دقایقی خود را غرق لذت جهانی کنید که ما را در برگرفته است.
شهروندان تهران اما در روز نجوم امسال مناسبت دیگری نیز برای جشن گرفتن دارند. مرکز رصدخانه زعفرانیه تهران، که یکی از آغازگران روز نجوم در ایران بود، امسال بیست و پنجمین سال فعالیت مداوم خود را جشن میگیرد. رصدخانهای کوچک در میان پارکی کوچک، ربع قرن است که تلاش میکند تا نوجوانان، جوانان و عموم مردم را شگفتزده کند و آنها را با دنیای شگفتانگیز علم آشنا کند. اگر در تهران هستید میتوانید سری به خیابان سرلشکر فلاحی بزنید و در جشن مشترک روز نجوم و رصدخانه زعفرانیه شرکت کنید.
اخبار علمی - خبر آنلاین