بودجه زبان فارسی 10 درصد آب رفت!

مجموعه: اخبار اجتماعی

تاریخ انتشار : چهارشنبه, 05 دی 1397 15:47

صبح دیروز بودجه پیشنهادی سال 98 به مجلس تقدیم شد و نگاه ادب دوستان و هنرمندان به بودجه ای بود که برای این بخش ها پیشنهاد شده بود هر چند اهالی فرهنگ، اعتقاد دارند برای برون رفت از شرایط فعلی و عبور از بحران اقتصادی و پیروز شدن بر این جنگ، باید از ابزار فرهنگ و هنر استفاده کرد اما انگار هنوز این مهم دغدغه جدی مسئولان کشور نیست و بودجه در بخش های ادب و هنر با کاهش روبه رو بوده است. هر چند کاهش بودجه را همیشه نباید به نگاه منفی دید اما کاهش 10 درصدی سهم زبان و ادب فارسی در فرهنگستان زبان و ادب که یکی از رکن‌های اصلی حفظ و ترویج زبان فارسی در این دوره زمانی که زبان فارسی به گواه استادانی مانند دکتر شفیعی کدکنی، دکتر کزازی، دکتر یاحقی و ... در معرض تهدید است، داغ دوباره‌ای بر این گنج دوران ماست. در ادامه می‌خواهیم بودجه پیشنهادی برای زبان و ادب فارسی را با بودجه مصوب سال گذشته مقایسه و تاثیر آن را بر زبان فارسی بررسی کنیم.

فرهنگستان زبان و ادب فارسی
بودجه پیشنهادی سال 98 فرهنگستان زبان‌ و‌ ادب فارسی هر چند در مقایسه با بودجه عمومی کشور، سهم ناچیزی است اما بازهم با کاهش حدود 6 میلیارد تومانی نسبت به بودجه مصوب سال گذشته همراه بوده است.

برنامه تقویت و پاسداری از زبان و ادب فارسی
فرهنگستان زبان و ادب فارسی برای تقویت و پاسداری از زبان و ادب فارسی سه برنامه دارد که بودجه دو برنامه به جز واژه گزینی در زبان فارسی، حدود پنج میلیارد تومان  از دو بخش تدوین دانشنامه زبان و ادب فارسی و تدوین زبان و گویش های ایرانی کم شده و تنها بخشی که کمی افزایش بودجه به خود دیده، واژه گزینی در زبان فارسی بوده است.

تدوین دانشنامه زبان و ادب فارسی
دانشنامه‌ها را همان طور که از اسمشان پیداست، می‌توان منابع مهم دربرگیرنده واژه‌ها و اصطلاحات زبان فارسی دانست. کاهش بودجه دو میلیارد و 755 میلیون تومانی این بخش از سهم بودجه‌های کلان کشوری، به همین سبب غم انگیز است.

تدوین زبان‌ها و گویش‌های ایرانی
بخش جمع‌آوری، تدوین زبان‌ها و گویش‌های ایرانی با توجه به پراکندگی و تعدد زبان‌ها و گویش‌های محلی و لزوم حفظ آن‌ها، یکی از ستون‌های فرهنگستان به شمار می‌آید که دکتر شفیعی کدکنی تاکید زیادی بر حفظ این گویش‌ها دارند. این بخش نیز با کاهش بودجه حدود دو میلیارد و 300 میلیون تومانی مواجه شده است.

واژه گزینی در زبان فارسی
واژه‌گزینی که همواره یکی از بخش‌های خبرساز فرهنگستان است، تنها بخشی است که بودجه پیشنهادی آن با افزایش بیش از یک میلیاردی روبه روست. غلامعلی حداد عادل رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی پیشتر گفته بود این هزینه صرف بررسی حدود پنج تا شش هزار واژه در سال می‌شود که از میان آن‌ها شاید سه هزار واژه به تصویب برسد. البته توجه فرهنگستان به زمان انتخاب واژه‌های جایگزین، نوع انتخاب و فراگیر شدن آن، از اصولی است که در سال‌های گذشته کمتر به آن توجه شده و البته کلمه‌های معدودی است که در فرهنگ عمومی جا افتاده و مورد استفاده عموم مردم قرار گرفته است.

بنیاد سعدی
سال 89 شورای عالی انقلاب فرهنگی، تاسیس بنیاد سعدی را تصویب کرد. بنیادی که تقویت و گسترش زبان فارسی به خارج از مرزهای ایران زمین، اصلی‌ترین دلیل شروع کار آن در اردیبهشت سال 92 بود و هم اکنون غلامعلی حداد عادل ریاست آن را بر عهده دارد. دوشنبه پایتخت تاجیکستان، لاگوس بزرگ ترین شهر نیجریه، بلگراد پایتخت صربستان، مینسک بلاروس و کانبرا پایتخت استرالیا، پنج نقطه‌ای است که با تلاش بنیاد سعدی پای زبان فارسی با ایجاد مراکز آموزشی به آن جا باز شده است. بنیاد سعدی یکی از خوش شانس‌های بودجه پیشنهادی سال 98 است که اگر با افزایش بودجه یک میلیارد و 560 میلیون تومانی آن موافقت شود، می‌توان به گسترش زبان فارسی در دیگر نقاط جهان امیدوار بود هر چند در گفت و گو با روابط عمومی این بنیاد، متوجه شدیم 30 درصد وظایف سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی به بنیاد سعدی محول شده و این مبلغ اضافه شده به بنیاد فقط 5 درصد از بودجه سازمان فرهنگ و ارتباطات بوده است.

سازمان تبلیغات اسلامی
سازمان تبلیغات اسلامی نهاد دیگری است که در زمینه ترویج زبان و ادبیات فارسی در خارج از کشور فعالیت دارد. این نهاد در بخش «بستر سازی و ترویج زبان و ادبیات فارسی در خارج از کشور» با کاهش حدود پنج میلیاردی مواجه شده است. کاهش بودجه در زمینه‌ای که وظیفه معرفی و ترویج زبان فارسی به ملل دیگر را دارد نیز به نفع چهره جهانی زبان فارسی نیست.
چرا  هنرمندان نگرانند؟

نگرانی و دلایل جامعه فرهنگی هنری کشور درخصوص کاهش بودجه فرهنگ و هنر در سال 98 نگرانی ما را تایید می‌کند. در ادامه برخی از دلایل این نگرانی ها را می‌خوانید.

شاهین فرهت معتقد است نبود فعالیت‌های هنری سبب می شود جامعه بی روح شود و افسردگی سر تا سر جامعه را فرا گیرد. او به ایران گفت: همه ما می دانیم که کشورمان در شرایط بد اقتصادی قرار دارد ولی این مشکل نباید به فرهنگ و هنر ضربه بزند.

بهرام کلهرنیا نقاش و گرافیست، تخصیص نیافتن بودجه به بخش فرهنگ را نطفه بحران‌های بزرگ اجتماعی می‌داند. این استاد دانشگاه به ایران آرت گفت: امروز کشورهای پیشرفته متوجه شده‌اند فرهنگ ، زیرساخت است و اگر شرایط فرهنگی را به سامان کنیم، جامعه رو به اعتدال می‌رود.

روزنامه خراسان