وقتی سیستم کنترل اتوماتیک قطار«چوپان دروغگو»می شود / ۲۰۰۰ بار اعلام خطای ATC تهران ــ مشهد در ۱۸ ماه

مجموعه: اخبار اجتماعی

تاریخ انتشار : دوشنبه, 08 آذر 1395 16:32

به گزارش تسنیم، راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران در اطلاعیه‌ای جزئیات گزارش برخورد قطارهای مسافری در سمنان را منتشر کرد.

راه‌آهن با استناد به مستندات موجود اعلام کرده مأمورین کنترل ترافیک شاهرود، مأمورین اپراتور CTC، مأمورین قطار 4802 تبریز ــ مشهد و مأمورین قطار 3242 سمنان ــ مشهد ازجمله افراد درگیر در این حادثه بوده‌اند.

در بخشی از این اطلاعیه آمده است؛ «در ساعت 7:22 صبح روز 95/9/5 آذرماه 95 قطار مسافری سمنان ــ مشهد (لکوموتیو شماره 1557) در بلاک گرداب ــ هفت‌خوان (کیلومتر 291) به انتهای قطار مسافری تبریز ــ مشهد (لکوموتیو شماره 1622) ــ که به‌دلیل مشکلات ناشی از برودت هوای سرد و ترمز خودبه‌خودی قطار متوقف شده بود ــ برخورد می‌کند... . در ساعت 7:08 قطار مسافری 3242 سمنان ـــ مشهد با 110 نفر مسافر وارد ایستگاه گرداب شده و در ساعت 7:09 به‌صورت عبوری به ایستگاه هفت‌خوان حرکت می‌کند. در ساعت 7:14 قطار مسافری سمنان ــ مشهد 3242، با توجه به قرمز بودن چراغ بلاک میانی در پشت چراغ IB60 متوقف و لوکوموتیوران قطار با اعلام مراتب توقف و قرمز بودن چراغ از کارشناس CTC کسب تکلیف می‌کند. کارشناس CTC شاهرود به‌صورت شفاهی از طریق بیسیم مجوز خاموش کردن سیستم ATC و ادامه سیر تا ایستگاه هفت‌خوان را به لکوموتیوران قطار سمنان ــ مشهد اعلام می‌کند و قطار در ساعت 7:18 از محل حرکت می‌کند. همچنین کارشناس CTC ضمن مکالمه با کنترل منطقه نسبت به گزارش خرابی IB61 اقدام می‌کند. در ساعت 7:22 کنترلر کنترل ترافیک شاهرود، طی تلفن‌گرام به‌شماره 7761 ــ 95/9/5 مراتب خرابی را به مأمور علائم، اعلام می‌کند. ساعت 7:22 قطار مسافری 3242 سمنان ــ مشهد با سرعت Km/h 132 (سرعت مجاز در بلاک 140 Km/h) با قطار 4802 تبریز ــ مشهد (متوقف) برخورد می‌کند».

در گزارش مذکور تقریباً به تمام جزئیات سانحه مرگبار روز جمعه اشاره شده است، اما واقعیت‌های غیرقابل انکار دیگری در رابطه با عوامل مؤثر در برخورد قطار سمنان ــ مشهد و تبریز ــ مشهد وجود دارد که تاکنون هیچ‌کدام از مسئولان وزارت راه و شهرسازی و مدیران زیرمجموعه این وزارتخانه به آن نپرداخته‌اند.

یکی از این موارد بروز ایراد فنی در سیستم کنترل اتوماتیک قطار یا همان ATC است. این سیستم اسفند سال 93 با حضور معاون اول‌ رئیس‌جمهوری، وزیر راه و شهرسازی، مدیرعامل مستعفی راه‌آهن و استاندار تهران با هدف ارتقای ایمنی و کاهش خطای انسانی به بهره‌برداری رسید، اما این سیستم از فروردین ماه سال 94 تاکنون بالغ بر 2000 بار اعلام خطا کرده است.

نکته جالب توجه در این ماجرا، این است که اخطارهای سیستم کنترل اتوماتیک قطار غیرواقعی بوده، مسئله‌ای که باعث شده تا مسئولان و دست‌اندرکاران مربوطه به اعلام خطا (ERROR) پیاپی ATC توجه نکنند. گفته می‌شود استفاده از تجهیزات و قطعات بی‌کیفیت وارداتی از دو کشور موجب شده تا سیستم کنترل اتوماتیک قطار مانند "چوپان دروغگو" اعلام خطای غیرواقعی داشته باشد.

پیگیری‌ها حاکی از آن است که در روز برخورد دو قطار مسافری سیستم کنترل اتوماتیک قطار باز هم اعلام خطا می‌کند و از قضا این اعلام این بار واقعی بوده، اما به‌دلیل سابقه قبلی به این اخطار توجهی نمی‌شود.

وزیر راه و شهرسازی تأکید کرده که اطلاعات سانحه را به‌صورت شفاف در اختیار مردم قرار می‌دهد اما تا اینجای کار بخشی از واقعیت‌های موجود حمل‌ونقل ریلی کشور از دید مردم پنهان نگاه داشته شده است.