مگر آنکه توفان گرد و غبار چشمانمان را باز کند!
- مجموعه: اخبار اجتماعی
- تاریخ انتشار : دوشنبه, 30 -3443 03:25
تا نبینیم، باورمان نمی‌شود، تا نبینیم بحران خشکسالی در اثر مدیریت ناصحیح منابع پدید آمده و زندگی بسیاری را مختل کرده، تا نبینیم گرد و غبار برآمده از تالاب‌های خشک شده، نفس بسیاری از مردم را به شماره انداخته و خلاصه تا هیچ عارضه‌ای نبینیم، باورمان نمی‌شود که ممکن است انتهای مسیر هشدارهای کار‌شناسان، بحران‌های بزرگی باشد که برای مهارشان هزینه‌های چندین برابری هم کفاف نمی‌دهد.
به گزارش تابناک از جمله نکاتی که در بررسی لایحه بودجه کشور، به تصویب نمایندگان مجلس شورای اسلامی رسید، افزایش چند درصدی نرخ محصولات نفتی بود؛ افزایشی که از دیر‌باز با آن آشنا هستیم و به خوبی اثرات آن بر دامن زدن به تورم در جامعه را می‌دانیم. به این صورت که نرخ بنزین و گازوئیل و دیگر فرآوردههای نفتی افزایش می‌یابد و به دنبالش از نرخ کرایه حمل و نقل عمومی گرفته تا نرخ اقلامی که در بقالی‌ها به فروش می‌رسند، همه و همه افزایش می‌یابند.
اما این افزایش در حالی تقریبا هر ساله به تصویب می‌رسد و موج گرانی‌ها را با خود به همراه می‌آورد که کمتر کسی را می‌توان یافت که از فواید آن در زندگی عموم مردم اطلاع داشته باشد و بتواند توجیهی ساده برای اعمال آن بیان کند. کافی است به میان مردم برویم و از ایشان درباره محلی که افزایش درآمد دولت از افزایش نرخ محصولات نفتی در آنجا هزینه می‌شود، سراغ بگیریم تا به این حقیقت تلخ واقف شویم.
به عبارت بهتر، هرچه مسئولان برای افزایش قیمت این محصولات استدلال‌هایی دارند و بر اساس آن‌ها، افزایش نرخ محصولاتی چون بنزین را در هر سال پیشنهاد و تصویب می‌کنند، مردم نمی‌دانند که آیا این گران شدن نرخ‌ها فایده محسوسی در زندگی‌شان نیز دارد یا خیر؟ آیا هزینه‌های حمل و نقل عمومی را با آن کاهش می‌دهند؟ آیا به کمک درآمدهای بیشتر از فروش محصولات نفتی، شهر‌ها و روستا‌ها آباد‌تر می‌شوند؟ آیا به کمک این درآمدهای افزوده، تولید محصولات نفتی افزایش می‌یابد یا کیفیت بنزین و گازوئیل ارتقا می‌یابد و...؟
بی‌شک دولتمردان و نمایندگان مجلس با این گرانی هر ساله به دنبال تحقق اهداف زیادی هستند و واکنش جامعه نشان می‌دهد توفیق چندانی در اطلاع‌رسانی مزایای این افزایش قیمت‌ها به مردم ندارند، ولی این تنها اشکال وارد به عملکرد ایشان در این باره نیست. کافی است به آلودگی شدید هوا در برخی کلان‌شهر‌ها ـ که به گفته بسیاری کار‌شناسان، احتراق سوخت‌های فسیلی در آن سهم بالایی دارد ـ دقت کنیم تا به یکی دیگر از اشکالات موجود در تصمیم‌گیری مسئولان درباره نرخ فرآوردههای سوختی پی ببریم.
این در حالی است که برخی صاحب‌نظران معتقدند اثرات مخرب استفاده از سوخت‌های فسیلی بر سلامت عموم، بسیار فرا‌تر از آن است که در تیره و تار شدن آسمان شهر‌ها به دنبالش باشیم و شاهد مدعایشان را افزایش روزافزون بیماری‌های مختلف، به ویژه سرطان در جامعه می‌دانند تا تأکید کنند که بهبود کیفیت سوخت‌های فسیلی، دست کم از منظر پیشگیری از بیماری‌های صعب العلاج، ضرورتی است که باید هر چه زود‌تر به آن توجه کرد و در غیر این صورت، انتظار فرا رسیدن سونامی بیماری‌های مرگبار را کشید.
با این رویکرد، کمترین توقع آن است که بخشی از درآمدهای حاصل از فروش محصولات نفت خام، صرف افزایش خدمات سلامت در جامعه شده و در راه بهبود اوضاع زیست محیطی جامعه هزینه شود تا دست کم بخشی از مضرات استفاده گسترده از سوخت‌های فسیلی جبران شود؛ به این صورت که بخشی از درآمد‌ها و حتی بخشی از افزایش درآمدهای هر ساله ناشی از گران کردن نرخ این محصولات، به توسعه حمل و نقل عمومی و افزایش کاربرد سوخت‌های پاک در جامعه اختصاص یافته و در مسیری هزینه گردد که به کاهش آلودگی‌های زیست محیطی منجر شود.
البته این انتظارات تاکنون تنها حد تخیل مانده است، زیرا نه دولتمردان که بودجه را می‌نویسند و در آن افزایش قیمت‌ها را پیشنهاد می‌دهند و نه نمایندگان مجلس که بودجه را بررسی کرده و به تصویب می‌رسانند، تا کنون به چنین موضوعاتی توجه نکرده‌‌اند؛ بی‌توجهی که ظاهرا از ندیدن تبعات مصرف روزافزون سوخت‌های فسیلی نشأت گرفته و بی‌شباهت به ندید گرفتن مشکلات ناشی از دستکاری در توزیع آبهای جاری در کشور در سال‌های گذشته نیست که امروزه به بحران بی‌آبی منجر شده، مشکلات سدسازی‌های بی‌رویه را آشکار ساخته و حتی به تولید توفان‌های گرد و غبار در نقاط مختلف کشورمان منجر شده که زندگی بسیاری از هم‌وطنانمان را به مخاطره انداخته و هیچ راهکار کوتاه مدت و کم هزینه‌ای برای اصلاحش یافت نشده است.
براستی اشکال از کجاست؟ غلامرضا نوری قزلجه، نماینده مجلس شورای اسلامی در این باره به «تابناک» می‌گوید: متأسفانه در کشورمان این گونه شده که تا نبینیم، باور نمی‌کنیم؛ یعنی منتظریم بحران‌ها خود را نشان داده و شاخ و شانه بکشند و بعد به فکر راهکار بیفتیم، نه اینکه از قبل تدبیری بیندیشیم که مانع از بروز بحران‌ها شویم. درست مثل شرایط حال حاضر که بحران خشکسالی پس از سال‌ها بی‌تدبیری و پیش بینی نکردن مشکلات، از راه رسیده و تازه به فکر افتاده‌ایم که چگونه مهارش کنیم.
عضو کمیسیون کشاورزی می‌افزاید: هنوز به این باور نرسیده‌ایم که مسائل محیط زیستی، موضوعاتی فانتزی و کم اهمیت نیست و باید برایشان هزینه کرد که اگر این گونه بود، اولویت بسیار بالایی برای محیط زیست قائل می‌شدیم و بر این اساس، سهم بودجه مورد نیاز برای رفع مشکلات این حوزه را افزایش می‌دادیم، زیرا هرچه در این عرصه هزینه کنیم، به بهبود زندگی خودمان کمک کرده‌ایم.
قزلجه در ادامه به علمی نبودن بودجه‌ریزی در کشورمان اشاره کرده و می‌گوید: در شرایطی که می‌بینیم پدر هر خانواده، هر چقدر هم درآمدش اندک باشد، باز برای هزینه کرد آن اولویت بندی و بر اساس این اولویت‌ها، هزینه می‌کند، شاهدیم که ـ متأسفانه ـ چنین رویکردی در بودجه‌ریزی کشورمان دیده نمی‌شود. اینجاست که می‌بینیم ردیف‌های مورد نیاز برای حل مشکلات زیست محیطی در بودجه کمرنگ هستند و گاه همین ردیف‌های کمرنگ هم به تصویب نمایندگان مجلس نمی‌رسند.
نماینده مردم بستان آباد در مجلس شورای اسلامی با اشاره به دیده شدن برخی بایسته‌های محیط زیستی در لایحه‌ها و طرح‌های مطرح در کمیسیون‌های مختلف مجلس شورای اسلامی می‌گوید: آنچه باید پیشتر از بحث دیده شدن یا نشدن سهم محیط زیست در قیمت محصولات نفتی مورد توجه قرار گیرد، صرفه جویی در مصرف انرژی است که شامل انرژی‌های دیگر، مانند برق هم می‌شود، زیرا می‌دانیم بخش زیادی از برق مصرفی‌مان را ـ‌که انرژی پاک تصورش می‌کنیم ـ در نیروگاه‌های حرارتی تولید می‌کنیم که آلاینده محیط زیست هستند و یا می‌دانیم اتلاف انرژی در کشورمان بسیار بالا‌تر از نرم‌های استاندارد است. بر این اساس تلاش داشته‌ایم که در طرح‌ها و لوایح مطرح در مجلس، مشوق‌هایی برای کاهش مصرف انرژی در نظر گرفته و مستقیم و غیر مستقیم، به کمک محافظت از محیط زیست برویم.
نوری قزلجه با ابراز امیدواری به دیده شدنِ هر چه بیشتر مشکلات زیست محیطی در سایه تهدیداتی چون توفان‌های گرد و غبار و بحران کم آبی ـ که به تازگی کشورمان را متأثر کرده ـ می‌گوید: هرچه به مشکلات محیط زیستی و اثرات آن در زندگی‌مان دقیق شویم، درخواهیم یافت که جا دارد از بودجه بخش‌های مختلف زده و صرف محیط زیست کنیم، و اولویت این مسأله را حتی از اولویت مسائل دفاعی کمتر ندانیم، ولی تا کنون اشکالات بودجه‌ریزی مانع شده و ضرورت این امر هم برای خیلی‌ها محسوس نبود؛ محسوس نبود چون دیده نشده بود و حالا گرد و غبار کاری کرده دیده شود!
اخبار اجتماعی - تابناک
