جزییات ۲۴۵ مکان حساس بر روی گسلهای تهران/بنای ۱۲ هزار ساختمان در حریم گسلی/ وزارت نفت ، خارجه و قوه قضاییه بر روی مین گسل
- مجموعه: اخبار اجتماعی
- تاریخ انتشار : یکشنبه, 09 ارديبهشت 1397 12:43
علی بیت الهی در گفت وگو با ایلنا درباره میزان اماکن عمومی و ساختمانهای شخصی حریم گسلهای پرخطر تهران اظهار داشت: لرزه خیزی تهران و گسلهای فعال و شناخته شده آن و گسلهایی که در اطراف تهران گسترده شدهاند، از گذشته سطح خطر لرزهای پایتخت را در بالاترین حد خود نسبت به پهنههای دیگر کشور قرار داده است. از سوی دیگر هم میزان آسیب پذیری، فاکتور بسیار مهمی در تعیین میزان ریسک لرزهای پایتخت محسوب میشود.
وی افزود: برای برآوردهای کمی لازم است تا در خصوص آمار و اطلاعات بروز شده المانهای واقع بر روی حریم گسلهای تهران دقت لازم به عمل آید.
70 کیلومتر مربع از مساحت تهران در حریم گسلی
دبیر کارگروه ملی زلزله با بیان اینکه منطقه نواری حریم گسل های شهر تهران به دلیل احتمال وقوع جابجایی لایه های زمین در هنگام وقوع زلزله، از مناطق با خطر بالا نسبت به سایر محدوده های شهر تهران است، گفت: مجموع مساحت تعیین شده برای حرایم گسل های شهر تهران تا شعاعی در اطراف شهر بیش از 70 کیلومتر مربع است که عمده ترین بخش مساحت حریم گسل های شهری تهران را حریم گسل شمال تهران تشکیل می دهد که از شمال غرب تا شمال شرق شهر تهران در پای ارتفاعات گسترده شده است.
بیت الهی با تاکید بر اینکه آن قسمت از حریم گسل ها که داخل محدوده شهری تهران ( مناطق 22 گانه ) قرار می گیرند دارای مساحت 26 کیلومتر مربع هستند، گفت: در حالی که ساخت و ساز در حریم گسل، در نقاطی مانند کالیفرنیا از حدود 30 سال پیش ممنوع بوده اما متاسفانه ساخت و ساز به هر شکل و از هر نوع در حریم گسل های شهر تهران تا قبل از ابلاغ مصوبه شورایعالی شهرسازی و معماری ( تابستان سال 1395) ادامه داشت.
وی با بیان اینکه تا کنون برآوردی از میزان آسیب پذیری ساختمان های ساخته شده در حریم گسل های اصلی شهر تهران انجام نشده است، افزود: با پیمایش زمینی بر روی کل حریم گسل های شهر تهران با مساحت 26 کیلومتر مربع، مستنداتی مانند عکس و مختصات نقاط برداشت شد. براساس برداشت ها و مشاهدات میدانی در حریم گسل های شهر تهران 245 سایت مهم و حساس در 18 دسته بندی شناسایی شده و بر همین اساس، تعیین شد که نزدیک به 320 هزار متر مربع بافت فرسوده در محدوده حریم گسل های شهر تهران قرار دارند.
رییس بخش زلزله مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی ادامه داد: براساس برآوردها از روی نگاره های ماهواره ای و شمارش ساختمان ها در محدوده حریم گسل های تهران حدود 12 هزار ساختمان وجود دارد که بررسی آسیب پذیری لرزه ای آنها و اقدام در خصوص کاهش ریسک لرزه ای از برنامه های با اولویت زیاد برای این محدوده های ساختمانی است.
66 درصد ساختمان های منطقه یک در نزدیکی گسل ساخته شده اند
بیت الهی با بیان اینکه از نظر توزیع جغرافیائی(مناطق 22 گانه شهری تهران) ساختمان های واقع بر حریم گسل های منطقه یک شهر تهران با حدود 7600 بنا 65 درصد ساختمان های موجود در حریم گسل ها را در بر گرفته، گفت: بر اساس مشاهدات میدانی که انجام شده می توان گفت که تقریبا نیمی از ساختمان های موجود در حریم گسل های شهر تهران و در بافت های ناکارآمد، ساختمان های ضعیف و با کیفیت نازل و فاقد سطح مقاومتی لازم در برابر زلزله هستند.
وی با اشاره میزان بافت فرسوده در تهران در خطر بحران زلزله قرار دارند، اظهار داشت: براساس اطلاعات شرکت عمران و بهسازی شهری ایران، مساحت بافت فرسوده در تهران برابر با 3268 هکتار است که نسبت مساحت بافت فرسوده به مساحت کل شهر تهران در حدود 5 درصد است.
بیت الهی با اشاره به ویژه گی های بافت فرسوده از جمله ریزدانگی، ناپایداری و نفوذ ناپذیری گفت: در تعاریف بافت های فرسوده و ناکارآمد، علاوه بر استحکام بنا، ملاحظات شهرسازی نیز مد نظر قرار می گیرد که شامل مواردی نظیر ریزدانگی و نفوذ ناپذیری است این موارد از سوی دیگر در مخاطرات لرزه ای نیز نقش برجسته ای دارند. برای مثال نفوذ ناپذیری در حیطه امداد و نجات و حمل و نقل در لحظات بحرانی نقش مهمی دارد. ریزدانگی به معنای تراکم جمعیتی بالا است که آمار تلفات جانی زمین لرزه ها به نوعی به آن وابسته می شود.
وی با بیان اینکه به طور قطع خصوصیت اصلی و عمده بافت فرسوده از نظر مخاطرات لرزه ای ناپایدار است، ادامه داد: حدود 15 هزار هکتار از حریم شهری تهران ( نزدیک به 20 درصد مساحت کل شهر تهران) دربردارنده حداقل 50 درصد بلوک های شهری ناپایدار است. تعداد بلوک های شهری ناپایدار نیز حدود 14 هزار بلوک است که در مناطق مختلف تهران به ویژه در خط شمالی شهر و در مرکز و جنوب شهر پراکنده اند.
دبیر کارگروه ملی زلزله با بیان اینکه از نظر تعداد پلاک های ساختمانی واقع در بافت فرسوده از حدود یک میلیون و صدهزار پلاک، حدود 200 هزار پلاک در بافت فرسوده قرار می گیرند که ارقام بزرگی اند، تاکید کرد: بافت های فرسوده، به دلیل ناپایداری، در برابر زلزله تاب مقاومت نداشته و اغلب، حالت تخریب آنها، به صورت فروریزش کامل است. در این حالت معمولا تلفات جانی نیز تعداد بیشتری را در بر خواهد گرفت. بر این اساس است که ارتباط بافت های فرسوده و میزان خطر زلزله و به طور ملموس، میزان در معرض قرار گیری بلوک های فرسوده در حرائم گسل ها مهم تلقی می شود.
مساحت بافتهای فرسوده واقع بر حریم گسلها
مناطق |
مساحت بافت فرسوده در حریم گسل در مناطق (مترمربع) |
گسل |
محلات |
مساحت بافت فرسوده در حریم گسل در محلات(مترمربع) |
منطقه 1 |
356,564 |
گسل شمال تهران |
شهرک نفت |
1,983 |
گسل شمال تهران |
دارآباد |
69,101 |
||
گسل شمال تهران |
کاشانک |
23,135 |
||
گسل نیاوران |
دزاشیب و جوزستان |
1,666 |
||
گسل نیاوران |
حکمت و دزاشیب |
12,541 |
||
گسل شمال تهران |
امامزاده قاسم |
486 |
||
گسل لویزان |
چیذر |
7,395 |
||
گسل شمال تهران |
گلاب دره |
56,882 |
||
گسل شمال تهران |
جماران |
4,393 |
||
گسل شمال تهران |
دربند |
39,796 |
||
گسل نیاوران |
دربند |
1,877 |
||
گسل شمال تهران |
زعفرانیه |
24,530 |
||
گسل نیاوران |
اوین |
25,884 |
||
گسل شمال تهران |
درکه |
807 |
||
گسل نیاوران |
درکه |
296 |
||
گسل لویزان |
قیطریه |
41,107 |
||
گسل نیاوران |
تجریش |
44,685 |
||
منطقه 2 |
97,841 |
گسل شمال تهران |
کوهسار |
17,843 |
گسل شمال تهران |
فرحزاد |
48,880 |
||
گسل شمال تهران |
پرواز |
538 |
||
منطقه 5 |
30,580 |
گسل شمال تهران |
حصارک |
30,580 |
منطقه 20 |
99,883 |
گسل شمال شهر ری |
شهادت |
14,760 |
گسل شمال شهر ری |
منصوریه |
413 |
||
گسل جنوب شهر ری |
اقدسیه منطقه20 |
6,907 |
||
گسل جنوب شهر ری |
استخر منطقه20 |
7,647 |
||
گسل جنوب شهر ری |
فیروزآبادی |
24 |
||
گسل جنوب شهر ری |
سرتخت |
13,227 |
||
گسل شمال شهر ری |
سیزده آبان منطقه20 |
2,850 |
||
گسل شمال شهر ری |
جوانمرد قصاب |
1,813 |
||
گسل شمال شهر ری |
صفائیه |
23,056 |
||
گسل جنوب شهر ری |
بهشتی منطقه20 |
3,846 |
||
گسل جنوب شهر ری |
ولی آباد منطقه20 |
25,340 |
||
مجموع |
554,289
|
بیتالهی با اشاره به ساختمانهای حساس و امکان عمومی واقع در حریمهای گسلی در تهران گفت: با پیمایش در حریم گسلهای شهر تهران 245 سایت شناسایی شده است که در 18 گروه، دستهبندی شده است. 15 مرکز درمانی روی پهنههای گسلی شهر تهران شناسائی شده است. 3 ایستگاه آتش نشانی نیز که طبق تعریف آئین نامه 2800 جزء ساختمانهای بسیار مهم تلقی میشوند، روی حریم گسل واقع شدهاند.
وی تاکید کرد: نکته مهم در این تحقیق، واقع شدن 66 ساختمان مرتفع (با تعداد طبقات بالای 10 طبقه) در پهنه گسلهای شهر تهران بود که از میان آنها در صد بالائی در حال ساخت بودند. وجود 4 ساختمان موزه و 36 مدرسه نیز بر اهمیت توجه جدی به مناطق فصل مشترک بافتهای فرسوده و حرائم گسلهای شهر تهران میافزاید.
تعداد اماکن حساس واقع بر حریم گسل در شهر تهران
اماکن حساس واقع بر حریم گسل در شهر تهران |
|
دسته بندی |
مجموع |
انبار نفت |
1 |
آتش نشانی |
3 |
برج |
66 |
برق فشار قوی |
9 |
بیمارستان و مراکز درمانی |
15 |
پل و راه های ارتباطی |
23 |
پمپ بنزین |
2 |
دانشگاه ها و مراکز اموزش عالی |
9 |
سایر موارد |
6 |
شهرداری ها و مراکز وابسته |
9 |
قوه قضاییه |
4 |
مخازن آب |
8 |
مدارس |
36 |
مراکز تجمع |
22 |
مساجد |
25 |
موزه ها |
4 |
وزارت خارجه |
2 |
وزارت نفت |
1 |
جمع کل |
245 |
محلات گلاب دره، حصارک و فرحزاد خطرناکترین مناطق گسل شمال تهران
رییس بخش زلزله مرکز تحقیقات وزارت راه و شهرسازی با ارائه پیشنهاداتی درباره این شرایط شهر تهران گفت: باتوجه به اهمیت مساله زلزله تهران نبود پایگاه داده کامل و بر خط از اماکن و کاربریهای آنها از مسائل ضرورری و پیشنیازهای مدیریت بحران است ایجاد پایگاه حاوی اطلاعات دقیق و دادههای بروز از اقدامات ضروری است و باتوجه به پیشرفت تکنولوژی و استفاده از آن در سیستمهای اداری کشوری ایجاد بستر بر خط (آنلاین) از اطلاعات شهر تهران میتواند باعث تسهیل و دسترسی سریع به اطلاعات شهری شود که به مدیران کمک میکند که تصمیمات بهتری اتخاذ کنند.
وی با بیان اینکه توسعه شهر تهران در حریم گسلهای موجود، آنهم در فرادیواره گسل منطقی و معقول به نظر نمیرسد، گفت: طبق ابلاغ حرائم گسلهای شهر تهران، ممنوعیت ساخت برج در حرائم گسلها باید اعمال شود و براساس راهنمای ممنوعیت ساخت و ساز در کشور نیوزلند برای ساختمانهای واقع در پهنه گسلهای فعال صرفا ساخت منازل کوچک و کم اهمیت و با متراژ پایین اجازه داده میشود و ساخت هرگونه تاسیسات حساس ممنوع است.
بیتالهی ادامه داد: معتقدم وجود پلها و راههای اصلی دسترسی در شهر تهران در محدوده گسلهای شهر تهران باعث میشود که اهمیت این سازههای و پایداری آنها بعد از زلزله امری حیاتی است. لزوم بررسی این سازهها باتوجه به ایجاد تغییر مکان در اثر گسیختگی سطحی گسلها امری لازم و ضروری است.
وی با بیان اینکه تهیه برنامه مدیریت بحران براساس سایتهای مهم و حساس شناسایی شده در محدوده حرائم گسلها بسیار ضرورت دارد، گفت: محلات گلاب دره، حصارک و فرحزاد که دارای بافت ناکارآمد شهری بوده و در حریم گسل شمال تهران واقع گردیدهاند، جزء آسیبپذیرترین و ریسک بالاترین محدودههای بافت فرسوده تهران هستند.