۲۵ درصد جمعیت شهری ایران حاشیه‌نشین هستند
- مجموعه: اخبار اجتماعی
- تاریخ انتشار : شنبه, 30 مرداد 1395 08:08
شصت و چهارمین جلسه ستاد ملی ساماندهی امور جوانان درحالی روز دوشنبه ۲۵ مرداد تشکیل شد که برای دومین جلسه متوالی، وزیر ورزش و جوانان در آن حاضر نشد. این درحالی است که براساس آیین‌نامه ستاد ملی ساماندهی امور جوانان مصوب سال ۸۳ که بعدها در سال ۹۰ از سوی شورای‌عالی جوانان اصلاح شد، ریاست ستاد ملی ساماندهی امور جوانان با وزیر ورزش و جوانان است. این جلسه درحالی با حضور معاون ساماندهی امور جوانان وزارت ورزش و جوانان به‌عنوان دبیر ستاد برگزار شد که فاصله زمانی کوتاه آن با برگزاری گردهمایی مسئولان امور جوانان سراسر کشور تا حدی این حوزه را تحت‌تأثیر قرار داده بود.
در جلسه پیشین ستاد ملی ساماندهی امور جوانان «طرح ارائه آموزش‌های پیش از ازدواج به جوانان» مطرح و برای انجام اصلاحاتی به جلسه آتی موکول شد اما این طرح در پیچ‌و‌تاب اصلاحات موردنظر باقی ماند و در شصت‌وچهارمین جلسه ستاد مطرح نشد تا آن‌طور که مدیرکل دفتر ازدواج و تعالی خانواده گفت، این طرح تا پایان شهریور، دوباره ارائه شود.
قزوین ۲۴ هزار معتاد دارد
براساس روال هر ماهه که یکی از استانداران کشور گزارش عملکرد دولت در حوزه جوانان در استان متبوع را ارائه می‌دهد، در این جلسه نیز استاندار قزوین اطلاعاتی درباره وضعیت جوانان و اقدامات انجام‌شده درباره جوانان این استان را ارائه دهد.
به گزارش مهر، فریدون همتی در این جلسه گفت: «قزوین به‌عنوان یک استان مهاجرپذیر همواره میانگین نرخ مشارکت‌کاری بیشتری نسبت به میانگین کل کشور داشته و مطابق مطالعات انجام‌شده، نرخ بیکاری در سال ۹۴ در این استان 11,7 درصد تعیین شده که نسبت به سال ۹۳ کاهش دو درصدی داشته است.» او با اشاره به برنامه دولت در راستای رونق اقتصادی ادامه داد: «این استان نیز اهدافی را در زمینه اشتغالزایی تعیین کرده و در همین راستا در نظر است ۲۰ هزار فرصت شغلی جدید در سال ۹۵ ایجاد شود و از این تعداد تاکنون پنج هزار شغل جدید ایجاد شده و تا پایان سال ۱۵ هزار شغل دیگر نیز خواهیم داشت.
ریشه اصلی بسیاری از معضلات اجتماعی جوانان، بیکاری است و ما امیدواریم بتوانیم با اقدامات جدید سقف بیکاری را در استان قزوین کاهش دهیم.» او با بیان اینکه مطابق بررسی‌ها ۲۴ هزار معتاد در استان قزوین وجود دارد که بیشتر این افراد جزء قشر کارگر هستند، گفت: «تمامی این افراد جمع‌آوری شده‌اند و قرار است در یک دوره دو تا سه ماهه ترک داده شوند و همچنین در یک دوره دو تا سه ماهه بعد از ترک به مراکز فنی‌و‌حرفه‌ای معرفی شده و تحت مراقبت آموزش‌های لازم برای ورود به بازار کار را بیاموزند.»
۵۶ درصد ساکنان حاشیه شهرها مستأجر هستند
ادامه این جلسه به ارائه گزارش وزارت راه و شهرسازی در مورد سکونتگاه‌های غیررسمی اختصاص یافت؛ جایی که نماینده این وزارتخانه از حقیقتی پنهان خبر داد و گفت: «بسیاری از جوانان ساکن در حاشیه پایتخت برای پیداکردن کار مهاجرت کرده‌اند و این موضوع تناسب جمعیتی در شهرهای اطراف را به هم زده‌است.»
مجید روستا در جلسه ستاد ساماندهی امور جوانان ادامه داد: «مطابق یک مطالعه انجام‌شده ما اکنون ۱۳۰ هزار بافت نابسامان غیر‌شهری در قالب بافت‌های روستایی، فرسوده و غیررسمی داریم که حدود ۱۱ میلیون نفر در این مناطق زندگی می‌کنند و ۳۰ درصد از این تعداد را جمعیت جوانان تشکیل می‌دهند.
مناطق حاشیه‌نشین به‌دلیل مهاجرت، فقر، بیکاری، کمبود سکونتگاه، درآمد سرانه پایین و مسائلی از این دست به وجود می‌آید و این مناطق همواره با آسیب‌های زیادی مانند اعتیاد، توزیع مواد مخدر، سرقت و... روبه‌رو هستند اما آنچه باید موردتوجه بیشتر قرار گیرد، این است که این آسیب‌ها علاوه بر اینکه افراد ساکن در این مناطق را تهدید می‌کند بلکه وارد شهرها نیز می‌شود و تمامی افراد جامعه را تحت تأثیر قرار می‌دهد.» روستا با بیان اینکه البته حاشیه‌نشینی در تمامی کشورها وجود دارد، ادامه داد: «مسئله حاشیه‌نشینی و سکونتگاه‌های غیررسمی از اوایل دهه ۸۰ موردتوجه دولت قرار گرفت و با تدوین سندی که رویکرد توانمندسازی برای حل این مسئله داشت، وارد این حوزه شد. وضعیت نابسامان موجود در این مناطق و نبود خدمات شهری باعث می‌شود که نتوانیم انتظار یک شهروند سالم را از افراد ساکن در این مناطق داشته باشیم و بنابراین آسیب‌هایی در این مناطق رشد می‌کند که وارد شهرها نیز شده و به کل جامعه سرایت می‌کند.»
او با تأکید بر عامل فقر در این مناطق گفت: «این درحالی است که ۵۶ درصد از افراد ساکن در این مناطق مستأجر هستند و حتی توان خرید منزل در این مناطق نیز برایشان مقدور نیست و همچنین ۳۱ درصد مستأجران در این مناطق را جوانان تشکیل می‌دهند.» روستا یکی از دلایل عمده حاشیه‌نشینی را مهاجرت دانست و گفت: «بسیاری از افراد برای کار یا امور دیگر به شهرهای بزرگ مهاجرت می‌کنند و این موضوع تناسب جنسیتی در شهرها را برهم زده و در برخی شهرها مانند قزوین، رشت، کرج و یزد شاهد افزایش تعداد زنان نسبت به مردان هستیم که این خود مشکلاتی در پی دارد. ۸۲درصد جوانان ساکن در این اقامتگاه‌ها زیر دیپلم هستند، یک درصد دارای ناتوانی جسمی و معلولیت هستند، 1,5 درصد مشکلات جسمی و روانی دارند و همچنین مطابق نیازسنجی صورت‌گرفته ۹۵ درصد این افراد در بدترین وضعیت گذراندن اوقات فراغت به‌سر می‌برند.» روستا در ادامه به آسیب‌های اجتماعی این مناطق اشاره کرد و گفت: «بیشترین آسیب‌های اجتماعی موجود در این مناطق شامل آزار و اذیت همسایگان، مصرف مواد مخدر، توزیع مواد مخدر، توزیع مشروبات الکلی و سرقت از منازل و مغازه‌هاست و باید تأکید کنم که این آسیب‌ها تنها متوجه این مناطق نیست و دامنگیر ساکنان شهرها نیز می‌شود.» ارائه گزارش وزارت بهداشت از آسیب‌های اجتماعی بخش دیگری از جلسه ستاد ساماندهی امور جوانان بود.
اگرچه بسیاری از آمار ارائه‌شده در این گزارش محرمانه تلقی شد و اجازه انتشار پیدا نکرد اما همان میزان آمار منتشرشده نیز کافی بود تا ذهن بسیاری از شهروندان و مسئولان را به خود مشغول کند.
معاون بهداشت وزارت بهداشت از لزوم تغییر رویکرد در برخورد با آسیب‌های اجتماعی گفت و ادامه داد: «شعار ما در مواجهه با آسیب‌های اجتماعی باید کاهش نابرابری‌های اجتماعی باشد.» سیاری با انتقاد از عملکرد دولت‌ها در موضوع رفاه اجتماعی اضافه کرد: «باید شرایط زندگی روزانه مردم را بهبود ببخشیم، زیرا طی چند دهه اخیر، شرایط زندگی مردم بر اساس شاخص‌های مختلف سخت‌تر شده است. بهره‌مندی ناعادلانه از قدرت، ثروت، منابع و خدمات، از ریشه‌های بروز آسیب‌های اجتماعی است که باید با آن مقابله شود. درحال‌حاضر ۳۰ درصد مردم کشور گرسنه‌اند و نان برای خوردن ندارند که این آمار را وزارت رفاه هم تأیید می‌کند. باید به دنبال عدالت اجتماعی، مشارکت مردمی، همکاری بین‌بخشی با تکنولوژی سلامت برویم که این موارد در قالب طرح تحول سلامت دیده شده است.»
سیاری با بیان اینکه ۲۵ درصد جمعیت شهری ایران حاشیه‌نشین هستند، ادامه داد: «۱۰ میلیون و ۲۰۰ هزار نفر در سکونتگاه‌های غیررسمی شناسایی شده‌اند و حاشیه‌نشین‌ها بیشتر مهاجران روستایی و تهیدستان شهری هستند. در حال حاضر یک میلیون و ۲۰۰ هزار نفر در حاشیه شهر مشهد زندگی می‌کنند.
همچنین شهر تبریز ۵۰۰ هزار نفر حاشیه‌نشین دارد.» سیاری با بیان اینکه نابرابری‌های پنهان در جامعه رو به افزایش است، ادامه داد: «فقر، محرومیت اجتماعی، پایین‌بودن شاخص‌های توسعه انسانی، بی‌بهره‌ماندن از خدمات شهری، پایین‌بودن سطح بهداشت عمومی و شیوع بیماری‌ها از جمله مسائل حاشیه‌نشینی است، به‌طوری‌که ۹۴ درصد افراد ساکن در حاشیه شهرها اعلام کرده‌اند که از سطح پایین بهداشت برخوردارند.» معاون بهداشت وزیر بهداشت همچنین خشونت، اعتیاد، فرار از منزل و زنان ویژه را از جمله مشکلات دیگر حاشیه‌نشینی دانست و گفت: «برای مقابله با این آسیب‌ها باید حرفه‌آموزی و توانمندسازی، ایجاد اشتغال، ارائه تغذیه رایگان و درمان بیماری‌ها در رأس فعالیت‌ها باشد.»
معتادان واقعی بیشتر از آمار
او تأکید کرد: «براساس آمار ستاد مبارزه با مواد مخدر، یک میلیون و ۳۵۰ هزار معتاد در کشور وجود دارد که آمار وزارت بهداشت رقم دیگری را نشان می‌دهد.» سیاری درباره ارتباط با زنان تن‌فروش گفت: «کمترین میزان ارتباط با این دسته زنان به سیستان و بلوچستان، لرستان و همدان است. همچنین بیشترین میزان حضور این دسته از زنان در استان‌های گلستان، تهران، البرز و کمترین در خراسان‌جنوبی، آذربایجان‌شرقی و زنجان است.»
معاون وزیر بهداشت اگرچه آمارهایی از تعداد این دسته از زنان در کشور و میزان تماس مردان با آنها داشت و معتقد بود مخفی‌کردن آمار مشکلی را از کشور حل نمی‌کند اما از رسانه‌ای‌کردن آنها خودداری کرد. همچنین آمار میزان تماس‌های جنسی در میان دانش‌آموزان که از سوی معاون وزیر بهداشت مطرح شد، با انتقاداتی ازسوی برخی اعضای ستاد مواجه شد به‌طوری‌که نماینده وزارت آموزش و پرورش در ستاد ملی ساماندهی امور جوانان خواست در صورتی که آماری از میزان آسیب‌های اجتماعی در میان دانشجویان علوم پزشکی دارد، آن را بیان کند.
انتخاب دو منطقه نمونه، برای انجام فعالیت‌های اجرائی در مناطق و سکونتگاه‌های غیررسمی تنها مصوبه شصت‌وچهارمین جلسه ستاد ساماندهی امور جوانان بود که طی آن مقرر شد دو منطقه نمونه به‌عنوان پایلوت انتخاب شوند که یکی از مناطق بسیار پرخطر و منطقه دیگر با شرایطی معمول و متوسط خواهد بود. همه دستگاه‌ها آمادگی خود را اعلام کردند تا در قالب یک کار ملی، برنامه‌های خود را در این دو منطقه به اجرا درآورند، سپس نتایج فعالیت‌ها بررسی و اعلام خواهد شد تا آثار آن در توسعه و بهبود شاخص‌های سکونتگاه‌ها مشخص و سپس این طرح در تمامی سکونتگاه‌های غیررسمی اجرا شود.
اخبار اجتماعی - وقایع اتفاقیه
