هفده نکته کلیدی تربیت

مجموعه: مشاوره خانواده

۲- شما باید همواره رفتاری یكنواخت و بدون تزلزل داشته باشید.

بچه ها در برابر والدینی كه دائم حرف و عمل و رفتارشان را عوض می كنند، قضاوتی منفی خواهند داشت و سعی خواهند كرد كه با رفتار خود واكنشهای آنها را كنترل كنند.

۳- اداره رفتار، كنش و واكنشهای خود راكاملاً در دست و كنترل خویش داشته و اجازه ندهید به اصطلاح در چاله آنها بیفتید.

۴- وقتی از درستی عمل و حرف خویش اطمینان كامل دارید، احساس گناه یا پشیمانی از تصمیم گیری یا عمل خود نداشته باشید. همچنین یا حرفی را نزنید و یا در صورتی كه پس از بررسی های لازم و مطالعه كافی مطمئن شدید كه باید آن حرف را بزنید چون به درستی اش ایمان دارید، پای حرف خود بایستید.

۵- با بچه های خود به هیچ وجه به اصطلاح، «یكی به دو» و بگو مگو نكنید. این نیز از آن چاله هایی است كه برنده آن طرف مقابل یعنی بچه ها خواهند بود.

۶- برای كار خوبشان به آنها جایزه بدهید، ولی هرگز جایزه بزرگی را برای كار كوچك به فرزندتان ندهید چرا كه این نوعی باج دادن و رشوه دادن است و بچه ها نیز به سرعت آن را می فهمند.

۷- رفتارهای قابل جایزه دادن و یا قابل ستایش مرتب می تواند روی بدهد؛ شما می توانید كاری، وظیفه ای و مسؤولیتی به فرزند خود بسپارید كه او از عهده اش بر می آید؛ آنگاه به ستایش عملكردش بپردازید.

۸- فراموش نشود كه جایزه دادن نباید دائماً و همیشگی باشد چون ارزش خود را از دست می دهد اما بدانید كه جایزه دادن به طور كلی محرك بسیار خوبی است و باعث تكرار اعمال خوب و شایسته می شود. در بقیه موارد حتماً باید با «ستایش كردن» به او جایزه بدهید و نه الزاماً با خرید یك چیز گران قیمت.

۹- پیامدی كه برای رفتار نامناسب فرزندتان به او داده یا برایش در نظر می گیرد كاملاً باید بدون ابراز خشم، عصبانیت، داد و فریاد و یا چهره برافروخته و غضبناك باشد. با نشان دادن این واكنشها، فرزند شما در هر سنی كه هست به سرعت متوجه می شود كه بر اعمال و رفتار خود كنترل ندارید. بنابراین اعتقاد و اعتمادش به شما و عملكردتان سلب شده و رفتار نامناسب و بد را از نو تكرار خواهد كرد.

۱۰- باید همواره و بخصوص در زمان رفتار تنبیهی به او بفهمانید و عملاً خودش را مثل همیشه دوست دارید ولی آن رفتار بخصوصش را دوست نداشته اید؛ مثلاً اگر به دلیل رفتار ناپسندش می خواهید او را از تماشای تلویزیون محروم كنید حتماً بگویید: «خیلی متأسفم كه نمی توانم بگذارم تلویزیون ببینی».

۱۱- در فرصتهای مناسب و در زمانهای خوب با همان مهربانی به او بگویید كه چه اعمال و رفتاری از او را نمی پسندید و كدام ها را درست و پسندیده می دانید؛ آنگاه از خودش بخواهید كه در باره تغییر رفتار ناپسندش چه پیشنهادی دارد و چطور می تواند این كار رابكند.

۱۲- هر وقت كار خوبی كردی، به اصطلاح سر بزنگاه آنجا باشید و رضایتمندی كامل خود را نشان دهید. یادتان باشد كه این كار را باید «جانشین» اینكه هر وقت «كار بدی كرد» مچش را می گیرد، بكنید.

۱۳- شما الگوی كاملی برای بچه ها هستید؛ بنابراین هر لحظه و هر زمان مواظب اعمال، رفتار و گفتار و عقاید خود باشید. آنها هر چه بشوند نتیجه ای مستقیم از رفتار و كردار خود شما خواهند بود و در این باره مسؤولیت، كاملاً با شماست و نه هیچ كس دیگر، حتی خودش.

۱۴- انتظار و رفتار خود را متناسب با سن بچه ها تنظیم و تثبیت كنید. از نوجوان خود باید انتظاری متفاوت و احترامی متناسب با سن و شأن او نشان دهید، اگر چه این احترام باید به بچه های كوچكتر هم تسری یابد.

۱۵- وقتی متوجه شدید كه فرزندتان برای جلب توجه شما و به اصطلاح دریافت توجه مفنی دارد كارنامناسب یا حركت نادرستی می كند، در آن لحظه به هیچ وجه به او توجه نكنید و بی اعتنا بمانید؛ اما مراقب باشید كه به محض نشان دادن رفتاری مثبت، صد درصد به او محبت و توجه كنید.

۱۶- بسیاری از والدین تصور می كنند كه به دلیل رفتار نامناسب بچه هاست كه كنترل خود را از دست داده و به اصطلاح از كوره در رفته اند؛ این تلقی اشتباهی است چرا كه در واقع به این دلیل عصبانی شده اید كه كنترلی بر رفتار خود ندارید و سر رشته عملكردتان در دست خودتان نیست. در مواقع عصبانیت كاملاً دوستانه و بدون ابراز خشم و عصبانیت ظاهری، محل را ترك كنید (بلافاصله)، نوشیدنی خنكی بیاشامید، نفس عمیق بكشید، و با خودتان صحبت كنید كه چگونه می توانید ناراحتی و خشم و عصبانیت خویش را نشان ندهید. این یك اصل كلی و نسبتاً دائمی است كه: اگر كنترل خود را در دست خود نداشته باشید فرزندتان به سرعت كنترل رفتار شما را به دست خواهد گرفت و از این بازی ناخوشایند و عصبانی و برافروخته كردن شما لذت خواهد برد. بنابراین مرتب سعی خواهد كرد شما را در این چاله بیندازد تا بالاخره جابزنید.

۱۷- تغییر رویه فرزند شما، با تغییر رفتارهای شما - به شیوه هایی كه در فوق گفته شد- به تدریج صورت گرفته و آنها نیز تغییر خواهند كرد اما این روندی یك شبه نیست و احتیاج به صبر، حوصله، گذرزمان و داشتن نقشه و برنامه از سوی شما دارد. جلسات خانوادگی داشته باشید و با همدیگر مدام گفت وگو كنید. در كلاسهای مؤثر سازی والدین حضور یابید و روشهای جدید تربیتی را بیاموزید.

منبع:vista.ir