آفت های دینداری را می شناسید؟!
- مجموعه: متفرقه دینی
چه بسا گروهى با نام اسلام، در صفوف مسلمانان نفوذ كرده و از پشت خنجر بزنند، لذا مسلمانان باید هوشیار بوده و ساده اندیش و زود باور نباشند و به هر اظهار ایمانى، اعتماد نكنند؛ زیرا دشمنان براى انحراف آنان، برنامه ریزى مى كنند. البته خداوند نیز در مراحل حسّاس، از اسرار و توطئه هاى دشمنان پرده بر مى دارد.
وَقَالَت طَّآئِفَةٌ مِّنْ أَهْلِ الْكِتَابِ آمِنُواْ بِالَّذِیَ أُنزِلَ عَلَى الَّذِینَ آمَنُواْ وَجْهَ النَّهَارِ وَاكْفُرُواْ آخِرَهُ لَعَلَّهُمْ یَرْجِعُونَ (آل عمران ـ 72)
و جماعتى از اهل كتاب گفتند در آغاز روز به آنچه بر مومنان نازل شد ایمان بیاورید و در پایان [روز] انكار كنید شاید آنان [از اسلام] برگردند.
دوازده نفر از دانشمندان یهود تصمیم گرفتند براى ایجاد تزلزل و تردید در مسلمانان، صبحگاهان نزد حضرت محمّد صلى اللَّه علیه و آله آمده و اظهار ایمان كنند، ولى در آخر روز از اسلام برگردند و بگویند: ما محمّد و آیین او را دیدیم، ولى با آنچه در تورات و انجیل آمده است، مطابقت ندارد. آنها با این نقشه ى ماهرانه مى خواستند به هم كیشان خود این طور وانمود كنند كه اگر اسلام مكتب خوبى بود، اهل علم و كتاب از آن دست برنمى داشتند، با این كار هم در مسلمانان تردید به وجود آورند و هم سایر یهودیان را از مسلمان شدن باز دارند. خداوند متعال نیز با نزول این آیه، نقشه ى آنان را بر ملا ساخت.
در واقع آنها با گام هاى عملى فریبكارانه اى براى انداختن شك نسبت به حق در دل هاى مردمان ساده از پیروان خود كوشیدند و همه هدفشان آن بود كه این مردمان را از ایمان آوردن به رسالت تازه باز دارند.
گاهی به ایمان آوردن در مدتى كوتاه تظاهر مى كردند، و سپس كافر مى شدند و به گروه خود باز مى گشتند و مى گفتند: آرى، آنان را فریب دادیم و ایمان آوردیم از آن رو كه قلوب پاكیزه داشتیم و مخلص بودیم، ولى بر ما معلوم شد كه آنان برباطلند.
در روایتى از امام صادق علیه السلام آمده است: وقتى رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمان تغییر قبله از بیت المقدس به كعبه را در هنگام نماز ظهر ابلاغ كردند، یهود گفتند: به آنچه در آغاز روز بوده ایمان آورید، ولى بدانچه در پایان روز آمده (تغییر قبله) كفر ورزید تا آنان از آن قبله بازگردند و به طرف بیت المقدس نماز بخوانند. (مستدرك، ج 3، ص 169)
بحث لغوی:
وجه النهار: اول روز. به این علّت است كه انسان ابتدا با اول روز مواجه مىشود.
پیام های آیه:
1ـ دشمنان براى انحراف مسلمانان، برنامه ریزى مى كنند. در آیه 69 خواندیم كه اهل كتاب دوست دارند شما را منحرف سازند، این آیه به نقشه ى آنان براى رسیدن به آن هدف مى پردازد. «یُضِلُّونَكُمْ»، «قالَتْ طائِفَةٌ»
2ـ چه بسا گروهى با نام اسلام، در صفوف مسلمانان نفوذ كرده و از پشت خنجر بزنند، لذا باید هشیار بود. «آمِنُوا»، «وَ اكْفُرُوا»، «لَعَلَّهُمْ یَرْجِعُونَ»
3ـ مسلمان نباید ساده اندیش و زود باور بوده و به هر اظهار ایمانى، اعتماد كند. «آمِنُوا»، «وَ اكْفُرُوا»
4ـ خداوند در مراحل حسّاس، از اسرار و توطئه هاى دشمنان پرده بر مى دارد. «آمِنُوا»، «وَ اكْفُرُوا»
5ـ باید در مرحله اى از ایمان قرار بگیریم كه بازگشت برخى مسلمانان از دین، مایه ى تزلزل ما نگردد. «وَ اكْفُرُوا آخِرَهُ لَعَلَّهُمْ یَرْجِعُونَ»
6ـ یكى از سیاست هاى دشمن، ایجاد ارتباط و سپس قطع آن، به منظور ایجاد تزلزل در جامعه است. «لَعَلَّهُمْ یَرْجِعُونَ»
وَلاَ تُوْمِنُواْ إِلاَّ لِمَن تَبِعَ دِینَكُمْ قُلْ إِنَّ الْهُدَى هُدَى اللّهِ أَن یُوْتَى أَحَدٌ مِّثْلَ مَا أُوتِیتُمْ أَوْ یُحَآجُّوكُمْ عِندَ رَبِّكُمْ قُلْ إِنَّ الْفَضْلَ بِیَدِ اللّهِ یُوْتِیهِ مَن یَشَاءُ وَاللّهُ وَاسِعٌ عَلِیمٌ (آل عمران ـ 73)
و [گفتند] جز به كسى كه دین شما را پیروى كند ایمان نیاورید بگو هدایت هدایت خداست مبادا به كسى نظیر آنچه به شما داده شده داده شود یا در پیشگاه پروردگارتان با شما محاجه كنند بگو [این] تفضل به دست خداست آن را به هر كس كه بخواهد مى دهد و خداوند گشایشگر داناست.
اهل كتاب، از گرایش یهود به اسلام نگران بودند و براى پیشگیرى از آن تبلیغ مى كردند. «لا تُوْمِنُوا إِلَّا لِمَنْ تَبِعَ دِینَكُمْ»
پیام های آیه:
1ـ دشمنان اسلام، در توطئه هاى خود سفارش به پنهان كارى مى كنند و به غیر خود نیز اعتماد ندارند. «لا تُوْمِنُوا إِلَّا لِمَنْ تَبِعَ دِینَكُمْ» (یكى از معانى ایمان، اعتماد و اطمینان است)
2ـ هدایت الهى، یك جریان مستمر در طول تاریخ بوده است و اختصاص به قوم خاصّى ندارد. «إِنَّ الْهُدى هُدَى اللَّهِ»
3ـ تعصّب و خود برتربینى، یكى از آفت هاى دیندارى است. «إِلَّا لِمَنْ تَبِعَ دِینَكُمْ»
4ـ الطاف پروردگار، در انحصار گروه خاصّى نیست. نبوّت و هدایت، فضل الهى است كه به هر كس بخواهد مى دهد. «إِنَّ الْفَضْلَ بِیَدِ اللَّهِ»
5ـ گزینش پیامبران از سوى خداوند، بر اساس علم اوست. «واسِعٌ عَلِیمٌ»
یَخْتَصُّ بِرَحْمَتِهِ مَن یَشَاءُ وَاللّهُ ذُو الْفَضْلِ الْعَظِیمِ (آل عمران ـ 74)
رحمت خود را به هر كس كه بخواهد مخصوص مى گرداند و خداوند داراى بخشش بزرگ است.
این آیه، تصوّر غلط یهود را كه خداوند هیچ قومى را مانند یهود مورد لطف خویش قرار نمى دهد، نفى كرده و مى فرماید: خداوند بهتر مى داند چه كسى را عهده دار رسالت خویش بگرداند.
او در میان بندگانش لایق ترین فرد را انتخاب نموده و مورد لطف خاص خویش قرار مى دهد. خداوند، هم لطفش توسعه دارد و هم حكمتش انتخابگر است.
بحث لغوی:
" فضل" به معنى هر چیزى است كه بیش از مقدار لازم از مواهب و نعمت ها بوده باشد و این یك مفهوم مثبت و ارزنده دارد، ولى گاه معنى مذموم و نكوهیدهاى دارد و به معنى خارج شدن از حد اعتدال و رفتن به سوى افراط است و غالباً به صورت فضول (جمع فضل) به كار مى رود؛ مانند "فضول الكلام" یعنى حرف هاى زیادى.
نکته ای از این آیات: توطئه هاى قدیمى!
آیات فوق كه در حقیقت از آیات اعجاز آمیز قرآن بود و پرده از روى اسرار یهود و دشمنان اسلام بر مى داشت، نقشه ماهرانه آنها را براى متزلزل ساختن مسلمانان صدر اول فاش كرد.
آنها در پرتو آن بیدار شدند و از وسوسه هاى اغواگر دشمن بر حذر گردیدند ولى اگر دقت كنیم مى بینیم كه در عصر و زمان ما نیز همان طرح ها به اشكال دیگرى اجرا مى شود، وسائل تبلیغاتى دشمن كه از مجهزترین و نیرومندترین وسائل تبلیغاتى جهان است در این قسمت به كار گرفته شده و كوشش مى كنند كه پایه هاى عقائد اسلامى را در افكار مسلمین، مخصوصاً نسل جوان ویران سازند.
آنها در این راه از هرگونه وسیله و هر كس در لباس هاى "دانشمند، مورخ، عالم علوم طبیعى، روزنامه نگار و حتى بازیگران سینما" استفاده مى كنند.
آنها این حقیقت را مكتوم نمى دارند كه هدفشان از این تبلیغات این نیست كه مسلمانان به آئین مسیح یا یهود در آیند، بلكه هدف آنها متزلزل ساختن پایه هاى عقائد اسلامى در افكار جوانان و بى علاقه ساختن آنها نسبت به مفاخر آئین و سنتشان است، قرآن امروز هم به مسلمانان در برابر این جریان هشدار مى دهد.
منابع:
تفسیر هدایت، ج 1
تفسیر نور، ج 2
تفسیر نمونه، ج 2
مستدرك الوسایل، ج 3
تفسیر احسن الحدیثف ج 2
تبیان
