انواع خاک و مواد تشکیل دهنده آنها

مجموعه: چرا ، زیرا و چگونه

تحقیق در مورد خاک

تحقیق در مورد انواع خاک ها

خاک یک منبع طبیعی ارزشمند است که برای زندگی گیاهان و جانوران ضروری است. خاک را می توان با افزودن مواد آلی، کود و سایر مواد اصلاح کننده بهبود بخشید.

انواع خاک :

خاک لایه نازکی از سطح زمین است که از بقایای گیاهان و جانوران و ذرات سنگی تشکیل شده است. خاک برای زندگی گیاهان و جانوران ضروری است. خاک مواد مغذی مورد نیاز گیاهان را فراهم می کند و به آنها کمک می کند تا ریشه بگیرند و رشد کنند. همچنین به عنوان زیستگاه برای بسیاری از موجودات زنده مانند حشرات، حیوانات کوچک و گیاهان عمل می کند.

طبقه بندی خاک :

خاک را می توان بر اساس عوامل مختلفی طبقه بندی کرد، از جمله:

بافت: بافت خاک به اندازه ذرات موجود در آن اشاره دارد. خاک ها بر اساس بافت به سه دسته اصلی تقسیم می شوند:

خاک های شنی: این خاک ها حاوی ذرات بزرگی هستند که به راحتی آب را از خود عبور می دهند.

خاک های رسی: این خاک ها حاوی ذرات ریز و متراکم هستند که آب را به خوبی در خود نگه می دارند.

خاک های لومی: این خاک ها ترکیبی از خاک های شنی و رسی هستند و تعادل خوبی بین زهکشی و ظرفیت آبیاری دارند.

مواد آلی: مواد آلی به بقایای گیاهی و جانوری تجزیه شده اشاره دارد. مواد آلی به بهبود ساختار خاک و فراهم کردن مواد مغذی برای گیاهان کمک می کند.

pH :pH خاک به میزان اسیدی یا قلیایی بودن آن اشاره دارد. pH خاک برای رشد گیاهان مهم است.

ترکیب شیمیایی: ترکیب شیمیایی خاک به عناصر و ترکیباتی که در آن وجود دارد اشاره دارد. عناصر و ترکیبات مختلف خاک می توانند بر رشد گیاهان تأثیر بگذارند.

تحقیق در مورد انواع خاک ها

انواع خاک بر اساس بافت :

خاک های شنی: خاک های شنی حاوی ذرات بزرگی هستند که به راحتی آب را از خود عبور می دهند. این خاک ها معمولاً فقیر از مواد آلی هستند و در برابر فرسایش باد و آب آسیب پذیر هستند.

خاک های رسی: خاک های رسی حاوی ذرات ریز و متراکم هستند که آب را به خوبی در خود نگه می دارند. این خاک ها معمولاً غنی از مواد آلی هستند، اما به کندی زهکشی می شوند و در برابر فشرده شدن آسیب پذیر هستند.

خاک های لومی: خاک های لومی ترکیبی از خاک های شنی و رسی هستند. این خاک ها تعادل خوبی بین زهکشی و ظرفیت آبیاری دارند و معمولاً غنی از مواد آلی هستند.

گچی: خاک گچی در مقایسه با خاک های دیگر دانه ای بزرگتری دارد و به طور کلی سنگی است.

زهکشی آن آسان است. خاک ماهیت قلیایی دارد که گاهی منجر به توقف رشد و برگهای مایل به زرد در گیاهان می شود. این مسئله با استفاده از کودهای مناسب و متعادل سازی pH قابل حل است.

این خاک برای درختان، پیازها و بوته ها مانند یاس بنفش، نیلوفر و …. مناسب است، همچنین سبزیجاتی مانند اسفناج، چغندر، ذرت شیرین و کلم در خاک های گچی به خوبی عمل می کنند.

انواع خاک بر اساس مواد آلی :

خاک های با مواد آلی بالا معمولاً تیره تر از خاک های با مواد آلی کم هستند. مواد آلی به بهبود ساختار خاک و فراهم کردن مواد مغذی برای گیاهان کمک می کند.

طبقه بندی خاک بر اساس ترکیب مواد آلی

خاک ها بر اساس ترکیب مواد آلی به دو دسته تقسیم می شوند:

خاک فقیر از مواد آلی: این خاک ها حاوی مقدار کمی مواد آلی هستند.

خاک غنی از مواد آلی: این خاک ها حاوی مقدار زیادی مواد آلی هستند.

مواد آلی موجود در خاک از بقایای گیاهان و جانوران مرده تشکیل شده اند. این مواد به بهبود ساختار خاک، افزایش ظرفیت نگهداری آب و هوا و تأمین مواد مغذی برای گیاهان کمک می کنند.

انواع خاک را نام ببرید

انواع خاک بر اساس pH

pH خاک به میزان اسیدی یا قلیایی بودن آن اشاره دارد. pH خاک برای رشد گیاهان مهم است. اکثر گیاهان در pH خنثی (7) رشد می کنند. خاک های اسیدی (pH کمتر از 7) می توانند برای گیاهان مضر باشند، زیرا می توانند جذب مواد مغذی را برای گیاهان دشوار کنند. خاک های قلیایی (pH بیشتر از 7) نیز می توانند برای گیاهان مضر باشند، زیرا می توانند باعث کمبود مواد مغذی شوند.

انواع خاک بر اساس ترکیب شیمیایی

ترکیب شیمیایی خاک به عناصر و ترکیباتی که در آن وجود دارد اشاره دارد. عناصر و ترکیبات مختلف خاک می توانند بر رشد گیاهان تأثیر بگذارند. به عنوان مثال، خاک هایی که حاوی مقادیر زیادی مواد مغذی هستند می توانند برای رشد گیاهان مناسب تر باشند.

انواع مواد تشکیل دهنده خاک ها

خاک ابتدا به كندي به صورت سنگ تشكيل مي شود و بعد بر اثر فرسايش در نزديكي سطح زمين به صورت ذرات ريز (ماده منشأ) در مي آيد. مواد آلي هم با مواد غير آلي (ذرات سنگ، مواد معدني و آب)  مخلوط مي شوند تا خاک تشكيل شود.

موادی که خاک ها را تشکیل می دهند به چهار قسمت تقسیم می شوند:

• مواد سخت موجود در خاک: مواد سخت خاک را ترکیبات معدنی تشکیل می دهند ولی ممکن است دارای مقداری مواد آلی نیز باشند. البته این ترکیبات معدنی موجود در خاک از تخریب سنگ های اولیه یا سنگ مادر حاصل شده اند که گاهی اوقات همراه با مواد تازه کلوئیدی و نمک ها می باشند.

• موجودات زنده در خاک ها: تغییراتی که در خاک ها انجام می پذیرد بوسیله موجودات زنده در خاک انجام می گیرد. قبل از همه ریشه گیاهان، باکتری ها، قارچها، کرم ها و بالاخره حلزون ها در این تغییرات شرکت دارند.

• آب موجود در خاک : آبی که در خاک وجود دارد حمل مواد حل شده را به عهده دارد که البته این مواد حمل شده برای رشد و نمو گیاهان به مصرف می رسد. آب موجود در خاک ها از باران و آبهای نفوذی، آب جذب شده و بالاخره آبهای زیرزمینی تشکیل شده که در مواقع خشکی از محل خود خارج شده و بمصرف می رسد.

• هوای موجود در خاک: هوا همراه با آب در خوه های خاک ها وجود دارد که البته این هوا از ضروریات رشد و نمو گیاهان و ادامه حیات حیوانات می باشد. مقدار اکسیژنی که در هوای موجود در خاک وجود دارد از دی اکسید کربن کمتر است و این بدان علت است که ریشه گیاهان برای رشد و نمو اکسیژن مصرف کرده و دی اکسید کربن پس می دهند.

تحقیق در مورد خاک برای دبستان

انواع خاک :

به انواع خاک هایی که به تازگی تشکیل شده اند خاک انتی سول گویند.

انواع خاک وجود دارد که هر کدام از خاک ها مشخصه های بی همتایی از نظر رنگ، بافت، ساختمان و محتویات دارند. عمق خاك هم متفاوت است. نوع خاك در یك منطقه نوع گیاهانی كه می توانند در آن رشد كنند را تعیین می كند.

12 نوع خاک وجود دارد كه عبارتند از :

1. خاک آلفوسولز Alfisols

2. خاک اریدیسولز (Aridisols)

3. خاک انتیسول (Entisols)

4. خاک هیستوسولز (Histosols)

5. خاک اینسپتیسولز (Inceptisols)

6. خاک مولیسولز(Mollisols)

7. خاک اكسیسولز (Oxisols)

8. خاک اسپودوسولز (Spodosols)

9. خاک آلتیسولز (Ultisols)

10.خاک ژلیسولز (Gelisols)

11. خاک اندیسولز (Andisols )

12. خاک ورتیسولز (Vertisols)

ترکیبات خاک

رده ها و سیستم های نوین طبقه بندی انواع خاک :

1. خاک آلفی سول ها ( شامل انواع خاک هایی با عناصر بازی زیاد و افق های آرجیلیک)

آلفی سول یکی از انواع خاک است در واقع اگر خاکی دارای افق آرجیلیک باشد را خاک آلفی سول می نامند وبه معنی خاکهای پادزول قهوه ای خاکستری، چرنوزم فرسوده و پلانوسولهای وابسته و half bog است و منشا و ریشه لغتی ندارد.

2. خاک اریدی سول (خاک های مناطق خشک)

خاک اریدی سول از دیگر انواع خاک می باشد. اگر خاکی بیش از نیم سال خشک باشد و بدون اپی پدون مالیک باشد را خاک اریدی سول مینامند و به معنی خاک های بیابانی، خاکهای بیابانی قرمز رنگ، سیرزوم، سولونچاک، بعضی از خاک های قهوه ای یا قهوه ای متمایل به قرمز و خاک های سولونتز است و در زبان لاتین به معنی خشک است.

3. خاک انتی سول (خاک هایی که به تازگی تشکیل شده اند)

به انواع خاک هایی که به تازگی تشکیل شده اند خاک انتی سول گویند. اگر خاکی نشانه ای از تکامل افقهای پیدایش درآن دیده نشود و یا بسیار کم باشد را خاک انتی سول می نامند و به معنی خاک های آزونال و بعضی از خاک های low homic gley است و منشا و ریشه لغتی ندارد.

خاک اینسپی سول شامل انواع خاک های نارس با ویژگی های شناسایی اندک می باشد.

4. خاک های هیستوسول (خاک های آلی)

هیستوسولها  از انواع دیگر خاک هستند. اگر خاکی دارای بیش از 30 درصد مادۀ آلی تا عمق 40 سانتی متری باشد را خاک هیستوسول می نامند و به معنی خاکهای باتلاقی است و در زبان یونانی به معنای بافت است.

5. خاک اینسپی سول (انواع خاک های نارس با ویژگی های شناسایی اندک)

انواع خاکی را گویند که دارای اپی پدونهای آمبریک، مالیک، پلاگن و یاافق کامبیک باشد و به معنی بعضی خاکهای جنگلی قهوه ای و خاکهایsol brun acide, low homic gley, humic  gley است و در زبان لاتین واژه inceptum به معنای شروع و آغاز است.

6. خاک های مالی سول (شامل انواع خاک های علفزارهای استپی و چمنزارها)

مالی سول از دیگر انواع خاک می باشد. اگر خاکی دارای اپی پدون مالیک باشد را خاک مالی سول می نامند و به معنی خاکهای بلوطی، چرنوزم، بیرونیزم، رندزینا، برخی خاکهای قهوه ای، قهوه ای جنگلی و خاکهای وابسته گلی هومیک و سولونتز است و در زبان لاتین به معنی نرم است.

7. اکسی سول ها (شامل انواع خاک های سرشار از سزکویی اکسید با هوادیدگی زیاد مناطق میانی گرمسیری)

اگر خاکی تا عمق 2 متری دارای افق اکسیک بوده و بدون افق آرجیلیک باشد را خاک اکسی سول می نامند وبه معنی خاکهای لاتریت و خاکهای لاتوسول است ودر زبان فرانسه به معنی اکسید است.

8. خاک اسپودوسولها (شامل انواع خاک هایی با انباشتگی سزکویی اکسید و هوموس در بخش زیرین خاک)

اگر خاکی درون عمق 2 متری از سطح خاک دارای افق اسپودیک باشد را خاک اسپودوسول می نامند و به معنی خاکهای پادزول، پادزول قهوه ای و پادزول های تحت تاثیر آبهای زیر زمینی است ودر زبان یونانی به معنی خاکستر گیاهی است.

9. خاک آلتی سول (انواع خاک های جنگلی با وضعیت بازی کم)

اگر خاکی دارای افق آرجیلیک باشد اما اشباع بازی آن در PH برابر 2/8 متری از 35 درصد کمتر باشد را خاک آلتی سول می نامند و به معنی خاکهای پادزول زرد رنگ و قرمز رنگ، خاکهای لاتریتی قهوه ای سرخ، پلاسونول های وابسته و بعضی از BOGS – HALF است و در زبان لاتین به معنی پایان می باشد.

10. خاک  ژلیسولز (Gelisols)

11. خاک اندیسول ها (خاکسترهای آتشفشانی)

خاک اندیسول از دیگر انواع خاک می باشد در واقع اگر خاکی دارای بیشتر از 25 سانتی متر خصوصیات آتشفشانی و بدون افق آلبیک باشد را خاک اندیسول می نامند  و به معنی آنئو است و در زبان ژاپنی به معنی خاک سیاه است.

12. خاک ورتی سول (انواع خاک های رُسی تیره با ویژگی چروکیدگی و تورم)

خاک ورتی سول از دیگر انواع خاک می باشد در واقع اگر خاکی در همۀ افقهای خود بیش از 30 درصد رُس داشته باشد، خشک باشد و در آن تعدادی شکاف تاعمق 50 سانتی متری دیده شود را خاک ورتی سول می نامند و به معنی خاکهای کروموسول است و در زبان لاتین به معنی چرخیدن است.

آشنایی با انواع خاک ها

اهمیت خاک

خاک برای زندگی گیاهان و جانوران ضروری است. خاک مواد مغذی مورد نیاز گیاهان را فراهم می کند و به آنها کمک می کند تا ریشه بگیرند و رشد کنند. همچنین به عنوان زیستگاه برای بسیاری از موجودات زنده عمل می کند.

نحوه بهبود خاک

خاک را می توان با افزودن مواد آلی، کود و سایر مواد اصلاح کننده بهبود بخشید. افزودن مواد آلی به بهبود ساختار خاک و فراهم کردن مواد مغذی برای گیاهان کمک می کند. کود نیز می تواند به بهبود رشد گیاهان کمک کند. سایر مواد اصلاح کننده خاک می توانند به بهبود pH، زهکشی یا ظرفیت آبیاری خاک کمک کنند.

سخن پایانی :

انواع خاک بر اساس اندازه ذرات، ترکیب مواد آلی و سایر عوامل طبقه بندی می شوند. هر نوع خاک دارای خواص خاصی است که بر رشد گیاهان تأثیر می گذارد. خاک برای زندگی روی زمین ضروری است و باید از آن محافظت کرد.

گردآوری : بخش علمی بیتوته