هر آنچه که باید قبل از خرید تلسکوپ بدانید ( راهنمای خرید تلسکوپ)

مجموعه: آیا می دانید ؟

 نکات خرید تلسکوپ

هنگام خرید تلسکوپ به چه نکاتی باید توجه کرد؟

آشنایی با قسمت های مختلف تلسکوپ

برای تهیه تلسکوپ مناسب لازم است که در درجه اول با وظایف و نحوه ی عملکرد آن آشنا باشید. تمام تلسکوپ ها برای ایجاد تصویر واضح از اجرام آسمانی سه وظیفه اصلی دارند؛ این وظایف شامل: بزرگنمایی، جمع آوری نور و بالا بردن توان تفکیک است. در ادامه به بررسی جزئی تر این وظایف خواهیم پرداخت.

بالا بردن توان تفکیک

احتمالا دقت کرده اید زمانی که شی نورانی مانند چراغ خودرو از فاصله دور به شما نزدیک می شود در ابتدا غیر واضح و شکل یک دایره کوچک نسبتا کم نور است. به تدریج این دایره پرنور و بزرگ تر شده تا در نهایت در فاصله ی نزدیک تر کل شی یعنی ماشین برای شما نمایان می شود.

در اصطلاح علمی تر هر چه فاصله شما با شی نورانی کمتر باشد توان تفکیک اشیا (مثلا تفکیک اجزای ماشین) و وضوح آن بیشتر می شود. از انجایی نمی توانیم فاصله ی خودمان را نسبت به اجرام اسمانی کمتر کنیم، به وسیله ای نیاز داریم که بتوان توان تفکیک و وضوح این اجرام را برای مشاهده ی دقیق تر بالا برد.

شاید جالب باشد که بدانید زمانی که ستاره ای را در آسمان به شکل بسیار پر نور تماشا می کنید اگر بار دیگر با تلسکوپ به آن خیره شوید آن ستاره را چند ستاره ی نزدیک به هم می بینید. هر چه توان تفکیک اجسام در تلسکوپ بالاتر باشد، کیفیت و به تناسب قیمت آن نیز بالاتر است.

توان تفکیک در تلسکوپ

جمع آوری نور

یکی از مهم ترین وظایف تلسکوپ توان جمع آوری نور است. از آنجایی که اجرام آسمانی در آسمان شب قابل مشاهده اند، لازم است که با تاباندن نور داخل تلسکوپ اجزای داخل تصویر را واضح تر کرد. در تلسکوپ جمع آوری نور به وسیله ی عدسی انجام می شود هر چه قطر عدسی بیشتر باشد توان جمع آوری نور در آن بیشتر است. برای اینکه تلسکوپ مناسبی را انتخاب کنید توصیه می کنیم تلسکوپی را تهیه کنید که دارای قطر دهانه ی استانداردی باشد.

جمع اوری نور در تلسکوپ

بزرگنمایی

توان بزرگنمایی تلسکوپ یکی از شاخصه های مهم برای انتخاب تلسکوپ است. البته بزرگنمایی یک تلسکوپ را می توان به وسیله ی خرید چشمی قدرتمند بالاتر برد. میزان بزرگنمایی در تلسکوپ با توجه به نوع سوژه تعیین می شود.

برای تهیه چشمی دقت داشته باشید به ازای هر یک اینچ یعنی 2.5 سانتی متر افزایش ابعاد چشمی میزان بزرگنمایی 50 برابر افزایش پیدا می کند. البته توجه داشته باشید که میزان بزرگنمایی برای نوع تلسکوپ محدودیت دارد. یعنی شما نمی توانید بیش از ظرفیت هر تلسکوپ میزان بزرگنمایی آن را بالا ببرید. برای تلسکوپ 10 سانتی متری نهایت ظرفیت بزرگنمایی 200 برابر است.

توان بزرگنمایی در تلسکوپ

انواع تلسکوپ

تلسکوپ های مناسب برای رصد اجرام اسمانی به سه دسته ی اصلی تقسیم می شوند. این سه دسته شامل: تلسکوپ شکستنی، بازتابی و بازتابی شکستنی هستند. هر سه نوع این تلسکوپ ها وظایف بالا را انجام می دهند. تنها تفاوت انها قابلیت اپتیکی آنها است. برای آشنایی بیشتر و پیدا کردن تلسکوپ مناسب در ادامه به ارائه مشخصات این تلسکوپ ها می پردازیم.

تلسکوپ‌های بازتابی

تلسکوپ بازتابی در واقع همان تلسکوپی است که طراحی آن را ایزاک نیوتون انجام داد. این تلسکوپ ها به دو دسته ی کسگرین و نیوتونی تقسیم می شوند. طراحی تلسکوپ های بازتابی به گونه ای است که یک آینه در انتهای لوله قرار دارد تا کار جمع اوری نور را انجام دهد. این نوع تلسکوپ ها نسبت به سایر انواع تلسکوپ ها قیمت کمتری دارند. محدودیت آنها در این است که لازم است که پس از هر بار استفاده لازم است از نظر اپتیکی مجددا تنظیم شوند.

• مزایای تلسکوپ های بازتابی

- طراحی ساده و قیمت مناسب

- امکان مشاهده آسمان شب به راحتی و بدون تجهیزات پیچیده فراهم است.

• معایب تلسکوپ های بازتابی

- لازم است پس از هر بار استفاده قابلیت اپتیکی تلسکوپ را تنظیم کرد

- قابلیت تفکیک اجرام آسمانی بسیار محدودی دارد

- این تلسکوپ ها مستعد آلودگی با گرد و غبار هستند

- لوله ی این تلسکوپ ها در ازای بزرگنمایی بیشتر بزرگتر می شود

تلسکوپ بازتابی

تلسکوپ‌های شکستی یا انکساری

تلسکوپ های شکستنی دارای یک عدسی گرد در قسمت جلویی لوله ی دیافراگم خود هستند. هر چه دیافراگم قوی تر (بزرگتر) باشد قیمت ارزش تلسکوپ بالاتر است. هزینه خرید این تلسکوپ ها نسبت به تلسکوپ های بازتابی بالاتر و نسبت به تلسکوپ های بازتابی- شکستنی پایین تر است.

اما در نظر داشته باشید عدسی و اجزای داخلی این نوع از تلسکوپ ها بیشتر از سایر انواع تلسکوپ مستعد معیوب شدن هستند. بنابراین شاید پس از تهیه این تلسکوپ ها دائما مجبور به تعمیر آن باشید.

• مزایای تلسکوپ انکساری

- پس از هر بار استفاده مجبور به تنظیم مجدد آن ندارید

- از لحاظ ساختار بدنه بسیار محکم هستند به ازای هر اینچ بزرگنمایی بیشتر وضوح آن کاهش نمی یابد

• معایب تلسکوپ انکساری

- به ازای هر اینج بزرگنمایی لازم است هزینه ی بسیار بالایی را بپردازید

- به دلیل لوله بلند دیافراگم در خصوص محل قرار گیری آن دارای محدودیت هستید.

تلسکوپ انکساری

تلسکوپ‌های بازتابی-شکستی

تلسکوپ‌های بازتابی-شکستی قوی تر انواع دیگر تلسکوپ ها هستند. برای مشاهده ی بهتر اجسام دور داخل این تلسکوپ ها آینه و عدسی وجود دارد. با این وجود از لحاظ وزن بسیار سبک و قابل حمل و نقل و جابجایی هستند. پرطرفدارترین مدل های تلسکوپ بازتابی- شکستنی انواع مدل های برند اشمیت-کاسگرین و ماکسوتوف-کاسگرین هستند.

• مزایای تلسکوپ‌های بازتابی-شکستی

- با وجود دیافراگم قدرتمند لوله جمع و جوری دارد

- به علت اندازه ی مناسب امکان قرار دادن این تلسکوپ ها در هر مکان وجود دارد.

- استحکام خوبی دارد و اجزای آن بسیار محکم است

• معایب تلسکوپ‌های بازتابی-شکستی

- به تنظیمات پیشرفته احتیاج دارد

- برای خنک شدن به زمان کوتاهی نیاز است

- هزینه ی بسیار بالا برای تهیه

تلسکوپ بازتابی شکستنی

قبل از تهیه تلسکوپ باید به چه نکاتی توجه کنید

برای تهیه تلسکوپ مناسب توصیه می کنیم علاوه بر در نظر گرفتن بودجه تان به مواردی مانند عوامل زیر توجه کنید:

چه اجرامی را قصد دارید مشاهده کنید

اولین نکته ای که لازم است در نظر داشته باشید این است که قصد شما از تهیه تلسکوپ صرفا بهتر دیدن اجرامی مانند ماه و ستاره های بزرگ است و یا تفکیک ستاره های ریز و نزدیک بهم که ظاهرا یک ستاره به نظر می رسند.

اگر قصد شما مورد اول یعنی مشاهده اجرام بزرگ آسمانی است تلسکوپ های بازتابی و یا انکساری انتخاب مناسبی هستند؛ اما اگر قصد شما مشاهده ی اجرام ریزتر است بهتر است به فکر تهیه تلسکوپ بازتابی-شکستی گران قیمت باشید.

توجه به اندازه فضای منزل

نکته مهم بعدی این است که قصد دارید تلسکوپ را در کجا قرار دهید. اگر فضایی که در نظر دارید فضای بزرگی است می توانید از تلسکوپ های پیشرفته استفاده کنید؛ اما اگر فضای منزل شما کوچک است متاسفانه مجبور به تهیه تلسکوپ های ارزان قیمت و ابتدایی تری دارید.

چشمی مناسب همانطور که برای شما هم قابل حدس است مهم ترین چیزی که لازم است در نظر بگیرید قدرت بزرگنمایی، میدان دید و وضوح چشمی آن است. چشمی های دارای اندازه ۶ میلی‌متر، ۱۰ میلی‌متری، ۱۵ میلی‌متری و ۲۵ میلی‌متری برای بررسی اجرام آسمانی مناسب و دقیق هستند.

در نهایت پیشنهاد می کنیم قبل از تهیه ی تلسکوپ مناسب از مشاوره افرادی که در زمینه ی نجوم تجربه ی کافی دارند مشورت کرده و متناسب با بودجه، فضای منزل و هدف خود تلسکوپ مورد نظرتان را تهیه کنید.

گردآوری: بخش علمی بیتوته