جبهه‌های فعال بورس تهران

مجموعه: اخبار اقتصادی و بازرگانی

تاریخ انتشار : پنج شنبه, 16 اسفند 1397 07:32

روز گذشته، شاخص کل بورس تهران طی چند فراز و نشیب‌ کم‌دامنه با رشد ۱۴/ ۰ درصدی در ارتفاع ۱۶۲ هزار و ۸۲۷ واحدی قرار گرفت. توام با رشد محدود این شاخص، ارزش معاملات در مقدار پایینی رقم خورد و نسبت به معاملات روز سه‌شنبه نیز با کاهش بیش از ۱۱ درصدی مواجه شد. با کمرنگ شدن عوامل بنیادی در قلب اسفندماه، توجه دوباره اهالی بازار به اخبار و شایعات بیش از پیش خودنمایی و جبهه‌های دیگری را در بازار فعال کرد. برآیند این تغییرات که با جریان کم‌عمق نقدینگی در سهام بزرگ بازار همراه بود، افزایش تقاضا را در سهم‌های خبرساز به دنبال داشت.

آغاز گام رو به افول سهام کالایی

شاخص کل بورس پس از عبور از روزهای کم‌رمق بهمن‌ماه که توام با حرکت کم‌نوسان در سراشیب بود، در آستانه اسفندماه رنگ دیگری به خود گرفت. کاهش متداوم قیمت‌ها به سوی مرزهای حمایتی، تلاش‌های پیش‌رونده واشنگتن و پکن برای برقراری صلح تجاری و به تبع آن، رونق گرفتن معاملات کالاهای پایه در بازارهای جهانی و نیز گزارش عملکرد مورد انتظار و مطلوب شرکت‌های بورسی، دست به دست یکدیگر دادند و مسیر صعودی را برای شاخص کل سهام رقم زدند. به عبارت دیگر، به دنبال انتظار برای تاثیر مثبت سیاست‌های پولی انبساطی توسط دو غول اقتصادی دنیا، یعنی آمریکا و چین، بر افزایش قیمت‌های جهانی فلزات، ثبات نسبی قیمت نفت و انعکاس آن در صورت‌های مالی بنگاه‌های بورسی و نیز رشد ممتد قیمت‌ها در بورس کالای ایران و رکوردشکنی‌های نرخ فولاد و سایر محصولات کالایی، شرایط بنیادی مطلوبی پدیدار شد که انتظار می‌رفت محرکی قوی برای تداوم افزایش تقاضا برای سهام وابسته در بورس تهران باشد.

با شروع حرکت ملایم صعودی شاخص کل سهام از بیست‌ونهم بهمن ماه، در بازه زمانی سی‌ام بهمن‌ماه الی چهارم اسفند فلزات اساسی بیشترین توجه سهامداران خرد را به خود اختصاص دادند. با این حال این امر در پنجم اسفند تضعیف شد و در ادامه به روند منفی بدل گشت. به‌طوری‌که از ششم ماه جاری به‌طور متوسط کمترین خرید سهامداران خرد از سهام گروه فلزات رقم خورد. امری که در معاملات روز گذشته نیز تکرار شد. در این برهه زمانی، نوسان پرشتاب دلار در بازار آزاد و اثرات آن بر تصمیم‌گیری فعالان بازار نسبت به سهام وابسته به ارز، عامل اساسی افت شاخص صنایع کالایی و در پی آن کاهش شاخص کل سهام مطرح شد. مطابق نمونه‌های تاریخی افزایش نرخ دلار و پدیدار شدن انتظارات تورمی در پی آن، با یک فاز تأخیر بر معاملات سهام منعکس می‌شود. واقعیتی که ترکش‌ها طی چند روز اخیر به سهام بورس تهران اصابت کرد و در رشد دلار، تقاضای سهام را تحریک و در حالت عکس نیز با کاهش نرخ دلار و انتظار برای رکود، کاهش تقاضا گریبان سهام مرتبط را گرفت و به افت قیمت آنها طی روز سه‌شنبه انجامید.

شیفت به سمت کوچک‌ترها

پس از جذب رویدادهای مثبت در بازار سهام، جهت‌گیری سرمایه‌های خرد به سمت سهام تقویت شد و با رشد سریع قیمت‌ها طی هفته نخست اسفندماه، شاخص کل به سقف خود پس از میانه آذر دست یافت. با وجود آنکه انتظار می‌رفت تقاضا در جهت افزایش استمرار یابد؛ با کمرنگ شدن عوامل بنیادی، تقاضا از سوی سهام صادرات‌محور و به اصطلاح شاخص‌ساز، قدرت خود را از دست داد. سهامداران برای بهره‌مندی از نوسانات مقطعی به سوی سهام بنگاه‌های کوچک‌تر بازار روی آوردند و به این ترتیب، در جریانی واگرا، شاخص کل هم‌وزن از شاخص کل سبقت گرفت. همزمان با رویگردانی سهامداران خرد از صنعت فلزات اساسی، بیشترین خرید این دسته از سهامداران در گروه‌هایی به جز صنایع صادرات‌محور رقم خورد که در این میان بانک‌ها نقش پررنگ‌تری در جذب پول معامله‌گران حقیقی داشت.

بازگشت بانک‌ها به صدر توجهات

طی ماه‌های اخیر سهام بانکی همواره از دو منظر مورد توجه فعالان بازار بوده است. افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی و نیز سود ناشی از نرخ تسعیر ارز دو عاملی بودند که اقبال گرم سهامداران را نسبت به نمادهای بانکی به همراه داشتند و تصور می‌شد اثری شگرف بر سودآوری سهام مزبور خواهند داشت. با همین تصویر بود که سهام بانکی در غیاب تقاضای موثر برای سهام اصطلاحا دلاری در پاییز لیدری بازار را در جذب نقدینگی و رشد قیمت به دست گرفتند. با گذشت زمان و فروکش هیجانات نسبت به سهام بانکی، توجه به اخبار افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی نیز فروخوابید.

از این رو، دوشنبه هفته جاری که اطلاعیه افزایش سرمایه سنگین بانک تجارت روی سامانه کدال نشست، تقاضای موثری برای سهم «وتجارت» در پی نداشت. روز گذشته نیز قیمت سهام مزبور در محدوده منفی رقم خورد که تاثیر کاهنده‌ای بر شاخص کل داشت و بیش از ۴۶ واحد از آن کاست. به نظر می‌رسد آگاهی معامله‌گران بازار نسبت به اثر خنثای چنین افزایش سرمایه‌ای بر سودآوری شرکت‌ها عامل اصلی بی‌واکنشی آنها بود.  در مقابل، سود حاصل از تسعیر دارایی‌های ارزی و احتمال شناسایی سودهای چشمگیر، عامل دیگری بود که مشخصا در معاملات دیروز توجه سهامداران این گروه را به خود جلب و در نماد بانک ملت که بیشترین دارایی ارزی را در اختیار دارد، متمرکز کرد.

به‌رغم نظر کارشناسان نسبت به کیفیت پایین سود از این محل، استقبال سهامداران در قبال این سود به دنبال شایعاتی مبنی بر شفاف‌سازی «وبملت» درخصوص دارایی‌های ارزی، طی روز گذشته طولانی‌ترین صف خرید بازار را برای این سهم به ارمغان آورد. برآیند تحرکات سهامداران در این سهم سبب شد تا «وبملت» بیشترین اثر مثبت را بر شاخص کل وارد کند و بالغ بر ۱۳۸ واحد به ارتفاع آن بیفزاید.  در حالی‌که معاملات سهام بانکی تا میانه روز، بر اساس فشار فروش و عقب‌نشینی تقاضا پیش می‌رفت و متوسط قیمت‌ها هرچه بیشتر به محدوده منفی وارد می‌شد، در ساعت پایانی بازار ورق برگشت.

جهش قیمتی «وبملت» و خرید و فروش آن در سقف قیمت روزانه‌ در ساعات پایانی، موجب رشد متوسط قیمت سهام بانکی در محدوده نیم درصدی شد و نقش مؤثری در افزایش ارزش معاملات گروه بانک‌ها ایفا کرد. به گونه‌ای که مقصد بخش عمده نقدینگی معاملات خرد روز گذشته در گروه عنوان‌شده رقم خورد و بیش از ۴۸۸ میلیون سهم بانکی به ارزش افزون بر ۸۵ میلیارد تومان دست به دست شد که معاملات بانک ملت حدود ۳۰ میلیارد تومان از این نقدینگی را به گردش درآورد. در انتهای روز نیز «وبملت» با صف خرید نزدیک به ۱۹ میلیارد تومان، به معاملات هفته جاری خود پایان داد.

همگام با بازیگران

چهارشنبه هفته جاری، برای دومین روز کاری پی‌در‌پی، بازار سهام با حمایت سهامداران حقوقی به کار خود پایان داد. در قالب خالص خرید این گروه از فعالان بازار، نزدیک به ۷ میلیارد تومان سهم از پرتفوی سهامداران حقیقی به سبد سهام حقوقی‌ها منتقل شد و به این ترتیب هفته جاری با جابه‌جا‌یی حدود ۵۳ میلیارد تومان سهام از جانب معامله‌گران خرد به فعالان عمده، سپری شد.

بیشترین خرید سهامداران حقوقی در نماد فولاد مبارکه اصفهان رقم خورد که به موجب آن بیش از ۳ میلیارد تومان به پرتفوی آنها افزوده شد. «شپنا» و «فملی» نیز از دیگر ترجیحات سهامداران عمده بودند. خالص خرید این دسته از سهامداران از دو نماد مزبور در مجموع نزدیک به ۳ میلیارد تومان بود. در مقابل، سهام بیمه ملت در مرکز توجهات سهامداران حقیقی قرار گرفت و مالکیت بیش از ۳ میلیارد و ۷۰۰ میلیون تومان از سهام این شرکت به نفع سهامداران خرد تغییر یافت. دو نماد بانکی «وبملت» و «وتجارت» نیز از دیگر نمادهایی بودند که بیشترین خرید بازیگران خرد را در خود رقم زدند.

دنیای اقتصاد/مینا افروزی