گره کور رابطه ایران و عربستان به دست عادل عبدالمهدی باز می شود؟

مجموعه: اخبار سیاست خارجی

تاریخ انتشار : دوشنبه, 19 فروردين 1398 14:02

حجت الاسلام والمسلمین «محمد شریعتی دهاقان» سفير اسبق ايران در سازمان همكاري های اسلامي در گفت و گويي با  انتخاب  با اشاره به اهميتي كه تعامل ايران و عربستان مي تواند داشته باشد،‌ به تشرييح شرايط و همچنين موانع تفاهم پرداخت. متن این گفتگ در زیر آمده است:

*ميانجي گري احتماليِ عراق بين ايران و عربستان را چطور تحليل مي كنيد؟

مشكلات بين ايران و عربستان مسايلي عميق است. به همين دليل لازم است، دو كشور مسايل مطرحه را با مذاكره و گفت و گوهاي مستقيم حل كنند. هم جمهوري اسلامي توقع هايي از دولت سعودي دارد و هم آنها مطالبه هايي از ايران دارند. در قدم اول، بايد زمينه هاي تعامل فراهم شود تا از اين طريق، رايزني ها و كارهاي لازم براي كاهش اختلافات انجام شود. با اين حال، نه ايران و نه عربستان نبايد به اراده عراق در راستاي ترميم فضاي فعلي بي تفاوت باشند و تلاش كنند، مسايل في مابين حل شود تا هم دو كشور و هم منطقه و البته جهان اسلام از همراهيِ احتمالي دو كشور مهم عربستان و ايران بهره مند شوند. اين را بايد در نظر داشت كه كشورهاي ديگر منطقه هم آمادگي دارند تا اين گره را كه يكي از گره هاي كور خاورميانه است، باز شود تا از اين طريق با كم شدن تنش بين كشورهاي منطقه، خاورميانه اي ها منفعت ببرند و دولت تماميت خواه آمريكا و همچنين اسراييل متضرر شوند. به همين دليل، هدف بايد مقابله با توسعه طلبي اسراييل باشد.

*البته رويكرد بن سلمان و پاسخ ها و مطالبات دولت سعودی عملا راه را بر مذاکرات در جهت اختلافات بسته است.

اينكه در پاسخ به پرسش قبلي گفتم بايد زمينه ها روشن شود، به نوع نگاه وليعهد عربستان به ايران هم بر مي گردد. من هم مثل خيلي ها يقين دارم اوضاع بعد از آمدن محمد بن سلمان  در عربستان سعودي عوض شده است و به همين دليل، شاهد دورتر شدن اين كشور از ايران هستيم. البته زمينه هاي تنش بين ايران و عربستان در گذشته هم به طور مشهودي قابل مشاهده بود.

*واكنش ايالات متحده به تعاملِ احتمالي عربستان و ايران چه نوع واكنشي مي تواند باشد؟ به هر حال آمريكايي ها از فضاي تنش آلود فعلي بهره مند مي شوند.

بازهم مي گويم، يكي از مواردي كه در فراهم شدن زمينه ها موثر است، نوع رويكرد دولت آمريكا به اين موضوع است. تا به امروز هنوز آثاري از اينكه آنها چه خواهند كرد، معلوم نيست. آنچه مشخص است، اين است كه هم آمريكا و هم اسراييل هر كاري كه لازم باشد را انجام خواهند داد تا ايران و عربستان نسبت به هم رويكردي تقابلي داشته باشند تا با تنشِ منطقه، اهداف خود را محقق شده ببينند. به همين دليل، تاكيد مي شود، مانع ها توسط خودِ‌ عربستان و ايران برطرف شوند و وساطت هاي كشورهاي ديگر در گام هاي بعدي مي تواند،‌ تاثيرگذار باشد تا از اين طريق خاورميانه از ضررهاي حضور مداخله آميز آمريكا و اسراييل در امان بماند. هيچ كس نمي تواند، اين قضيه را منكر شود كه چالش فعلي، ضررهاي زيادي دارد و منافع دو كشور را هدر مي دهد. عربستان ابزار تبليغي و مالي و البته انساني وسيعي دارد و مطلوب اين است كه اين داشته ها فقط در راستاي منافع منطقه به كار گرفته شود. ايران هم در منطقه مهم خاورميانه يكي از پر نفوذ ترين كشورها شناخته مي شود. شرحِ شرايط دو كشور، ما را به اين نتيجه مي رساند كه حلِ اختلاف ايران با عربستان در كنار دست آوردهايي كه برايشان خواهد داشت، حتما مي تواند در راستاي برطرف شدن مشكلات يمن و سوريه و كاهش تنش ها بين شيعه ها و سني هاي عراق خواهد شد.