فوت دانشجویان اهوازی اثبات یاس و افسردگی
- مجموعه: اخبار پزشکی
- تاریخ انتشار : پنج شنبه, 28 آذر 1398 08:35
در یازده روز گذشته چهار دانشجوی دانشگاه شهید چمران و جندی شاپور اهواز، بنا به آنچه که خودکشی اعلام شده است، جان خود را از دست داده‌اند و این موضوع باعث افزایش نگرانی‌ها در تشدید مشکلات روحی و روانی در میان دانشجویان شده است. یکی از دانشجویان که به نوشته ایلنا، ۱۹ساله و اهل اندیمشک بوده، ۹ آذرماه از خوابگاه خارج شده و دیگر بازنگشته است. وزیر علوم و تحقیقات درباره شائبه‌های قتل این دانشجوی دانشگاه شهید چمران اهواز اظهار می‌کند: «صحت این موضوع هنوز مشخص نشده است، چرا که دانشجو ساعت ۱۱ شب شخصا خوابگاه را ترک کرده و دیگر بازنگشته و بررسی مسائل جنایی به عهده پلیس است.»
مورد دوم مرگ دانشجویان دانشگاه چمران اهواز که ۱۲ آذرماه خود را از درختان پشت خوابگاه (خوابگاه شهید علم‌الهدی) حلق‌آویز کرده است. با این حال روز گذشته نیز دو دانشجوی دیگر در اهواز جان خود را از دست داده‌اند. همانطور که فرهاد ابول‌نژادیان، رئیس دانشگاه علوم پزشکی اهواز از تشکیل کمیته بحران در دانشگاه برای پیگیری این موضوع خبر می‌دهد و می‌افزاید: «روز دوشنبه (۲۵ آذر) یک دانشجوی پسر که در رشته داروسازی مشغول به تحصیل بود، در کلاس درس بدون علائم تنفسی و قلبی به بیمارستان گلستان اهواز منتقل شد و عملیات احیای قلبی، ریوی روی او انجام گرفت، اما متاسفانه فوت شده بود.
همچنین یک دانشجوی دختر رشته پزشکی نیز فوت کرده که خانواده او هنگام بیدار کردنش از خواب متوجه مرگ فرزندشان می‌شوند. وی تصریح کرد: کمیته بحران با حضور جمعی از پزشکان در دانشگاه تشکیل شده و موضوع در حال بررسی و پیگیری است. همچنین یک تیم روانکاو از سوی وزارت علوم بلا‌فاصله به خوابگاه‌های دانشگاه شهید چمران اعزام شده تا موضوع را بررسی کند.» البته در شبکه‌های اجتماعی اخباری در رابطه با مرگ این دانشجویان در حوادث اخیر و اعتراضات منتشر شده است، اما روز گذشته وزیر علوم این موضوع را رد کرد و گفت: «فوت دانشجویان ارتباطی با ناآرامی‌های اهواز ندارد.» با این توصیفات، پرونده قبلی افزایش میزان افسردگی و مشکلات روحی در میان دانشجویان دوباره باز شده است.
در اين رابطه منصور غلامي، وزير علوم، تحقيقات و فناوري در واکنش به فوت اين دانشجويان گفته است: براي پيگيري از همکاران‌مان در خوزستان خواستيم، سوابق تحصيلي اين دانشجويان را در حيطه مسائل شخصي خاص و يا مسائلي که عمدتا مربوط به دوستانشان بوده است را مورد بررسي قرار دهند تا ببينيم مساله‌اي که موجب نگراني و ناراحتي شده، چه بوده‌است.
وي با اشاره به نقش مراکز مشاوره‌هاي دانشجويي براي کاهش آسيب‌ها گفت: طي چند وقت اخير مراکز مشاوره دانشجويي فعال‌تر شده‌اند. همچنين سعي شده محيط‌هاي دانشجويي پايش شوند، نه اينکه مراکز صرفا براي مراجعه صرف باشد. وقتي مي‌گوييم شيوه مراکز مشاوره دانشجويي به شکل پايشي است، يعني حتي مسئولان دانشگاه، استادان، خانواده و دوستان اين دانشجو بايد از مشکلات يا نگراني‌هاي آن شخص مطلع باشند تا بتوان به‌نحوي به او کمک کرد. البته طبق گزارشات گروه‌هاي مشاوره توانسته‌اند، بسياري از مشکلات اين چنيني را حل کنند، اما بعضا پيش آمده که افراد رغبتي براي حل کردن مسائل‌شان ندارد و يا چون بروز و ظهور ندارد، آن را پيگيري هم نمي‌کنند. وزير علوم بيان کرد: برخي دانشجويان گاهي اوقات اقدام به خودکشي مي‌کنند که خوشبختانه اتفاقي براي آنها نمي‌افتد و تعداد خيلي کمي خودکشي منجر به فوت مي‌شود، اما موارد پيش آمده در اين چند روز نگران‌کننده بوده است.
تبعات افزايش افسردگي در دانشگاهها
به گفته محققان، علل مختلف اجتماعي و محيطي، خانوادگي و فردي در بروز مشکلات روانشناختي دانشجويان دخيل هستند و تاب آوري کم يا آسيب‌پذيري و حساسيت زياد يا بي‌علاقگي به رشته تحصيلي از جمله عوامل فردي در بروز مشکلات روانشناختي دانشجويان است. همچنين از عوامل خانوادگي نيز مي‌توان به اجبار براي تحصيلات دانشگاهي يا رشته تحصيلي از سوي خانواده يا دوري از خانواده و از عوامل اجتماعي به نااميدي از آينده شغلي و اجتماعي رشته تحصيلي اشاره کرد.
يک جامعه شناس در اين رابطه به «آرمان ملي» مي‌گويد: هميشه محيط‌هاي دانشگاهي نسبت به محيط جامعه، فعال‌تر و زنده‌تر بوده است و اين امر را مي‌توان در واکنش‌هاي جدي و پوياتر دانشجويان به اتفاقات کشور به وضوح ديد. تحرک پرانرژي دانشجويي تا قبل از دولت‌هاي نهم و دهم و تا سال 88 همواره وجود داشت، اما بعد از آن مي‌توان به جرأت گفت به غير از گروه‌هاي مرتبط با حکومت مانند گروه‌هاي بسيج و... تقريبا خاک مرده بر فضاي دانشجويي ما پاشيده شد و دانشجويان از تحرک افتادند، همين سکوت و بي‌انگيزگي قشر دانشجويان، موجبات افزايش افسردگي را در ميان آنها فراهم آورد. سعيد معيرفر در ادامه مي‌افزايد: دانشگاه مکاني است که نسل جوان با پويايي خاص، ورودشان را به عرصه کار، سياست، فرهنگ و ... تجربه مي‌کنند و تا حدي فرصت آزمون و خطا را براي اين قشر از جامعه فراهم مي‌سازد. متاسفانه زمينه تحرک‌هاي دانشجويي در کشور ما به صفر رسيده و دانشگاهها به محلي براي درس خواندن صرف تبديل شده‌اند.
چون دانشجويان امکان فعاليت سياسي، فرهنگي و اجتماعي را ندارند، اين عوامل بر افت تحصيلي آنها نيز تاثيرگذار بوده و يک نوع بي‌انگيزگي و افسردگي در ميان قشر دانشجو ديده مي‌شود. از سوي ديگر در جامعه ما آينده شغلي فارغ‌التحصيلان دانشگاهها تاريک است و ما با افزايش آمار بيکاري فارغ التحصيلان روبه‌رو هستيم و در حقيقت دانشجويان براي آينده کاري‌شان هيچ‌اميدي ندارند. مجموعه اين عوامل باعث مي‌شود که يک نيروي پرانرژي را از کار بيندازيم و اين انرژي گاهي جنبه معکوس و در جهت خود تخريبي پيدا مي‌کند.
وقتي يک نيروي پرانرژي از کار مي‌افتد، موجبات مشکلات روحي و رواني آنها را فراهم مي‌سازد و باعث افزايش آمار افسردگي، خودکشي، افزايش اعتياد و مصرف مشروبات الکلي و ... مي‌شود. معيد فر با اشاره به اينکه هر چند موارد خودکشي به شکل دانشگاه اهواز در کشور ما محدود و منحصر به فرد است، ولي اين علائم مي‌تواند براي آينده کشور تبعات بدي را به همراه داشته باشد، مي‌افزايد: اگر دانشجوي ما به‌عنوان قشر آينده‌ساز درگير مشکلات روحي و رواني و افسردگي شود، در آينده ما نيروهاي منفعل و بي‌انگيزه‌اي در کشور داريم که مي‌تواند پيشرفت کشور را در همه امور تحت الشعاع قرار دهد.
افزايش بيماري روحي در ميان دانشجويان
يک روانشناس باليني نيز در اين رابطه به «آرمان ملي» مي‌گويد: بر اساس يک دسته‌‌بندي کلي عده‌اي از دانشجويان براي ارتقاي توانمندي‌هاي فردي و مهارت‌هاي اجتماعي خود به مرکز مشاوره رجوع مي‌کنند و عده‌اي ديگر براي رفع مشکلات و مسائل چالشي زندگي که خود به تنهايي قادر به رفع آنها نيستند، به مرکز مشاوره مراجعه مي‌کنند.عليرضا عابدين همچنين خاطر نشان کرد: متاسفانه بحث افسردگي در دانشگاه‌هاي ما طي سال هاي گذشته زياد شده و افت تحصيلي به وجود آمده است، از سوي ديگر آينده نامشخص دانشجويان بعد از فارغ‌التحصيلي و اميد به پيدا نکردن کار، باعث افزايش خودکشي در سال‌هاي گذشته در ميان اين قشر تحصيلکرده شده است. وي با اشاره به آمار خودکشي سال گذشته گفت: آمار خودکشي در سال‌هاي گذشته روند افزايشي دارد. همچنين براساس مطالعاتي که صورت گرفته افسردگي در جامعه دانشگاهي افزايش پيدا کرده است. بنابراين با توجه به اينکه خوابگاه محل زندگي دانشجويان است بايد اميد و نشاط را در آن افزايش دهيم.
آرمان ملی/وحید استرون
