ماجرای پروازهای قطری به کجا رسید؟
- مجموعه: اخبار سیاسی و اجتماعی
- تاریخ انتشار : دوشنبه, 30 -3443 03:25
قصه از جایی شروع شد که دل مسافران هوایی همیشه به لرزه در می‌آمد: سقوط چند هواپیما، نقص فنی‌های متعدد، عمر طولانی ناوگان هوایی، توپولف‌های قدیمی روسی، فوکرهای فرسوده هلندی، تحریم‌های آمریکا علیه صنعت هوایی کشور؛ همه اینها باعث شد که زمزمه‌های ورود یک خط هواپیمایی از یک کشور دیگر بر سر زبان‌ها بیافتد. وقتی یک ماه پیش خبر ورود هواپیمایی قطر به ناوگان هوایی ایران شنیده شد، تقریبا همه مسئولان صنعت هوایی و کارشناسان این صنعت را شوکه کرد.
این شوک زمانی قوت گرفت که علی نیکزاد، وزیر راه و شهرسازی از اعلام امضای تفاهم‌نامه با قطر ایرلاین خبر داد و اعلام کرد: «ورود هواپیمایی قطر به سود کشور است.»
گرچه اعلام این خبر واکنش‌ها و اعتراض‌هایی از سوی شرکت‌های هواپیمایی و انجمن‌های حمل و نقل هوایی را به‌دنبال داشت، اما وزیر راه و شهرسازی هفته گذشته به مهر گفت: «برخی‌ها طوری مخالفت می‌کنند که انگار تاکنون هواپیمایی قطر در ایران پرواز نداشته است.»
وی در ادامه افزود: «شرکت هواپیمایی قطر در حال حاضر 21 پرواز به ایران انجام می‌دهد و قرار است تعداد پروازهای این شرکت به 70 پرواز افزایش پیدا کند، چراکه هم اکنون در ایران 3500 پرواز داخلی از سوی شرکت‌های هواپیمایی انجام می‌شود و 70 پرواز تنها دو درصد از کل حجم پروازهای داخلی را شامل می‌شود.»
بالاترین مقام وزرات راه و شهرسازی با تاکید بر اینکه این شرکت هواپیمایی سوخت خود را به قیمت بین‌المللی از ما دریافت می‌کند و اگر در فرودگاهی به زمین بنشیند باید هزینه‌های آن را بپردازد گفت: «شرط‌هایی که وزرات راه و شهرسازی برای شرکت قطری گذاشته این است که عمر هواپیماهایش نباید بیشتر از هفت سال باشد و هر زمان که بخواهیم می‌توانیم این پروازها را کاهش دهیم.»
این گفته‌ها را وزیر راه وقتی گفته است که حدود یک ماه از اعلام این موضوع می‌گذرد و هنوز هواپیمایی قطر در این باره اظهار نظری نکرده است؛ حتی دفتر هواپیمایی قطر در تهران نیز از این موضوع ابراز بی‌اطلاعی می‌کند!
از سویی دیگر، یک ماه پیش شهریار افندی‌زاده معاون وزیر راه و شهرسازی گفته بود که توافق میان ایران و یک شرکت خدمات هوایی قطری برای انجام پروازهای داخلی در ایران نهایی شده است.
درعین حال، حمیدرضا پشنگ، عضو کمیسیون عمران مجلس به شفاف گفت: «هنوز این طرح به مرحله عملیاتی نرسیده است و جای بحث‌ها و جلسات فراوانی با وزرات راه و شهرسازی دارد.»
این عضو کمیسیون عمران ادامه داد: «ما با ورود هواپیماها به داخل کشور مشکلی نداریم، هر کشوری که سازمان هواپیمایی کشوری تشخیص بدهد که می‌تواند برای حمایت از ناوگان هوایی کشور از آن کمک بگیرد می‌تواند با رعایت قوانین ملی در ایران فعالیت کند.» وی افزود: «حالا این کشور می‌تواند هر کشوری باشد و این موضوع شامل حال کشور دوست و همسایه هم می‌شود.»
پشنگ تاکید کرد: «اینکه هواپیمایی قطر به چه میزان و با رعایت چه مواردی می‌تواند در ایران فعالیت کند، جای بحث بسیار دارد و هنوز به نتیجه قطعی در کمیسیون عمران نرسیده‌ایم.»
وی ادامه داد: «علاوه بر این، بر سر تعداد هواپیماهایی که قرار است وارد ایران شود که به نظر می‌رسد تعداد زیادی است نیز در کمیسیون بحث شده و در نهایت تأمین ناوگان هوایی طوری باید انجام گیرد که به نفع منابع ملی نیز باشد.»
از سویی کارشناسان بر این باورند که ورود هواپیماهای قطری به ایران مشکلات زیادی را به همراه خواهد داشت و ممکن است به ناوگان داخلی کشور لطمه وارد کند. به گفته مقام‌های دولتی قرار است شرکت قطر ایرلاین از هواپیماهای خود در مسیرهای داخلی استفاده کند.
در همین حال شهریار افندی‌زاده، معاون وزرات راه و شهرسازی گفته است: «دلیل این اقدام افزایش توانمندی شرکت‌های هواپیمایی داخلی است.»
پیشتر هم فرهاد پرورش، مدیر عامل شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران گفته بود که شرکت‌های قطری با توجه به توان بالا و تعداد کم پروازهای داخلی‌شان علاقه‌مند به استفاده از بازار ایران هستند.
ولی اردکانیان کارشناس هوایی به شفاف گفت: «در هیچ جای دنیا سابقه نداشته که پروازهای داخلی کشور را به یک ایرلاین که در پروازهای خارجی همان کشور نقش دارد بدهند، چون کاری ناشیانه و بدون مطالعه است.»
وی که با حضور قطر در ناوگان هوایی کشور مخالف است تاکید کرد: «باید به فکر راه‌حل‌های بهتری برای بهبود ناوگان داخلی کشور بود تا با انجام چنین کاری منافع ملی و غرور ایرانی لطمه نبیند.»
اردکانیان افزود: «من فکر می‌کنم خیلی از مردم ترجیح می‌دهند با قطار و اتوبوس به مسافرت بروند تا اینکه سوار هواپیمای یک کشور دیگر در داخل میهن خود شوند.»
درعین حال، سیدمهدی صادقی، عضو انجمن شرکت‌های هوایی به شفاف گفت: «ورود هواپیمای قطری به ایران کاملا اشتباه و غیرقانونی است، مگر اینکه قانون آن در مجلس تصویب شود.»
وی در پاسخ به اینکه آیا ممکن است ورود این هواپیماها، به راحتی خیال مسافرین منجر شود گفت: «ین یک تصور درستی نیست که بتواند به کشور کمک کند، چراکه مسافرین از ضررهایی که ممکن است این هواپیمایی به ایران بزند بی‌خبرند.»
مدیرعامل سابق هواپیمایی ایران ایرتور تصریح کرد: «با اینکه ناوگان هوایی ایران قدیمی است اما پروازهای داخلی در کشور صورت می‌گیرد و مشکلاتی برای نقل و انتقال مسافران خارج از کشور با توجه به قیمت سوخت و مکان سوختگیری هواپیماها وجود دارد که نیاز به مساعدت بیشتر دولت دارد.»
صادقی که با حضور هواپیمایی قطر مخالف است معتقد است: «شرکت هواپیمایی ملی ایران بیشتر از 40 سال است که در صحنه بین‌المللی فعالیت می‌کند و با ورود قطری‌ها به ایران، هما از پا می‌افتد.»
این عضو انجمن حمل و نقل هوایی گفت: «قطری‌ها برای حل مشکل ناوگان هوایی ما نمی‌آیند بلکه به فکر منافع خودشان هستند. ورود آنها به ضرر منافع ملی است، اگر قطر مایل است به ایران کمکی کند مثلاً می‌تواند ده فروند هواپیمای مورد نیاز ما را به ایران اجاره بدهد، حتی با نرخی 5 یا 10 درصد بالاتر از نرخ معمول جهانی.»
صادقی در ادامه تاکید کرد: «ما می‌خواهیم در طول هفته 70 پرواز را از داخل ایران به خارج از کشور داشته باشیم، به تصور اینکه یک هواپیمایی خارجی به کمک ایران می‌آید. اما پاسخ کارشناسان خبره و مسئولان صنعت هوایی را چه کسی خواهد داد؟»
وی ورود این هواپیماها را خلاف منافع ملی، تجربه و حتی قانون دانست و افزود: «بر اساس قانون ایکائو، برای این کار باید اعلام رسمی کرد و این وضعیت باید برای همه هواپیمایی‌ها یکسان باشد، نه به‌طور خاص یک شرکت را در بر بگیرد.»
این کارشناس صنعت هوایی تاکید کرد: «ماده 8 قانون تاسیس هواپیمایی کشوری این کار را مجاز نمی‌داند، مگر در سخت‌ترین شرایط. ولی نهایتا این کار خلاف منافع ملی است.»
صادقی ادامه داد: «من خیلی بعید می‌دانم که این هواپیمایی وارد ناوگان کشور شود چراکه براساس نظر و کار کارشناسی این امر خلاف منافع ملی است.»
واکنش‌های شرکت‌های هواپیمایی درباره ورود قطر به ایران به استناد قانون کاپوتاژ صورت می‌گیرد. بر اساس این قانون که پیمان بین‌المللی هواپیمایی کشوری است، هریک از کشورهای متعهد حق دارند که از صدور اجازه به هواپیمای سایر کشورهای متعهد که برای حمل و نقل مسافر یا پست و یا کالا در مقابل کرایه یا اجرت از یک نقطه به نقطه دیگر در قلمرو خود مبادرت به پرواز می‌کند، امتناع کند و نیز متعهد می‌شود که داخل هیچگونه ترتیباتی نشود که ترجیحا چنین حق انحصاری به کشور دیگر یا شرکت هواپیمایی کشور دیگر بدهد و نیز چنین حق انحصاری را از کشور دیگر برای خود تسهیل کند.
بنابراین شرکت‌های هواپیمایی بر این امر تاکید دارند که هواپیمایی قطر تمامی مسیرهای پرتردد و پروازهای پرمسافر را از شرکت‌های هواپیمایی داخلی می‌گیرد و پس از مدت کوتاهی باعث ورشکستگی شرکت‌های داخلی خواهد شد که این موضوع امنیت داخلی و اقتصادی شرکت‌های هواپیمایی را تحت تاثیر مستقیم قرار می‌دهد.
از سویی دیگر، براساس گزارش‌ها قرار است هواپیماهای قطری با سوخت لیتری 700 تومان در ایران پرواز کنند و ممکن است شرکت‌های قطری بتوانند قیمت بلیت خود را تا 25 درصد بیشتر از قیمت‌های بلیت داخلی بفروشند. این در حالی است که قیمت سوخت برای هواپیماهای ایرانی اخیرا از لیتری 100 تومان به لیتری 400 تومان افزایش پیدا کرده و دولت به شرکت‌های هواپیمایی اجازه داده که 14 درصد به قیمت بلیت‌های خود اضافه کنند. گرچه قیمت بلیت‌ها از ابتدای سال تا به امروز چندین بار تغییر کرده و حتی تا 35 درصد افزایش داشته است، ورود هواپیماهای قطری قیمت بلیت‌ها را گران‌تر هم می‌کند.
ذوالنوری، مدیر فنی یکی از آژانس‌های مسافرتی به شفاف گفت: «با ورود هواپیماهای قطری به ایران نه تنها مشکلات کمتر نمی‌شود بلکه بیشتر نیز می‌شود.»
وی گفت: «مردم به‌دنبال قیمت‌های بلیت ارزان‌تر هستند و توان خرید بلیت با قیمت بالا را ندارند، درحالی که این افزایش قیمت کاملا به ضرر آنها است.»
این مدیر فنی از ورود هواپیمایی قطر به ایران اصلا استقبال نکرده و افزود: «مطمئنا با وجود وارد شدن این هواپیماها به ایران صنعت حمل و نقل هوایی ما زمین می‌خورد و این صنعت با مشکلات عدیده‌ای روبرو خواهد شد.»
ذوالنوری با تاکید بر اینکه با آمدن هواپیماهای قطر ناوگان ملی ایران زمین خواهد خورد گفت: «به این ترتیب اسم ما از صنعت هوایی دنیا خارج خواهد شد و برای ما که سال‌ها با نام ایران‌ایر شناخته شده‌ایم، کاملا مضر خواهد بود.»
با اینکه در عرف بین‌الملل شرکت‌های هواپیمایی خارجی بخش عمده‌ای از حمل و نقل بین‌المللی را به عهده دارند ولی این اولین بار است که به یک شرکت خارجی قرار است اجازه داده شود تا در پروازهای داخلی ایران سهمی ایفا کند. تحریم‌ها از سویی خرید هواپیما را برای ایران دچار مشکل کرده و از سویی دیگر هواپیماهای دست دوم روسی نیز نتوانستند مشکل ناوگان قدیمی ایران را حل کنند. حتی خروج توپولف‌ها از ایران نیز که با ورود 50 تا 60 هواپیمای بوئینگ ام دی همراه بود نیز نتوانسته مشکل ناوگان هوایی را حل کند و هواپیماها به شکل‌های متفاوت با اشکالات جدی فنی مواجه می‌شوند.../شفاف
